بیوگرافی اسماعیل جزری معروف به پدر روباتیک به صورت دقیق و جامع قابل دسترسی می باشد. این دانشمند بزرگ منجر به ایجاد مسیر راهبردی در مسیر ثبت اختراعات جدید شده است. این شخصیت مهم به عنوان یک مهندس مکانیک استعداد بسیار زیادی در زمنیه علوم ریاضی داشت. بسیاری از اختراعات شگفت انگیز وی در موزه های ترکیه نگهداری می شوند. یکی از ستارگان جهان اسلام در حوزه ثبت اختراعات مبتنی بر علم، آقای جزری می باشد.
بسیاری از دست نوشته های ایشان کمک بسیاری زیادی به پیشرفت علم مهندسی مکانیک کرده اند. شاید این دانشمند بزرگ کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد، اما اختراعات وی بسیار تاثیرگذار بوده اند. این دانشمند مسلمان نقش خود را در گسترش علم مکانیک به درستی ایفا کرده است.
زندگینامه اسماعیل جزری
بدیع الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری مهندس معروف به اسماعیل جزری در یکی از شهرهای ترکیه چشم به جهان گشود. وی از همان دوران کودکی علاقه بسیار زیادی به تحصیل داشت. از آثار بسیار موفق و درخشان این دانشمند بزرگ می توان به الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل اشاره کرد. این کتاب بارها به زبان های مختلف چاپ شده است.
در حال حاضر نسخه اصلی این کتاب نیز در موزه شهر ترکیه نگهداری می شود. وی مبانی نظری جدیدی را در علم مهندسی مکانیک به وجود آورد. همچنین نقش مهمی در گسترش شاخه های مختلف مکانیک امروزی داشت. از قدیمی ترین کتاب های وی می توان به درباره مهندسی مکانیک اشاره کرد. این کتاب در قرون وسطی بسیار مورد توجه قرار گرفت. وی در دوران سلجوقی توانست به دربار ایران راه پیدا کند.
همچنین در دوره سلجوقیان کتاب های وی برای تحصیل دانش آموزان مورد توجه قرار گرفت. اسماعیل جزری به پیشرفت علم و دانش در ایران کمک بسیار زیادی کرد. در نهایت در سال ۶۰۲ هجری قمری با کوله باری از تلاش دار فانی را وداع گفت.
اختراعات اسماعیل جزری
بر اساس جدیدترین بررسی های صورت گرفته؛ تاکنون بیش از ۵۰۰ اختراع از این دانشمند بزرگ به جای مانده است. اختراعات این دانشمند محدود به چند مورد خاص نیست. اسماعیل جزری یک فواره خاص و متفاوت را اختراع کرده که به کمک برنامه ریزی می توان آن را کنترل کرد. همچنین این اختراع در همان زمان در صنعت کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت. این فواره به تنظیم فرایند جاری شدن آب کمک بسیار زیادی خواهد کرد. وی در زمینه ثبت اختراعات هیدرولیکی و رباتیک نیز موفق بود.
به نوعی در طول تاریخ به عنوان پدر علم رباتیک از وی یاد می شود. وی در کتاب خود نحوه کار و نصب بیش از ۵۰ اختراع خود را به صورت دقیق بیان کرده است. از دیگر اختراعات ایشان می توان به ساعت های آبی، ساعت های شمعی، ظرف های خودکار، فواره های خودکار، ابزار خودکار نواختن نی، ابزار آبرسانی از نهر و ربات آبرسانی از چاه اشاره کرد. در یکی از کتب فنی خود اسماعیل جزری به وضوح اثبات کرده است که در سایه علم مکانیک می توان در صنعت کشاورزی با پیشرفت مواجه شد.
معروف ترین کتاب اسماعیل جزری
از مشهورترین کتاب های ایشان می توان الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل اشاره کرد. این کتاب به عنوان یک شاهکار تاریخی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. همچنین این کتاب دارای چندین بخش و سرفصل مجزا می باشد. در بخش های اول و تا چهارم به صورت دقیق نحوه کار با دستگاه های مکانیکی توضیح داده شده است. این کتاب به پیشرفت کشاورزی در کشورهای مختلف کمک بسیار زیادی کرد. در سایه این کتاب دربار سلجوقی توانست در دوران قحطی به بهترین شکل ممکن خود را نجات دهد.
در پخش پنجم این کتاب نحوه توزیع نوشیدنی های جاری توضیح داده شده است. در قسمت های پایانی فصل پنجم نحوه آبرسانی بدون کمک نیروی انسانی از چاه و نهر شرح داده شده است. این کتاب به عنوان یکی از اسناد مهم ریاضی در دنیا شناخته می شود. کتاب الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل در مورد ریخته گری از برنج نیز صحبت کرده است. چرخه آبکشی یکی از اختراعات بزرگ دانشمندان مسلمان می باشد. این کتاب در بخش های میانی روش های اندازه گیری زوایای تند را بیان کرده است.
این دانشمند بزرگ در زمینه طراحی و ساخت قفل های جدید بسیار ماهر بود. در این کتاب روش ساخت قفل کلونی و ساعت آبی نیز به صورت دقیق آموزش داده شده است. اسماعیل جزری به عنوان یک بزرگ مرد مسلمان از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. همچنین این کتاب به صورت دقیق و جامع به شرح وسیله های هندسی پرداخته است.
محل دفن اسماعیل جزری
بر اساس بررسی های صورت گرفته هنوز اطلاعات دقیقی از محل دفن این دانشمند بزرگ در اختیار نیست. بر اساس شواهد تاریخی اسماعیل جزری در شهر محل تولد خود یعنی دیاربکر ترکیه دفن شده است. همچنین قبل از فوت این دانشمند بزرگ تمامی اسناد علمی خود را منتشر کرد.
متاسفانه به دلیل شرایط اقتصادی و سیاسی ترکیه در دهه ۶۰۰ هجری قمری، اسماعیل جزری به صورت مخفیانه دفن شده است. همچنین وی به عنوان یک دانشمند ایرانی نقش مهمی در گسترش علم و دانش داشت. آقای اسماعیل جزری در دربار سلجوقی از جایگاه بسیار ویژه ای برخوردار بود.
بیشتر در این رابطه بخوانید:
اختراعاتی شگفتانگیز از ایرانیان باستان!
دیدگاه ها