عوارض استفاده از دیازپام
موارد مصرف دیازپام Diazepam و عوارض جانبی آن
با دلگرم همراه باشید تا با دیازپام و عوارض مصرف بیش از حد این دارو بیشتر آشنا شوید.دیازپام با نام تجاری valium (والیوم) داروی مسکن و خواب آوری است که برای درمان اضطراب، اختلالات خواب و حملات پانیک تجویز می شود.
- نام تجاری : والیوم (Valium )
- رده درمانی: بنزودیازپین
- اشکال دارویی: قرص، آمپول و شیاف
- نیمه عمر : 24 تا 100 ساعت
اشکال داروی دیازپام
قرص های 2 و 5 و 10 میلی گرمی در جعبه های 100 عددی .
مکانیزم اثر دیازپام
با اثر برگیرنده اختصاصی درغشای سلولی عصبی اثر مهاری گاماآمینوبوتیریک اسید (GABA) را که در تمامنواحی CNS باعث مهار پیش سیناپسی وپس سیناپسی می گردد، تسهیل کرده یاافزایش می دهد.
از راه خوراکی سریع و بهخوبی جذب می شود. جذب آن از راهعضلانی به محل تزریق بستگی دارد وممکن است آهسته و نامنظم صورت گیرد.
اگر به عضله دلتوئید تزریق گردد جذب آنمعمولا سریع و کامل خواهد بود. اتصالآن به پروتئینهای پلاسمایی تا 99 درصدمی باشد. در کبد متابولیزه شده و بهمتابولیت دزمتیل دیازپام و اگزازپام تبدیل می شود.
نیمه عمر دیازپام در پلاسما 1-2 روز است در حالی که نیمهعمر دزمتیل دیازپام حدود 60 ساعتاست. متابولیت دارو از طریق کلیه دفعمی شود.
موارد مصرف دیازپام
دیازپام دارویی مسکن و خوابآور است که در رده درمانی بنزودیازپین های طولانی اثر قرار میگیرد و متابولیتهای کبدی آن نیز فعال هستند. دیازپام برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز میشود. این دارو همچنین بهعنوان ضد تشنج و شلکننده ماهیچه اسکلتی، درمان انقباض عضلانی و تشنج (تب و تشنج در کودکان یا حمله صرع) نیز استفاده میشود.
مهمترین داروی آرامبخش
بنزودیازپینها مهمترین گروه از داروهای ضد اضطراب و خوابآور هستند. این گروه داروها را میتوان به 3 دسته کوتاه اثر، متوسط اثر و طولانی اثر تقسیمبندی کرد. از داروهای کوتاه اثر میتوان اگزازپام، میدازولام و تریازولام را نام برد.
داروهای متوسط اثر نیز شامل آلپرازولام، کلونازپام، نیترازپام و تمازپام هستند و در دسته داروهای طولانی اثر داروهایی نظیر دیازپام، کلردیازپوکساید و فلورازپام قرار میگیرند. البته ناگفته نماند که داروهای دیگری نیز از خانواده بنزودیازپینها در این گروهها قرار میگیرند و در اینجا تنها داروهای رایج را نام بردیم.
چطور بفهمیم به این دارو معتاد شدهایم؟!
در جواب به این سؤال که آیا این داروها اعتیادآور هستند یا خیر باید بگویم بله؛ در حدود 4 نفر از هر 10 نفر که این ترکیبات را هر روز به مدت بیش از 8 هفته استفاده میکنند، دچار اعتیاد میشوند که نشانههای سادهای برای تشخیص آن وجود دارد، از جمله:
- فرد متوجه میشود بعد از مدتی باید دوز بیشتری استفاده کند تا همان اثر قبلی را دریافت کند.
- احساس نیاز به داروی مورد نظر در طول روز.
- تجربه نشانههای ترک دارو در صورت متوقف کردن مصرف که شامل بیخوابی، آشفتگی، اضطراب، سرگیجه، احساس طعم فلزی غیر عادی در دهان، احساس شوک الکتریکی در بازوها و پاها، تاری دید و حساسیت به نور میشود.
- در بعضی افراد این نشانهها شدیدتر است و حتی ممکن است شامل توهمات دیداری و شنیداری نیز بشود. البته این نکته نباید فراموش شود که این ترکیبات در صورتی که زیر نظر پزشک معالج تجویز شده باشند نه تنها ممکن است مضر نباشند بلکه سودمند هم هستند.
مقدارمصرف دیازپام
- بزرگسالان
برای درمان اضطراب،2 میلیگرم سه بار در روز و در صورتنیاز تا mg/day 15-30 در مقادیرمنقسم مصرف می شود. در افراد کهنسالنصف این مقدار مصرف شود در درمانبیخوابی همراه با اضطراب، 5-15میلیگرم در موقع خواب مصرف می شود.مقدار مصرف در افراد مسن نصف مقدار تجویز شده برای افراد بالغاست.
- کودکان
در درمان راه رفتن در خواب وترس بچهها، 1-5 میلیگرم در موقع خوابمصرف می شود.
- بزرگسالان
از راه تزریق وریدی در حملهمداوم صرعی 10-20 میلیگرم با سرعت0/5 میلیلیتر (2/5 میلیگرم) طی 30 ثانیه،تجویز می شود و در صورت لزوم 30-60دقیقه بعد تکرار میگردد.ممکن است پساز تزریق اول، انفوزیون وریدی تا حداکثرmg/kg 3 در طول 24 ساعت انجام شود.
در درمان اضطراب حاد شدید، کنترل حملاتپانیک حاد و درمان علائم حاد قطع مصرفدارو، مقدار 10 میلیگرم مصرف می شودکه در صورت نیاز بعد از 4 ساعت می توانآن را تکرار کرد.
موارد منع مصرف: در ضعف تنفسی،نارسایی حاد ریوی، حالات فوبیک،نارسایی کبدی، سایکوز مزمن، دپرسیونو اضطراب همراه آن نباید مصرف شود.
دیازپام برای چه کسانی منع مصرف دارند؟
بنزودیازپینها در افراد زیر نباید استفاده شوند:
- افرادی که دارای مشکلات کبدی هستند. مصرف این داروها در این افراد ممکن است باعث کمای ناگهانی شود.
- افرادی که دارای مشکلات کلیوی هستند. این مشکلات باعث افزایش حساسیت مغزی به این ترکیبات میشوند. در نتیجه در این افراد باید مقدار داروی تجویز شده بسیار کم باشد.
- در خانم های باردار نباید استفاده شوند مگر در شرایط خاص مثل تشنج. در شیردهی هم به دلیل اینکه در شیر مادر ترشح میشوند بهتر است که استفاده نشوند.
- افرادی که دچار مشکلات تنفسی، برونشیت و بیماری انسداد ریوی مزمن هستند.
- افرادی که دچار بیماری خود ایمنی «میاستنی گراویس» هستند.
- بیمارانی که دچار آپنه در خواب میشوند.
خطر مرگ!
مصرف طولانی مدت بنزودیازپینها میتواند باعث نقص ادراکی، مشکلات رفتاری و احساسی، احساس آشفتگی و هیاهو، مشکل در تفکر درست و منطقی، کاهش توان جنسی، ترس از اجتماع، افزایش اضطراب و افسردگی، کاهش توجه به کارهای مورد علاقه و عدم توانایی در بیان احساسات شود.
تمام این عوارض در افرادی که طولانی مدت این ترکیبات را استفاده میکنند به طور کامل بروز نمیکنند اما حداقل یک یا دو مورد در اکثر بیماران مشاهده میشود. مصرف خودسرانه این داروها بدون نظر پزشک بسیار اشتباه بوده و علاوه بر تشدید عوارض جانبی در بعضی موارد ممکن است باعث استفاده بیش از اندازه دارو (overdose) شده یا به علت تداخل با ترکیبات دیگر حتی به مرگ فرد منجر شود.
هشدار در مورد دیازپام
- در بیماری تنفسی، ضعفعضلانی، بیماران با سابقه مصرف نابجای دارو یا افراد با اختلال شخصیتی با احتیاط مصرف شود.
- در افراد مسن، نارسائی کبدی و کلیوی مقدار مصرف دارو باید کاهش داده شود.
- از مصرف طولانی مدت خودداری گردد.
- در صورت مصرف طولانی مدت برای جلوگیری از بروز عوارض قطع مصرف،دارو را باید بهتدریج قطع کرد.
- در موقع تزریق وریدی، وسایل لازمبرای برگرداندن ضعف تنفسی و تهویهمکانیکی، باید در دسترس باشد.
- در موقع انفوزیون وریدی این دارو بایدکاملا احتیاط نمود چون کاملا خطرناکاست، باید انفوزیون وریدی دیازپام درپخش مراقبتهای ویژه انجام شود.
- تزریق سریع وریدی آن ممکن استمنجر به بروز آپنه، کاهش فشار خون،برادی کاردی یا ایست قلبی شود. (تزریقهر پنج میلیگرم دارو حداقل باید یک دقیقهطول بکشد).
- تزریق وریدی دیازپام نباید دروریدهای کوچک (مانند مچ دست و پا)انجام شود و باید دقت نمود که داخلشریان تزریق نشده و سوزن تزریق نیز ازرگ خارج نشود تا از بروز ترومبوزوریدی، فلبیت، تحریک موضعی، ورم وبندرت صدمه عروقی جلوگیری شود.
- از تزریق عضلانی، زمانی استفادهمی شود که مصرف خوراکی و وریدی ممکن نیست.
- در افراد کهنسال با احتیاط مصرفشود و مقادیر مصرف دارو با توجه بهکارکرد کبد و کلیه تنظیم گردد.
همچنین بخوانید:
معرفی داروی خواب آور دیازپام و موارد مصرف این دارو
تداخلات داروئی دیازپام
- مصرف همزمان باداروهای مضعف CNS، ضد دردهای مخدر، بیهوشکنندههای عمومی،مهارکنندههای مونوآمینواکسیداز (MAO)،ضدافسردگیهای سه حلقهای و داروهای پایینآورنده فشار خون که باعث تضعیفCNS می شوند (مانند کلونیدین و متیلدوپا) و رزرپین ممکن است اثر مضعفCNS این دارو را تشدید نماید.
- آنتیاسیدهاجذب دیازپام را به تأخیر می اندازند، اماروی میزان جذب تأثیری ندارند.
- مصرفهمزمان با تریمتافان قبل از عمل جراحی،باعث تشدید اثر پایینآورنده فشار خونشده و خطر سقوط شدید فشار خون،شوک و کلاپس قلبی ـ عروقی را در طی جراحی افزایش میدهد.
- مصرف همزمان باکاربامازپین سبب افزایش متابولیسم وکاهش غلظت سرمی دیازپام میگردد.
- سایمتیدین متابولیسم دیازپام را مهارنموده، سبب تأخیر دفع دیازپام و افزایشغلظت پلاسمایی آن می شود.
- ایزونیازیدممکن است از طریق مهار دفع دیازپامغلظت پلاسمایی آن را افزایش دهد.ریفامپین ممکن است دفع دیازپام راافزایش دهد و موجب کاهش غلظت سرمی آن می شود.
عوارض جانبی دیازپام
خواب آلودگی روز بعد ازمصرف، گیجی و آتاکسی (بهخصوص درافراد مسن) فراموشی، وابستگی،تحریکپذیری غیرعادی و در برخی مواردسردرد، سرگیجه، افت فشار خون، افزایشترشحات بزاق، کرامپ و درد در ناحیهشکم، بثورات جلدی، اختلال بینائی، تغییردر میل جنسی، احتباس ادرار، اختلالاتخونی و یرقان از عوارض احتمالی ایندارو است.درد، ترومبوفلبیت و ندرتاً آپنهو افت فشار خون با تزریق این داروگزارش شدهاست.
چگونگی مصرف دیازپام
دیازپام بسته به شرایط متفاوت و در افراد متفاوت با مقادیر متفاوتی تجویز می شود. هیچگاه بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.از دستورات پزشکتان به دقت پیروی کنید. شکل های مایع دیازپام را می توان با غذاهای مایع یا نیمه جامد مثل پوره مخلوط کرده نگذارید دیازپام مایع یخ بزند.
اگر یک نوبت را فراموش کردید ، به مجردی که آن را به یاد آوردید مصرفش کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دارو رسیده است ، نوبت فراموش شده را رها کرده به برنامه دارویی منظمتان بازگردید. مقدار دارو را دوبرابر نکنید.
علایم ترک دارو عبارتند از:
- گیجی ، افت قوای ذهنی ، دردهای شکمی ، افزایش تعریق ، تهوع ، استفراغ ، حساسیت به نور و صدا، یا احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز. اگر می خواهید مصرف دیازپام را قطع کنید با پزشکتان تماس بگیرید تا شاید این کار تدریجی انجام گیرد.
- علایم زیر ممکن است مشاهده شوند اما فقط در صورتی که مشکل ساز شوند نیاز به گزارش دارند:
- سرگیجه ، خواب آلودگی ، خشکی دهان ، سردرد، تهوع ، یبوست ، اسهال ، ضربان قلب سریع و شدید، یا لرزش .
هنگام مصرف دیازپام توصیه می شود
- به پزشکتان به طور منظم مراجعه کنید تا بهبود شما را زیر نظر داشته باشد.
- تا مشخص شدن پاسخ بدنتان به دارو در رانندگی و کار با وسایل خطرناک احتیاط کنید. برخی افراد با مصرف این دارو دچار خواب آلودگی و افت سطح هوشیاری می شوند.
- در صورت شک به مصرف بیش از حد دارو، بلافاصله تقاضای کمک پزشکی کنید.
- اگر در هنگام مصرف دیازپام دچار افکار یا احساسات عجیب شدید با پزشکتان مشورت کنید.
- یک برگه شناسایی پزشکی به همراه داشته باشید که نشان دهد دیازپام مصرف می کنید.
- دیازپام را دور از دسترس کودکان ، و دور از گرما، نور مستقیم و حرارت مرطوب نگه دارید (در این شرایط دیازپام فاسد می شود).
- دیازپام تاریخ مصرف گذشته را دور از دسترس کودکان در توالت دور بریزید.
- هنگام مصرف دیازپام نباید
- داروهای آرامبخش دیگری مصرف کنید.
- الکل بنوشید.
- دیازپام را به عنوان قرص خواب مصرف کنید، مگر اینکه برنامه شما اجازه دهد ۸-۷ ساعت خواب داشته باشید؛ در غیر این صورت ممکن است تا بی اثر شدن دارو خواب آلوده باشید و فراموشکار شوید .
- دیازپام برای تسکین اضطراب ، اختلالات خواب ، و اختلالات هراس تجویز می شود. این دارو همچنین به عنوان ضد تشنج و شل کننده ماهیچه اسکلتی استفاده می شود.
قبل از مصرف این دارو در موارد زیر با پزشک خود مشورت نمائید :
- وجود هر گونه سابقه حساسیت به دارو و یا داروهای دیگر از این خانواده به ویژه دیازپام ، کلردیازپوکساید ، کلونازپام و یا غذاها ، مواد محافظ و رنگ ها .
- وجود هر نوع بیماری از جمله گلوکوم با زاویه بسته ، میاستنی گراو (ضعف شدید عضلانی) ، انسداد مزمن تنفسی .
- در صورت مصرف داروهای دیگر .
- قبل از قطع دارو بعد از یک دوره مصرف طولانی با مقادیر زیاد .
- حاملگی و شیر دهی .
- مصرف در کودکان و سالمندان .
- برای جلوگیری از ایجاد وابستگی ، دارو را بیش از مقدار و مدت زمان توصیه شده مصرف نکنید .
- در صورتی استفاده از دارو به عنوان ضد تشنج ، تحت رژیم درمانی مشخص ، دوره درمان را کامل کنید و هیچ نوبتی از مصرف دارو را ترک نکنید .
- در صورت عدم تاثیر دارو، مقدار مصرف را زیاد نکنید و با پزشک مشورت کنید.
- در صورت فراموش کردن یک دوز از دارو در صورتی که تحت رژیم درمانی خاصی هستید چنانچه یک ساعت از زمان مصرف دار و گذشته باشد دارو را
- مصرف کنید اما اگر بیشتر از این زمان است دارو را مصرف نکنید و مقدار مصرف نوبت بعدی را دو برابر نکنید .
شرایط نگهداری دیازپام
- دارو را در درجه حرارت پایین تر از 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید.
- دارو را دور از دسترس اطفال قرار دهید.
- از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری نمایید.
- برچسبها
- مصرف دیازپام
- diazepam
- مقدارمصرف دیازپام
دیدگاه ها