راههای پیشگیری و مقابله با آنفولانزا
آنفولانزا بیماری واگیرداری است که توسط نوعی ویروس از خانواده ارتومیکسوویروسها ایجاد می شود این نوع ویروسها در پرندگان و پستانداران اثر میگذارند و سبب بیماری می شوند.
آنفولانزا باعث عفونت حاد دستگاه تنفسی میشود که با سردرد ناگهانی، درد عضلات ، تب و ضعف و بی حالی شدید نمایان میشود. این بیماری در موارد حاد به خصوص در خردسالان ممکن است باعث سینه پهلو شود. سه گونه ویروس آنفولانزا به نامهای A B C وجود دارد. در حالت معمولی دوره بیماری ۳ تا ۴ روز است.
از آنجایی که درمان خاصی برای سرماخوردگی و آنفولانزا وجود ندارد، پیشگیری بهترین سلاح برای مقابله با این عامل ویروسی است. تا به حال بیش از ۲۰۰ نوع ویروس سرماخوردگی شناسایی شدهاند که تعداد آنها هر ساله نیز افزایش مییابد. این ویروسها همگی سرما دوست هستند و اغلب نیز در مجاری تنفسی بهصورت غیرفعال زندگی میکنند. زمانی که زمینه مناسب مثل سرد شدن هوا فراهم شود ویروسها فعال میشوند. شستن دستها و لمس نکردن صورت، راههای ساده اما مؤثر برای جلوگیری هستند.
آیا آنفولانزا عوارض خطرناکی دارد؟
آنفلوآنزا ویروسی است که بطور ناگهانی علائم آن مشهود می شود. این بیماری با تب و سردرد و کوفتگی عضلات شروع می شود. در ادامه گلودرد و سرفه به آن اضافه می شود. این ویروس از راه تماس با ترشحات تنفسی وارد بدن افراد دیگر می شود. صحبت کردن با فرد مبتلا از فاصله نزدیک و دست زدن به وسایل بیمار و عطسه از مهم ترین راه های انتقال بیماری است.
اگر اقدامی برای درمان بیماری آنفلوآنزا صورت نگیرد، ممکن است عوارضی به وجود بیاید که باعث مرگ و میر شود. این عوارض می تواند ریوی مانند ذات الریه و یا خارج ریوی مانند آنسوفالیت یا تورم مغز و یا نیوکاردیت که همان تورم عضلات قلب است، باشد.
تاریخچه بیماری آنفولانزا
در قرن بیستم ویروس آنفولانزا در سال ۱۹۱۸ شیوع پیدا کرد و تا امروز آمار مرگ و میر یک سیر نزولی را طی کرده است. به این صورت که در آغاز فعالیت این ویروس مرگهای دسته جمعی حتی ۴۰ میلیون نفر در یک سال گزارش شده است اما به مرور کاهش یافت. امروزه گونههای جدیدتر این ویروس مانند آنفلوآنزای پرندگان یا آنفلوآنزای خوکی نیز ظهور کردهاند.
چه افرادی در معرض ابتلا به آنفولانزا هستند؟
وضعیتهایی چون بیماری قلبی، ریوی، کلیوی، دیابت، آسم، بارداری و کهنسالی امکان مبتلا شدن افراد به آنفلوآنزا را افزایش میدهند. همچنین کودکان به علت سیستم دفاعی ضعیف بیشتر به این بیماری مبتلا میشوند. چون این بیماری واگیر دار است در مکانهای عمومی امکان انتقال این بیماری زیاد است.
علائم شایع بیماری آنفولانزا
- بالا بودن درجه حرارت بدن (درجه حرارت بدن به مدت بیش از دو روز بیشتر از 8/ 37 درجه سانتی گراد باشد)
- ابتلا به درد ناگهانی یا ترشح از یک یا دو گوش
- احساس درد در گوش خود و ادامه آن به مدت بیش از چند روز
- آبریزش و گرفتگی بینی بیش از 10 روز
- سرفه همراه با خلط غلیظ و بدبوی زرد و سبز رنگ
- گلودرد بیش از 48 ساعت هنگام بلع غذا
- حساسیتهای پوستی یا جلدی غیر قابل توجیه
- سفتی گردن همراه با سردرد مداوم
- درد در ناحیه سینوزیت ها، تب و ترشحات زرد یا سبز رنگ بینی که بیش از 48 ساعت طول بکشد
تب و لرز، سردرد، دردهای عضلانی از جمله کمردرد، خستگی، سرفه (که ممکن است با خلط همراه باشد)، گلودرد، خشونت صدا، استفراغ. خارش بدن و کوفتگی از علائم شایع بیماری هستند. آنفلوآنزا در تمام سنین به غیر از دوران شیرخوارگی دیده میشود. شیوع ناگهانی انواع مختلف آنفلوآنزا تقریبا هر زمستان رخ میدهد و شدت آنها متفاوت است. همچنین کسانی که قبلا دچار این بیماری نشدهاند امکان بروز این بیماری در بدن آنان بیشتر است.
هرچند دوره معمولی بیماری ۳ تا ۴ روز است اما چون در جریان آنفلوآنزا میکروبهای دیگری به بدن حمله میکنند ازاینرو سبب پیدایش عفونتهای ثانوی به خصوص در دستگاه تنفس هم میگردند و این بدان معنا است که آنفلوآنزا مقاومت بدن را کم کرده و آن را برای دچار شدن به بیماریهای دیگر آماده میسازد. به کار بردن ماسک، گندزدایی هوای اتاق بیماران و جدا کردن سریع مبتلایان از افراد سالم تا حدی مانع شیوع آنفلوآنزا میشود. ویروسهای عامل آنفلوآنزا در اثر تماس مستقیم یا غیرمستقیم (مثلا استفاده از لیوان آلوده) گسترش مییابند.
علائم خطرناک آنفولانزا
- افزایش تب یا سرفه
- وجود خون در خلط
- گوش درد
- تنگی نفس یا درد قفسه سینه
- ترشحات غلیظ از بینی، سینوسها یا گوش ها
- درد سینوس
- درد یا سفتی گردن.
آنفولانزا چگونه سبب مرگ می شود؟
با شروع فصول پاییز و زمستان، تعداد بسیاری از مردم در سراسر جهان با بیماری آنفولانزا دست و پنجه نرم میکنند. گرچه در باور عمومی این بیماری خطرناک نیست اما حقیقت این است که آنفولانزا میتواند کشنده باشد.
ویروس آنفولانزا میتواند دو گروه جانوری یعنی پستانداران و پرندگان را درگیر کرده و حتی در میان این دو گروه جابجا شود. بسیاری از مردم بر این باورند که عامل این بیماری سرمای هوا است. درحالی که تنها دلیل ابتلا به آنفولانزا عفونت ویروسی است که ارتباطی با هوای سرد ندارد. در فصول پاییز و زمستان عواملی مانند باز شدن مدارس و تماس کودکان با هم، تمایل بیشتر مردم به ماندن در فضاهای سرپوشیده و خشکی هوا به این ویروسها اجازه پخش و تکثیر میدهند. به همین علت شیوع این بیماری در فصول سرد بیشتر از فصول گرم است.
براساس برآورد سازمان جهانی بهداشت سالانه حدود ۳ تا ۵ میلیون نفر به بیماری آنفولانزا مبتلا شده و از این تعداد حدود ۲۹۰ هزار تا ۶۵۰ هزار نفر در جهان در اثر ابتلا به آن جان خود را از دست میدهند.
چه افرادی در معرض خطر مرگ ناشی از آنفولانزا قرار دارند؟
در میان مبتلایان به آنفولانزا دو گروه سنی بیشتر از سایر گروهها در معرض مرگ ناشی از این بیماری قرار دارند: کودکان زیر ۵ سال و سالمندان بالای ۶۵ سال.
افرادی که در میان این دو گروه سنی قرار دارند، در صورتی که دچار بیماریهای قلبی-عروقی، بیماریهای ریوی، بیماریهای نقص ایمنی، سرطان در مراحل پیشرفته و یا دیابت باشند نیز در معرض خطر مرگ ناشی از آنفولانزا قرار دارند.
تحقیقات جدید نشان میدهد افرادی که از بیماریهای قلبی-عروقی رنج میبرند، در زمان ابتلا به آنفولانزا ۶ برابر بیشتر از حالت عادی در معرض سکته قلبی قرار میگیرند.
در زمان ابتلا به آنفولانزا ممکن است افراد دچار عفونت ثانویه شوند. عفونت ثانویه در کودکان، سالمندان و بیماران مبتلا به بیماریهای ریوی، بیماریهای نقص ایمنی، سرطان در مراحل پیشرفته و دیابت، به دلیل ضعف سیستم ایمنی ممکن است با خطراتی همراه باشد. در عفونت ثانویه باکتریها به بدن فرد مبتلا به آنفولانزا ویروسی حمله کرده و با تشدید بیماری و همچنین ایجاد عفونتهای جدید در حلق، گوش و بینی و همینطور ریه، سبب تضعیف بیشتر سیستم ایمنی شده و به دلیل عدم توانای بدن این افراد در مبارزه با عفونتهای ویروسی و باکتریایی ممکن است جان خود را از دست بدهند.
آیا میتوان از مرگ ناشی از آنفولانزا جلوگیری کرد؟
پاسخ این است که با اتخاذ کردن شیوهها و راههای درست پیشگیری و درمان میتوان از مرگ بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری جلوگیری کرد. یکی از راههای پیشگیری از مرگ، تزریق واکسن آنفولانزا در ابتدای فصل سرماست. واکسن آنفلوآنزا یک واکسن غیرفعال حاوى ویروس کشته شده آنفلولانزا است. این واکسن دستگاه ایمنى میزبان (گیرنده واکسن) را تحریک مىکند تا علیه ویروس آنفلوآنزا پادتن (آنتیبادی) بسازد.
بنا به دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت، تقریبا برای همه افرادی که بیشتر از ۶ ماه سن دارند، به ویژه افرادی که در معرض خطر هستند، میتوانند از این واکسن برای پیشگیری از ابتلا با آنفولانزا استفاده کنند. با این حال باید توجه داشت که این پیشگیری نسبی است چرا که ویروس آنفولانزا به سبب خصوصیات ویژه ژنتیکی میتواند با تغییراتی در ساختار ژنتیکی و پروتئینی خود به اشکال جدیدی درآید که در مقابل واکسن مقاوم است.
گروههای در معرض خطر نامبرده شده در بالا، درصورت ابتلا به آنفولانزا بهتر است با پزشک خود مشورت کنند بخصوص اگر بیماری آنان بیشتر از یک هفته طول کشیده و یا علائم آن شدیدتر شود. تب بالا، گوشدرد و گلودرد میتواند از علائم ابتلا به عفونت ثانویه باشد و درصورت بروز این علائم حتما باید به پزشک مراجعه کرد و در صورت لزوم تحت درمان آنتیبیوتیکی قرار گرفت.
در پایان باید به این نکته توجه کرد که درمان آنفولانزا با آنتیبیوتیک امکان پذیر نیست چرا که آنتیبیوتیکها قادر به درمان عفونتهای ویروسی نیستند. تنها در صورت بروز عفونتهای ثانویه و بنا به توصیه پزشک باید از آنتیبیوتیک استفاده کرد.
استفاده سرخود و بیرویه از آنتیبیوتیکها میتواند سبب افزایش مقاومت دارویی در افراد شود. مقاومت باکتریها به آنتی بیوتیکها یکی از بزرگترین چالشهایی است که سلامت انسان عصر مدرن را تهدید میکند. بسیاری از دانشمندان بر این باورند که در دهههای آینده مقاومت آنتیبیوتیکی میتواند عامل مهم مرگ و میر انسانها باشد.
راه های پیشگیری این بیماری آنفولانزا چیست؟
برای پیشگیری از آنفلوآنزا سه اصل را باید در نظر داشت. اصل اول، آموزش دادن به بیمار و افرادی است که با بیماری سروکار دارند. بیمار باید بیاموزد که حتماً از ماسک و یا دستمال کاغذی هنگام تنفس، سرفه و عطسه استفاده کند. بیمار پس از استفاده از لوازم ذکر شده باید آنها را در سطل زباله انداخته و از رها کردن لوازم آلوده به ویروس در محیط اطراف جلوگیری کند و دستان خود را با آب و صابون ضدعفونی کند.
افرادی که از بیمار مبتلا به آنفلوآنزا مراقبت می کنند و یا در محیط کار با او همکار هستند، بطور متداوم پس از هر برخورد با بیمار باید دستان خود را بخوبی شست وشو دهند. اصل دوم، استفاده از داروهای مورد نیاز این بیماری است، استفاده خودسرانه بیمار از داروهای مخصوص این بیماری می تواند عوارض نامناسبی را روی کلیه ها ایجاد کند.
بیشتر بخوانید:
فواید و طریقه تزریق واکسن آنفلونزا
۷ خوراکی که خوردن آنها طی دوره سرماخوردگی و آنفلونزا ممنوع است!
پیشگیری از بیماری با کپسول نو فلو (NO FLU)
- برچسبها
- آنفولانزا
دیدگاه ها