دلگرم
امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
چرا کودکان خیال پردازی میکنند؟
8
زمان مطالعه: 14 دقیقه
چرا کودکان خیال پردازی میکنند؟:علت+فواید تخیل برای کودکان/چرا خیالپردازی برای كودكان با اهمیت است؟با دلگرم همراه باشید

علت+فواید تخیل برای کودکان

چرا خیال پردازی برای كودكان با اهمیت است؟با دلگرم همراه باشید.

علت خیال پردازی کودکان

علت خیال پردازی کودکان

كودكان در سنین قبل از دبستان علاقه بسیار زیادی به بازی ها و موضوعات تخیلی دارند. زندگی یك كودك در سن قبل از مدرسه، از محدودیت های بسیار تشكیل شده، او بر اساس نظر والدین خود زندگی می كند. در واقع كودك به بازیهای خیالی علاقه دارد ، زیرا می تواند آن طور كه می خواهد باشد و زندگی كند؛ خارج از قید و بندها و محدودیت هایی كه والدین برای او تعیین كرده اند.

هیچ كودك سه ساله ای اجازه ندارد كه به تنهایی از خانه خارج شود، به تنهایی غذای دلخواه خود را بخورد و حتی لباسی را كه دوست دارد بخرد. در این سن، كودك كاملاً به والدین خود وابسته است، البته می تواند اظهار نظر كند اما تصمیم گیری اصلی و قطعی با والدین است.

كودكان هنگامی كه با مكان های تازه یا تجربه های جدید رو به رو می شوند از شیوه ای متفاوت استفاده می كنند، آنها قوه تخیّل خود را به كار می برند. زمانی كه به یك كودك چهار ساله اجازه می دهیم تا به تنهایی به مدرسه برود و برگردد او احساس می كند كه یك فرمانده است و سوار بر اسب از یك قلعه به قلعه دیگر در حركت است.

زندگی یك كودك چهار ساله خیلی معمولی و خسته كننده به نظر می رسد . اما اگر تصور كند كه یك مأمور آتش نشانی است، حس می كند مثل یك قهرمان زندگی می كند.

علت خیال پردازی کودکان

خیال پردازی در کودکان از چه سنی شروع می شود و آیا طبیعی است؟

خیال پردازی در هر سنی، ممکن است وجود داشته باشد اما معمولا از خردسالی و سنین قبل از دبستان آغاز می شود. هنگام خیال پردازی، کودک به صورت موقتی از دنیای اطراف جدا می شود و درگیر تخیل هایی می شود که شامل آرزوها و احساسات خوب است. نمی توان گفت خیال پردازی، رفتاری بیمارگونه است بلکه برعکس کودکانی که خلاق ترند یعنی تفکر تصویری بهتری دارند، خیال پردازی بیشتری می کنند. خیال پردازی در تک فرزند ها هم بیشتر دیده می شود و طبیعی است.

علت خیال پردازی کودکان

پس چه موقع از خیال پردازی به عنوان رفتاری بیمارگونه یاد می کنیم؟

وقتی شدت و دفعه های خیال پردازی زیاد می شود و کودک در محیطی نامناسب شروع به خیال پردازی می کند باید نگران شد. مثلا در کودکانی که مشکل تمرکز دارند بسیار دیده شده که معلمان گزارش می دهند کودک موقع درس چشمش به معلم است ولی حواسش جای دیگری است. یعنی کودک سر کلاس درس و در جمع دانش آموزان درگیر خیال پردازی است و عملکرد اصلی خود یعنی درس خواندن را از دست داده. این کودک دچار خیال پردازی بیمارگونه است. در کودکانی که مشکل کم توجهی دارند، این مساله زیاد دیده می شود و نیاز به مداخله درمانی دارد.

علت خیال پردازی کودکان

رابطه استعداد و تخیل


دکتر امیری با اشاره به رابطه استعداد و تخیل می گوید: برای تعیین سطح هوش بچه ها، معیارهای متفاوت هوش عملی، کلامی و هیجانی مورد بررسی قرار می گیرد. تخیل می تواند به صورت غیرمستقیم با هوش بچه ها در ارتباط باشد اما نقش بازی در پروراندن قوه تخیل، غیرقابل انکار است. کودکان با قصه گویی و اجرای موقعیت های خیالی، مهارت های زبانی خود را پرورش می دهند و روش های بیان احساسات و مهارت تمرکز و توجه کردن را یاد می گیرند اما قوه تخیل بیشتر، الزاما به معنای هوش یا استعداد بیشتر نیست و عوامل متعددی در هوش و استعداد کودک موثر است.

کودکان گاهی برای گریز از واقعیات موجود و شرایطی که به آن ها تحمیل شده، خیال پردازی می کنند. به عنوان مثال کودکی که در تخیل خود، پلیس می شود، می خواهد نقش هدایتگر و راهنمای دیگران را داشته باشد، یعنی نقشی که در عالم واقع ما به هیچ کودکی نمی دهیم یا کودکی که از بزرگترها می شنود که ضعیف یا ناتوان است، در عالم خیال خود را فردی قدرتمند و قوی تصور می کند. اما گاهی اوقات بچه ها می خواهند دنیای خودشان را با تخیل بسازند.


همان کاری که گاهی اوقات در دوران بزرگسالی هم رخ می دهد.بزرگسالان نیز به هنگام تغییر در شرایط موجود، اول به قوه خیال خود پناه می برند و آرزوی هر چیزی اول در قوه خیال فرد شکل می گیرد. کودکان هم در واکنش به محیط اطراف، به خیال پردازی پناه می برند و دنیای آینده خود را بر آن اساس شکل می دهند.

گاهی اوقات شما به آرزوهای کودکان از طریق قوه تخیل آن ها پی می برید. به عنوان مثال تمایل کودک به ساختن هواپیما با لوگو به نقشی که او می خواهد در بزرگسالی ایفا کند، ارتباط دارد. چنین کودکی، می خواهد «سازنده» باشد و اگر در زندگی در جهت مناسبی بر اساس تخیلش قرار بگیرد، می تواند تعمیرکار خوبی شود یا کارهای فنی خوبی انجام بدهد.

علت خیال پردازی کودکان

  • ‌ رهایی از قیدوبند


به عقیده این روان پزشک اگر کودکان را رها کنیم و قیدوبندهایی را که بدون دلیل برای آن ها فراهم کرده ایم، از بین ببریم، کودکان بهتر می توانند قدرت تخیل خود را پرورش دهند. والدین اغلب تصور می کنند باید همه کار برای کودک خود انجام دهند، در حالی که این تصور غلط است و کودک باید با زندگی و شرایط موجود کنار بیاید و راه خود را پیدا کند.

تنها راهی که والدین می توانند برای پرورش تخیل کودک به کار ببرند این است که او را آزاد بگذارند و به او اجازه دهند به بازی های دلخواه خود بپردازد. بعضی ها به غلط تصور می کنند باید زمینه را برای پرورش تخیل او آماده کرد و یا به عنوان مثال با خرید بعضی وسایل به او کمک کرد در حالی که این طور نیست.
زمانی که شما کودک را در محیط اطرافش به اندازه ای آزاد گذاشتید که او ضمن احساس امنیت و آرامش، به بازی های کودکانه بپردازد، بدانید بیشترین کمک را به او کرده اید.تلویزیون، فیلم، سی دی و بازی های ویدئویی بر خیال پردازی کودکان تاثیرات بسیاری دارد.

ورود کلیشه های متعدد به دنیای خیالی کودکان، نشانه تاثیر فناوری بر دنیای کودکان است، کلیشه اصولا متعلق به دنیای کودکان نیست و او از محیط اطرافش آن را وام می گیرد. قوه خیال کودک باید متعلق به خودش باشد اما می بینیم که فیلم های متعدد علمی- تخیلی و انواع بازی های ویدئویی، دنیاهایی خیال انگیز و ساختگی را پیش روی کودکان می گشاید که البته نفس وجود آن ها بی ضرر است اما چنان چه کودکی به طور دائم تحت تاثیر تصاویر خیال انگیز قرار گیرد، طبیعی است.

که نمی تواند قوه تخیل خود را به درستی به کار بیندازد. در مجموع والدین باید به تخیل کودک خود بها دهند. به عنوان مثال اگر او می گوید من ٣ متر پریده ام به او بگوییم چقدر جالب! اگر تو دوست داری ٣ متر بپری، من دوست دارم ٥ متر بپرم! بنابراین زمینه تخیل را نباید در او از بین ببریم و به او بگوییم خالی نبند یا دروغ نگو!

  • مرز بین خیال پردازی ودروغ


دکتر امیری درباره مرز دروغ و خیال پردازی می گوید: دروغ اغلب هدف مند است، کودکان در واقع به دلیل فرار از مجازات و یا کسب وسیله ای دروغ می گویند. در صورتی که در خیال پردازی چنین نیست. هدف تخیل در خودش نهفته است. کودکی که در خیال خود مرد عنکبوتی است، به دنبال شکل گیری دنیای منحصر به خود است. یا کودکی که می گوید ٣ متر پریده، به دنبال این است که کاری فراتر از توانایی هایش انجام بدهد و این با دروغ گویی به کلی تفاوت دارد.

اشتباه رایج اکثر والدین این است که فکر می کنند همه چیز را می دانند و کودک چیزی نمی داند. بنابراین باید بچه ها شبیه ما بشوند تا همه چیز را بدانند. در حالی که این باور غلطی است گاهی اوقات بچه ها از زوایایی به مسائل نگاه می کنند که آن ها را قادر می سازد تا بهتر از ما مسائل را تجزیه و تحلیل کنند، وظیفه والدین این نیست که کودکان را شبیه خودشان پرورش دهند بلکه وظیفه دارند شرایطی فراهم کنند که آنان در راستای توانمندی های خودشان پیشرفت کنند.

طبق نظریه تکامل، هر نسلی باید بهتر از نسل قبل شود، بنابراین نسل بعدی باید به چیزهایی فکر کند که ما از آن غافل بوده ایم یا به فکرمان نرسیده بود.

علت خیال پردازی کودکان

فواید خیال پردازی بچها

علت خیال پردازی کودکان

  • بازی های تخیلی، باعث می شود که حس همدلی آن ها نسبت به دیگران شکوفا شود.
  • مهارت های اجتماعی اش را افزایش دهد.

همان طور که بازی های بچه گانه نشان می دهد ، کودکان روابط خانوادگی، دوستانه و همکاری را به نمایش می گذارند و چیزهای بیشتری در مورد اعمال متقابل مردم به یکدیگر می آموزند. وقتی نقش یک دکتر را بازی می کنند خود را جای پزشک می گذارند و همانند او راجع به مریض خود فکر می کنند. در خاله بازی، آن ها چیزهای بیشتری در مورد احساس والدین نسبت به فرزندان شان یاد می گیرند.

بازی های تخیلی، باعث می شود که حس همدلی آن ها نسبت به دیگران شکوفا شود. اگر کودکان بتوانند احساس جا ماندن از یک بازی یا از دست دادن یک حیوان را تصور کنند ، بهتر می توانند به افراد نیازمند کمک کنند و اشتیاق بیشتری برای بازی عاقلانه، سهیم کردن و همکاری خواهند داشت.

  • اعتماد به نفس پیدا کنند.

کودکان کنترل خیلی کمی بر زندگی خود دارند. تصور خود به عنوان یک سازنده آسمان خراش یا قهرمانی که از سیاره ما دفاع می کند به هر کودکی قدرت می بخشد. در نتیجه ، کودک از توانایی هایش آگاه می شود و استعدادهایش شکوفا می شود.

  • از لحاظ عقلانی سریع تر رشد یابند.

بهره گیری از قوه تخیل در واقع آغازگر افکار انتزاعی است. کودکانی که می توانند قصر پادشاه را در یک تپه شنی ببینند یا یا شام خوشمزه ای را در یک ساندویچ گلی تصور کنند در واقع در حال پرورش تفکر سمبولیک هستند. این مهارت در مدرسه از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا در این مقطع است که کودکان باید اعداد را که سمبول گروهی از موضوعات هستند و حروف را که سمبول اصوات هستند و... فرا بگیرند.بهره گیری از قوه تخیل در واقع آغازگر افکار انتزاعی است.

  • مهارت های زبانی را تمرین کنند.

بچه ها در بازی با دوستانشان گفت و گوهای بسیاری می کنند. پس در نتیجه این گفتارها دامنه ی لغاتشان گسترش می یابد ، در ساختار جملات پیشرفت می کنند و مهارت های ارتباطی شان افزون می گردد.

  • بر ترس هایشان غلبه می کنند.

بازی به کودکان کمک می کند که بر ترس ها و نگرانی هایشان غلبه کنند. با بازی در نقش یک هیولای بزرگ و وحشتناک که زیر تخت قایم شده، کودک کنترل بر او را در خود احساس می کند و آن هیولا دیگر در نظرش آنقدرها بد و بزرگ نمی آید. همچنین بازی های تخیلی به کودک کمک می کند که احساسات در هم و بر هم و کلافه کننده ی درون خود مثل احساس خشم نسبت به والدین، یا حسادت نسبت به خواهر یا برادر جدیدش را خالی کند.

به منظور پرورش و ارتقای سطح تخیلات کودکان، هر روز برای آن ها کتاب بخوانید. کتاب به کودک این فرصت را می دهد که در خیال خود دنیاهای دیگری را ببیند و دنیاهای جدیدی برای خود خلق کند.

علت خیال پردازی کودکان

داشتن دوست خیالی هم طبیعی است؟

بله. دوستی با دوستان خیالی از سنین قبل از مدرسه، شروع و معمولا تا ۱۰ ۸ سالگی ادامه می یابد ولی شدت آن، نشان می دهد این رفتار بیمارگونه است یا نه. اگر کودک متوجه است که دوست خیالی اش واقعیت ندارد، یعنی مرز بین واقعیت و خیال را تشخیص می دهد.بازی و صحبت با دوست خیالی ایرادی ندارد اما اگر کودک مرتب با دوست خیالی اش حرف می زند و متوجه نیست که اطرافیان به او نگاه می کنند.

یا مثلا سرکلاس درس با دوست خیالی اش صحبت می کند، این مساله بیمارگونه است. اکثر کودکان متوجه این مساله هستند که از نظر اجتماعی، صحبت با دوست خیالی مقبولیت ندارد و این کار را در میان جمع انجام نمی دهند اما کودکان بیمار، متوجه این مساله نیستند و گاهی در جمع شروع به صحبت با دوست خیالی شان می کنند. در این کودکان نیاز به بررسی تشخیصی است.

علت خیال پردازی کودکان

انجام بازی های خیالی برای کودکان مفید هم هست یا تنها سرگرمشان می کند؟

نه، فقط سرگرمی نیست. اینکه بچه بازی های خیالی دارد نشان می دهد، در حال طی کردن یکی از جنبه های تکاملی و رشد اجتماعی و هیجانی اش است. کودکان در بازی های خیالی، نقش پدر، مادر یا... را بازی می کنند که این مساله خود می تواند باعث افزایش همدلی شود. اینکه کودک با عروسکش همانند یک موجود زنده برخورد می کند، یعنی بازی خیالی دارد و جنبه مثبتی در رشد کودکان محسوب می شود. تحقیقات نشان داده، بچه هایی که بازی های تخیلی دارند آنهایی هستند

که کمتر پای تلویزیون می نشینند و سرگرم بازی می شوند و از این بازی های خیالی چیزهای زیادی یاد می گیرند یعنی بر ترس هایشان غلبه می کنند، روابط عاطفی شان را گسترده می کنند و در مقایسه با کودکانی که دائما پای تلویزیون می نشینند شادترند. کودکانی که جلوی تلویزیون می نشینند شاید ادای شخصیت های کارتونی را درآورند اما معمولا مسایل خشونتی را تقلید می کنند و وارد روابط عاطفی نمی شوند. آنها بازی خیالی و مفید ندارند یا کمتر دارند.

علت خیال پردازی کودکان

تقویت تخیّل

1- در منزل جایی را برای تغییر لباس اختصاص دهید.( جایی كه در آن لباس های قدیمی، وسایل شخصی " مانند كلاه، كتاب های جیبی، هدیه های قدیمی و ..." را نگهداری كنید.)2- مدادهای شمعی، وسایل آبرنگ، كاغذ نقاشی و چسب را در دسترس كودكان قرار دهید.

3- داستانی را برای كودك خود تعریف كنید. لباس یكی از شخصیت های داستان را بپوشید و با كودك خود، براساس داستان، بازی كنید. اگر داستان را كودك شما تعریف كند بهتر است. می توانید موضوع آن را با مراسم عروسی، جشن تولد یا اتفاق های دیگری كه در زندگی خود با آنها سرو كار دارید مرتبط سازید.

4- تعدادی ملحفه یا پتو در دسترس كودك قرار دهید تا بتواند خانه درست كند و یا بازی های خیالی دیگری را طراحی كند.

5- كودك خود را تشویق كنید كه با اسباب بازی های سازنده و ابتكاری بازی كند. مانند اسباب بازی هایی كه با كمك قطعه های مختلف می توان ماشین، خانه ، هواپیما و... ساخت.

6- قصه های موزون و آهنگین را برای فرزندتان بخوانید و به نوبت اشعار آن را تكرار كنید.

7- در حد امكان زمان بیشتری را با كودك خود در طبیعت سپری كنید. محل هایی كه برای ساختن آنها انسان دخالتی نداشته است، برای رشد قوه تخیّل كودك بهتراست.

8- زمانی كه فرزندتان، شما را به دنیای خیالی خود دعوت می كند، دعوت او را بپذیرید، با او سوار قایق شوید، سوار بر سفینه فضایی در فضا پرواز كنید و در همه ی موارد رهبری بازی را برعهده فرزندتان بگذارید.

9- در بین اسباب بازی های كودك تعدادی گوش ماهی، سنگ های مختلف، چسب، تخته ، بند، سكه ، طناب و سایر وسایلی كه می تواند مورد استفاده او قرار بگیرد، قرار دهید.

10- هنگامی كه با خیالپردازی های فرزندتان روبرو می شوید، او را سرزنش نكنید. به او اجازه دهید تا آنچه در ذهن خود دارد بیان كند.

علت خیال پردازی کودکان

آیا ممکن است کودکی علاقه ای به بازی خیالی نداشته باشد؟

معمولا نه! اتفاقا اگر کودکی از حدود ۲ سالگی، بازی های خیالی را شروع نکند و قبل از سن دبستان شاهد بازی های خیالی در او نباشیم باید مورد بررسی قرار گیرد. بازی های تخیلی در کودکانی که طیف اوتیسم دارند معمولا یا شکل نمی گیرد یا خیلی دیر شروع می شود.

آیا خیال پردازی را باید به کودک یاد داد یا ذاتی است؟

بخش مهمی از بازی های تخیلی ذاتی است و بخشی مربوط به یادگیری می شود. والدین می توانند با فرزندشان وارد بازی های تعاملی شوند و نقشی را به خود بگیرند و راه های حل مشکل را به فرزندشان بیاموزاند اما به طور ذاتی کودکان از۲ سالگی کنترل تلویزیون یا حتی میوه ای مثل موز را به جای گوشی تلفن می گیرند و حرف می زنند یا به عروسکشان غذا می دهند یا ادای نمازخواندن والدین را درمی آورند.

خیال پردازی تا چه سنی طبیعی است و از چه سنی غیرطبیعی محسوب می شود؟

اگر تا ۱۰ سالگی داشتن دوست خیالی برطرف نشد، احتمال وجود برخی اختلال های روان پزشکی مطرح است و لازم است کودک بررسی شود. این بدان معنی است که کودک مشکلی دارد که نتوانسته روابط اجتماعی خود را گسترش دهد و دوست صمیمی و واقعی پیدا کند.

علت خیال پردازی کودکان

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.4 از 5 (8 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

۳ دیدگاه

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید

نرگس | ۶ سال پیش
سلام.من دخترم 6 سالشه خیلی دروغ میگه و این دروغ گویی بخاطر تخیل پردازی کودکم است.باید چیکار کنم؟
0
0
فاطمه | ۷ سال پیش
با سلام واقعا عالی بود ممنون
0
0
محبوبه | ۷ سال پیش
سلام
پسر چهار ساله ام مدام از مردی میگوید که اورادعوت به خراب کاری و اذیت برادر سه ماهه اش میکند. در برابر ش باید چه واکنشی نشان دهم و علت این خیال پردازی چیه؟
باتشکر از دلگرم
0
0

hits