موارد مصرف قرص دیکلوفناک و عوارض جانبی این دارو

تداخلات دارویی و عوارض مصرف دیکلوفناک چیست؟

دیکلوفناک Diclofenac یا دیکلوفناک سدیم یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی NSAID است. ولتارن Voltaren رایج ترین برند تجاری دیکلوفناک است. این دارو تولید موادی که در بدن موجب التهاب میشوند را مهار میکند.

از دیکلوفناک در کنترل علائم آرتریت یا التهاب مفصلی ( مانند روماتیسم مفصلی، آرتروز، اسپوندیلیت انکیلوزان)، کشیدگی های رباط، کوبیدگی های عضلانی، نقرس، میگرن، درد دندان، دردهای قاعدگی، کمردرد و دردهای بعد از جراحی استفاده میشود. دیکلوفناک درد را از بین برده و التهاب را کاهش میدهد.با دلگرم همراه باشید.

مکانیسم اثر دیکلوفناک

• مهار آنزیم سیکلواکسیژناز Cyclo-oxygenase است.
• این آنزیم مسئول تولید موادی به نام پروستاگلاندین Prostaglandin است.
• پروستاگلاندین ها موجب بروز التهاب و درد میشوند.
• با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز تولید پروستاگلاندین کم شده و در نتیجه درد و تورم کاهش میابد.
• دیکلوفناک پتاسیم هم وجود دارد و تفاوت آن با دیکلوفناک سدیم در اینست که زودتر جذب بدن شده و زودتر درد را از بین میبرد.

 تداخلات دارویی دیکلوفناک

• مصرف همزمان دیکلوفناک با داروهای دیگر ممکن است مشکلاتی را بوجود آورد.
• دیکلوفناک موجب کاهش دفع لیتیوم از طریق کلیه شده و بدنبال آن مقدار لیتیوم خون بالا رفته و ممکن است علائم مسمومیت با لیتیم ایجاد شود.
• دیکلوفناک ممکن است اثرات کم کننده فشار خون بعضی داروهای ضد فشار خون را کاهش داده وموجب افزایش فشار خون شود.
• دیکلوفناک میتواند موجب کاهش دفع کلیوی جنتامایسن شده و بدنبال آن علائم مسمومیت با جنتامایسین ایجاد شود.
• دیکلوفناک اثرات رقیق کنندگی خون داشته و تاثیر داروهای دیگر رقیق کننده خون مانند وارفارین را افزایش میدهد.
• دیکلوفناک میتواند سطح خونی متوترکسات را بالا برده و عوارض مصرف همزمان آن را بیشتر کند.
• دیکلوفناک ممکن است با داروهای ادرار آور مانند فورزماید و یا هیدروکلرتیازید تداخل اثر داشته باشد.
• بسیاری از داروهای ضد درد دیگر و یا داروهایی که برای سرماخوردگی مصرف میشوند حاوی داروهای ضد التهابی مشابه دیکلوفناک هستند که مصرف همزمان آنها با دیکلوفناک میتواند احتمال عوارض دارو را بیشتر کند.
• در این موارد با پزشک خود مشورت کنید با این حال اگر از دوز های پایین آسپیرین برای پیشگیری از حمله قلبی یا مغزی استفاد میکنید باید مصرف ان را ادامه دهید مگر پزشک شما نظر دیگری داشته باشد.

قبل از مصرف دیکلوفناک

بعضی افراد با بعضی بیماری ها نمیتوانند داروهای خاصی را مصرف کنند و یا در صورت نیاز به مصرف آن داروها باید نکات خاصی را رعایت کنند. به همین خاطر قبل از مصرف دیکلوفناک اگر مشکلات زیر را دارید به پزشک خود اطلاع دهید.

• آسم یا هر آلرژی دیگر
• سابقه حساسیت به داروهای ضد التهاب
• زخم معده یا دوازدهه
• بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسرو یا بیماری کرون
• سه ماهه اول و سوم بارداری
• بارداری یا شیردهی
• سن بالای 65 سال
• بیماری های کلیه و کبد
• مشکلات قلب و عروقی یا فشار خون
• مشکلات انعقاد خون
• وجود پورفیری Porphyria که نوعی بیماری خونی نادر است
• بیماری لوپوس سیستمیک
• مصرف داروهای دیگر حتی داروهای گیاهی

اشکال دارویی دیکلوفناک

دیکلوفناک بصورت قرص های 25 و 50 و 100 میلیگرمی و شیاف 50 و 100 میلیگرمی و آمپول 75 میلیگرمی و ژل موضعی یک درصد و قطره چشمی یک دهم درصد در دسترس است. این دارو را میتوان بصورت 3-2 بار در روز مصرف کرد. حداکثر دوز مصرفی دیکلوفناک 150 میلیگرم در روز است.

آیا ممکن است مصرف دیکلوفناک مشکلاتی را بوجود آورد؟

مصرف داروها در کنار آثار مفید خود ممکن است عوارضی را هم بدنبال داشته باشد. این عوارض در همه افراد ایجاد نمیشود و در صورتی هم که ایجاد شود در بسیاری از موارد بعد از چند روز کم شده یا خوب میشوند.

در صورت ادامه آنها به پزشک معالج خود اطلاع دهید. این مشکلات احتمالی عبارتند از :

• احساس ناخوشی

در این موارد از غذاهای ساده تر استفاده کرده و مواد غذایی پر ادویه را مصرف نکنید

• سوء هاضمه و سوزش سر دل و درد معده

در این موارد دارو را بعد از غذا مصرف کنید

• اسهال

آب زیادی مصرف کنید

• احساس سرگیجه و خواب آلودگی 

رانندگی نکنید و از ابزار استفاده نکنید

• سردرد، تغییرات خلق، سرگیجه، اختلال خواب 

با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض مصرف دیکلوفناک

مصرف دیکلوفناک ممکن است با بروز عوارض شدیدتری همراه باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

شایعترین عارضه دیکلوفناک عوارض گوارشی آن است که میتواند به صورت احساس سوزش سر دل، درد بالای شکم، تهوع، اسهال یا یبوست، زخم معده و دوازدهه، خونریزی گوارشی و یا مسمومیت کبدی باشد.

گاهی اوقات ممکن است معده بدون اینکه درد بگیرد زخم شود. در این موارد ممکن است رنگ مدفوع سیاه یا قرمز شده و بیمار دچار ضعف یا سرگیجه بخصوص در حین ایستادن شود. از دیگر علائم خونریزی معده استفراغ قهوه ای رنگ است.

خونریزی معده ممکن است بدون هیچ علائم از پیش اخطار دهنده بوده و میتواند در هر زمانی از مصرف دارو ایجاد شود. احتمال بروز این عارضه در افراد مسن بیشتر است. احتمال بروز عوارض گوارشی در مصرف همزمان دیکلوفناک و استفاده از الکل یا سیگار بیشتر میشود. پس اگر دیکلوفناک مصرف میکنید مصرف الکل یا سیگار را کم کرده یا قطع کنید.

دیکلوفناک میتوان جریان خون کلیه را کاهش داده و کارکرد آن را مختل کند. این عارضه در کسانی که از قبل مشکلات کلیوی داشته اند و یا نارسایی قلبی دارند بیشتر است. مشکلات کلیوی میتواند خود را بصورت پف کردن بدن بخصوص صورت، افزایش ناگهانی وزن و یا کاهش حجم ادرار نشان دهد. با مشاهده این علائم باید به فوریت به مرکز درمانی مراجعه کرد.

دیکلوفناک ممکن است موجب سردرد، وزوز گوش، افزایش فشار خون و نارسایی قلبی شود مصرف دیکلوفناک مانند دیگر داروهای ضد التهابی ممکن است ریسک سکته قلبی و مغزی را بیشتر کند. احتمال این عوارض در کسانی که خود از قبل مشکلات قلبی دارند و یا در کسانی که سیگار مصرف میکنند.

سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارند، فشار خون بالا و یا دیابت دارند بیشتر است. احتمال بروز این عوارض در مصرف طولانی مدت این داروها بیشتر میشود. سکته قلبی میتواند خود را بصورت درد قفسه سینه، ضعف و تنگی نفس نشان دهد و سکته مغزی بصورت اختلال در دید و تعادل و تکلم.

با مشاهده هر کدام از این علائم باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد

حساسیت به نور آفتاب میتواند از عوارض مصرف دیکلوفناک باشد. پس در موقع مصرف این دارو زیاد زیر نور آفتاب قرار نگیرید و از برنزه کردن پوست با لامپ های فلوئورسنت بپرهیزید. وقتی زیر نور خورشید قرار دارید خود را پوشانیده و از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

• خطر حملات قلبی و سکتهٔ مغزی

یک نهاد ناظر بر مقررات بریتانیا توصیه کرده است کسانی دارای مشکلات قلبی هستند مصرف این دارو را متوقف کنند. به گفتهٔ این نهاد این دارو می‌تواند احتمال خطر حملات قلبی و سکتهٔ مغزی برخی از بیماران را افزایش دهد.

این توصیه پس از بررسی خطرات ناشی از این دارو در اروپا ارائه شده است. آن‌ها از این دارو به عنوان دارویی مسکن برای سر درد، دردهای کمر و آرتروز استفاده می‌کردند. این ناظر همچنین به افراد سیگاری، کسانی که دارای فشار خون بالا هستند، افراد دیابتی و هم چنین کسانی که کلسترول خونشان بالاست توصیه کرده است قبل از مصرف دیکلوفناک با پزشک خود مشورت کنند.

هم چنین اضافه کرده است که استفاده از این دارو به جزء افرادی که در معرض خطرند می‌تواند به عنوان مسکنی قوی و مطمئن برای سایر افراد استفاده شود.

در برخی از موارد تزریق عضلانی آمپول دیکلوفناک تولید داخل در ایران (بخصوص در افراد زیر ۱۸ سال) موجب بروز عوارض جانبی موضعی در محل تزریق مانند آبسه و اختلال عملکرد عصب اندام تحتانی گردیده است لذا محدودیتهایی از سوی وزارت بهداشت در این خصوص وضع شده است.

همچنین بخوانید:

موارد مصرف قرص لووفلوکساسین یا تاوانکس و عوارض جانبی این دارو

۱۳ دارو خطرناک و کشنده : داروهای خطرناک در فصل تابستان

موارد مصرف قرص کولوفک ریتارد و عوارض خطرناک این دارو

موارد مصرف کپسول یا شربت زیدوودین و عوارض جانبی این دارو

داروهای ادرار آور