آپوستیل چیست و کدام مدارک را می توان آپوستیل (Apostille) کرد؟

آپوستیل چیست؟

آپوستیل (Apostille) از جمله اصطلاحات رایج و پرکاربرد در بحث ترجمه و قانونی سازی بین المللی مدارک مهاجران است که در لغت به معنای «گواهینامه» می‌باشد. اما آپوستیل چیست و چه کاربردی دارد؟

آپوستیل یک معاهده بین المللی در رابطه با تایید و تصدیق مدارک در میان کشورهای عضو این توافق نامه است. در حال حاضر بیش از صد کشور مختلف دنیا عضو رسمی معاهده آپوستیل هستند که فرآیند قانونی سازی یا لگالایز مدارک متقاضیان را تسهیل می‌سازند. در ادامه این مطلب از دلگرم موضوع آپوستیل چیست را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم و شما را با قوانین آن نیز آشنا خواهیم کرد.

پیش از آنکه به سوال آپوستیل چیست پاسخ بدهیم ابتدا باید با تاریخچه آپوستیل آشنا شویم. در سال ۱۹۷۴ در کشور هلند، پیمان‌نامه‌ای میان چند کشور امضا شد که بر اساس آن مدارک تاییده شده‌‌ای که دارای مهر مخصوص و تایید آپوستیل هستند باید در کشورهای عضو این معاهده نیز تایید شوند. پس از مدتی کشورهای بیشتری عضو این معاهده شدند و در حال حاضر 117 کشور مختلف دنیا عضو پیمان آپوستیل هستند.

کشورهایی همچون برزیل، لهستان، آفریقای جنوبی، ایتالیا، پرتغال، اسپانیا، ژاپن، بلغارستان، قزاقستان، آرژانتین، سوئد، ارمنستان، کره، فنلاند، استرالیا، فرانسه، شیلی، چین، روسیه، گرجستان، آذربایجان، آلمان، نیوزیلند، هلند، یونان، ترکیه، بلاروس، آمریکا، دانمارک، ونزوئلا، فیلیپین، انگلستان و ایرلند شمالی برخی از کشورهای عضو کنوانسیون آپوستیل می‌باشند.

در پاسخ به سوال آپوستیل چیست یک توضیح کوتاه نیز وجود دارد. به طورکلی آپوستیل مهری است که بر روی مدارک شما ثبت می‌شود و آنها را قانونی یا اصطلاحا لگالایز (Legalize) می‌سازند. کلمه فرانسوی آپوستیل برای بیان قانونی و بین‌المللی بودن اسناد و مدارک به کار می‌رود.

مراحل تائید آپوستیل چیست؟

کشور ایران عضو پیمان‌نامه آپوستیل نیست و افرادی که تصمیم دارند مدارک خود را آپوستیل نمایند باید ابتدا مدارکشان را توسط یک مترجم رسمی، ترجمه کرده و سپس جهت اخذ مهر دادگستری و وزارت خارجه اقدام نمایند. در واقع این تایید و ترجمه مدارک امری ضروری برای رسمی شناخته شدن اسناد و مدارک شما در کشورهای مختلف است. آپوستیل مدارک، فرآیندی بدون تاریخ است و اگر مدرکی دارای تاریخ انقضا نبود، نیازی به تمدید آن وجود ندارد.

در کشور ایران گاهی به خدمات تایید کنسولی سفارت کشور خارجی «آپوستیل کردن» گفته می‌شود که البته این دو یکدیگر تفاوت دارند. اما تایید ترجمه مدرک توسط کنسول که در چهار مرحله انجام می‌شود تقریبا معادل مدرک آپوستیل است و این ۴ مرحله عبارتند از: انجام ترجمه رسمی مدارک، اخذ تاییدات دادگستری و وزارت امور خارجه، پلمپ ترجمه رسمی و ارسال آن به سفارت کشور ایران در کشور مقصد و اخذ تاییدیه مدرک از سفارت ایران در کشور مقصد.

سامانه میخک چیست و چه ارتباطی با آپوستیل مدارک دارد؟

بر اساس قانونی که اخیرا توسط وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده است، تمامی متقاضیان جهت آپوستیل کردن مدارکی همچون شناسنامه، کارت ملی و یا مدارک تحصیلی خود ابتدا باید آنها را در سامانه میخک به آدرس http://mikhak.mfa.gov.ir بارگذاری نمایند.

میخک سامانه رسمی مدیریت یکپارچه خدمات کنسولی است که جهت ارائه خدمات کنسولی از جمله آپوستیل مدارک، امور گذرنامه، تایید اسناد، امور سجلی و غیره به ایرانیان راه اندازی شده است. جهت ارسال مدارک خود در سامانه میخک ابتدا باید در آن ثبت نام کنید و پس از ایجاد حساب کاربری، تایید و احراز هویت به بخش آپوستیل مراجعه کرده و تصویر مدارک خود را بارگذاری نمایید.

اعتبار آپوستیل چقدر است؟

آپوستیل روند صدور گواهینامه قانونی برای کشورهایی است که جز امضاکنندگان کنوانسیون لاهه بوده‌اند. آپوستیل به عنوان یک پیمان بین‌المللی بیان می‌کند که اگر سندی در کشورهای عضو این پیمان، امضا شده باشد با توجه به شناسه ثابت که در حین ترجمه دریافت کرده است، فرآیند تاییدات آن در کلیه کشورهای عضو این پیمان بطور خودکار انجام خواهد شد.

آپوستیل را می‌توان نوعی مهر بین‌المللی در نظر بگیریم که قانونی بودن اسنادی همچون گذرنامه، گواهی ازدواج، شناسنامه، کارنامه دانش آموز مدرسه و غیره را تایید می‌کند.

آپوستیل مدارک در ترکیه

در کشور ترکیه جهت ثبت درخواست‌هایی همچون اجازه اقامت، تابعیت کشور، ثبت یک شخص حقوقی، افتتاح شرکت، ثبت وراثت، تایید مدرک تحصیلی، گواهی تولد، ازدواج، طلاق و غیره به آپوستیل نیاز خواهید داشت. آپوستیل سازی مدارک در ترکیه تنها در سازمان‌های دولتی مشخصی امکان پذیر خواهد بود.

برای انجام این کار ابتدا باید مدارکتان در دارالترجمه‌ای رسمی در ترکیه ترجمه شده و توسط نوتر (دفتر ثبت اسناد رسمی) نیز تایید گردند. پس از آن فرماندار منطقه یکی از شهرهای کشور ترکیه و یا استانداری نیز باید مدارک شما را تایید کند. آپوستیل مدارک در ترکیه به دو روش انجام می‌شود:

روش اول برای کسانی که مدارک خود را از کشورهایی دریافت کرده‌اند که عضو پیمان‌نامه نیستند. در این حالت، ابتدا باید مدارک را به کنسولگری ایران ارائه دهید و پس از طی مراحل ترجمه و تایید توسط کنسولگری و با تحویل آن به کایمکاملیک (فرمانداری) سایر مراحل آپوستیل انجام شود.

روش دوم برای افرادی مناسب است که مدرک خود را در کشوری دیگر همچون ترکیه دریافت کرده باشند. این افراد باید ابتدا مدارک را به زبان کشور مقصد ترجمه نموده و پس از دریافت تاییدیه نوتر آن را به کایمکاملیک تحویل دهند.

کدام مدارک را می توان آپوستیل کرد؟

همانطور که اشاره کردیم، کشور ایران جز کنوانسیون آپوستیل نیست و دریافت مهر آپوستیل در ایران ممکن نخواهد بود. اما برای اخذ آپوستیل می‌توانید به ترکیه سفر کرده و به یک دارالترجمه رسمی در کشور ترکیه و نوتر مراجعه کنید. جالب است بدانید که تقریبا تمامی مدارک آپوستیل می‌شوند. اسناد و مدارکی که متقاضیان زیادی برای دریافت آپوستیل دارند عبارتند از:

1. گواهی تولد
2. گواهی فوت
3. سند ازدواج
4. سند طلاق
5. گواهینامه رانندگی
6. پاسپورت
7. ریز نمرات
8. دانشنامه
9. رأی دادگاه
10. اسناد شرکتی

به این نکته نیز توجه داشته باشید که صدور گواهی‌نامه آپوستیل تنها برای ۱۰ صفحه انجام می‌شود؛ یعنی اگر تعداد صفحات اسناد شما بیشتر از ۱۰ صفحه باشد به خدمات آپوستیل بیشتری احتیاج خواهید داشت و آپوستیل کردن در چند نوبت صورت می‌گیرد.

مدارک و اسناد دولتی‌ که به طور مستقیم با گمرک و بازرگانی در ارتباط هستند و یا اسنادی که توسط کنسولگری‌ها و نمایندگی‌های دیپلماتیک تنظیم شوند در کنوانسیون آپوستیل، قابل قبول نخواهند بود.

لگالایز مدارک چیست؟

اگر بخواهیم مدارکمان که در یک کشور صادر شده‌اند، در کشورهای دیگر نیز دارای اعتبار باشند باید برای لگالایز نمودن مدارک اقدام نماییم. به طورکلی برای اینکه مدارکی که در کشوری مانند ایران صادر می‌شوند، در کشور دیگری همچون آلمان هم معتبر تلقی شوند، باید وزارت خارجه کشور اول (در این مثال ایران) مدرک شما را تایید کرده و پس از آن سفارت کشور آلمان ( یا کشور مقصد شما) در کشور اول نیز این مدارک را تایید نماید. در این حالت، مهر لگالایز در کشور مبدا که از وزارت امور خارجه اخذ شده است، توسط سفارت کشور مبدا تایید می‌گردد.

اگر هر دو کشور مبدا و مقصد شما، عضو کنوانسیون آپوستایل نباشند و در واقع کشور صادر کننده مدرک نتواند مهر آپوستیل Hague Apostille را بر روی مدرک شما بزند، باید از روش لگالایز استفاده کنید.

هزینه آپوستیل مدارک چقدر است؟

هزینه آپوستیل مدارک به کشوری که مدارک خود را در آن آپوستیل می‌کنید بستگی دارد. در جدول زیر نمونه‌هایی از کشورهای پرمتقاضی را به همراه هزینه آپوستیل در آن‌ها مشاهده می‌کنید.

تفاوت آپوستیل و ترجمه رسمی

مترجم رسمی باید مورد تایید دادگستری باشد و شما برای ترجمه مدارک خود جهت ارائه به سفارتخانه‌ها، باید حتما به مترجمین رسمی در دارالترجمه‌های رسمی مراجعه کنید. در بسیاری از موارد به مهر تایید دادگستری و وزارت امور خارجه نیز احتیاج پیدا خواهید کرد.

اما همانطور که در بخش‌های قبل و در پاسخ به سوال آپوستیل چیست اشاره کردیم، برای آپوستیل کردن مدارک باید مدارک خود را به مراجع معرفی شده توسط کنوانسیون لاهه ارائه دهید که برای این کار ممکن است در هر کشوری، ارگان و نهاد متفاوتی همچون وزارت امور خارجه، فرمانداری،‌ دادگستری، ریاست استان و غیره در نظر گرفته شده باشد.

مدارک دارای مهر آپوستیل تنها میان کشورهای عضو کنوانسیون آپوستیل لاهه مورد تایید خواهند بود. اما ترجمه رسمی مدارک که تاییدات لازم را اخذ کرده باشد هیچگونه محدودیتی ندارد.

منبع : دیدمانا