تحلیل ضرب المثل خواب زن چپ است یا خواب ظن چپ است

خواب زن چپ است یا خواب ظن چپ است ؟

خواب زن چپ است / خواب ظن چپ است: دو نظر راجع به این ضرب المثل وجود دارد. اول آنکه «ظن» به معنای گمان در این ضرب المثل صحیح است به این صورت که شخص قبل از خواب به چیزی فکر می کند و وقتی می خوابد آن را در خواب می بیند.

این نوع خواب غیر قابل اتکا و در اصطلاح «چپ» است. نظریه دوم بر آن است که در این ضرب المثل «زن» صحیح است. دهخدا معتقد است این ضرب المثل به شکل «خواب زن چپ است» صحیح است و استدلالش هم چنین است که زن چون دارای ذات لطیف است، حتی اگر خواب بد هم ببیند چپ است و تعبیر خوب دارد. (امثال و حکم دهخدا)

 اصطلاح خواب زن چپ است / خواب ظن چپ است

 اصطلاح معروف خواب زن چپه یک سخن کاملا بی اساس و برداشتی نادرست از جمله خواب ظن چپه است. اتفاقا اصلا خواب زن چپ نیست بلکه این عبارت تحریفی است از واقعیتِ "خواب ظن چپه". به نظر می رسد این اصطلاح یکی دیگر از دستاوردهای نظام مرد سالارانه باشد.

از آنجایی که بسیاری از ضرب المثل ها به صورت سینه به سینه نقل می شود، ممکن است اشکالاتی در تلفظ یا املای آن ایجاد شود و معنایی متفاوت پدید بیاورد. یکی دیگر از دلایل بروز چنین اتفاق هایی این است که برخی از واج های فارسی، تلفظ مشترک دارند اما به یک شکل نوشته نمی شوند. برای مثال واج س دو صورت نوشتار ث و ص هم دارد. به همین ترتیب در واج ز هم این مسئله را داریم که به صورت های ذ، ظ و ض هم در برخی کلمات مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین بخوانید:

غلط ننویسیم: معنی و ریشه ضرب المثل زیر کاسه نیم کاسه ای است

ضرب المثل زیر کاسه نیم کاسه ای است به معنی وجود نیرنگ و حیله در کاری است که در ظاهر ساده به نظر می رسد.

همانطور که در بالا هم توضیح داده شد یکی از مواردی که حاصل این اختلاف املا و تلفظ این حروف است، ضرب المثل «خواب زن چپه!» است. این ضرب المثل، در مواقعی به کار می رود که زنی خواب بد دیده است و اطرافیان برای دلداری دادن به او این ضرب المثل را مورد استفاده قرار می دهند و قصد دارند که به او بگویند تعبیر آن برخلاف خواب است و اتفاقی خوش می افتد.

در سال های اخیر، این ضرب المثل به صورت «خواب ظن چپه» مورد استفاده قرار می گیرد تا از بار معنایی مردسالارانه و ضد زن آن کاسته شود.