دلگرم
امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
تیک عصبی چیست و چگونه درمان میشود ؟
10
زمان مطالعه: 10 دقیقه
تیک عصبی عبارت است از حرکات و یا صداهای غیرمنتظره، نامنظم، تکراری و غیرقابل کنترل ماهیچه‌های بدن که با حالات طبیعی فرد تفاوت دارد.

تیک عصبی چیست ؟

تیک های عصبی یا پرش ناگهانی، سریع، غیرارادی، متناوب و تکراری یک عضله، مشکلی با ریشه های عصبی است. البته تیک ممکن است در یک یا چند دسته از عضلات یا یک عضو بدن ظاهر شود.

تیک عصبی به صورت حرکات تکرار شونده شناخته می‌شود که می‌تواند صوتی، حرکتی و یا اختلالی گذرا باشد.

تیک عصبی اغلب تکرار شونده است اما ریتم خاصی ندارد، در خواب رخ نمی‌دهد و با استرس و اضطراب، تشدید می‌شود.

برای درمان و کنترل تیک توصیه می‌شود از استرس، اضطراب و خسته شدن زیاد پرهیز کنید.

حتما خواب کافی داشته باشید و یک سرگرمی و تفریح برای خودتان در نظر بگیرید.

رفتار درمانی و دارو درمانی روش‌های اصلی کنترل تیک هستند. اغلب داروهای کنترل تیک از گروه داروهای ضد تشنج هستند و بر مواد شیمیایی مغز که حرکات بدن را تحت کنترل قرار می‌دهند اثر می‌کنند.

در موارد حاد نوعی جراحی هم تحت بیهوشی عمومی برای تحریک عمقی مغز و درمان تیک انجام می‌شود.

تیک های عصبی ” یا پرش ناگهانی، سریع، غیرارادی، متناوب و تکراری یک عضله، مشکلی با ریشه های عصبی است. البته تیک ممکن است در یک یا چند دسته از عضلات یا یک عضو بدن ظاهر شود.

بعضی این نوع تیک ها را با گازگرفتن لب ها، کشیدن انگشتان یا حرکات غیرارادی دست ها، شانه ها یا پاها بروز می دهند حتی در برخی موارد حرکاتی غیرارادی در چهره یک فرد اتفاق می افتد که برای دیگران خنده دار است، بدون آن که بدانند واکنش آنها به تداوم این تیک های عصبی در شخص منجر می شود.

روان شناسان می گویند تیک عصبی بیشتر در صورت، گردن و سر ظاهر می شود و پرش پلک ها از شایع ترین نوع تیک های عصبی است، اما گاهی این پرش های ظریف که در پلک تحتانی و فوقانی احساس می شود، توسط دیگر افراد قابل مشاهده نیست. به هر حال تیک، نمایانگر نوعی تخلیه روانی و نشانه ناراحتی های عصبی است.

علت تیک عصبی

چند علت عمده برای پرش های ظریف عضلانی صورت شناخته شده است که می توان خستگی زیاد، استرس و کمبود کلسیم را از جمله آنها دانست.

حتی استرس موجب اختلالات جسمی چون ضربان قلب، اختلال در تنفس و گوارش و احساس دردهای استخوانی و جسمی می شود.

مرگ عزیزان، ستیزه و جدایی در کانون خانواده، ترس از بیکاری، نداشتن امکانات مناسب اجتماعی، شهرنشینی و سکونت در محلات پرجمعیت و ترافیک سنگین در راه خانه و محیط کار، همگی از عوامل استرس زا به حساب می آید.

تخمین زده می شود بین 5 تا 25 درصد کودکان در سنین مدرسه نیز نوعی از اختلال تیک را تجربه می کنند.تیک ها حرکات غیرطبیعی ناگهانی، مکرر، سریع و هماهنگی هستند که معمولاً به راحتی قابل تقلید هستند. تیک های عصبی در کودکی بسیار شایع اند و معمولا پس از یک سال ( اغلب طی چند هفته) خود به خود بهبود می یابند و عمدتا نیاز به درمان ندارند.

حرکات به صورتی مشابه مکرراً رخ می دهند و بیمار قادر است به صورتی ارادی برای مدتی کوتاه آنها را مهار کند، اما این امر ممکن است سبب اضطراب بیمار شود.تیک ها در نتیجه فشار روانی تشدید می شوند و حین فعالیت های ارادی و تمرکز فکری کاهش یافته و در خواب از بین می روند.

تیک های حرکتی معمول که اغلب در حدود 5/3 سالگی شروع می شوند ،به کودکان کمک می کنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. 75 درصد از کودکان، این نوع تیک را در عرض 6 ماه پشت سر می گذارند. اگر کودک شما گرفتار تیک شد، بهترین راه، نادیده گرفتن آن است. هیچ گاه او را سرزنش نکرده و یا تنبیه نکنید. شما می توانید برای جلوگیری از تبدیل شدن این عمل به یک عادت، با تمرین کردن روش های پیشگیرانه، به کودکان تان کمک کنید، ولی تیک های گذرا نباید در برنامه کامل ترک عادت مورد توجه قرار گیرد.

تیک های مزمن

اگر تیک بیش از 12ماه ادامه یابد، تیک مزمن محسوب می شود. تیک های مزمن پایدار هستند و معمولاً انقباض ماهیچه در آن ها بیش از حد و بسیار شدید است.

این تیک ها مشخصاً به صورت حمله های دوره ای هستند و غالباً شدت آن ها ماه به ماه، روز به روز یا حتی ساعت به ساعت تغییر می کند. در حقیقت رفتار تیکی ممکن است برای هفته ها یا ماه ها کاملاً محو، اما دوباره ظاهر شود. ممکن است در هر سنی پدیدار شوند،

اما اغلب در کودکی شروع می شوند. درمان در اکثر موارد لازم نیست. باید به بیمار توضیح داد که این اختلال اهمیتی ندارد.

تیک های ساده یا متعدد مداوم

معمولا از کودکی یا نوجوانی و قبل از 15 سالگی آغاز می شود. در بسیاری از موارد تیک های موردی روی می دهد، اما بهبود کامل در خاتمه نوجوانی رخ می دهد.

سندرم تیک های حرکتی و صوتی متعدد مزمن

این سندرم به نام پزشک فرانسوی ای که نخستین بار این بیماری را توصیف کرد، "سندرم ژیل دولا توره” نامیده می شود. این اختلال معمولا همراه با تحریک پذیری و وسواس است که می تواند موجب رانده شدن فرد از اجتماع شود .

درمان تیک های عصبی

معمولا هدف از درمان تیک، قطع کامل آن نیست، چون چنین شرایطی ممکن است عملی نباشد. بنابراین هدف این است که با وجود چنین حرکات و تیک هایی، فرد زندگی و عملکرد نرمالی داشته و زندگی اش مختل نشود.

علاوه بر دارو درمانی برای بهبود تیک ها، روان درمانی نیز بسیار مهم و قابل توجه است. به این معنی که خانواده و خود فرد باید آموزش های لازم را در این زمینه کسب کنند تا مشکلات شان به حداقل برسد.

درباره تیک های خفیف که اختلالی در کارکرد فرد ایجاد نمی کند، فقط لازم است بیمار را کنترل کنیم و مراقبش باشیم که اگر تیک شدت یافت، درمان را آغاز کنیم.

بروز اختلال در تعاملات اجتماعی، ناراحتی یا درد فیزیکی و ایجاد اختلال در جنبه های مختلف زندگی مانند شغل و تحصیل فرد از مواردی است که به درمان نیاز دارد و نباید فراموش کنیم اولین قدم در درمان تیک، آموزش بیمار، اعضای خانواده و کسانی است که با او در ارتباط هستند.

هدف از درمان، حذف کامل تیک ها نیست، بلکه می خواهیم احساس ناراحتی فرد کاهش یابد و تیک ها نیز تا حدی کنترل شود که تداخلی در زندگی فرد ایجاد نکند.

کاهش استرس، درمان بیماری های همراه با تیک مانند بیش فعالی و وسواس در درمان علائم تیک موثر هستند. همچنین در مواردی که عملکرد فرد به علت بروز تیک عصبی مختل شود، درمان دارویی صورت می گیرد.

تیک کودکان

در برخورد تیک کودکان به این نکات توجه کنید:

  1. تیک فرزندتان را نادیده بگیرید و به آن اشاره نکنید
  2. وقتی کودک دچار تیک می‌شود از او نخواهید که تیک را متوقف کند
  3. کودک را مطمئن کنید که رفتار خجالت آوری ندارد و نباید شرمنده باشد

روش درمان تیک عصبی

طبق تحقیقات و آمار، از هر صد نفر یک نفر به تیک عصبی مبتلاست. دلایل زیادی باعث به وجود آمدن تیک عصبی هستند، اماچند راه حل مفید برای رفع و درمان تیک عصبی وجود دارد که می توانید از آن ها برای درمان تیک عصبی و رهایی از این مشکل استفاده کنید.

راه حل اول درمان تیک عصبی

متدهای ریلکس کردن و آرامش را مطالعه و دنبال کنید.ریلکس کردن و آرامش بهترین راه مبارزه و درمان تیک عصبی است.بسیاری از تیک های عصبی به دلیل وجود استرس بالا و اضطراب می باشد.اگر می توانید حتما به کلاس های یوگا بروید چراکه تمرین های تنفسی و تکنیک های ریلکسیشن و آرامش موجود در یوگا تا حد بسیار زیادی به شما آرامش می دهد و در رفع و درمان تیک های عصبی به شما کمک می کند.

راه حل دوم درمان تیک عصبی

عادت های خود را تغییر دهید. تیک های عصبی در بسیاری از مواقع به دلیل وجود عادت های طولانی مدت به وجود می آیند. مثلا اگر کسی عادت دارد هنگامی که احساس خجالت و شرم می کند گوش خود را بکشد رفته رفته این عادت به تیک عصبی مداوم تبدیل می شود.تغییر و کنار گذاشتن عادتها راه حل بسیار مفیدی برای درمان تیک عصبی است چون که عادت های شما هنگام اضطراب و استرس تبدیل به تیک عصبی می شوند.

راه حل سوم درمان تیک عصبی

مولتی ویتامین مصرف کنید.بعضی از تیک های عصبی به دلیل کمبود ویتامین ها و مینرال ها به وجود می آیند، مانند کمبود منیزیم در مواد غذایی.مصرف مکمل های مولتی ویتامین با ورود ویتامین های ضروری به بدن شما برای درمان تیک عصبی کمک می کند.

راه حل چهارم درمان تیک عصبی

اگر دارو مصرف می کنید، ممکن است دلیل تیک عصبی شما دارو باشد به همین دلیل به دکترتان برای تغییر دارو مراجعه کنید.در بعضی بیماریها که امکان قطع و یا تغییر دارو نیست از دکتر بخواهید با کم کردن دز دارو برای رفع و درمان تیک عصبی به شما کمک کند.این کار در بسیاری از مواقع باعث قطع و یا کم شدن تیک عصبی می گردد.

راه حل پنجم درمان تیک عصبی

به یک مشاور و یا روانپزشک مراجعه کنید.برای تیک های عصبی که به استرس و اضطراب در زندگی مربوط هستند، معمولا یک مشاور و یا روانپزشک می توانند به شما کمک کنند.صحبت درباره استرس و مشکلاتی که در زندگی شما باعث ایجاد اضطراب ناراحتی شده اند شما را از اضطراب و همچنین رفته رفته از تیک های عصبی به وجود آمده به همین علت رهایی میبخشد.

درمان دارویی تیک عصبی

اگرچه همانطور که گفته شد اکثر تیک‌های عصبی بعد از مدتی بدون هیچ مداخله درمانی از بین می‌روند، ولکن اگر تیک در فعالیت‌ها و وظایف فرد اختلال ایجاد کند می‌توان از درمان دارویی تیک عصبی به‌جهت کاهش نشانگان تیک بهره برد. در واقع یک داروی مشخص برای همه اختلالات توره وجود ندارد و نیز یک دارو همه‌ی نشانگان اختلال توره را از بین نمی‌برد.

هالوپریدول- پیموزاید و اری پیپرازول تنها داروهای تأیید شده برای تیک توسط FDA می‌باشند که همگی بر روی ترانسمیتر دوپامین تاثیر می‌گذارند. اما از آنجایی‌که این داروها اثرات جانبی زیادی دارند، اغلب پزشکان ترجیح می‌دهند تا داروهای دیگری به‌جای آنها تجویز کنند که نشانگان تیک را در حد متوسطی از بین می‌برد.

برای تیک‌های خفیف تا متوسط، کلونیدین و گوانفاسین و برای تیک‌های متوسط تا شدید، رسپریدون و یا هالوپریدول تجویز می‌شود.

از آنجایی‌که اختلال تیک غالباً با اختلالات دیگری چون ADHD و OCD همراه می‌باشد، روان‌پزشک بایستی برای درمان آنها نیز دارو تجویز کند. کاهش نشانگان اختلالات همراه، بر کاهش نشانگان تیک نیز موثر است.



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.8 از 5 (10 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits