روغن های خوراکی و انواع روغن های خوراکی

روغن های خوراکی و انواع روغن های خوراکی

برای ارزیابی انواع روغن های خوراکی و مقایسه آنها با هم، ویژگی های زیر را در نظر می گیریم :

1 - میزان اسیدهای چرب ضروری موجود در روغن
2 - میزان چربی های غیر اشباع نسبت به چربی های اشباع در روغن ( یعنی اینکه چقدر برای قلب مفید است )
3 - تأثیر روغن بر کلسترول خون ( یعنی آیا کلسترول خون را افزایش می دهد یا کاهش، مخصوصا در افراد دچار چربی خون بالا )

4 - سایر فواید روغن
5 - مزه آن

6 - وجود بقایای آفت کش ها در روغن در طی فرآیند آن
7 - تاثیر گذاری روش های فرآیند روی ارزش تغذیه ای روغن

البته باید گفت اینکه بعضی روغن ها بهتر از انواع دیگر هستند نباید باعث شود فقط یک یا دو تا از بهترین های آنها را همیشه مصرف کنیم و بقیه را نه. توجه داشته باشید رعایت اعتدال، نکته کلیدی در تغذیه مناسب است و تغذیه مناسب بر اساس تنوع و تعادل غذایی استوار است.

بهترین روغن ها :

1 - روغن بذر کتان
روغن بذر کتان بهترین منبع اسیدهای چرب امگا ۳ است. برای قلب و روده ها مفید است. یبوست را کاهش می دهد. قدرت ایمنی بدن را تقویت می کند. سلامت پوست را ارتقا می بخشد. لیگنین ( فیبر غذایی غیرمحلول ) دارد که برای بدن مفید است. ولی اگر به طور صحیح نگهداری نشود، به سرعت فاسد می شود . برای پخت غذا مناسب نیست.

2 - روغن کانولا
روغن کانولا منبع غنی اسیدهای چرب امگا- ۳ و امگا- ۶ است. مقدار چربی های اشباع در آن خیلی کم است، در نتیجه برای قلب مفید است.

3 - روغن سویا
روغن سویا دارای اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است، ولی اغلب خیلی تصفیه و هیدروژنه (جامد) می شود.

4 - روغن زیتون ( خالص یا خیلی خالص )
هنگام استخراج روغن زیتون از میوه ی آن، نیازی به حرارت بالا و فرآیند شیمیایی نیست. به کندی فاسد می شود. برای پخت غذا در درجه حرارت معمولی مناسب است. در صورت مصرف متعادل، LDL (چربی بد) را کاهش می دهد، بدون اینکه میزان HDL (چربی خوب ) را تغییر دهد، در نتیجه نسبت HDL به LDL را بهبود می بخشد که برای سلامتی بدن مفید است.

5 - روغن تخم کدو حلوایی
روغن کدو حلوایی چربی اشباع کمی دارد. منبع غنی اسیدهای چرب امگا ۶ است. ممکن است بعضی اسیدهای چرب امگا ۳ را نیز داشته باشد. عمل تصفیه کردن و فرآیندهای شیمیایی در کارخانه، ارزش تغذیه ای آن را کاهش می دهد.

روغن های حد وسط :

1 - روغن آفتابگردان
روغن آفتابگردان منبع غنی اسیدهای چرب امگا ۶ است.

2 - روغن ذرت
روغن ذرت منبع غنی اسیدهای چرب امگا ۶ است. چربی اشباع آن کمی بیشتر از روغن های گروه اول ( بهترین روغن ها ) است. اغلب هیدروژنه (جامد) می شود.

3 - روغن بادام زمینی
تا حدودی چربی اشباع روغن بادام زمینی بالاست، ولی کمتر از کره، چربی حیوانی و روغن پنبه دانه است. برای پخت و پز غذا در درجه حرارت بالا مناسب است.

بدترین روغن ها :

1 - روغن پنبه دانه
چربی اشباع زیادی دارد. دارای بقایای ضد آفت های گیاهی است. بیشتر اوقات هیدروژنه ( جامد ) می شود.

2 - روغن هسته خرما ( روغن پالم )
روغن پالم دارای چربی اشباع بالایی است، در نتیجه کلسترول خون را افزایش می دهد.

3 - روغن نارگیل
روغن نارگیل از تمام انواع روغن های گیاهی، چربی اشباع بیشتری دارد و برای سلامت قلب مضر است.

چربي ها و روغن هاي خوراكي

چربی ها و روغن های خوراکی نقش مهمی در تغذیه انسان دارند.بدیهی است مقدار کافی چربی در رژیم غذایی برای حفظ سلامتی ضروری است ولی از سوی دیگر مصرف زیاد چربی ها دربرنامه غذایی روزانه علاوه براینکه خطر بروز بیماریهای قلبی-عروقی را افزایش می دهد علاوه برآن چربی موجود دررژیم غذایی باعث پیشرفت چاقی و بیماری دیابت غیروابسته به انسولین می شود. مصرف زیاد موادغذایی پرچرب بخصوص چربی های حیوانی وگوشت قرمز خطر ابتلا به سرطانه سینه ، روده بزرگ وپروستات را نیز افزایش می دهد.

بیماری های قلبی وعروقی وسرطانها مهمترین علل مرگ ومیر در کشور ما می باشند که یکی از دلایل آن مصرف غذاهای چرب وسرخ شده والگوی غلط مصرف روغن های خوراکی است. کاهش مصرف چربیها واستفاده درست از روغن ها نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به این بیماریها دارد.

روغن های خوراکی

روغن‌های خوراکی را معمولاً از چربی‌های نباتی یا حیوانی به دست می‌‌آورند. چربی‌های نباتی در دمای اتاق مایعند. این نوع روغن‌ها را اغلب از گیاهان، مغز میوه، دانه گیاه و... تهیه می‌‌کنند. البته اغلب چربی‌های حیوانی در دمای اتاق به حالت جامدند و بنابراین نمی‌توان آنها را جزو روغن به حساب آورد. اما برخی جانوران از جمله ماهی، وال و برخی از حیواناتی که در آب و هوای سرد زندگی می‌‌کنند، چربی بدنشان به حالت روغن مایع می‌‌باشد.

معمولاً از روغن برای سرخ کردن و پختن غذا استفاده می‌شود. گاهی به منظور نگهداری از مواد غذایی هم به آنها روغن می‌‌زنند.

روغن‌های نباتی

روغن‌های نباتی (گیاهی) را از گیاهان یا دانهٔ آنها استخراج می‌‌کنند. برخی روغن‌های گیاهی از جمله روغن دانه شلغم روغنی یا روغن پنبه دانه، بدون انجام عملیات مخصوص بر روی آنها، برای مصرف انسان مناسب نیستند.

روغن‌های نباتی همچون دیگر انواع چربی، از استرهای گلیسرین و همچنین از مخلوط انواع مختلف اسید چرب تشکیل یافته اند. این روغن‌ها در آب حل نمی‌شوند، اما در برخی حلال‌های آلی، محلول هستند.

منبع روغن نباتی معمولاً روغن‌های نباتی رایج را از دانه گیاهان زیر به دست می‌‌آورند:

پنبه
شاهدانه
خردل
دانه شلغم روغنی
کانولا (نوع خاصی شلغم روغنی که میزان مواد سمی آن را به حداقل رسانده اند)
کنجد
آفتاب‌گردان
کاجیره یا زرتک
دانه انگور
بزرک یا کتان
روغن بادام
روغن آووکادو
روغن ذرت
روغن کرچک
روغن پنبه‌دانه
روغن نارگیل
روغن فندق
روغن زیتون
روغن نخل (که از میوه درخت نخل روغنی به دست می‌‌آید)
روغن بادام زمینی
روغن کدو تنبل
روغن برنج
روغن دانه سویا
روغن گردو
روغن بزرك
روغن گلرنگ
روغن مغز پالم

از میان این روغن ها، اغلب افراد از روغن زیتون، روغن دانه آفتاب گردان و روغن نخل (که در دمای اتاق جامد است) برای تهیه غذاهای خود استفاده می‌‌نمایند.

روش جدید استخراج روغن از دانهٔ گیاهان، به طریق شیمیایی و با استفاده از حلال‌های خاصی می‌‌باشد. این روش، محصول بیشتری تولید می‌‌کند، با صرفه تر است و سریع تر هم انجام می‌‌پذیرد.

روشی دیگر برای استخراج روغن از دانه گیاهان، بدون استفاده از حلال صورت می‌‌گیرد و به استخراج فیزیکی معروف است. در این روش روغن را با روش‌های مکانیکی فشردن، استخراج می‌‌نمایند. از این روش معمولاً برای تهیه روغن‌های خوراکی استفاده می‌شود.

گردآوري توسط : مجله دلگرم