کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری چیست و چه کاربردی دارد ؟

کلید مینیاتوری

کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری و لزوم استفاده از آن در تابلو برق خانه هوشمند برای بسیاری از افراد سوال برانگیز است.

مشخصات روی فیوز مینیاتوری در تیپ های مختلف نشان دهنده مکانیزم و نحوه عملکرد فیوز مینیاتوری می باشد.

کلید مینیاتوری دیوایسی است که در برابر جریان اضافه حساس بوده و نقش آن این است که به سرعت جریان را در مدار قطع نماید.

به عبارت دیگر این فیوزها نسبت به تحمل جریان اولیه و اضافه بار به سرعت عکس العمل نشان داده و در صورت لزوم جریان برق را قطع می کنند.

منطق عملکرد فیوز در سیستم یک مدار الکتریکی

وظیفه یک سیستم قدرت، تحویل انرژی الکتریکی به مصرف کننده به طور مداوم و بدون وقفه است.

مهمترین خطر برای یک سیستم قدرت، اتصال کوتاه است که باعث تغییرات شدید و ناگهانی در آن می گردد.

ایجاد خطا و اتلاف انرژی زیاد به صورت حرارت در محل اتصال کوتاه، باعث آتش سوزی، صدمات مکانیکی و الکتریکی به تجهیزات می شود.

از این رو، لازم است اولا قسمت معیوب هر چه سریعتر از مدار جدا گردد تا به قسمت های سالم صدمه ای وارد نشود و ثانیا حداقل قطعی برق در قسمتهای سالم را داشته باشیم.

این امر مستلزم به کارگیری و انتخاب صحیح وسایل حفاظت کننده مدار، اعم از رله ها و فیوزها می باشد.

فیوزها به خودی خود مستقیما خطا را حس نموه و مدار را قطع می نمایند، در حالی که رله ها پس از درک، بروز خطا برای رفع آن به کلیدهای مربوطه فرمان می دهند.

از نظر حفاظتی، یک سیستم قدرت به نواحی کوچکتری نیز، تقسیم می گردد که هر کدام از این نواحی ممکن است توسط وسایل حفاظتی اصلی و چندین وسیله حفاظتی پشتیبان مورد حفاظت قرار گیرند.

جریان های معین شده روی کلید مینیاتوری

مشخصات روی فیوز مینیاتوری و جریان های معین شده روی آن، دو نوع جریان در فیوزهای مینیاتوری مورد بحث است:

• جریان لحظه ای کلید مینیاتوری

به جریانی گفته می شود که در یک لحظه، (کمتر از یک ثانیه) فیوز توانایی تحمل این جریان را دارد.

روی فیوز ها معمولا جریان بزرگی مانند 6000 یا 3000 درج شده است که این عدد نشان دهنده جریان لحظه ای فیوز مینیاتوری می باشد.

• جریان نامی کلید مینیاتوری

به حداکثر جریان مجازی که یک فیوز مینیاتوری توانایی تحمل آن را دارد گفته می شود و اگر جریانی بیش از میزان جریان نامی مشخص شده روی فیوز از آن بگذرد، فیوز مدار را قطع می کند.

در این صورت اگر جریانی بیش از جریان نامی از فیوز بگذرد، می توان این نتیجه را گرفت که فیوز می‌سوزد و بدین ترتیب جریان برق در مدار، قطع خواهد شد.

به عبارت ساده، فیوز یک وسیله حفاظتی است و نقش آن در تجهیزات و مدارات الکتریکی این است که در مواقعی که جریانی بیشتر از حد انتظار از وسیله برقی عبور می‌کند، با سوختن فیوز مدار قطع گردد تا به تجهیزات دیگر آسیبی وارد نشود.

اجزای تشکیل دهنده ی فیوز

اجزای تشکیل دهنده فیوزها عبارتند از : یک سیم حرارتی که در مدار جریان قرار گرفته و به ازای میزان جریان به خصوصی در زمان معین، ذوب می گردد (می سوزد).

عملکرد صحیح فیوز نه فقط تابع دقت در مرحله ساخت آن می باشد، بلکه همچنین به استفاده درست و نگهداری صحیح پس از نصب نیز بستگی دارد.

چنانچه فیوز در مدار به درستی به کار گرفته نشود، احتمال وارد آمدن خسارت جدی به تجهیزات گران قیمت مدار نیز وجود دارد.

1. پایانه فیوز

قسمت هایی از فیوز را که برای اتصالات الکتریکی مدار خارجی تعبیه شده اند، پایانه می نامند.

2. پایه فیوز

قسمت های ثابت یک فیوز را گویند که مجهز به ترمینال هایی برای اتصال به مدار خارجی می باشند و در مورد بعضی از انواع فیوزهای موجود، قسمت پایه دارای روپوش محافظتی نیز می باشد.

فیوز وقتی قادر به حفاظت از مدار است که در مسیر فاز و ابتدای مدار نصب شود.

3. کنتاکت های پایه فیوز

به قسمت های هادی پایه فیوز گفته می شود، که با کنتاکت های کلاهک فیوز یا رابط فیوز در ارتباط هستند.

4. کلاهک فیوز

قسمت جداشدنی فیوز است که حامل رابط فیوز می باشد و خارج کردن و تعویض آن را راحت تر می نماید.

5. کنتاکت های کلاهک فیوز

برای اتصال به کنتاکت های رابط فیوز و نیز اتصال به کنتاکت پایه فیوز طراحی شده است.

6. نگهدارنده فیوز

مجموع پایه فیوز و کلاهک فیوز را نگهدارنده فیوز می نامند.

7. رابط فیوز (فشنگ فیوز)

به قسمتی از فیوز گفته می شود که شامل المان فیوز بوده و پس از عمل کردن فیوز برای آماده سازی مجدد آن، باید تعویض گردد.

8. کنتاکت های رابط فیوز

برای اتصال رابط فیوز به کنتاکت های پایه فیوز و کنتاکت های کلاهک فیوز طراحی گردیده است.

9. المان یا سیم فیوز

به بخشی از فیوز گفته می شود که هنگام عملکرد فیوز ذوب می گردد.

10. شاخص فیوز

به قسمتی از فیوز گفته می شود که مشخص می کند، فیوز سالم بوده یا درست عمل کرده است.

شاخص فیوز را با توجه به جریان نامی فیوز، به رنگهای مختلف می سازند.

پس از سوختن المان فیوز سیم مقاومتی نیز سوخته و پولک فلزی که تحت کشش فنری کوچک قرار دارد آزاد می گردد.

در فیوزهای فشار قوی به عوض پولک از یک میله فلزی قطع کننده ( فشنگ ) استفاده شده است.

این میله با ضربه ای در حدود ۱۲ Kg سبب قطع کنتاکت کلید و فرمان به لامپ سیگنال و غیره می گردد.

انواع کلید مینیاتوری و کاربرد آنها

اعداد و حروفی که روی فیوز مینیاتوری یادداشت شده اند، نشان دهنده تیپ فیوز و جریان نامی آن می باشند.

فیوز مینیاتوری از نظر کاربرد به تیپ های B روشنایی، C موتوری،D ترانسفورماتوری، K قدرت و Z بسیار حساس تقسیم بندی می گردند.

• کلید مینیاتوری نوع B روشنایی

این کلید مینیاتوری معمولا در مصارف خانگی و در سیستم روشنایی استفاده کاربردی دارد.

این کلیدها در جریان اضافه، بار بین 3 تا 5 برابر جریان نامی در زمان مشخص، را در مدار قطع می کنند و از سطح حساسیت مناسبی برای کاربردهای خانگی برخوردار می باشند.

• فیوز مینیاتوری نوع C موتوری

کاربرد این فیوز مینیاتوری بیشتر در موارد صنعتی بوده و این کلیدها جریان بین 5 تا 10 برابر جریان نامی در زمان مشخص را در مدار قطع می کنند و زمان قطعشان از تیپ B بیشتر می باشد.

• کلید مینیاتوری نوع D ترانسفورماتوری

در مصارف صنعتی خاص مانند مولدهای اشعه X-Ray از فیوز ترانسفورماتوری استفاده می گردد.

این کلیدها جریان بین 10 تا 20 برابر جریان نامی در زمان مشخص را در مدار قطع می کنند و زمان قطعشان از همه تیپ ها بیشتر است.

• فیوز مینیاتوری نوع K قدرت

این کلید مینیاتوری برای حفاطت در مدار های قدرت، ترانسفورماتورماتور ها و موتورها استفاده می شود.

در این نوع از کلیدهای مینیاتوری حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار کمتر از سایر کلیدها می باشد.

• کلید مینیاتوری نوع Z بسیار حساس

هنگامی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود، در یک مدت زمان خا که از تمامی سایر تیپ ها کمتر است، فیوز مینیاتوری بر طبق منحنی قطع، فرمان قطع جریان را صادر می نماید.

حساسیت این نوع از کلیدها، هم در مواقع اضافه بار و هم اتصال کوتاه از تمامی تیپ های دیگر بیشتر است و در صورت بروز خطا مدار را سریع تر قطع می نماید.

بنابراین کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مداراهای با حساسیت بسیار بالاست.

بیشتر بخوانید :

لیست قیمت انواع فیوز و کابل برق در بازار

لیست قیمت انواع کلید مینیاتوری در بازار

لیست قیمت انواع کنتاکتور در بازار

لیست قیمت انواع ترانس در بازار

لیست قیمت انواع حفاظت در بازار

لیست قیمت انواع کلید و پریز در بازار

لیست قیمت انواع رله در بازار

لیست قیمت انواع چراغ توکار در بازار