انورکسیا (بی اشتهایی عصبی) چیست؟
بیاشتهایی عصبی، یک اختلال تغذیهای است که باعث میشود افراد در مورد وزن خود و غذایی که میخورند، وسواس فکری داشته باشند. افراد مبتلا به عارضه بیاشتهایی عصبی، سعی و کوشش فراوانی در جهت نگهداری وزنشان در محدوده خیلی پایینتر از میزانی که نسبت به سن و قدشان طبیعی است، میکنند. جهت جلوگیری از افزایش وزن و یا به منظور ادامه کاهش وزن، افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، ممکن است گرسنگی زیادی تحمل کنند و یا به حد افراط ورزش نمایند.
در حقیقت بیاشتهایی عصبی، مشکلی عمده در خصوص غذا نیست، بلکه روشی ناسالم جهت تلاش و کوشش در غلبه بر مشکلات احساسی است. وقتی شما مبتلا به این عارضه هستید، اغلب لاغری را با ارزشهای فردی یکسان فرض میکنید.غلبه یافتن بر بیاشتهایی عصبی میتواند بسیار دشوار باشد. اما با درمان، شما میتوانید حس بهتری از خود به دست آورید، به عادات غذایی سالمتر برگشته و بسیاری از عوارض جدی مربوط به بیاشتهایی عصبی را در خود از بین ببرید.
علت بی اشتهایی چیست؟
علت دقیق بی اشتهایی عصبی ناشناخته است، اما اعتقاد بر این است که اختلال برگرفته از ترکیب محرکهای احساسی، روانی، اجتماعی و جسمی است و ژنتیک و هورمون منجر به توسعه آن میشوند. فشار بیش از حد جامعه در خصوص لاغر و جذاب به نظر رسیدن نیز ممکن است عاملی موثر در بروز این اختلال باشد. افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری ممکن است با بی اشتهایی مبارزه نمایند.
جهت کاهش وزن و حفظ وزن کم، افرادی که دارای بی اشتهایی هستند مواد غذایی با کالری کم میخورند، عادات غیر طبیعی غذا خوردن دارند و بیش از حد ورزش میکنند. برخی افراد همچنین از مسهل، مدرها (ادرار آورنده) یا داروهای تهوع آور جهت از بین بردن غذایی که خوردهاند استفاده میکنند.
علائم بی اشتهایی چیست؟
برخی علائم بی اشتهایی عبارتند از وزن کم بدن، خستگی، پوست رنگ پریده، شکنندگی ناخنها، ریزش مو، خشکی پوست، یبوست، افسردگی، قاعدگی نامنظم، فشار خون پائین و خروج از فعالیتهای اجتماعی. اگر این اختلال به موقع درمان نشود، میتواند عوارض متعددی را به همراه داشته باشد، از قبیل ضربان نامنظم قلب، عدم تعادل الکترولیتها در بدن، کم خونی، پوکی استخوان و مشکلات کلیوی.
افراد مبتلا به بی اشتهایی معمولا حتی درک نمینمایند که دارای مشکل هستند که همین موضوع درمان را دشوارتر مینماید. از این رو درمان شامل درمان روانی میباشد و همچنین هدف افزایش اشتهای فرد جهت ایجاد عادات سالم غذا خوردن و احیای وزن طبیعی است. درمان نیاز به کمک افراد متخصص دارد. در همان زمان میتوانید سبک زندگی را تغییر داده و از درمان های خانگی جهت درمان کمک بگیرید.
نشانههای انورکسیا
* کاهش وزن شدید طی چند هفته یا ماه
* ادامه رژیم کم کالری با وجود لاغر بودن یا کاهش وزن شدید
* توجه بسیار به غذا، کالری، مواد مغذی یا آشپزی
* ترس بسیار از افزایش وزن
* عادات غذایی عجیب مانند پنهانی غذا خوردن
* احساس چاق بودن با وجود لاغری
* عدم توانایی ارزیابی درست وزن افراد
* اثر بسیار وزن فرد روی ارزش فرد از نظر خود او
افراد مبتلا به انورکسیا اغلب دچار گرسنگی هستند، اما غذا نمیخورند. این افراد ترس بسیار زیادی از چاق شدن دارند حتی اگر بسیار لاغر باشند.
* نا امیدی، ترس و اضطراب و تحریک پذیری
* دورههای قاعدگی بی نظم
* پیگیری رژیمهای ایجادکننده اسهال یا ادرارآور
* بروز مکرر بیماری
* پوشیدن لباس گشاد برای پنهان کردن کاهش وزن
* ورزش کردن شدید و اضطراری
* احساس بی ارزشی و نا امیدی
* کناره گیری از جوامع و انزوا
* تشدید برخی علایم فیزیکی مانند کاهش تحمل هوای سرد، مو و ناخن شکننده، پوست خشک و زرد، کمخونی، یبوست، ورم مفاصل، تحلیل دندانها، رشد موهای نازک سراسر بدن.
نوع محدود کننده(restricting type)
که کاهش وزن در آن از طریق محدودیت کالری صورت می گیرد. این نوع از آنورکسیا با رژیم های شدید، روزه گرفتن و تمرین های ورزشی شدید همراه است.
نوع پاکسازی کننده(purging type)
این گروه افراد پس از دریافت کالری سعی می کنند با استفاده از داروهای مسهل یا مدر یا از طریق استفراغ غذای مصرفی خود را دفع کنند. فرد ترس زیادی از چاقی دارد و دچار افسردگی، بی اشتهایی، یبوست، توقف قاعدگی، عدم تحمل سرما، خودداری از حفظ حداقل استاندارد وزن برحسب سن و قد و اشکال در برداشت ذهنی از شکل بدن خود می شود؛ به طوری که با وجود لاغری زیاد هنوز فکر می کند که چاق است.این افراد حتی بعد از این که وزن بسیار زیادی کم می کنند و بسیار لاغر می شوند و این کار را تا بیمار شدن و حتی مرگ پیش می برند، تصور می کنند که هنوز اضافه وزن دارند.
معمولا عادات غذایی عجیبی دارند مثل امتناع از غذا خوردن در حضور دیگران. گاهی اوقات این افراد غذاهای بسیار سنگین و حجیمی برای دیگران آماده می کنند، اما خودشان هیچ از آن نمی خورند. گفته می شود که این اختلال در طبقات اجتماعی اقتصادی بالاتر شایع تر است و آن هایی که در فعالیت هایی شرکت دارند که لاغر بودن مسئله مهمی است، مثل نمایش و ... بیشتر به این اختلال دچار می شوند.اما بی اشتهایی هم انواع مختلفی دارد. یکی از انواع بی اشتهایی، بی اشتهایی عصبی است که به آن Anorexia Nervosa می گویند.
بی اشتهایی عصبی اختلال تغذیه ای پیچیده ای است که با سه ویژگی اصلی زیر تظاهر می کند:
- راضی نبودن از وزن فعلی
- ترس و نگرانی شدید از چاق شدن
- تصور غلط از هیکل خود
اگر شما مدام نگران چاق شدن باشید، بدون شک غذاخوردن برای شما بسیار استرس زا خواهد بود. در این شرایط است که باید و نبایدهای چاق شدن، مداوم در ذهنتان شما را آزار می دهند. بعضی از از افرادی که تصمیم جدی برای لاغر شدن می گیرند، تقریبا همه ی وقتشان را به رژیم، کالری غذاها، اینکه چقدر کم کرده اند و چقدر چاق شده اند و خلاصه رژیم گرفتن و لاغری اختصاص می دهند. لذا وقتی برای دوستان، نزدیکان و فعالیت های دیگر ندارند و همواره نگران چاق شدن هستند.
به گونه ای که دیگر این برنامه به یک وسواس جدی تبدیل می شود. در این شرایط است که زندگی جدا آزاردهنده شده و تبدیل به زندان کاهش وزن می شود. این فرد خودش بی خبر است که در معرض ابتلا به Anorexia Nervosa قرار دارد.اما مساله آنجاست که برای این فرد اصلا مهم نیست که چقدر وزن کم کرده است و هر چقدر هم لاغر باشد، خود را چاق می داند. به همین خاطر می تواند گفت: Anorexia Nervosa فقط مربوط به رژیم لاغری و کاهش وزن نیست، بلکه یک بیماری است.
واقعیت آن است که این رفتارها، راه رسیدن به کاهش وزن نیست، بلکه مساله ای بسیار مهم تر از رژیم لاغری در میان است. این توجه جدی به غذا، کاهش وزن و مسائل مربوط به آن همگی علائم و نشانه هایی از مشکلی مهم ترند، مشکلاتی شبیه افسردگی، احساس تنهایی، عدم امنیت و ترس، فشار روحی برای بهترین بودن، استرس و احساس رفتارهای غیر قابل کنترل. چیزهایی که هیچ رژیم کاهش وزنی نمی تواند آنها را از فرد دور کند.
علل ابتلا به این اختلال
به گفته متخصصان؛ هنوز علل بروز این اختلال ناشناخته است. محققان - احتمال می دهند که برخی از این عوامل شامل تعارضات خانوادگی و تعارضات جنسی، ترس بیمارگونه از اضافه وزن، اپیدمی لاغری به عنوان مُد روز و مظهر زیبایی یا به عنوان یکی از علائم افسردگی یا اختلال شخصیت هستند.عواملی که خطر ابتلا به این اختلال روانی را افزایش می دهند، عبارت از فشار دوستان و همسالان یا فشار اجتماعی برای لاغر بودن، سابقه اضافه وزن مختصر، شخصیت تکامل طلب، وسواسی یا پیروزی خواه، استرس روانی یا مشاغل خاص هستند.
درمان بی اشتهایی عصبی
درمان بی اشتهایی و بی اشتهایی عصبی با سیر: یکی از بهترین درمانهای خانگی برای بی اشتهایی سیر است. سیر به عنوان محرک اشتهای طبیعی وارد عمل میشود و به ترشح آنزیمهای پاک کننده سیستم گوارش کمک میکند.
3 تا 4 حبه سیر خرد شده را به 1 فنجان آب اضافه کنید.
به مدت چند دقیقه بجوشانید، سپس محلول را از صافی رد کنید.
2 قاشق غذاخوری آب لیمو و کمی سنگ نمک به آن بیافزائید.
از این محلول دو بار در روز و برای چند هفته بنوشید.
زنجبیل: زنجبیل ماده غذایی ساده و اثربخش دیگری برای درمان بی اشتهایی میباشد. زنجبیل اشتها را تحریک میکند؛ بنابراین وعدههای غذایی خود را فراموش نمیکنید. همچنین میتواند به صورت اثربخش اعصاب شما را آرام نموده و استرس و اضطراب را کاهش بدهد.
½ قاشق چایخوری زنجبیل ریز خرد شده را برداشته و مقدار سنگ نمک به آن بیافزائید.30 دقیقه قبل از غذا هر روز به مدت دو هفته مصرف نمائید.
گزینه دیگر ترکیب ½ قاشق چایخوری تفاله زنجبیل، چند قطره لیمو و مقداری آبغوره و پودر فلفل سیاه است. یکبار در روز با معده خالی به مدت چند هفته از آن بخورید.
همچنین روزانه چند فنجان چای زنجبیل بنوشید.
درمان بی اشتهایی عصبی با پرتقال: میوههای تازه از قبیل پرتقال به صورت اثربخش با تحریک اشتهای شما بی اشتهایی را درمان مینمایند. پرتقال منجر به افزایش سلامت دستگاه گوارش نیز میشود. پاکسازی سیستم گوارش مهم است، در حالی که بدون آن شما احساس گرسنگی نمیکنید. علاوه بر این، بوی نشاط بخش پرتقال و پوست پرتقال منجر به آرامش اعصاب شده و با اضطراب و افسردگی میجنگد.مقداری پرتقال خورده یا یک لیوان آب پرتقال چند بار در روز جهت افزایش اشتها بنوشید.
برای بهبود خلق و خو، عطر پوست پرتقال را استنشاق کنید.
نعناع: نعناع اشتهاآور طبیعی است، از این رو جهت درمان بی اشتهایی میتوانید استفاده کنید. طعم عالی، متمایز و عطر جذاب منجر به بهبود اشتها میشود. علاوه بر این استرس عاطفی را تسکین میدهد.
2 قاشق چایخوری آب نعناع تازه را هر صبح بنوشید.
در روش دیگر چند فنجان چای نعناع را روزانه بنوشید. برای درست نمودن چای، 2 قاشق چایخوری برگ نعناع خشک را به یک فنجان آب داغ بیافزائید. به مدت 10 دقیقه خیس نموده، از صافی رد کرده و بنوشید.
ماساژ: مطالعهی چاپ شده سال 2001 در مجله اختلال در غذا خوردن نشان داد که ماساژ درمانی دو بار در هفته علائم بی اشتهایی را کاهش میدهد؛ سطوح استرس و اضطراب را پائینتر میآورد. همچنین سطوح دوپامین و نوراپی نفرین را افزایش میدهد. همین موضوع تصویر سالمتر و مثبتتری از بدن را خلق میکند.زمانی که نوبت به ماساژ میرسد، ماساژ درمانی بهترین گزینه است. ماساژ درمانی شامل دستکاری سیستماتیک بافتهای نرم بدن میباشد.
این ماساژ را حداقل 3 یا 4 بار در هفته توسط فرد آموزش دیده انجام دهید. همچنین میتوانید بدن خود را با روغن زیتون یا روغن نارگیل قبل از رفتن به رختخواب ماساژ دهید، به خصوص گردن، شانهها، پشت و انتهای پاهای خود را. این موضوع بدن شما را آرام نموده و اضطراب را از بین میبرد.
بادرنجبویه: دیگر درمان خانگی طبیعی برای بی اشتهایی بادرنجبویه است. این ماده غذایی به عنوان ملین و آرام بخش اعصاب وارد عمل میشود و به بهبود اشتها، کاهش اضطراب، کاهش استرس و بهبود خواب کمک مینماید.
1 قاشق چایخوری بادرنجبویه خشک را به یک فنجان آب داغ بیافزائید و بگذارید به مدت 5 تا 10 دقیقه خیس بخورد.یک فنجان از این چای را دو بار در روز به مدت دو هفته بنوشید.نکته: از این گیاه بیش از حد استفاده نکنید. ممکن است اضطراب را بیشتر نماید.
عوارض بیاشتهایی عصبی شامل موارد زیر است:
• مرگ
• کمخونی
• مشکلات قلبی، مانند پرولاپس دریچه میترال، ضربان نامنظم و غیرطبیعی قلب، و نارسایی قلبی
• ضایعات استخوانی، افزایش احتمال خطر شکستگیهای بعدی در طول زندگی
• قطع قاعدگی و عادت ماهانه در زنان
• کاهش سطح تستوسترون در مردان
• مشکلات مربوط به معده و روده، مثل یبوست، نفخ شکم، و یا تهوع
• ناهنجاریهای الکترولیتی، مثل کاهش سطح پتاسیم، سدیم و کلراید خون
• مشکلات کلیوی
اگر فردی با مشکل بیاشتهایی عصبی، به شدت دچار سوءتغذیه شود، هر یک از اندامهای بدن او میتواند آسیب ببیند، از جمله مغز، قلب و کلیهها. حتی درصورتیکه بیاشتهایی تحت کنترل درآید، ممکن است این آسیب کاملاً برگشتپذیر نباشد.در افراد مبتلا به عارضه بیاشتهایی عصبی، علاوه بر بروز دستهای از عوارض جسمانی، به طورعادی سایر اختلالات روحی روانی نیز دیده میشود، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• افسردگی
• اختلالات اضطرابی
• اختلالات شخصیتی
• روانرنجوری وسواسی فکری- عملی
• مصرف مواد مخدر
آمادگی برای ویزیت پزشک
درمان جهت عارضه بیاشتهایی عصبی عموماً با استفاده از یک گروه درمانی شامل اعضاء گروه پزشکی، اعضاء گروه سلامت روان و رژیمشناسان انجام میپذیرد، که همگی در زمینه اختلالات مرتبط با غذا خوردن صاحب تجربه هستند.در اینجا، اطلاعاتی برای کمک به شما جهت آماده شدن برای دیدار با این گروه و اینکه چه انتظاراتی از پزشک و سایر اعضاء گروه سلامت باید داشته باشید، آمده است.
اقداماتی که میتوانید انجام دهید:
• هرگونه علامت و نشانهای که در حال تجربه نمودن آن هستید را یادداشت کنید.
• هرگونه اطلاعات شخصی کلیدی و اصلی خود را یادداشت کنید، شامل هرگونه استرس و یا فشار روانی بزرگی که پشت سرگذاشته و تحمل کردهاید، و یا تغییرات اخیری که در زندگی شما رخ داده است.
• فهرستی از تمام داروهای مصرفی خود را تهیه کنید، شامل ویتامینها و مکملهایی که مصرف میکنید.
• در صورت امکان، از یکی از اعضاء خانواده خود و یا یک دوست بخواهید که همراه شما باشد، گاهی اوقات به خاطر سپردن کلیه اطلاعاتی که در طول مدت ملاقات به شما داده میشود، میتواند امری مشکل باشد. شخصی که شما را همراهی میکند، ممکن است مواردی را به خاطر بسپارد که شما فراموش کرده و یا آن را از قلم انداختهاید. یک عضو خانواده، ممکن است این توانایی را داشته باشد که تصویر کاملتری از زندگی خانوادگی شما را به پزشکتان ارائه دهد.
• سوالاتی را که میخواهید از پزشکتان بپرسید، یادداشت نمایید، اینگونه شما هرآنچه را که میخواهید سوال کنید، به یاد خواهید داشت و از قلم نخواهید انداخت.
پارهای از سوالات مهم و اصلی که ممکن است بخواهید از پزشک یا سایر اعضاء گروه سلامتی خود بپرسید شامل موارد زیر است:
• چه نوع آزمایشاتی باید انجام دهم؟ آیا برای انجام این آزمایشات نیاز به اقدامات مقدماتی مخصوصی است؟
• آیا این عارضه و وضعیتی که به آن دچار شدهام، موقتی و کوتاه مدت است یا طولانیمدت؟
• چه نوع درمانهایی قابلاستفاده و در دسترس است، و شما کدامیک را پیشنهاد میکنید؟
• آیا برای داروهایی که تجویز نمودهاید، جایگزینهای ژنریکی وجود دارد؟
• آیا دورههای عادت ماهانه من مجدداً آغاز خواهد شد؟
• آیا جزوات آموزشی و یا سایر محصولات انتشاراتی جهت مطالعه من موجود میباشد؟ چه وبسایتهایی را جهت بازدید، پیشنهاد مینمایید؟علاوه بر سوالاتی که از پیش جهت پرسیدن آماده کردهاید، از پرسیدن سایر سوالات از اعضاء گروه سلامت، در هر زمانی که برای شما پیش میآید، تردید نکنید.
آنچه باید از پزشک انتظار داشت:
پزشک و یا سایر اعضاء گروه سلامت، احتمالاً تعدادی سوال شامل موارد زیر از شما خواهند پرسید:
• چه مدت زمانی است که شما در مورد وزن خود نگران شدهاید؟
• آیا ورزش میکنید؟ اغلب چند وقت یکبار ورزش میکنید؟
• آیا راههای دیگری برای کاهش وزن پیدا کردهاید؟
• آیا علائم و نشانههای جسمانی در شما دیده میشود؟
• آیا تا به حال به خاطر اینکه احساس ناخوشایندی از سیری خود داشتهاید، اقدام به استفراغ نمودهاید؟
• آیا دیگران از روی نگرانی و توجه به شما گوشزد کردهاند که بسیار لاغرید؟
• آیا اغلب در مورد غذا فکر میکنید؟
• آیا پیش آمده که در خفا و بهطور پنهانی غذا بخورید؟
• آیا تا کنون فردی از اعضاء خانواده شما نشانه و علامتی از اختلالات مربوط به غذا خوردن داشته و یا اینکه این عارضه برای وی تشخیص داده شده؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بیاشتهایی عصبی مانند سایر اختلالات مرتبط با غذا خوردن، میتواند بر زندگی شما تاثیر گذار باشد. این احتمال وجود دارد که شما تمام مدت در مورد غذا فکر کنید، ساعات زیادی جهت انتخاب گزینههای مورد نظر خود در مغازههای خوارو بار فروشی و سوپرمارکتها تقلا کرده و عذاب بکشید. همچنین ممکن است میزبان دستهای از مشکلات جسمانی باشید، مانند سرگیجه، یبوست، خستگی و اینکه خیلی اوقات احساس سرما کنید.
ممکن است احساس تحریکپذیری، خشم و برآشفتگی، بداخلاقی و بدخلقی، ناراحتی، نگرانی و ناامیدی کنید. ممکن است به وبسایتهای مربوط به طرفداران بیاشتهایی عصبی سر بزنید، جاییکه در آن، به بیماری شما لقب دوستی را نسبت میدهند، که در لباسهای فاخر و گران قیمت پنهان میشود، و شما با فهرست غذایی شامل کاهو، هویج، پاپکورن، نوشابه و سودا رژیمی سعی در رسیدن به آن جایگاه را دارید.
اگر با هرگونه از این مشکلات دست و پنجه نرم میکنید، و یا اگر فکر میکنیدکه ممکن است دچار اختلالات مربوط به غذا خوردن شدهاید، از دیگران کمک بخواهید. اگر بیاشتهایی عصبی خود را از افرادی که دوستشان دارید، مخفی میسازید، سعی کنید فردی رازدار و قابل اعتماد را پیدا کنید تا با او در مورد آنچه اتفاق میافتد، صحبت کنید.
بیاشتهایی عصبی و علائم خطری که باید مراقب آنها بود:
ممکن است شناختن علائم و نشانههای بیاشتهایی، مشکل باشد، چراکه افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، اغلب سعی در پنهان نمودن لاغری، عادات تغذیهای و یا مشکلات جسمانی خود دارند.
اگر شما نگران این هستید که آیا ممکن است فردی که به او اهمیت میدهید، دچار این عارضه میباشد، به دنبال این علائم خطر احتمالی باشید:
• حذف کردن وعده غذایی
• عذر و بهانه آوردن برای عدم مصرف غذا
• خوردن تنها میزان معینی از مواد غذایی سالم، معمولاً آن دسته از مواد غذایی که چربی و کالری پایینی دارند.
• غذا خوردن با سبک و سیاق خاص و به طور جدی همراه با تشریفات خاص خود، مثل برش دادن و تکه تکه کردن غذا به قطعات خیلی کوچک یا بیرون آوردن غذا از دهان بعد از جویدن.
• تهیه و درست کردن غذاهایی که به زحمت آماده میشوند و خودداری از خوردن آن.
• وزن کردن خود به طور مکرر(توزینهای مکرر).
• بازرسی کردن و بررسیهای مکرر در جلوی آینه، جهت ملاحظه و مشاهده نقصهای خود و عیبجویی
• شکایت و نالیدن از چاق شدن.
• عدم تمایل به غذاخوردن در جمع و جلوی افراد.
متاسفانه، بسیاری از افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، دستکم در ابتدا، درمان را نمیپذیرند. تمایل و علاقه آنها به لاغر باقی ماندن، به توجه و نگرانی آنان به سلامتیشان، برتری داشته و مهمتر است. اگر از اطرافیان شما فردی است که نگرانش میباشید، از او بخواهید و او را ترغیب نمایید تا با پزشک صحبت کند.
آزمایش های تشخیصی بیماری های عصبی
وقتی پزشکان مشکوک میشوند که فردی مبتلا به عارضه بیاشتهایی عصبی است، مشخصاً آزمایشات و تستهای بسیاری انجام میدهند تا با کمک این آزمایشات، با دقت بیشتری به تشخیص بیماری برسند، و همچنین هرگونه عوارض مرتبط با آن را بررسی کنند و جلوی آن را بگیرند.
این آزمایشات عموماً شامل موارد زیر است:
• معاینات بدنی: این معاینات شامل اندازهگیری قد و وزن، بررسی علائم حیاتی مثل ضربان قلب، اندازهگیری فشار خون و درجه حرارت بدن، بررسی و ارزیابی پوست و ناخنها از جهت خشکی و یا سایر مشکلات، گوش دادن به صدای قلب و ششها و معاینه شکم میباشد.
• تستهای آزمایشگاهی: این آزمایشات ممکن است شامل شمارش کامل سلولهای خونی (CBC) و سایر آزمایشات اختصاصی خون جهت بررسی سطح الکترولیتها و پروتئین، و نیز بررسی کارایی کبد، کلیه و تیروئید شما باشد. یک آزمایش ادرار نیز ممکن است انجام گیرد.
• ارزیابی روحی روانی: پزشک یا روانپزشک از شما درباره افکار، احساسات، و عادات تغذیهای شما خواهد پرسید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود پرسشنامههای خودارزیابی روحی، روانی را کامل نمایید.
• بررسیهای دیگر: ممکن است عکسبرداری به روش اشعه ایکس برای بررسی و ارزیابی شکستگیهای استخوانی، ذاتالریه(پنومونی)، یا مشکلات قلبی، انجام گیرد. از الکتروکاردیوگرام (ثبت ضربان قلب بهوسیله برق)، نیز میتوان برای جستجو و بررسی نامنظمیهای قلبی و اختلالات قلبی استفاده کرد. آزمایش تراکم استخوان ممکن است جهت ارزیابی و بررسی سلامت استخوانهای شما انجام شود. این امکان نیز وجود دارد که آزمایشاتی جهت تعیین مقدار انرژی (کالری) که بدن شما استفاده میکند انجام شود، که میتواند در برنامهریزی نیازها و احتیاجات تغذیهای شما کمککننده باشد.
معیارهای تشخیص بیاشتهایی عصبی
برای اینکه عارضه بیاشتهایی عصبی در شما تشخیص داده شود، شرایط شما باید با یکسری معیارهایی که در دستورالعمل تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) جمع آوری شده است، مطابقت داشته باشد.
معیارهای تشخیصی DSM جهت بیاشتهایی عصبی عبارتند از:
• امتناع و خودداری از حفظ و نگهداری وزن بدن در حداقل میزان وزن طبیعی و یا بالاتر از آن که متناسب با سن و قد فرد باشد.
• ترس شدید و فراوان از افزایش وزن یا چاق شدن، مگر اینکه دچارکاهش وزن باشید.
• انکار شدید و جدی در مورد پایین بودن وزن خود، و یا وجود یک تصویر ذهنی تحریف شده از شکل ظاهری و اندام خود.
• در زنانی که عادت ماهانه در آنها شروع شده است، قطع آن حداقل برای سه دوره پیاپی و متوالی.
برخی از متخصصین رشته پزشکی، بر این باورند که ممکن است این معیارها خیلی سختگیرانه باشد و نشانهها و علائم را در بعضی از افراد، به درستی منعکس نمیسازد. ممکن است بعضی از افراد تمامی این معیارهای تشخیصی را نداشته باشند، اما هنوز مبتلا به عارضه اختلال مربوط به غذا خوردن باشند، و نیاز به کمک تخصصی داشته باشند.
درمان دارویی بیماری عصبی
وقتی شما مبتلا به عارضه بیاشتهایی عصبی هستید، این امکان وجود دارد که نیاز به چندین نوع درمان داشته باشید. اگر حیات و زندگی شما در معرض خطر جدی است، ممکن است جهت مسائلی از قبیل اختلال در ضربان قلب، کمآبی(دهیدراتاسیون)، عدم توازن الکترولیتی و یا مشکلات روانپزشکی، نیاز به درمان داشته باشید.
در اینجا نگاهی میاندازیم به آنچه که عموماً در درمان افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی اعمال میشود:
مراقبت پزشکی: به علت وجود مجموعهای از عوارضی که بیاشتهایی عصبی باعث بروز آنها میشود، این امکان وجود دارد که شما نیاز به مراقبت و نظارتهای زودبهزود و مکرر در زمینه علائم حیاتی، سطح آب و الکترولیتهای بدن، و نیز شرایط و وضعیت جسمانی مرتبط با آن داشته باشید. در موارد حاد و شدید، ممکن است افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، در ابتدا نیاز به تغذیه از راه لولهای که در بینی آنها قرار داده میشود و تا معده آنها امتداد مییابد، داشته باشند ( لوله بینی معدی). ممکن است پزشکی که در رابطه با کمکهای اولیه فعالیت میکند، شخصی باشد که مراقبت پزشکی را با سایر متخصصین درگیردر حوزه درمان و سلامت هماهنگ میسازد. گاهی اوقات، این یک روانپزشک میباشد که وظیفه هماهنگ نمودن مراقبت را بر عهده دارد.
بازگشت به وزن سلامت: اولین هدف در درمان، بازگشت به وزن سلامت(وزنی که در آن احساس سلامتی میکنید) میباشد. شما بدون بازگشت به وزن مناسب و یادگیری رژیم غذایی مناسب، نمیتوانید از یک اختلال مرتبط با غذا خوردن بهبودی یابید.
یک روانشناس میتواند برای پرورش روشهای رفتاری و کمک به شما برای بازگشت به وزنی که در آن احساس سلامتی کنید با شما تمرین کند. یک کارشناس تغذیه میتواند راهنماهایی را در مورد رژیم غذایی سالم، شامل تهیه برنامههای غذایی مشخص و نیازهای کالریکی پیشنهاد دهد که به شما کمک خواهد کرد تا به اهدافی که در مورد وزن خود دارید برسید. خانواده شما نیز احتمالاً درگیر کمک به شما در حفظ و برقراری عادات تغذیهای سالم خواهند شد.
رواندرمانی: درمان فردی، درمان بر مبنای خانواده و درمان گروهی، همه این موارد سودمند خواهند بود.
• درمان فردی: این نوع از درمان به شما کمک میکند تا با رفتار و افکاری که در بیاشتهایی عصبی سهیم هستند، برخورد صحیحی داشته باشید و بر آنها غلبه نمایید. میتوانید اعتماد به نفس بهتر و سالمتری به دست آورده و راههای مثبتی جهت غلبه بر اضطراب و سایر احساسات ناخوشایند شدید، یاد بگیرید. عموماً، نوعی از درمان که درمان رفتاری شناختی (CBT) نامیده میشود، استفاده میشود. ممکن است درمان در همان روزی که برنامه درمان مقرر گردیده، صورت بگیرد، اما در بعضی موارد، ممکن است بخشی از درمان در یک بیمارستان وابسته به روانپزشکی انجام شود.
• درمان برمبنای خانواده: این نوع از درمان با این فرض شروع میشود که فرد مبتلا به اختلال مرتبط با غذا خوردن، دیگر قادر به تصمیمگیری درست و قاطع بابت سلامتی خود نیست، و به کمک خانواده خود نیاز دارد. بخش مهمی از درمان بر مبنای خانواده، این است که خانواده درگیردر این مساله، مطمئن و خاطرجمع باشد که فرد از الگوهای صحیح و سالم غذایی، پیروی میکند. این نوع از درمان، میتواند به حل مشکلات و کشمکشهای خانوادگی کمک کند و حمایتهای اعضاء دلسوز خانواده را یکجا جمع کند. درمان بر مبنای خانواده، خصوصاً برای بچههای مبتلا به بیاشتهایی عصبی، که هنوز در خانه و با خانواده زندگی میکنند، میتواند مهم باشد.
• درمان گروهی: این نوع از درمان، راهی را پیش روی شما قرار میدهد تا با افراد دیگری که مبتلا به اختلالات مرتبط با غذا خوردن هستند، ارتباط برقرار کنید. گاهیاوقات، گروههای حمایتی غیررسمی، نیز میتوانند مفید و کمک کننده باشند. هر چند باید دقت داشته باشید که این گروههای غیررسمی از تیمهای تخصصی سلامت روانی، خط نگیرند. در مورد بعضی از افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، ارتباط با گروههای حمایتی ممکن است منجر به رقابتی شود که فرد بخواهد در آن به عنوان لاغرترین فرد گروه شناخته شود.
داروها:
تا کنون داروی به خصوصی که جهت درمان بیاشتهایی طراحی شده باشد، شناخته نشده است، چراکه مشخص شده است کارایی خوبی نداشته اند. هرچند، داروهای ضدافسردگی، یا داروهای مربوط به روانپزشکی، میتوانند جهت درمان اختلالات روانی که ممکن است درگیر آن باشید، مثل افسردگی یا اضطراب، به شماکمک کنند.
بستری شدن در بیمارستان:
ممکن است در مواردی که دچار عوارض و مشکلات جدی پزشکی شدهاید، یا در مواردی که فوریتهای روانپزشکی ایجاب میکند، و یا در موارد سوءتغذیه شدید و امتناع و خودداری اکید از غذا خوردن، نیاز به بستری شدن بیمارستانی باشد. ممکن است بستری شدن در بیمارستان، در یک بخش پزشکی و یا روانپزشکی صورت بگیرد.
بعضی از درمانگاهها در درمان افراد با اختلالات مرتبط به غذا خوردن تخصصی هستند. این امکان وجود دارد که بعضی از آنها به جای بستری کردن بیماران، برنامههای روزانه، را پیشنهاد نمایند. برنامههای تخصصی مربوط به اختلالات مرتبط با غذا خوردن، ممکن است درمانهای فشردهتر وشدیدتری را در مدت زمان طولانیتری پیشنهاد دهند. همچنین، حتی پس از اتمام دوره بستری، درمانهای مداوم و آموزشهای تغذیهای برای ادامه بهبود بسیار حائز اهمیت است.
چالشهای موجود در درمان بیاشتهایی عصبی:
بعضی از موارد بیاشتهایی عصبی، می تواند بسیار شدید باشد. ممکن است در موارد خفیفتر، زمان کمتری برای درمان و بهبود نیاز باشد. یکی از بزرگترین چالشهایی که در درمان بیاشتهایی عصبی با آن مواجه میشویم، عدم پذیرش درمان از سوی افراد مبتلا به آن است. این امکان وجود دارد که آنها فکر کنند نیاز به درمان ندارند یا اینکه نسبت به افزایش وزن خود حساسیت نشان دهند. اساساً بعضی از افراد مبتلا به بیاشتهایی عصبی، آن را یک بیماری نمیبینند، و در عوض آن را به عنوان انتخابی در روش و سبک زندگی خود قلمداد میکنند.
حتی اگر شما تمایل به بهبود داشته باشید، غلبه بر کشش و جاذبه بیاشتهایی عصبی، میتواند امری سخت و مشکل باشد. بیاشتهایی عصبی، اغلب یک نبرد مداوم، همیشگی و مادامالعمر است. گرچه ممکن است علائم و نشانههای آن فروکش کند، اما همچنان شما آسیب پذیر باقی خواهید ماند، و ممکن است در طول دوره استرس و فشار روانی زیاد و یا در موقعیتهای حساس، برگشت و عود مجدد این بیماری را داشته باشید. برای مثال، ممکن است علائم و نشانههای بیاشتهایی عصبی، در طول دوران بارداری از بین بروند، البته تا زمانی که کودک شما به دنیا بیاید. درمانهای مداوم و یا ملاقاتهای دورهای، در طول زمانهایی که استرس و فشار روانی وجود دارد، میتواند کمککننده و سودبخش باشد.
گرچه در مورد درمانهای جایگزین، به عنوان بخشی از درمان در افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با غذا خوردن، به خوبی مطالعه و تحقیق نشده است، با این حال، پارهای از درمانهای جایگزین، میتواند به کاهش اضطراب کمک نماید. و برخی از این نوع درمانها ممکن است به افراد با اختلالات مرتبط با غذا خوردن کمک نماید تا حس خوشی و آرامش در آنها افزایش یابد.
درمانهای جایگزینی که جهت کاهش اضطراب به کار میروند عبارتند از:
• طب سوزنی
• ماساژ
• یوگا
• مدیتیشن
تغییر شیوه زندگی
وقتی شما مبتلا به بیاشتهایی عصبی هستید، مراقبت و محافظت مناسب از خود، برایتان مشکل خواهد بود. علاوه بر درمانهای تخصصی، اقدامات زیر را نیز دنبال کنید:
• به برنامه درمانی خود متعهد باشی: از جلسات درمانی خود فرار نکنید و سعی نداشته باشید از وعدههای غذایی خود بگذرید، هر چند آنها باعث احساس ناخوشاینی شما گردند.
• با پزشک خود درباره مکملهای ویتامینی و املاح مورد نیاز و مناسب خود صحبت کنید: اگر به خوبی غذا نمیخورید، این احتمال وجود دارد که بدن شما تمام نیازهای مربوط به مواد مغذی را دریافت نکند.
• خود را از توجه و ارتباط اعضاء خانواده و دوستانی که خواهان سلامتی شما هستند، جدا نسازید: متوجه این امر باشید که آنها از صمیم قلب بهترینها را برای شما آرزو دارند.
• در مقابل اصرار و میل به وزن کردن خود و یا بازرسی مکرر بدن خود در مقابل آینه مقاومت کنید: این اعمال هیچ سودی برای شما ندارند، به جز تقویت و تحریک کشش و انگیزه شما جهت حفظ و نگهداری عادات ناسالم خود.
نکات اساسی درمان
این امکان وجود دارد که غلبه بر عارضه بیاشتهایی عصبی را امری دشوار بیابید، از آنجاییکه مدام در معرض هجوم اخبار و پیامهای ضد و نقیض و پیچیدهای از جانب رسانهها، فرهنگ، و شاید خانواده و یا دوستان خود هستید. حتی شاید شنیده باشید که افراد با شوخی بیان میکنند که کاش دچار بیاشتهایی عصبی بودند تا شاید میتوانستند وزن کم کنند.
• به خود یادآوری کنید که وزن سلامت بدن شما (وزنی که در آن احساس سلامت میکنید)، چقدر است، به خصوص در زمانهایی که تصاویری را مشاهده میکنید که انگیزه و میل شما را جهت محدود ساختن کالریهای دریافتیتان، تحریک مینماید.
• از وبسایتهای مربوط به طرفداران بیاشتهایی عصبی ، بازدید ننمایید. این سایتها شما را تشویق میکنند که عادات خطرناک خود را حفظ کرده، و باعث عود مجدد بیماری و یا بازگشت مجدد آن میشوند. بیاشتهایی یک انتخاب جهت سبک و شیوه زندگی نیست، این یک بیماری است.
• آگاهی از این موضوع که این امکان وجود دارد که شما همیشه بهترین داور جهت تشخیص در این مورد که آیا به اندازه کافی غذا میخورید و یا از وزن مناسب و در محدوده سلامت برخوردارید، نباشید.
• شناسایی و تعیین موقعیتهای مشکلزا، که احتمالاً افکار و رفتار شما را که میتوانند در بیاشتهایی عصبی نقش داشته باشند، برانگیخته نماید، طوریکه بتوانید نقشهای عملی جهت رسیدگی به آنها ترسیم نمایید.
• به دنبال الگوهای شخصیتی مثبت باشید. به خود یادآوری کنید که احتمالاً الگوها ومدلهای بسیار لاغر یا هنرپیشگانی که در مجلات مد مخصوص زنان و یا مجلات زرد خود را به نمایش میگذارند، نمایانگر بدنهای سالم نیستند.
پیشگیری از بی اشتهایی عصبی
راه مطمئن و تضمینشدهای جهت پیشگیری از ابتلاء به بیاشتهایی عصبی و یا سایر اختلالات مربوط به غذا خوردن، وجود ندارد. احتمالاً پزشکان مراقبتهای اولیه ( متخصصین اطفال، پزشکان خانواده، و اینترنها)، در موقعیت و جایگاه خوبی برای تعیین و تشخیص نشانهها و علامات اولیه ابتلاء به اختلالات مرتبط با غذا خوردن، و جلوگیری از رشد و پیشرفت کامل بیماری، قرار دارند.
برای مثال آنها میتوانند سوالاتی را در زمینه عادات تغذیهای و رضایت فرد از وضعیت ظاهری خود، طول دیدار و ملاقاتهای پزشکی، بپرسند. اگر در یکی از اعضاء خانواده خود و یا یک دوست، متوجه اعتماد به نفس پایین، عادت به رژیمهای سخت و طاقتفرسا و عدم رضایت از ظاهر خود، شدید، با او در این مقوله صحبت نمایید. گرچه ممکن است قادر نباشید از پیشرفت اختلال مرتبط با غذاخوردن جلوگیری نمایید، ولی میتوانید در رابطه با رفتار سالمتر و یا گزینههای درمانی صحبت کنید.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
- برچسبها
- بی اشتهایی عصبی
- انورکسیا
دیدگاه ها