آشنایی با داروی ضد سرطان فلودارابین
فلودارابین (Fludarabine ) با نام تجاری فلودارا (Fludara) یک داروی ضد سرطان است که از رشد و گسترش سلول های سرطانی در بدن جلوگیری میکند.
فلودارابین در درمان بیماران مبتلا به انواع خاصی از سرطان خون که به درمان های و داروهای دیگر پاسخ نداده اند مورد استفاده قرار می گیرد٬ که ممکن است برای شرایط دیگر که توسط پزشک تعیین می شود استفاده شود. فلودارابین برای درمان لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) استفاده می شود.
مکانیسم اثر فلودارابین
اثر ضد سرطان: پس از تبدیل فلودارابین به متابولیت فعال آن، این متابولیت سنتز DNA را از طریق مهار DNA پلیمراز آنها، ریبونوکلئوتید ردوکتاز و DNA پریماز، مهار مینماید. مکانیسم عمل دقیق این دارو کاملاً شناخته نشده است.
فارماکوکینتیک فلودارابین
Fludarabine phosphate داخل وریدی به سرعت به Fludarabine دفسفریله می شود و توسط لنفوسیت هابرداشت می شود و به نوکلئوتید 3 فسفاته فعال دفسفریله می شود. اوج غلظت داخل سلولی فرم تری فسفات آن طی 4 ساعت بعد از یک دوز تجویزی مشاهده می شود. میزان زیست دستیابی آن 50 تا 65% بعد از دوزهای خوراکی است.
کلیرانس آن از پلاسما 3 مرحله ای است و نیمه عمر نهایی آن حدود 20 ساعت می باشد. حذف آن عمدتاً از طریق دفع ادراری می باشد و 60% دوز تجویزی از طریق ادرار دفع می شود. فارماکوکینتیک این دارو در بین افراد مختلف تفاوت های چشمگیری دارد.
موارد و مقدار مصرف فلودارابین
الف) درمان لوسمی لنفوسیتیک مزمن (CLL) از نوع B-Cell در بیمارانی که به یک رژیم درمانی استاندارد حاوی ترکیبات آلکیله کننده پاسخ ندادهاند و یا پاسخ ناکافی دادهاند.
بزرگسالان: به طور معمول mg/m2 25 از دارو به صورت وریدی و روزانه ظرف 30 دقیقه تزریق میشود (یا به صورت تزریق سریع وریدی و یا انفوزیون وریدی مداوم). طول درمان 5 روز پیاپی است و هر 28 روز یک بار تکرار میگردد. درمان به پاسخ بیمار و تحمل وی ارتباط دارد.
تنظیم دوز: در صورتی که بیمار CLCr بین ml/min 70-30 داشته باشد، میزان دارو 20% کاهش مییابد. فلودارابین در بیمارانی که CLCr زیر ml/min 30 دارند توصیه نمیشود.
ب) Mycosis Fungoides، لوکمی Hairy Cell، لنفوم هوچیکن و لنفوم بدخیم.
بزرگسالان: به طور معمول mg/m2 30-18 ظرف 30 دقیقه به صورت وریدی تزریق میشود (یا به صورت تزریق وریدی سریع و یا انفوزیون وریدی مداوم).طول درمان 5 روز پیاپی است و هر 28 روز یک بار تکرار میگردد. درمان به پاسخ بیمار و عمل وی ارتباط دارد.
مصرف فلودارابین در دوران بارداری و شیردهی
استفاده از کنترل تولد برای جلوگیری از بارداری در حالی که شما در حال استفاده از فلودارابین هستید الزامی میباشد، و حداقل به مدت 6 ماه پس از درمان با این دارو باید ادامه یابد٬ استفاده فلودارابین توسط هر پدر و مادر ممکن است باعث نقائص هنگام تولد شود.
مصرف در بارداری: دارو میتواند باعث صدمه به جنین گردد. باید خطرات و مزیت مصرف دارو بررسی شود.
مصرف در شیردهی: ترشح فلودارابین در شیر مشخص نیست. مضرات و فواید شیردهی باید بررسی شود.
عوارض جانبی فلودارابین
- اعصاب مرکزی: بیقراری، سندرم سربلار، کوما، گیجی، سکته مغزی، افسردگی، خستگی، تب، سردرد، درد عضلانی، درد، پاراستزی، نوروپاتی محیطی، اختلالات خواب، TIA، ضعف.
- قلبی ـ عروقی: آنوریسم، آنژین، آریتمی، DVT، ادم، نارسایی قلب، خونریزی، فلبیت، تاکیکاردی فوق بطنی.
- چشم، گوش، حلق و بینی: کوری تأخیری (در دوزهای بالا)، خونریزی در حلق و بینی، کاهش شنوایی، فارنژیت، سینوزیت، اختلالات بینایی.
- دستگاه گوارش: بیاشتهایی، یبوست، اسهال، ازوفاژیت، خونریزی گوارشی، موکوزیت، تهوع، استوماتیت، استفراغ.
- ادراری ـ تناسلی: سوزش ادرار، خون در ادرار، پرتئینوری، عفونت ادراری، تکرر ادرار، نارسایی کلیه.
- خون: آنمی همولیتیک، سرکوب مغز استخوان.
- کبدی: سنگ کیسه صفرا، نارسایی کبد.
- متابولیک: از دست دادن آب، افزایش قند خون، افزایش پتاسیم، افزایش فسفر، افزایش اسیداوریک، کاهش کلسیم.
- عضلانی ـ اسکلتی: درد عضلات.
- تنفسی: پنومونیت حساسیتی، برونشیت، سرفه، دیسپنه، خون در خلط، هیپوکسی، پنومونی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی.
- پوست: ریزش مو، تعریق، خارش، راش، پوست چرب.
- سایر عوارض: آنافیلاکسی، لرز، عفونت، سندرم لیزتومور.
مسمومیت با فلودارابین و درمان آن
تظاهرات بالینی: مصرف دارو در دوزهای بالا میتواند سمیت عصبی برگشتناپذیر گشته و باعث نابینایی تأخیر، کوما و مرگ گردد. همچنین ترومبوسیتوپنی شدید و نوتروپنی ثانویه به سرکوب مغز استخوان نیز رخ میدهد.
درمان: درمان شامل قطع دارو و اقدامات حمایتی است.
تداخلات دارویی فلودارابین
- مصرف همزمان با سایر داروهای سرکوب کننده مغز استخوان باعث سمیت مضاعف میگردد. بهتر است همزمان استفاده نشوند.
- مصرف همزمان با داروی پنتوستاتین باعث افزایش احتمال سمیت تنفسی میگردد. بهتر است همزمان استفاده نشوند.
موارد منع مصرف و احتیاط در مورد فلودارابین
- موارد منع مصرف: حساسیت مفرط شناخته شده به این دارو یا سایر ترکیبات آن.
- موارد احتیاط: در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه با احتیاط مصرف شود.
اثر فلودارابین بر آزمایشهای تشخیصی
این دارو میتواند ,Cr, BUN پتاسیم، گلوکز، فسفات و آنزیمهای کبدی را افزایش داده و نیز باعث کاهش کلسیم و هموگلوبین شود.
ملاحظات اختصاصی فلودارابین
1- دارو به صورت تحقیقاتی جهت درمان لنفوم بدخیم، لنفوم ماکروگلوبینمیک، لوکمی پرولنفوسیتیک، انواع پرولنفوسیتیک CLL Mycosis Fungoides، لوکمی Hairy Cell و بیماری هوچکین استفاده شده است.
2- دارو توسط پزشکان متخصص در امر سرطان درمانی تجویز گردد.
3- سندرم لیزتومور (شامل افزایش اسیداوریک، افزایش فسفات، کاهش کلسیم، اسیدوزمتابولیک، افزایش پتاسیم، خون در ادرار، کریستااوری، اوراته و نارسایی کلیه) در بیماران مبتلا به CLL که تومور بزرگ داشتند رخ داده است.
4- اثرات مغزی شدید دارو شامل نابینایی در دوزهای بالا در درمان لوکمی حاد رخ میدهد.
5- سن بالا، نارسایی کلیه و نارسایی مغز استخوان بیمار را مستعد سمیت دارو مینماید. اثرات سمی دارو وابسته به دوز میباشد.
6- طول درمان مناسب تا امروز مشخص نشده است. توصیه میشود پس از رسیدن به بیشترین پاسخ درمانی 30 دوره درمان اضافه قبل از قطع دارو به بیمار داده شود.
7- بررسی خونی بیمار ضروری است به خصوص در مورد تعداد نوتروفیل و پلاکتها.
8- آنمی همولیتیک اتوایمیون کشنده میتواند پس از یک یا چند دورة درمان رخ دهد. بیمار باید از لحاظ همولیز زیر نظر باشد.
9- دارو باید در یخچال نگهداری شود.
نکات قابل توصیه به بیمار برای مصرف فلودارابین
- بیمار نباید با افرادی که مبتلا به عفونت هستند برخورد داشته باشد و هرگونه نشانه عفونت و یا خونریزی غیرعادی باید سریعاً گزارش گردد.
- مصرف در سالمندان: سالمندان بیشتر مستعد سمیت ناشی از دارو میباشند.
- مصرف در کودکان: ایمنی و کارایی دارو در کودکان ثابت نشده است.
شرایط نگهداری از داروی فلودارابین
- دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
- دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.
بیشتر بخوانید:
داروهای ضد سرطان : معرفی بهترین قرص های ضد سرطان
آشنایی با داروی سیس پلاتین و موارد مصرف آن
همه چیز در مورد داروی ضد سرطان اگزالی پلاتین
- برچسبها
- فلودارابین
- فارماکوکینتیک فلودارابین
دیدگاه ها