معرفی کامل مزایا و عوارض مصرف ویتامین C

موارد مصرف ویتامین C

ویتامین C که به عنوان اسید اسکوربیک نیز شناخته شده است یک ویتامین محلول در آب است که به طور طبیعی در برخی از غذاها یافت می‌شود و به برخی از مواد نیز اضافه می‌گردد. همچنین شما می‌توانید ویتامین C را به صورت مکمل نیز دریافت کنید. انسان‌ها بر خلاف بیشتر حیوانات، قادر به سنتز ویتامین C در داخل بدن خود نیستند به همین خاطر باید آن را از طریق مواد غذایی به دست آورند. ویتامین C برای بیوسنتز کلاژن،ال-کارنیتین و انتقال دهنده‌های عصبی خاص مورد نیاز است. این ویتامین همچنین در متابولیسم پروتئین نیز نقش دارد.

ویتامین C ، خواص آنتی اکسیدان داشته و در جریان خون باعث خنثی کردن اثرات شیمیایی مربوط به آسیب رساندن به بافت های بدن ، می شود. این ویتامین قدرت ایمنی بدن را افزایش داده و باعث استحکام لثه ها و دندان ها و تراکم استخوان ها می شود.

اطلاعات متفاوتی درباره رابطه ویتامین C و بیماری های قلبی وجود دارد. بعضی از تحقیقات نشان می دهند که مصرف ویتامین C و بعضی مواقع مصرف این ویتامین به همراه ویتامین E ممکن است کمی خطر ابتلا به بعضی از انواع بیماری های قلبی را کاهش دهد. با اینحال هنوز برای نتیجه گیری قطعی زود بوده و تحقیقات بیشتری لازم است.

تنها مدرک قطعی که درباره خواص این ویتامین وجود دارد، این است که ویتامین C برای رشد و ترمیم بافت های بدن، درمان زخم ها و جای زخم و همچنین ترمیم و حفظ سلامت غضروف های استخوانی، استخوان و دندان ها مفید می باشد. همچنین بنظر می رسد که ویتامین C به بدن برای جذب مواد معدنی نیز کمک می نماید.

مکانیسم اثر ویتامین C

فارماکوکینتیک ویتامین C

چرا افراد ویتامین C مصرف می کنند؟

افراد ویتامین C را اغلب برای درمان سرماخوردگی استفاده می کنند. هرچند مدارک کمی برای تایید اثر این ویتامین بر روی پیشگیری و درمان سرماخوردگی وجود دارد، اما به دلیل باور شایع بین مردم، این ویتامین برای این منظور استفاده می شود.

منابع طبیعی ویتامین C

بیشتر جانداران این ویتامین را خود می‌سازند اما جاندارن دیگری مثل انسان هستند که باید این ویتامین را در طول روز از موادی که مصرف می‌کنند بدست بیاورند. این ویتامین هم به صورت طبیعی در منابع گیاهی و جانوری موجود است و هم به صورت مصنوعی و قرص. منابعی که بیشترین مقادیر این ویتامین را در خود دارند عبارتند از: فلفل سبز , توت فرنگی، کلم بروکلی، گریپ فروت، گوجه فرنگی، انبه، لیمو، گل کلم، سیب زمینی، هندوانه، اسفناج، کلم، نارنگی و مرکبات، کیوی و دیگر میوه‌ها و سبزی‌ها، منابع گیاهی دارای ویتامین C و جگر منبع حیوانی دارای ویتامین C است.

نگهداری طولانی مدت در یخچال، پختن، گرمای هوا، نور و دخانیات باعث از بین رفتن این ویتامین می‌شوند. از این رو افراد سیگاری به این ویتامین نیاز بیشتری دارند. همچنین شیر مادر نیز دارای مقادیری از ویتامین C می‌باشد و به همین جهت زنان باردار باید از مقدار بیشتری از این ویتامین مصرف کنند. همچنین می‌شود این ویتامین را ۳ تا ۶ ماه در دمای زیر صفر نگهداری کرد اما پس از آن تجزیه می‌شود. همچنین در میان سبزی‌ها سبزی‌های تیره برگ ویتامین C بیشتری دارند و جعفری شش تا هفت برابر سایر سبزی‌ها دارای ویتامین C می‌باشد.بهترین شکل مصرف منابع حاوی ویتامین C مصرف خام آنها است.

میزان مصرف روزانه ویتامین C

مقدار توصیه شده ویتامین C دربرخی کشورهای اروپایی و آمریکایی 100 تا 120 میلی گرم است، در حالی که ما می دانیم با مصرف 22 میلی گرم در روز گلبولهای سفید اشباع شده و می توانند فعالیتهای خود را انجام دهند و 30 میلی گرم آن می تواند به راحتی به تمام نیازهای بدن پاسخ دهد.

توجه : بطور متوسط ویتامین C مورد نیاز برای هر فرد سالم ۶۰ میلی‌گرم در روز توصیه شده‌ است.

تاثیر مصرف ویتامین C بر سلامت بدن

نقش ویتامین C در بیماری آرتریت

نقش ویتامین C در بدن ، با تشکیل کلاژن در غضروف ، استخوان ها ، رگ های خونی و عضله و جذب آهن ، بسیار حائز اهمیت است. در حقیقت می توان گفت که تشکیل کلاژن از اصلی ترین نقش های ویتامین C می باشد. کلاژن نوعی ماده پروتئینی است که سلول ها را درکنار هم قرار داده و از اختلال و آسیب به بافت ها جلوگیری می کند. ویتامین C که از مهم ترین آنتی اکسیدان ها به شمار می رود ، از آسیب رسانی رادیکال های آزاد به بدن جلوگیری می کند. تولید رادیکال های آزاد به مرور زمان می تواند سبب بروز پیری زودرس و همچنین بیماری های دردناکی همچون آرتریت گردد.

خواص ویتامین C و دیابت

افراد دیابتی بسیار بیشتر از افراد عادی در خطر ابتلا به عوارض مختلف قلبی و عروقی ، چشمی و کلیوی هستند. ویتامین C ، بر اثر ایجاد فعل و انفعالات شیمیایی ، جایگزینی برای گلوکوز بوده و در پیش گیری از عوارض دیابت بسیار موثر است. از این رو ویتامین C تکمیلی ، بر روی میزان قند و چربی در بیماران دیابتی موثر است. این ویتامین ، میزان قند و چربی خون را به مقادیر بالایی کاهش می دهد. مخصوصا در دیابت نوع دوم. به همین دلیل ، ویتامین ث موجود در کپسول مکمل اسید هیالورونیک خوراکی ( هیالورونان ) ، برای بیماران دیابتی مفید و موثر است.

خواص ویتامین C و تقویت سیستم ایمنی

از آنجائیکه اهمیت بالای سیستم ایمنی بدن و تقویت آن در هنگام ایجاد بیماری های واگیر و گسترش آن مشخص است ، انسان به منظور مقابله با عوامل بیماری زا به سیستم ایمنی یا دفاعی مجهز است. سیستم ایمنی بدن یکی از پیچیده ترین سیستم های دفاعی بدن به شمار میرود از این رو تقویت و حفظ آن اهمیت زیادی دارد. بنابراین مصرف برخی مواد غذایی سالم و غنی و استفاده از ویتامین ها ، در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارند. ویتامین C ، باعث افزایش میزان تولید گلبول های سفید خون و پادتن می شود. به ویژه اینتر فرون که پادتن مخصوص پوشش دهنده سلول ها بوده و مانع از ورود ویروس به داخل سلول ها می شود. ویتامین ث باعث کاهش احتمال بیماری قلبی و عروقی شده و از بالا رفتن فشار خون جلوگیری می کند.

توجه : افرادی که در مصرف مواد غذایی روزانه خود ، از ویتامین C بیشتری استفاده می کنند ، به میزان بسیار کمتری به بیماری های پروستات ، سرطان سینه و بیماری های روده مبتلا می شوند.

خواص ویتامین C و سلامت پوست ، مو و ناخن

خواص و نقش انواع ویتامین ها ، در حفظ سلامتی و و طراوت بدن ، کاملا مشخص است . اما تاثیر و معجزه برخی از ویتامین ها در سلامت ، زیبایی و تداوم آن بسیار بیشتر از بقیه می باشد. مواد مغذی که وارد بدن انسان می شوند ، همگی مسئول نگهداری و حفظ کلاژن هستند. کلاژن ماده ای است که باعث استحکام و حفظ پوست می شود. آنتی اکسیدان کلاژن دارای خاصیت کشسانی بوده و با تقویت جریان خون ، استحکام خاصی به پوست می بخشد. از جمله فواید مهم ویتامین C در بدن :
کمک به سلامت مو : یکی از مهم ترین و موثر ترین مواد غذایی در جهت رشد و تقویت موها می باشد.
تقویت ناخن : به صورت تقویت بافت پیوندی ، پوست و دیواره سلول های خونی به استحکام ناخن ها کمک کرده و همچنین مانع از ریشه ریشه شدن ناخن ها می شود.
تقویت پوست : یکی از دشمنان اصلی سلامت پوست ، اشعه فرابنفش نور خورشید است که سبب تخریب و آسیب رسانی به پوست می شود. عامل اصلی پیری پوست و پیری سلول ها ، تولید رادیکال های آزاد است. ویتامین Cبه عنوان یک آنتی اکسیدان و خواص احیاء کننده در سلامت پوست بسیار موثر است. مصرف موضعی ویتامین C روی پوست ، باعث افزایش سطح پوستی این ویتامین شده و باعث خنثی کردن عوارض و اثرات اشعه فرابنفش بر روی پوست می شود.

نقش ویتامین C در بهبود رشد ذهنی و جسمی

تغذیه صحیح و مناسب علاوه بر تاثیرات مستقیم بر کارکرد فیزیکی بدن ، نقش مهمی نیز بر مغز و ذهن انسان دارد. کمبود مواد مغذی و ویتامین ها باعث اختلالات و بیماری هایی در فرد می شود ، مخصوصا در سنین رشد. کمبود این ویتامین ها هشدارهایی را به همراه دارد مانند : خستگی ، بی حوصلگی ، افسردگی ، افزایش ابتلا به بیماری های گوناگون ، کاهش مقاومت در مقابل بیماری ها ، کاهش توان یادگیری و طولانی شدن دوره نقاهت بیماری. کمبود ویتامین سی باعث علائمی همچون خستگی بیش از حد ، رفتارهای عصبی و افسردگی می شود. به همین دلیل ویتامین C نقش بسیار موثری در بهبود رشد ذهنی و جسمی افراد مخصوصا در سنین رشد دارد.

ویتامین C و تقویت قدرت باروی

مصرف ویتامین C در محافظت در برابر آلودگی های محیطی مفید می باشد. مخصوصا آلاینده های شیمیایی که باعث کاهش تعداد اسپرم می شود. ویتامین سی سبب ترمیم آسیب های وارد شده به DNA شده و باعث کاهش چسبندگی اسپرم ها می شود. ویتامین سی نقش مهمی در تقویت قدرت باروری دارد.

خطرات کمبود ویتامین C

مصرف کم ویتامین C می تواند باعث کم خونی، خونریزی لثه ها، کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت ها، کاهش توانایی بدن در درمان زخم ها، موهای خشک و ترک خورده، التهاب لثه ها، خونریزی بینی، افزایش وزن بدلیل کاهش سوخت و ساز، پوست خشک و خشن، مفاصل دردناک و ورم کرده و … شود.
افراد زیر در معرض کمبود ویتامین C هستند:

• نوزادانی که در سال اول زندگی از شیر گاو یا شیرهای تغلیظ شده استفاده می‌کنند
• افراد در معرض سوء تغذیه ( شامل الکلیسم، افراد مسن، بی اشتهایی و ایدز )
• افراد مبتلا به دیابت تیپ یک
• افراد دارای بیماری‌های روده کوچک ( مانند بیماری کرون، سلیاک، ویپل )
• زنان باردار و شیرده
• بیماران تحت دیالیز
• بیماران مبتلا به تیروتوکسیکوز
• سیگاری ها
• افراد مبتلا به اختلالات انباشت آهن در بدن
• افراد مبتلا به سوء تغذیه ( برخی افراد مسن، مصرف کنندگان مواد مخدر و الکل، برخی از افراد مبتلا بیماری‌های ذهنی)

عوارض جانبی مصرف ویتامین C

عوارض و خطرات جدی بدلیل مصرف زیاد ویتامین ث بسیار نادر بوده چراکه بدن میزان زیاد ویتامین c را دفع کرده و آن را ذخیره نمی کند. با اینحال مقادیر بالای ۲۰۰۰ میلی گرم در روز توصیه نمی شود چرا که این میزان باعث ناراحتی معده و اسهال، سوزش معده و حتی در بعضی موارد سنگ کلیه می شود.

تداخلات ویتامین C با داروها

مکمل‌های ویتامین C پتانسیل تداخل با برخی از داروها را دارند. افرادی که داروهایی را به صورت منظم مصرف می‌کنند بهتر است قبل از خوردن ویتامین C و مکمل‌های آن با پزشک خود مشورت نمایند.

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم