علت قفل شدن زانو چیست؟ آیا این عارضه قابل درمان است؟
علل قفل شدن زانو چیست؟
قفل شدن زانو چندین علت میتواند داشته باشد که یکی از مهمترین علل آن ساییدگیهای کشکک زانو یا کندرومالاسی استخوان پاتلا است که سبب احساس ساییدگی در مفصل کشکک شده و بیمار احساس قفل شدن زانو میکند.
- پارگی مینیسک
مینیسک لایه ی ضخیمی از غضروف است که سطح درونی مفصل را پوشانده و علاوه بر بازی کردن نقش ضربه گیر، حرکت مفصل را نیز روان تر می کند. اگر مینیسک پاره شود، تکه ی پاره شده ی آن ممکن است در مفصل گیر کرده و باعث قفل شدن آن گردد. شایع ترین نوع پارگی مینیسک زانو که می تواند باعث قفل شدن زانو گردد، "پارگی دسته سطلی" نام دارد.
در این حالت، قسمتی از مینیسک پاره شده ولی همچنان به مینیسک متصل می ماند و بدین صورت می تواند در اطراف آن ناحیه در حرکت باشد. با حرکت کردن مفصل زانو، این تکه ی پاره شده ممکن است به اندازه ای بزرگ باشد که در مفصل گیر کرده و باعث قفل شدن آن گردد.
ایجاد آسیب، معمولا در اثر چرخیدن بر روی یک زانو و یا فرسودگی تدریجی مفصل می تواند علت پارگی مینیسک زانو باشد.
- استخوان ضعیف و شکننده
عامل دیگری که می تواند باعث قفل شدن زانو گردد، زمانی است که تکه ای استخوان از مفصل زانو شکسته شده و پس از جدا شدن آزادانه در آن محیط گردش کند. همانند پارگی مینیسک، اگر استخوان شکسته شده نیز به جای اشتباهی برود، می تواند در آن جا گیر افتاده و باعث قفل شدن زانو در یک موقعیت خاص گردد.
تکه ی استخوان ممکن است در اثر یک آسیب و یا یک عارضه ی پزشکی مانند آرتروز زانو و یا استئو کندریت دیسکان، شکسته شده باشد.
- آرتروز
آرتروز و روند طبیعی پیر شدن فرد، می توانند احتمال قفل شدن زانو را افزایش دهند. با گذشت زمان، غضروفی که استخوان ها را در زانو پوشش می دهد فرسوده شده و به تدریج از بین می رود. غضروف تکه تکه شده ممکن است در درون مفصل زانو گیر افتاده و خم شدن آن را نا ممکن کند.
اگر غضروف کاملا از بین رفته باشد، ممکن است که تراشه های استخوانی نیز در مکانیسم مفصل زانو اختلال ایجاد کرده و باعث قفل شدن آن بشوند. به این عارضه استئو کندریت دیسکان می گویند.
- ورزش شدید
ورزش شدید و یا کشیده شدن ماهیچه های ران می توانند علت قفل شدن زانو باشند. هر گونه ضعف یا گرفتگی در ماهیچه های خارجی ران می تواند می تواند باعث اختلال در تعادل کشکک زانو گردد.
کشکک نیز تا زمانی که ماهیچه به حالت عادی خود باز نگردد، در همان حالت باقی خواهد ماند. حتی زمانی که کشکک زانو دوباره به درستی تراز شده و تعادل خود را به دست بیاورد، مدت زمان زیادی برای بازگشت دامنه ی حرکتی طبیعی به زانو طول خواهد کشید.
- قفل شدن کاذب
در برخی موارد اگر درد به اندازه ی کافی شدید باشد می تواند زانو را از حرکت عادی خود باز دارد. این اتفاق زمانی می افتد که مکانیسم حفاظتی بدن فعال شده و با محدود کردن حرکات، سعی در کاهش هر گونه آسیب احتمالی دارد. این امر معمولا با اسپاسم و گرفتگی ماهیچه ها و نگه داشتن پا در یک موقعیت خاص انجام می شود. به این حالت، قفل شدگی کاذب زانو می گویند.
تفاوت این حالت با قفل شدگی حقیقی زانو در این است که چیزی در درون خود مفصل گیر نیافتاده و در حالی که زانو در ابتدا قفل می شود، پس از مدت زمان کوتاهی می توان دوباره آن را حرکت داد.
این عارضه معمولا یک حالت "ناگهانی" است که حرکت فرد را محدود کرده ولی به سرعت از بین می رود. قفل شدن کاذب زانو می تواند هم خم شدن و هم راست شدن زانو را محدود کند در حالی که قفل شدن حقیقی معمولا تنها راست شدن زانو را محدود می کند.
- تورم
وجود مایع بیش از اندازه در درون کپسول مفصل، می تواند حرکت آن را محدود کرده و با دلیل فشار وارده، از خم و راست شدن پا جلوگیری کند.
- التهاب
التهاب ساختار های درون و اطراف زانو نیز می تواند حرکت آن را محدود کند. شایع ترین علل این عارضه، آرتروز روماتوئید و نقرس می باشند.
- حرکت نامناسب کشکک زانو
وجود مشکل در حرکت کشکک زانو بر روی شکاف جلوی زانو می تواند باعث قفل شدن کاذب زانو گردد. این عارضه معمولا بسیار دردناک است.
- سندرم پلیکا
ایجاد تنش در پلیکای میانی (یک شکاف بر روی بافت سینوویال پوشاننده ی مفصل) می تواند باعث قفل شدن کاذب زانو گردد.
- آسیب به زانو
ایجاد هر گونه آسیب به هر یک از ساختار های زانو که بتواند درد شدید ایجاد کند، ممکن است باعث اسپاسم عضلانی شده و منجر به قفل شدن زانو گردد. برای مثال می توان به پیچ خوردگی رباط زانو اشاره کرد.
علائم قفل شدن زانو
- تب: عفونت مفصل زانو یا آبسه مفصل زانو
- درد شدید در هنگام صاف کردن مفصل زانو
- محدودیت در حرکتهای مفصل
- مشاهده درد و ناراحتی در هنگام لمس مفصل زانو
- خم کردن مفصل فقط به یک مقدار ثابت و اغلب تا زاویه ۴۵ درجه امکان پذیر است
- شنیده شدن صدای سایش و مالش
تشخیص قفل شدن زانو
- آزمایش خون: در هنگام آزمایش خون مسائل زیر مورد توجه قرار میگیرند:
- شمارش سلولهای سفید خون
- افزایش مقدار سلولهای سفید خون میتواند نشانهای از عفونت مفصل زانو باشد.
- فاکتور روماتوئید در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید افزایش پیدا میکند.
- نسبت بالای رسوب گلبول قرمز در افراد مبتلا به آرتروز التهابی مشاهده میشود.
- بالا رفتن سطح اسید اوریک در خون میتواند نشان دهنده ابتلای فرد به نقرس باشد.
- عکس برداری رادیولوژی:عکس رادیولوژی میتواند به تشخیص ابتلا به آرتروز دژنراتیو (تخریب کننده) در مفصل زانو که میتواند باعث ایجاد محدودیت در حرکت زانو و قفل شدن آن شود، کمک موثر نماید.
- بررسی مایع مفصلی: این مایع از نظر سطح سلولهای قرمز خون در حالت خون ریزی مفصل زانو بررسی میشود. همچنین در این حالت مقدار سلولهای سفید خون برای تشخیص عفونت مورد توجه قرار میگیرد و سلولهای غضروفی (که در موارد ابتلا به استئو آرتریت وجود دارند) و کریستالهای اسید اوریک (در بیماری نقرس) مورد بررسی قرار میگیرند.
- اسکن ام آر آی (MRI): این نوع اسکن میتواند در تشخیص ایجاد مشکلات زیر که نقش موثر در قفل شدن زانو دارد، موثر باشد:
- پارگی مینیسک
- شکستگی یا در رفتن رباط صلیبی
- شکستگی یا در رفتن استخوان کشکک
- شکستگی تیبیا یا فیبولا در محل مفصل زانو
- هنگام قفل شدن زانو سریع بنشینید، درمان قفل شدن زانو
- فیزوتراپی برای درمان زانوی قفل شده مفید میباشد
درمان قفل شدن زانو
شیوه درمان قفل کردن زانو بستگی به عاملی دارد که موجب آن شده است. تنها در موارد شدید به عمل جراحی نیاز خواهید داشت.
- دارو: داروهای ضد درد خاصی وجود دارد که پزشک برای رهایی شما از درد و التهاب، ممکن است آنها را تجویز کند. جهت تسکین درد مفصل، کاهش خشکی و شل شدن عضلات شل کننده عضلات تجویز میگردد.
- گرما و سرما درمانی: اگر درد و قفل شدن زانوی شما ناشی از پارگی منیسک باشد، ممکن است به شما توصیه شود که جهت کمک به کاهش درد خود یخ درمانی (سرما درمانی) را امتحان کنید. برای تسکین درد خود یخ را برای مدتی کمتر از پنج دقیقه بر زانوی قرار دهید.
- در برخی موارد، برای برطرف کردن سفتی زانو میتوانید از یک پد گرماساز بر روی زانوی خود استفاده کنید. آن را در دمای پایین تنظیم کنید و به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه بر روی زانوی آسیبدیده خود قرار دهید. اگر پد گرماساز نداشتید، یک حوله را در آب گرم خیس کنید و آن را روی زانوی خود قرار دهید.
- بریس: استفاده از بریس زانو (زانوبند) علاوه بر حمایت مداوم از زانو، به تسکین درد زانو نیز کمک میکند. بریس زانو نه تنها به ثابت نگهداشتن زانو کمک میکند بلکه زانو را گرم نگه میدارد.
- فیزیوتراپی و ورزشهای زانو گاهی اوقات به رفع و باز کردن زانو کمک میکند. دوره درمانی طولانیتر شامل تمریناتی برای تقویت و استحکام بخشیدن به زانو باشد.
- درمانهای دستی در درجه اول باید به عنوان یک روش کمکهای اولیه برای بازگرداندن عملکرد زانو و جلوگیری از درد در نظر گرفته شود. این وضعیت معمولاً توسط یک ناهنجاری در منیسک خارجی ایجاد میشود و ممکن است بعدها به ماساژ و درمان دستی نیاز باشد.
- اگر قفل شدن زانو بر اثر پارگی مینیسک ایجاد شده باشد، لیزرتراپی و اولتراسوند تراپی میتواند به ترمیم بعضی قسمتهای مینیسک و اطراف بافتهای نرم کمک کند.
- اگر درمانهای بدون جراحی نتوانند درد شما را تسکین دهند و بیمار همچنان علائم مکانیکی نظیر قفل شدن زانو، عدم توانایی در خم و راست کردن زانو و صدا دادن زانو را تجربه کند، پزشک ممکن است گزینه جراحی را مدنظر قرار دهد.
همچنین بخوانید:
درمان درد آرتروز زانو و زانو درد کاملترین مقاله +فیلم
علت عقب زدگی زانو( اتساع یا برگشت زانو) چیست؟
درمان درد زانو با سندروم پلیکا چگونه انجام میشود؟
پارگی و کشیدگی رباطهای زانو +درمان(عمل جراحی)
راه های مناسب برای تقویت مفاصل زانو
- برچسبها
- زانو
دیدگاه ها