
شیر مادر یکی از بهترین منابع تغذیهای برای نوزادان است و تأثیرات مثبت زیادی بر روی سلامت آنها دارد. یکی از موضوعات مهم در این زمینه، تأثیر شیر مادر بر قند خون نوزادان است. در ادامه به بررسی این موضوع میپردازیم.
شیر نخوردن نوزاد و افتادن قند خون
در مواقع افت قند خون نوزاد، هدف باید حفظ تغذیۀ انحصاری با شیر مادر باشد. بر اساس شدت افت قند خون نوزاد میتوان این نوزادان را به دو گروه تقسیم کرد:
گروه اول موارد خفیف و متوسط هستند که نوزادان علیرغم پایینبودن قند خونشان هیچگونه علائم آشکاری ندارند؛
گروه دوم موارد شدید هستند که نوزادان طیف وسیعی از علائم همچون خوابآلودگی، رنگپریدگی یا کبودشدن رنگ پوست، وقفههای تنفسی، تشنجهای مکرر و کما را نشان میدهند.
نوزادانی که بیشتر در معرض خطر افت قند خون هستند عبارتاند از:
- نوزادان نارس یا کموزن نسبت به سن حاملگی؛
- نوزادان با تأخیر رشد درون رحمی؛
- نوزادان با وزن زیاد در زمان تولد (بیش از ۴200 گرم)؛
- نوزادانِ مادران مبتلابه هر نوع دیابت (نوع 1 و 2 یا دیابت حاملگی)؛
- نوزادان مبتلابه بیماریهای متابولیکی و ژنتیکی مختلف؛
- نوزادان مبتلابه بیماریهای شدید که نیازمند سوختوساز زیاد هستند مثل بیماریهای قلبی، عفونتهای شدید نوزادی
تغذیه با شیر مادر چرا مهم است؟
جنین از راه جفت قند موردنیاز خود را دریافت میکند. بعد از تولد و قطع بند ناف دو منبع اصلی قند یکی ذخایر موجود در کبد، عضلات، و چربی نوزاد و دیگری دریافت قند از راه دهان و به وسیلۀ تغذیه با شیر مادر است. باید توجه داشت که، ممکن است ذخایر نوزاد بهعلت نارسی و تأخیر رشد در رحم کافی نباشد یا بهعلت برخی بیماریها، مثل بیماریهای متابولیک، نوزاد نتواند از ذخایر بدن خود استفاده کند.
بنابراین دریافت از راه دهان مطمئنترین راه و تغذیه با شیر مادر بهترین روش است.
تأثیر شیر مادر بر قند خون نوزاد
ترکیب مغذی: شیر مادر حاوی ترکیبات مغذی متعادل است که شامل پروتئینها، چربیها و قندهای طبیعی (لاکتوز) میباشد. این ترکیبات به تنظیم قند خون نوزاد کمک میکنند.
پایداری قند خون: قند موجود در شیر مادر به آرامی جذب میشود و این امر به حفظ سطح قند خون نوزاد در محدوده طبیعی کمک میکند. این ویژگی به ویژه برای نوزادانی که در معرض خطر قند خون پایین (هیپوگلیسمی) هستند، اهمیت دارد.
پیشگیری از دیابت: تحقیقات نشان دادهاند که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، در آینده کمتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند. این امر به دلیل تأثیر مثبت شیر مادر بر متابولیسم قند و چربی در بدن نوزاد است.
تنظیم هورمونها: شیر مادر به تنظیم هورمونهای مرتبط با قند خون کمک میکند. این هورمونها شامل انسولین و گلوکاگون هستند که نقش مهمی در کنترل سطح قند خون دارند.
درمان کاهش قند خون نوزاد چیست؟
باتوجهبه اینکه افت قند خون نوزاد میتواند عوارض زیانبار زیادی داشته باشد، باید درمان کاهش قند خون نوزاد در اولویت باشد و همان طور که گفتیم بهترین راه درمان کاهش قند خون نوزاد تغذیه با شیر مادر است.
برای نوزادانِ در معرض خطر کاهش قند خون باید تغذیه با شیر مادر هرچه سریعتر و با دفعات زیاد (10 تا 12 بار در شبانهروز) و بر اساس تقاضای نوزاد شروع شود و ادامه یابد. در واقع این اقدام لازمی است که میتواند قند خون را در حد مطلوب نگه دارد.
در مواردی با کاهش قند خون خفیف و متوسط طی سه ساعت اول بعد از تولد، اولین اقدام باید تغذیه مستقیم با پستان مادر باشد. چنانچه مکیدن پستان میسر یا مؤثر نباشد یا اندزهگیری مجدد قند خون افزایش نشان ندهد، اقدام بعدی نوشاندن شیر دوشیدهشده مادر به نوزاد است.
در موارد پایینبودن شدید قند خون باید سریعاً اقدام به تزریق وریدی دکستروز کرده و در صورت نیاز پزشک دارو تجویز کند. همزمان با هر اقدام درمانی، تغذیه با شیر مادر هم باید بدون محدودیت ادامه یابد.
نکات مهم
تغذیه انحصاری با شیر مادر: سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه میکند که نوزادان در ۶ ماه اول زندگی به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه کنند. این کار به تأمین نیازهای غذایی و بهداشتی نوزاد کمک میکند.
مشاوره با پزشک: در صورت وجود هر گونه نگرانی درباره قند خون نوزاد، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است. پزشک میتواند با بررسی وضعیت نوزاد، راهنماییهای لازم را ارائه دهد.
تعداد دفعات شیردهی نوزاد در شبانه روز چقدر باید باشد؟
تعداد دفعات شیردهی نوزاد در شبانه روز بسته به سن نوزاد و نیازهای تغذیهای او متفاوت خواهد بود. برای مثال زمانی که تغذیه کمکی شروع میشود، آرامآرام از میزان تعداد دفعات شیردهی نوزاد در شبانه روز کاهش یافته و بر میزان تغذیه کمکی افزوده میشود. در روزهای ابتدایی زندگی هر ۱ تا ۳ ساعت یک بار باید به نوزاد شیر داد و اجازه داد هرچقدر که میخواهد شیر بخورد.
نتیجهگیری
شیر مادر نه تنها منبع تغذیهای ایدهآل برای نوزادان است، بلکه تأثیرات مثبت زیادی بر قند خون آنها دارد. با تغذیه نوزاد با شیر مادر، میتوان به بهبود سلامت عمومی و پیشگیری از مشکلات متابولیکی در آینده کمک کرد. این امر نشاندهنده اهمیت تغذیه با شیر مادر در دوران نوزادی است.
قرص های افزایش شیر مادر : ترفندهای طلایی برای افزایش شیر مادران
آیا شیر مادر به جز تغذیه کودک خواص درمانی دیگری دارد؟
دعای سریع الاجابه برای افزایش شیر مادرانی که تازه زایمان کرده اند
- برچسبها
- شیر مادر
- قند خون
- سلامت نوزاد
دیدگاه ها