فعل مضارع اخباری: تعریف، ساختار و کاربردها

فعل مضارع اخباری چیست و چطور ساخته می شود؟

فعل مضارع اخباری یا حال اخباری، از فعل­ هایی است که با قاطعیت، از انجام کاری در حال یا آینده ­ای نزدیک خبر می­ دهد. «می» استمراری ­ساز، با آمدن بر سر بن مضارع، دوره­ ای از زمان را که از حال شروع می شود، به آینده می رسانَد.

•     من با استفاده از سایت ، تایپ ده انگشتی را می آموزم. (یعنی در حال آموختن هستم و قصد دارم یادگیری آن را ادامه دهم)

نحوه ساختن فعل مضارع اخباری

فعل مضارع اخباری با آمدن می بر سر بن مضارع و پیوستن شناسه­ های فعل به آنها، ساخته می­ شود:

می + بن مضارع + شناسه­ های فعل َم، ی، َد، یَم، ید، َند

می + رو + م: می ­روم، می ­روی، می­ رود و ...

•     هواخواه توام جانا و می دانم که می دانی

    حافظ

•     یه نواختی بهت اطمینان می ده. اگه کسی بخواد به همش بزنه، وحشت می کنی. واسه همینه که از زنت دلخوری. این که رفته پیش یه وکیله نشسته باهاش درد دل کردن؛ همه بهانه ست... می ترسی کاری بکنه که یه نواختی زندگی تو یه وقت به هم بزنه.

    کافه پیانو، فرهاد جعفری

فعل مضارع اخباری منفی

برای منفی کردن این فعل، «ن» نفی را به ترتیب زیر بر سر می فعل مضارع اخباری، می­ آوریم:

ن + می+ بن مضارع + شناسه­ ها

نمی ­روم، نمی ­روی، نمی رود و ...

•     کیف دستی ام پر است از کتاب هایی که انتظار دارم بر من، درباره خودم، رازهایی را بگشایند که نمی دانم.

    تنهایی پر هیاهو، بهومیل هرابال

نحوه مجهول کردن فعل مضارع اخباری

برای ساخت مجهول مضارع اخباری، می را از سر فعل اصلی برداشته و به مضارع ساده فعل «شدن» اضافه می کنیم. سپس از مصدر فعل اصلی، صفت مفعولی (بن ماضی + ه) می ­سازیم و آن را به این ترتیب بر سر فعل مضارع اخباری فعل شدن قرار می ­دهیم:

صفت مفعولی + می + بن مضارع شدن + شناسه ها

دیده + می + شو + ی: دیده می ­شوم، دیده می ­شوی، دیده می ­شود و ...

•     همیشه این اطراف دیده می­ شوی؟
•     با یادگرفتن تایپ ده انگشتی حتماً صاحب کسب و کاری می شوی.

کاربردهای فعل مضارع اخباری

فعل مضارع اخباری همانند فعل ماضی نقلی، علاوه بر معنای رایج خود، کاربردهای دیگری نیز دارد؛ در ادامه چند مورد پرکاربرد را مورد بررسی قرار می دهیم.

•     بیان فعل در زمان آینده

    فردا به خانه محسن می ­روم و سفارش شما را می ­رسانم.

•     برای بیان حقایق مسلم و بیان مسائل علمی

    بر اثر پیشرفت طب، دردها آسان ­ترعلاج می­ شوند.

•     بیان فعل­ هایی که عادت و تکرار را می رسانند

    هر روز صبح با اتوبوس به مدرسه می ­روم و عصر پیاده برمی­ گردم.

همچنین بخوانید:

فعل های مضارع ساده در زبان فارسی و کاربردهای امروزی آن

فعل های ساده، ساده ترین شکل فعل در زبان فارسی هستند که با چسبیدن شناسه ها به بن ماضی یا بن مضارع ساخته می شوند. این مقاله به بررسی ساختار و کاربردهای…

•     در جمله ­های شرطی

    اگر بیایی، من هم می­ آیم.

•     برای شروع نقل قول و بیان داستان

    می­ گویند روزی ملانصرالدین مردی را دید ...