سرمه چهار مغز : خواص و طرز تهیه سرمه چهار مغز

سرمه چیست؟ + فواید سرمه چهار مغز

سُرمه (در قدیم: کُحْل) ماده‌ای آرایشی است که از ترکیب دوده و دیگر مواد تهیه شده و به چشم کشیده می‌شود و معمولاً برای تیره‌تر کردن رنگ پلکها به کار می‌رود.

آنندراج دربارهٔ آن می‌نویسد:

سرمه سنگی است صفایحی و براق که بسایند و سودهٔ آن را در چشم کشند و بهترین آن سرمهٔ صفاهانی است که از کهپایه به هم رسد.

در دوران باستان، از ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد، ملکه‌های مصری به چشم خود سرمه می‌کشیدند. سرمه را نگهبان چشم علیه بیماری‌ها می‌دانستند و تیره کردن رنگ دور پلک‌ها از شدت رسیدن آفتاب به چشم نیز کم می‌کند.

امروزه بهترین سرمه تولید شده در ایران سرمه سنّت است که خواص دارویی و بهداشتی داشته و برای آرایش چشم از آن استفاده میشود.

قدیمی‌ترین کاست هند یعنی کولی‌ها نیز از سرمه برای آرایش بهره می‌گرفتند. مادران در شبه قاره هند و برخی نواحی پیرامونی، به چشم نوزادان و کودکان سرمه می‌کشیدند. به باور آن‌ها این کار «سوی چشم را نیرو می‌بخشد» و «علیه چشم بد» نگهداری می‌کند. یک نوع دیگر از سرمه نخ‌های تابیده رنگی است که برای دور پشتی استفاده می‌شود

ترکیبات و خواص سرمه چهار مغز

سرمه چهار مغز از پسته، بادام، فندق و مغز قلم گاو تهیه می‌شود و به اعتقاد متخصصان طب سنتی، دوده‌ای که از این چهار مغز گرفته می‌شود، یکی از مفیدترین و سالم‌ترین انواع سرمه‌های چشم است. مواد مغذی موجود در این مغزهای گیاهی باعث تقویت قوه بینایی می‌شود و مغز قلم گاو موجود در این سرمه، گرمى و التهاب سه مغز دیگر را تعدیل می‌کند.

جالب است بدانید، بر اساس نظریات طب سنتی، غلبه مزاج خشک بر عضلات چشم مهمترین دلیل پیرچشمى است.

برخی از مهمترین خواص سرمه چهار مغز عبارتند از:

• تقویت بینایی و پیشگیری از ضعیف شدن چشم
• افزایش نور چشم
• پیشگیری از آب مروارید
• پیشگیری از پیرچشمی زودرس
• پیشگیری از بیماری‌های چشم
• ممانعت از ریزش اشک زیاد و بیش از حد معمول
• تقویت و افزایش رشد مژه‌ها
• افزایش قدرت آمیزش و نیروی جنسی
• گوارا ساختن آب دهان و خوشبو شدن دهان
• نرم کردن عضلات چشم و تسهیل‏ در خونرسانى
• جلوگیرى از خونریزى داخلى چشم

طرز تهیه سرمه چهار مغز در منزل

مواد این سرمه به راحتی در دسترس است و افراد به راحتی می‌توانند، آن را در منزل تهیه کنند. پسته، بادام و فندق را تهیه نموده و مغز این دانه‌ها را جدا کنید. همچنین مغز قلم گاو را خریداری نموده و مقداری از آن را بر روی این مغزهای گیاهی بمالید.

با استفاده از یک سیم، چنگال و یا میله بلند قلاب‌بافی، مغزها را بر روی حرارت اجاق بگیرید. به آرامی زیر آن سینی یا کاسه استیل یا پیرکس نشکن بگیرید، به طوریکه با یک فاصله اندک، دود حاصل از بادام، فندق و پسته در حال سوختن در سطح ظرف جمع شود.

توجه داشته باشید، فاصله آتش ناشی از سوخته شدن مغز گیاهی و دود کردن آن، از سطح داخل ظرف ۲ سانتیمتر باشد تا به راحتی نشست دوده بر سطح کاسه انجام شود. اگر فاصله کمتر یا بیشتر باشد، دوده از کاسه خارج و از دسترس شما خارج می‌شود.

با صبر و حوصله شما در پایان، دوده ضخیمی در سطح ظرف دارید که درصورت نگهداری در جای خشک و خنک تا دو سال امکان نگهداری از آن را دارید. توصیه می‌شود دود‌ه‌ها را به سرمه‌دان چوبی یا سنگی منتقل کنید تا رشد میکروب‌ها و واکنش‌های شیمیایی به حداقل برسد.

تشخیص سرمه چهار مغز با کیفیت

چنانچه فرصت تهیه کردن سرمه را در منزل ندارید، آن را از مراکز و عطاری‌های مطمئن تهیه کنید. برای تشخیص سرمه با کیفیت، کمی از آن را در کف دست ریخته و ماساژ دهید. رنگ سرمه به هیچ عنوان با ماساژ آن پاک نخواهد شد، همچنین با آب نیز قابل شستشو نیست. سرمه خوب تنها با آب و صابون آنهم به سختی قابل پاک شدن است. بهترین زمان برای کشیدن سرمه و استفاده از خواص آن هنگام خواب است.

مضرات سرمه (موارد احتیاطی و منع مصرف)

باوجود گسترده بودن خواص سرمه، برخی انواع آن، معمولا حاوی مقداری فلز سرب است که می‌تواند تهدید جدی برای سلامت باشد. همچنین سرمه‌ای که به صورت خانگی و خارج از شرایط استریل کارخانه‌ای تهیه می‌شود، ممکن است حاوی میکروب‌هایی باشد که به این ترتیب وارد چشم شده و در برخی موارد منجر به التهاب، سوزش، قرمزی چشم و در موارد پیشرفته عفونت چشم می‌شود.

امام صادق (ع) می فرمایند:

سرمه، مو را می رویاند، اشک ریزش را می خشکاند، آب دهان را گوارا می کند و دیده را جلا می بخشد. سرمه کشیدن به هنگام خواب، موجب امنیّت از آب (مروارید و مانند آن) است، که عارض چشم می گردد.

سرمه علاوه بر زیباتر کردن چشم دارای خواصی دیگر درمانی که برای پرپشت، تقویت کردن ابرو و مژه، تقویت چشم، ضد التهاب، رفع سوزش و اشک بوده، و به روش های مختلف سنتی تهیه می شد، ولی امروزه جای خواص درمانی آن را مواد شیمیایی که نه تنها خواص درمانی ندارند بلکه فقط برای زیبایی چشم و ابرو مورد استفاده قرار می گیرند را گرفته است .

با توجه به کیفیت نامطلوبشان باعث ریزش ابرو و مژه نیز می شوند، سرمه معمولاً حاوی مقداری فلز سرب است که استفاده از آن در این محصول زیبایی گاهی می تواند سلامت شما را تهدید کند. سرب فلزی است خاکستری با ته رنگ مایل به آبی. محققان می گویند سرب در نسوج بدن جذب پروتئین ها می شود و بیشترین اثر سمی خود را بر مغز و اعصاب وارد می کند.

همچنین بخوانید:

آموزش درست کردن سرمه ی چشم سنتی و بهداشتی در منزل

فواید سرمه کشیدن از نگاه طب سنتی ایران