تغذیه و رژیم غذایی مناسب برای کاهش رفلاکس اسید معده

رژیم غذایی مناسب در ریفلاکس معده به مری

رفلاکس یا برگشت اسید از معده به مری که در اصطلاح عامیانه به سوزش سر دل معروف است، یک اتفاق طبیعی نیست. چراکه اسفنکتر بین مری و معده باید از ورود اسید معده به مری جلوگیری کند.
اما برخی از افراد که مشکل شل شدن این دریچه را دارند، مواد غذایی از معده به سمت بالا و در جهت مری برگشت می­کند. این افراد تقریبا هر روزه با این مشکل مواجه هستند. در هنگام رفلاکس اسید معده به مری علائمی مانند سوزش و نفخ شکم در افراد مبتلا مشاهده می­شود. گفته می­شود که حدود 20٪ از مردم جهان مبتلا به بیماری رفلاکس اسید معده هستند. متخصص تغذیه و متخصص گوارش معتقدند: رژیم غذایی نقش مهمی در کنترل علائم رفلاکس اسید معده به مری دارد و اولین خط درمانی است که برای مبتلایان به این مشکل توصیه می­شود.

غذاهای مضر برای رفلاکس اسید معده به مری

برخی از مواد غذایی باعث می شوند اسفنکتر مری شل شده و روند هضم غذا را به تأخیر بیندازد. بدترین نوع این مواد غذایی شامل غذاهای سرخ شده، انواع فست فود مانند پیتزا، چیپس سیب زمینی و سایر میان وعده­های فرآوری شده، پودر فلفل سفید و سیاه، گوشتهای چرب مانند بیکن و کالباس، پنیرهای پر چرب، سس های گوجه فرنگی، میوه های خانواده مرکبات، شکلات، سفیده تخم مرغ ، زنجبیل ، جو دوسر ، گوشت کم چرب (بوقلمون) ، نعناع فلفلی و نوشیدنی های گازدار می ­باشد.

غذاهای مفید برای رفلاکس اسید معده به مری

خبر خوب اینکه مواد غذایی زیادی وجود دارند که می ­توانید بدون دردسر و ایجاد مشکل رفلاکس اسیدی معده در وعده­ هایی غذایی خود میل کنید. برای این منظور توصیه می­ شود مواد غذایی زیر را در رژیم روزانه خود قرار دهید.

1- غذاهای غنی از فیبر

فیبر می­تواند اسید معده را جذب کرده و علائم رفلاکس اسید معده به مری را کاهش دهد. از طرفی دیگر، مصرف فیبر سبب می­شود که غذا مدت بیشتری در معده بماند و در نتیجه احساس گرسنگی کمتر شود. در نتیجه مواد غذایی در معده وقت بیشتری برای هضم کامل را خواهند داشت.

از مواد غذایی غنی از فیبر می­توان به غلات سبوسدار مانند جو دوسر و برنج قهوه ای، سبزیجات ریشه­ای مانند سیب زمینی شیرین، هویج و چغندر، سبزیجات سبز مانند مارچوبه، کلم بروکلی و لوبیای سبز، آجیلها و مغزها و غذاهای قلیایی مانند موز، خربزه، گل کلم، رازیانه، آجیل و خشکبار، هندوانه اشاره کرد. مواد غذایی که دارای pH بالاتری هستند و کمتر اسیدی می­باشند، می توانند اسید معده قوی را کاهش دهند. همچنین خوردن غذاهایی که حاوی آب زیادی هستند مانند کرفس، خیار، کاهو، هندوانه، دمنوشهای گیاهی و انواع سوپ می توانند اسید معده را رقیق و تضعیف کنند.

2- مواد غذایی با خاصیت ضد التهاب

مواد غذایی مانند زنجبیل دارای خاصیت ضد التهاب بوده و از این جهت می­توانند علائم التهاب ناشی از رفلاکس اسید را کاهش دهد. همچنین زنجبیل به­ دلیل خواص دارویی فراوانش یکی از بهترین داروهای هضم کننده است. این ماده از نظر طبیعت قلیایی و ضد التهابی است و باعث کاهش سوزش در دستگاه گوارش می شود. وقتی احساس سوزش سر دل کردید، چای زنجبیل را امتحان کنید.

3- شیر

تحقیقات نشان داده است که مصرف شیر می­تواند سبب کاهش اسید معده شود. اما باید در نظر داشته باشید که هر نوع شیری این خاصیت را ندارد. شیر پر چرب می تواند رفلاکس اسید را تشدید کند. اما شیر بدون چربی می تواند به عنوان یک بافر موقت بین پوشش معده و محتوای اسید معده عمل کرده و تسکین فوری علائم سوزش سر دل را سبب شود. ماست کم چربی به همراه یک مقدار مناسب از پروبیوتیک ها (همان باکتری های خوبی که هضم غذا را تقویت می کند) همان ویژگی های تسکین دهنده را دارند.

4- عسل

مخلوط آب گرم و عسل خاصیت قلیایی دارد که باعث خنثی کردن اسید معده می شود. همچنین عسل دارای آنتی اکسیدان های طبیعی است که به سلامت سلول های معده کمک می کند.

نکات تغذیه ای کلی که افراد مبتلا به رفلاکس معدی – مروی لازم است رعایت نمایند:

1- غذاها را کاملا بجوید و به آهستگی میل نمایید.
2- از مصرف غذا در هنگام تماشای تلویزیون یا مطالعه کردن پرهیز نمایید. چراکه این امر سبب عدم تمرکز در هنگام غذا خوردن و در نتیجه مصرف بیش از حد مواد غذایی می گردد.
3- غذاهای خود را در حجم کم و تعداد دفعات بیشتر مصرف نمایید. (توصیه های اولیه باید بر اندازه وعده های غذایی و محتوای آن تمرکز داشته باشد. وعده های غذایی کوچک نسبت به وعده غذایی بزرگ، احتمال ریفلاکس را کاهش میدهد. غذاهای حجیم و پر چرب تخلیه معده را به تأخیر می‌اندازند، و تولید اسید را افزایش می دهند: از مصرف اینگونه غذاها به خصوص قبل از خواب باید اجتناب نمود.)
4- از مصرف چربی گوشتها، پوست مرغ و ماهی، سس های سفید، کره، خامه، شیرینی های خامه ای، غذاهای چرب و غذاهای سرخ شده در روغن پرهیز نمایید.
5- کلیه غذاها تا حد امکان آب پز، بخارپز یا کبابی باشد.
6- کلیه لبنیات مصرفی کم چرب باشد.
6- از مصرف زیاد آب میوه های ترش از قبیل مرکبات، غذاهای اسیدی ( همانند سرکه، آبلیمو )، مواد غذایی ادویه دار ( از جمله فلفل ) و همچنین نعناع تا حد امکان پرهیز نمایید. همچنین از مصرف هر ماده غذایی که بیمار به تجربه دریافته است سبب تشدید رفلاکس او می گردد پرهیز نماید. (در صورت حذف مرکبات از مکمل ویتامین C برای جلوگیری از کمبود استفاده شود)
7- از مصرف نوشابه های گازدار، نوشیدنی های الکلی، چای پررنگ ، قهوه، شکلات، کاکائو، سیر، پیاز و جویدن آدامس پرهیز نمایید.
8- از نوشیدن مایعات (آب و سایر نوشیدنی ها) در حین غذا خوردن پرهیز نمایید. مایعات مورد نیاز خود را می توانید در فاصله دو وعده غذایی مصرف نمایید.
9- مصرف میوه و سبزی در رژیم غذایی روزانه کافی باشد تا از ایجاد یبوست که می تواند به تشدید بیماری رفلاکس کمک نماید پرهیز نماییم.

10- بعد از مصرف غذا حداقل تا 3-2 ساعت از دراز کشیدن پرهیز نماییم. در هنگام خوابیدن نیز سر باید نسبت به بدن در موقعیت بالاتری قرار گیرد. از خم و راست شدن زیاد به ویژه بعداز مصرف غذا پرهیز نمایید. (بالا بردن تخت به اندازه 20-15 سانت برای کسانی که ریفلاکس شبانه دارند توصیه می شود.)
11- مصرف شام حداقل 3 تا 4 ساعت قبل از خواب صورت گیرد.
12- از پوشیدن لباس های تنگ بویژه بعداز مصرف غذا که می تواند سبب تشدید رفلاکس شود پرهیز نمایید.
13- کاهش وزن در صورت اضافه وزن (چاقی یکی از فاکتور های ابتلا به رفلاکس معده به مری است، زیرا فشار درون معده را افزایش میدهد. کاهش غذای دریافتی و کاهش وزن باعث کاهش زمان حضور محتوای اسیدی در مری میشود و علایم ریفلاکس کاهش می یابد. )

نتیجه کلی:
در پایان باید گفت طبق نظر دکتر تغذیه، اعتدال در خوردن بسیار مهم است. سعی کنید غذاهای مشکل را ساز را محدود کنید و ترجیحا در آخر شب آنها را میل نکنید. اجتناب یا محدودیت مواد غذایی که منجربه بدتر شدن علائم می‌گردد می تواند در بهبودی موثر باشد، حذف مواد غذایی بی‌تأثیر بر علائم توصیه نمی‌شود. حتی الامکان بعد از خوردن غذا نخوابید. زیرا قرار دادن بدن به حالت افقی می تواند بازگشت اسید معده به مری را تسهیل کند.

معرفی چند ماده غذایی مضر برای رفلاکس اسید معده

درباره رفلاکس معده به مری چه میدانید؟

10 دمنوش گیاهی معجزه آسا برای درمان رفلاکس معده

چند حرکت ورزشی مفید برای درمان رفلاکس معده

منبع : دکتر معصوم مرادی