دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
اطلاعات دارویی کامل قرص کدئین فسفات
1
زمان مطالعه: 8 دقیقه
کدئین فسفات Codeine phosphate یک داروی مخدر ضد درد و ضد سرفه است. کدئین به صورت خالص به شکل قرص و کپسول تولید می شود اما اغلب همراه با استامینوفن به صورت استامینوفن کدئین و همراه با داروهای ضد سرفه به صورت شربت اکسپکتورانت کدئین دار مصرف می گردد

موارد مصرف و عوارض کدئین فسفات

کدئین فسفات (Codeine phosphate) یک داروی مخدر ضد درد و ضد سرفه است. کدئین به صورت خالص به شکل قرص و کپسول تولید می شود اما اغلب همراه با استامینوفن به صورت استامینوفن کدئین و همراه با داروهای ضد سرفه به صورت شربت اکسپکتورانت کدئین دار مصرف می گردد و در داروخانه موجود است. معمولا از قرص کدئین به عنوان مسکن در بیماران سرطانی استفاده می شود و در دسترس عموم نیست.

نام تجاری: Evacode

اشکال دارویی:

  • قرص روکش دار: 30 میلی گرم
  • کپسول با روکش ژلاتین: 300/10 میلی گرم

مقدار و موارد مصرف قرص کدئین فسفات

الف) دردهای خفیف یا متوسط

  • بزرگسالان: 60- 15 میلی گرم خوراکی، هر 6- 4 ساعت.
  • کودکان بالاتر از یک سال: mg/kg 5/0 یا mg/m2 15 خوراکی، هر 6- 4 ساعت.

ب) سرفه بدون خلط

  • بزرگسالان و کودکان بالاتر از 12 سال: 20- 10 میلی گرم خوراکی هر 6- 4 ساعت حداکثر 120 میلی گرم در روز.
  • کودکان 11- 6 سال: 10- 5 میلی گرم خوراکی هر 6- 4 ساعت حداکثر 60 میلی گرم در روز.
  • کودکان 6- 2 سال: mg/kg 1 روزانه در 4 دوز منقسم هر 6- 4 ساعت حداکثر 30 میلی گرم در روز.

مکانیسم اثر قرص کدئین فسفات

اثر ضد درد کدئین فسفات حاصل فعالیت آگونیستی در سطح گیرنده های مخدر می باشد. همچنین کدئین فسفات روی مرکز رفلکس سرفه اثر مهارکنندگی دارد.

Codeine phosphate

فارماکوکینتیک قرص کدئین فسفات

  • کدئین فسفات جذب گوارشی خوبی دارد و در کبد متابولیزه می شود.
  • نیمه عمر کدئین فسفات 3 تا 4 ساعت است.
  • نیمه عمر کدئین فسفات 3 تا 4 ساعت است.
  • اوج اثر کدئین فسفات 1 تا 2 ساعت است و اثر آن 4 ساعت طول می کشد.
  • دفع کدئین فسفات عمدتا کلیوی می باشد.

نکات با اهمیت در رابطه با قرص کدئین فسفات

  • داروی کدئین یک مشتق طبیعی تریاک است. از اثر ضد درد و ضد سرفه آن برای مصرف دارویی استفاده می شود و معمولا به صورت استامینوفن کدئین یا همراه با شربت ضد سرفه مصرف می شود.
  • تفاوت کدئین و مورفین: اثر ضد درد کدئین از مورفین بسیار ضعیف تر است اما اثرات ضدسرفه کدئین بیشتر از مورفین می باشند.
  • به دلیل اثرات ضد سرفه کدئین، از کدئین در داروهای ضد سرفه مثل شربت اکسپکتورانت استفاده می شود. همچنین کدئین برای داشتن اثر ضد درد به صورت ترکیبی با استامینوفن وجود دارد و قرص استامینوفن کدئین در بازار دارویی موجود است.
  • کدئین به صورت خالص به صورت قرص تولید می شود اما به دلیل عدم سوء مصرف در داروخانه ها موجود نیست و به بیماران سرطانی تجویز می شود.

موارد منع مصرف قرص کدئین فسفات

حساسیت شدید به کدئین فسفات

موارد احتیاط در رابطه با قرص کدئین فسفات

  • دیس ریتمی های قلبی
  • آسم
  • بیماری انسداد مزمن ریوی
  • افزایش فشار داخل جمجمه ای
  • ضایعات فضاگیر جمجمه
  • دپرسیون CNS
  • شوک
  • بارداری
  • آدیسون
  • هایپوتیروئیدی
  • تشنج
  • سالمندان

Codeine

تداخلات دارویی قرص کدئین فسفات

  • مصرف همزمان با داروهای آنتی کولینرژیک می‌تواند باعث فلج روده گردد.
  • مصرف همزمان با آنتی‌هیستامین‌ها، باربیتورات‌ها، بنزودیازپین‌ها، تضعیف کننده‌های سیستم اعصاب مرکزی، بیهوش کننده‌های عمومی، مهار کننده‌های MAO، شل کننده‌های عضلانی، ضد دردهای اپیوئیدی، فنوتیازین‌ها، خواب‌آورها و ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای باعث تشدید اثرات مضعف CNS و تنفسی و همچنین خواب آلودگی و افت فشار خون می‌شود.
  • سایمیتیدین باعث افزایش اثرات مضعف CNS و تنفسی ناشی از کدئین می‌شود.
  • دیگوگسین، فنی‌توئین، ریفامپین ممکن است باعث تجمع کدئین و در نتیجه افزایش اثرات آن شوند.
  • مصرف الکل همراه با کدئین باعث افزایش اثرات مضعف CNS و تنفسی و خواب‌آلودگی و افت فشار خون ناشی از مصرف دارو می‌شود.
  • اثر بر آزمایشهای تشخیصی ممکن است باعث افزایش آمیلاز و لیپاز شود.

عوارض جانبی قرص کدئین فسفات

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید. از جمله عوارض جانبی کدئین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • CNS: سردرد، گیجی، احساس سبکی سر، خواب آلودگی، سرگیجه، لرزش، تشنج، سرخوشی
  • GI: تهوع و استفراغ، یبوست، خشکی دهان، ایلئوس فلجی، بی اشتهایی
  • CV: هایپوتانسیون (افت فشار خون)، برادیکاردی، تاکیکاردی، برافروختگی پوست، شوک
  • Other: آپنه، تعریق زیاد، خارش، کاهش لیبیدو یا میل جنسی، احتباس ادرار

مصرف قرص کدئین فسفات در بارداری و شیردهی

مصرف کدئین فسفات در دوران بارداری جز گروه C می باشد. در این گروه از داروها، مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو روی جنین اثرات جانبی دارد، اما مطالعات کافی روی انسان‌ها در انجام نشده است. در صورتی که منافع استفاده از دارو برای زنان باردار از مضرات دارو بیشتر باشد، ممکن است دارو تجویز شود.

مصرف دراز مدت یا با دوزاژ بالا کدئین در بارداری، کدئین فسفات را در گروه D بارداری قرار خواهد داد. در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب‌ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده‌است، پزشک دارو را تجویز می‌کند.

بی خطر بودن مصرف کدئین فسفات در دوران شیردهی به اثبات نرسیده است.

دارو

مسمومیت با قرص کدئین فسفات و درمان آن

مصرف بیش از حد دارو باعث دپرسیون CNS، دپرسیون تنفسی و میوز (مردمک سوزنی) می‌شود. سایر اثرات ناشی از مسمومیت عبارت اند از : افت فشار خون، برادیکاردی، هایپوترمی، شوک، آپنه، ایست قلبی- تنفسی، کلاپس قلبی- عروقی، ادم ریوی و تشنج.

جهت درمان، بیمار باید از نظر تنفسی حمایت شده و از آنتاگونیست اپیوئیدها (نالوکسون) جهت برگرداندن اثرات تضعیف تنفسی ناشی از دارو استفاده نمود، (به دلیل طولانی بودن اثرات کدئین و کوتاه اثر بودن نالوکسون، دارو باید به صورت تکراری استفاده گردد). در صورت هوشیاری بیمار و گذشت کمتر از 2 ساعت از مصرف خور اکی دارو می‌توان با احتیاط از شستشوی معده استفاده نمود. به منظور افزایش دفع دارو می‌توان از ذغال فعال استفاده کرد.

طی درمان‌های حمایتی و علامتی (شامل برقراری تنفس و تنظیم مایعات و الکترولیت‌ها) بیمار باید از نظر پارامترهای آزمایشگاهی، علائم حیاتی و شرایط نورولوژیک تحت پایش قرار گیرد.

توجهات پزشکی – پرستاری در طول مصرف قرص کدئین فسفات

  • برای تعیین دوز مورد نیاز کدئین فسفات از مقیاس های مختلف تعین شدت درد استفاده کنید.
  • به هنگام مصرف کدئین فسفات عملکرد سیستم تنفسی را بررسی کنید. در صورتی که R<10/min باشد به پزشک اطلاع دهید.
  • در طول درمان با کدئین عملکرد سیستم عصبی مرکزی را بررسی کنید: گیجی، خواب آلودگی، سرخوشی، توهم، واکنش مردمک و سطح هوشیاری
  • در طول درمان با کدئین میزان مصرف و دفع مایعات را به خصوص در سالمندان در نظر داشته باشید زیرا می تواند نشانه احتباس ادراری باشد.
  • عملکرد دستگاه گوارش (تهوع، استفراغ و یبوست) را در طول درمان با کدئین بررسی کنید.
  • در طول درمان با کدئین نوع سرفه، طول مدت و توانایی دفع ترشحات را بررسی کنید و اثربخشی دارو را مورد ارزیابی قرار دهید.
  • در طول درمان با کدئین بیمار را از نظر بروز علائم آلرژی و واکنش های حساسیتی مورد توجه قرار دهید.
  • کدئین فسفات می تواند وابستگی ایجاد کند. بنابراین در تجویز آن دقت و احتیاط کنید.
  • در صورت شدید بودن تهوع و استفراغ می توانید از داروی ضد تهوع استفاده کنید.
  • برای سالمندان و بیماران در معرض خطر تدابیر حفاظتی (زنگ خطر، نرده کنار تخت و نور کافی اتاق) را به کار گیرید.

توجهات بیمار – خانواده برای مصرف قرص کدئین فسفات

  • به یاد داشته باشید که مصرف طولانی مدت یا دوزاژ بالای کدئین فسفات می تواند وابستگی فیزیکی ایجاد کند.
  • در طول مدت مصرف کدئین فسفات هر گونه علائم تضعیف سیستم عصبی مرکزی و سیستم تنفسی را گزارش کنید.
  • به هنگام درمان با کدئین فسفات از انجام فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارد پرهیز کنید.
  • از مصرف همزمان الکل و هر نوع داروی غیر نسخه ای یا داروی تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی همزمان با کدئین فسفات بپرهیزید.

ملاحظات اختصاصی قرص کدئین فسفات

1- کدئین نسبت به مورفین از پتانسیل سوء مصرف کمتری برخوردار است.
2- بیمارانی که نسبت به کدئین وابستگی فیزیکی پیدا کرده‌اند، در صورت استفاده از آنتاگونیست‌های اپیوئیدی دچار علائم قطع ناشی از دارو می‌شوند.
3- مصرف دارو به دلیل به تأخیر انداختن تخلیه معده و افزایش فشار سیستم صفراوی ممکن است باعث اختلال در تصویربرداری کبدی- صفراوی شود.
4- دارو باید قبل از بروز درد شدید مصرف گردد.
5- عوارض گوارشی دارو در صورت مصرف آن با شیر کاهش می‌یابد.

6- در سالمندان به دلیل حساسیت بیشتر نسبت به اثرات درمان و عوارض ناخواسته دارویی، کاهش دوز دارو توصیه می‌گردد.

7- کلیه فرآورده‌های حاوی کدئین در کودکان ممکن است خطرناک باشد.

شرایط نگهداری قرص کدئین فسفات

کدئین فسفات را در ظرف در بسته و به دور از نور نگهداری کنید.

بیشتر بخوانید:

موارد مصرف و عوارض قرص استامینوفن کدئین

همه چیز در مورد داروی اکسپکتورانت کدئین

عوارض خطرناک استفاده از قرص استامینوفن

separator line



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (1 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits