گرفتن مهریه بدون طلاق چگونه است ؟
ممکن است سوال بسیاری باشد که از لحاظ قانونی گرفتن مهریه بدون طلاق امکان پذیر است ؟
جواب این است چه در عقد دائم و چه در عقد موقت، مطالبه مهریه حق قانونی و شرعی هر زنی می باشد اگرچه که در عرف جامعه ما به اجرا گذاشتن مهریه به نوعی اعلام نارضایتی زوجه از زندگی مشترک و اعلان اختلاف است.
اما گذشته از عرایض بالا هر زنی ( اگر صلاح بداند ) می تواند از طریق دادگاه یا اداره اجرای ثبت اسناد، مهریه مندرج در عقدنامه را مطالبه کند و این هیچگونه ارتباطی به طلاق ندارد.
زوجه چه در منزل شوهر باشد و یا غیر آن امکان مطالبه مهریه برای او وجود دارد.
اصلا این را باید دانست که مهریه به هیچ چیز دیگری مرتبط نیست حتی اگر زنی ناشزه باشد و تمکین نکند یا مرتکب هر جرمی و لو خیانت و رابطه نامشروع شود مهریه او از لحاظ قانون و شرع پابرجاست.
گرفتن مهریه دختر باکره
خوب است بدانیم که زوجه دوشیزه هم در ایام زوجیت می تواند اقدام به گرفتن مهریه بدون طلاق کند. با این توضیحات بهتر است شرایط گرفتن مهریه و طلاق را از هم کاملا تفکیک کرد.
دیده شده است که زوجین بعد از عقد در نوشته ای بین خود یا در دفتر اسناد رسمی، مهریه مقرر در عقدنامه را تغییر داده اند یا به آن افزوده اند و یا کاهش داده اند، توجه داشته باشید که امروزه محاکم خانواده افزایش و کاهش مهریه را بعد از عقد با توجه به رأی هیات عمومی دیوان عدالت و مهم تر نظریه شورای نگهبان مبنی بر غیر شرعی بودن، نمی پذیرند.
به محض این که عقد ازدواج میان زن و مرد بسته شد ، زن می تواند مهریه را دریافت کند و هیچ ارتباطی به تمکین یا عدم تمکین او ندارد . لذا در صورتی که زن ناشزه باشد یا عدم تمکین او ثابت شود نیز تاثیری در پرداخت مهریه نخواهد داشت و مرد همچنان موظف به پرداخت آن است .
در برخی موارد دختر و پسر پس از مدتی به این نتیجه می رسند که با یکدیگر تفاهم ندارند و یا همدیگر را درک نمیکنند و یا حتی ممکن است قبل از جاری شدن خطبه عقد شناخت کافی روی هم نداشته باشند و پس از آن با شناخت بهتری که در رابطه با اخلاق و رفتار هم کسب میکنند بخواهند از هم جدا شوند.
حال این سوال مطرح است که به دختره باکره چه میزان از مهریه تعلق خواهد گرفت ؟
منتها پرداخت مهریه در خصوص دختر باکره کمی متفاوت است. بر اساس قانون مدنی، مهریه دختر باکره نصف می شود . منظور آن است که در صورتی که زن و مرد در دوران عقد تصمیم به جدایی بگیرند و بین آنها اعمال زناشویی رخ نداده باشد و دختر باکره باشد، مهریه ای که مرد باید به زن بپردازد نصف مهریه ای است که تعیین شده است .
نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد آن است که ممکن است زن در دوران عقد بخواهد مهریه اش را به اجرا بگذارد ؛ اما بحث جدایی و طلاق در میان نباشد. در این صورت ، باز هم مرد موظف به پرداخت کل مهریه به زن است. منتها اگر زن در همان دوران عقد و در حالت باکره بودن از شوهر خود جدا بشود، موظف است مقدار نصف مهریه ای که دریافت کرده است را به مرد بازگرداند؛ چرا که در آن شرایط مستحق نصف مهریه بوده است.
به همین دلیل ، ملاک نصف شدن مهریه زن در دوران عقد، باکره بودن زن است .
چنانچه زن باکره باشد می تواند نصف مهر و در صورتی که باکره نباشد می تواند کل مهریه را از مرد مطالبه کند.
مهریه دختر باکره با به همراه داشتن گواهی سلامت پرده بکارت که مبتنی بر باکره بودن دختر می باشد نصف مهریه به او تعلق خواهد گرفت.
اگر مهریه عندالمطالبه در سند عقد ذکر شده باشد ، پس از ثبت آن در سند ازدواج زن مالک مهریه و مرد در صورت درخواست و مطالبه مهریه توسط زن می باشد.
به هر حال مرد باید در صورت درخواست مهریه توسط زن کل مهریه را به او بدهد، حتی اگر مهریه دختر باکره قسط بندی شده باشد و نمی تواند زن را ملزم به تمکین نماید.
علاوه بر نکات ذکر شده در این شرایط نفقه زن قطع نخواهد شد و در صورت عدم تمکین نیز مهریه به او تعلق خواهد گرفت.
گرفتن مهریه پس از فوت شوهر
در صورت فوت شوهر، زوجه می تواند مهریه خود را از وراث مطالبه نماید قابل توجه این که طلب زن از بابت مهریه بر سایر دیون و ارث وراث اولویت دارد مگر این که قبل از دادخواست یا توقیف مهریه از سوی زوجه، ماترک متوفی بابت بدهی دیگری توسط دیگر طلبکاران توقیف شده باشد.
وراث متوفی وظیفه و تکلیفی ندارند که بیش از ماترک متوفی به زوجه مهریه پرداخت کنند.
گرفتن مهریه چقدر طول میکشد ؟
این سوال جواب قطعی ندارد زیرا مدت زمان به عوامل زیادی بستگی دارد:
- آیا شوهر مالی برای توقیف غیر از مستثنیات دین دارد یا خیر ؟
- رای پرداخت مهریه دادگاه غیابی است یا حضوری ؟
- مهریه از طریق اداره اجرای ثبت اجرا گذاشته شده یا دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه داده شده است ؟
- مال شوهر که برای توقیف معرفی شده در همان شهر محل دادگاه است یا شهر دیگری است ؟
- شوهر فاقد مال قابل توقیف، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه در مهلت مقرر تقدیم دادگاه کرده است ؟
- شعبه رسیدگی کننده به مهریه از شعب شلوغ و کند است یا از شعب به روز و اصطلاحا و کار راه انداز ؟
بهترین پاسخ این است که اولا مرحله توقیف مهریه را از وصول مهریه جدا کنید ثانیا همه عوامل بالا در مدت زمان وصول مهریه تاثیر گذار است.
قرار تامین خواسته برای گرفتن مهریه (توقیف اموال)
اگر تمایل به این است که مال شوهر بدون اطلاع او و در کمترین زمان ممکن به جهت جلوگیری نقل و انتقال احتمالی شوهر توقیف شود به روش زیر امکان پذیر است :
دادخواست تامین خواسته به دادگاه به صورت توقیف (اجرا) قبل از ابلاغ به شوهر. فقط توجه داشته باشید که بعد از صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه حتما در مدت ۱۰ روز باید دادخواست مطالبه مهریه ( همان گرفتن مهریه )، دادگاه داده شود.
در غیر این صورت مال توقیف شده (مثل خودرو، ملک، حساب بانکی، طلب از شص ثالث) از توقیف به درخواست شوهر آزاد می شود.
مراحل گرفتن مهریه در ازدواج موقت
مطالبه مهریه در عقد موقت حتی اگر صیغه نامه عادی باشد از طریق تقدیم دادخواست مطالبه مهریه در دادگاه خواهد بود. و اینگونه نیست که زوجه عقد موقت نتواند مهریه را وصول نماید.
اگر بر روی یک برگ کاغذ معمولی و ساده هم توافق مهریه صیغه موقت به هر مقدار نوشته شده باشد از طریق دادگاه خانواده قابل مطالبه است.
هم امکان توقیف اموال وجود دارد و هم مشمول جلب قانون ۱۱۰ سکه قانون حمایت خانواده می شود.
مهریه
بر اساس ماده 1082 قانون مدنی، به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. بنابراین ، همانطور که از این ماده مشخص می شود، به محض این که عقدی میان طرفین واقع شد، زن مالک مهریه می شود و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه اش را مطالبه نماید.
نکات مهم در مورد مهریه
- مهریه باید مالیت داشته باشد. یعنی دارای ارزش مالی باشد مانند پول و سکه و طلا و ملک و ماشین و ... و یا می توان انجام عمل یا فعالیتی را به عنوان مهریه قرار داد مانند آموزش.
- مهریه به ارث می رسد و وراث می توانند به نسبت سهم الارث خود مطالبه مهریه نمایند.
- خیانت یا رابطه نامشروع زوجه تاثیری در استحقاق وی برای اخذ مهریه ندارد و با وجود اثبات، باز هم مهریه به زوجه تعلق خواهد گرفت.
- مهریه از دیون ممتازه است بدین معنی که قبل از هر بدهی قابل دریافت است و بر هر طلب دیگری برتری دارد.
- ملاک میزان مهریه زمان وقوع عقد است نه بعد از آن، پس اگر در زمان عقد میزان مهریه ۲۰۰ سکه بوده و بعد از عقد زوجین مهریه را تا ۲۵۰ سکه افزایش دهند فقط مهریه حین عقد مورد حمایت قانون خانواده می باشد و مبلغ افزایش یافته فقط تحت عنوان صلح یا هبه و طبق قانون مدنی (نه قانون حمایت خانواده و به عنوان مطالبه مهریه) قابل مطالبه خواهد بود.
- با توجه به قانون حمایت خانواده، زوجه برای مطالبه مهریه می تواند به دادگاه محل تنظیم سند ازدواج (حتی در صورتی که محلی غیر از محل اقامت زوج هم باشد)مراجعه نماید. در صورتیکه مهریه مال غیرمنقول باشد میتواند به دادگاه صالح در محل استقرار مال غیر منقول مراجعه نماید. ( ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱ /۱۲/۱۳۹۱)
- طبق آرای هیأت عمومی دیوان عالی کشور به شمار ه ۷۰۸ مورخ ۱۳۸۷ و شماره ۷۱۸ مورخ ۱۳۹۰ در خصوص استفاده از حق حبس زوجه، صدور حکم اعسار از پرداخت مهر و صدور رای مبنی بر تقسیط مهریه را نمی توان به منزله تسلیم مهریه تلقی و حق حبس زوجه راساقط نمود. به زبان ساده تر حتی هنگامی که زوج رای دادگاه مبنی بر قسط بندی و یا حکم قانون ناتوانی در پرداخت مهریه را داشته باشد نمی تواند زوجه را مجبور به انجام وظایف زناشویی بکند تا زمانی که مهریه را بپردازد.
- در خصوص مهریه سکه لازم به ذکر است که از زمان ضرب سکه طرح جدید، سکه های مهریه مطابق آن پرداخت می شود و با توجه به تفاوت قیمت سکه طرح جدید و قدیم نمی توان زوج را ملزم به پرداخت سکه طرح قدیم نمود.
بیشتر بخوانید:
ابراء(بخشیدن مهریه ) چیست ؟ امکان رجوع از ابراء وجود دارد ؟
شرایط دریافت مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه طلا چیست ؟
در صورت باکره بودن چه مقدار مهریه به زن تعلق می گیرد ؟
دیدگاه ها