دلگرم
امروز: سه شنبه, ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ برابر با ۰۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۱۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
آینه درمانی چیست ؟
8
زمان مطالعه: 10 دقیقه
آینه درمانی روشی نسبتا جدید برای درمان بیماران مبتلا به سکته مغزی، درد خیالی و دیگر اختلالات حرکتی است که در حال توسعه و بررسی های بیشتر است؛ با این حال گزارش های مثبتی از تاثیر این تکنیک درمانی در درمان بیماری ها وجود دارد. در این مقاله درباره آینه...

آینه درمانی چیست ؟

آینه درمانی یا جعبه آینه درمانی یک نوع فیزیوتراپی و تکنیک کار درمانی برای کمک به افزایش حرکت و کاهش درد در اعضای بدن است.

این روش برای درمان شرایطی مثل سندروم درد منطقه ای پیچیده (CRPS)، درد خیالی یا درد فانتوم، سکته مغزی و دیگر دردهای مزمن استفاده می شود.

در بسیاری از این شرایط عضو آسیب دیده بدن به خوبی حرکت نمی کند و می تواند هنگام حرکت دادن خیلی دردناک باشد.

با تمرین کافی با استفاده از آینه درمانی هم بیمار و هم درمانگران نتایج مثبتی را گزارش داده اند.

درمان درد فانتوم با آینه درمانی


سابقه آینه درمانی

آینه درمانی ابتدا توسط وی. اس. رما چندران نظریه پردازی شد. او به عنوان یک پزشک آموزش دید و سپس یک پی اچ دی از کالج ترینیتی در دانشگاه کمبریج گرفت.

رما چندران با اختراع جعبه آینه درمانی معروف و معتبر شد و بازخوردهای دیداری آینه به عنوان درمانی برای فلج اندام خیالی رایج شد که به نام آینه درمانی شناخته می شود.

ارتباط آینه درمانی با مغز

مغز به ویژگی "شکل پذیری" شناخته شده است. فعالیتی که روزانه انجام می دهید، روش کارکرد آن اندام را در مغز تغییر می دهد.

مثلا، اگر پیانیست باشید هر دو دستتان نمود بیشتری در مغزتان دارد.

بعد از هر صدمه ای، نمود اندام آسیب دیده در مغز کوچک تر یا به درد وابسته می شود.

آینه درمانی از اولویت بازخوردهای دیداری بر حس آن اندام استفاده می کند.

به عبارت دیگر، آینه درمانی با استفاده از آینه برای فریب دادن مغز طوری که فکر کند اندام آسیب دیده مشکلی ندارد فرد را درمان می کند.

طی تمرینات آینه درمانی، اندام آسیب دیده پشت آینه پوشیده و پنهان می شود.

حرکت عضو سالم در آینه بازتاب داده می شود و برای مغز این امکان را فراهم می کند تا فکر کند عضو آسیب دیده آزادانه حرکت می کند.

شواهد نشان داده اند قسمت هایی از مغز طی مشاهده حرکت عضو سالم فعال می مانند که در عملکرد حرکات درگیر می شود.

به بیانی ساده، اگر چه مغز می تواند حرکت نکردن عضو آسیب دیده را حس کند آن را فراموش می کند و تصمیم می گیرد آنچه را در آینه بازتاب داده می شود باور کند.

با استفاده مرتب از آینه درمانی تجسم عضو آسیب دیده در مغز دوباره تغییر می کند. مغز شروع می کند به یادگیری اینکه این عضو مشکلی ندارد و بنابراین حرکت آسان تر شروع می شود.

شروع آینه درمانی و تمرین

تجهیزات آینه درمانی را می توانید خودتان در بازار خریداری و سر هم کنید یا مجموعه آن را به صورت آنلاین بخرید. جعبه آینه درمانی انواع مختلفی دارد با این حال تا زمانی که اصول دنبال شود شکل و طرح جعبه اهمیتی ندارد.

مهم ترین مساله در استفاده از آینه درمانی مخفی ماندن عضو آسیب دیده و بزرگ بودن آینه تا حدی است که تمام حرکات انجام شده توسط عضو مخالف دیده شود.

اندازه پیشنهادی یک آینه 25 در 20 اینچی برای عضوی است که بالاتر قرار می گیرد و حداقل یک آینه 35 در 25 اینچی برای عضو پایین تر است.

مواد استفاده شده در ساخت آینه هم مهم است. آینه های پرسپکس با لبه های نرم برای جلوگیری از زخم و جراحت استفاده می شود و باید در نظر داشت آینه موج نداشته باشد چرا که می تواند تصویر را غیر عادی نشان دهد.

قسمت جعبه، جعبه آینه باید از رنگی خنثی ساخته شود تا حواس بیمار منحرف نشود و آینه باید برای پوشش دادن کل اندام آسیب دیده به اندازه کافی بزرگ باشد.

آینه درمانی و درمان درد مزمن

طرز کار آینه درمانی

جعبه آینه درمانی بر پایه نظریه های متعددی است. برای سکته شواهدی با کیفیت تقریبی هست که نشان می دهد آینه درمانی در بهبود عملکرد دست، اندام تحتانی و درد اندام دخیل است.

شواهدی هم برای بهبود بیماران آسیب دیده به سندروم درد منطقه ای پیچیده (CRPS) و درد خیالی وجود دارد.

با این حال، امری معمولی است که برای روش های درمانی شواهدی مطمئن وجود نداشته باشد چرا که بررسی آنها مشکل است و منابع مالی خیلی زیادی برای حمایت و بررسی به جا وجود ندارد.

گزارش از بیماران عمدتا مثبت است. با این وجود، آینه درمانی تمرینی آسان و لذت بخش است که می تواند به آسانی در خانه انجام شود و اگر درست انجام شود نباید درد داشته باشد.

یک تئوری برای تایید تاثیر آینه درمانی در یادگیری مجدد اعصاب جنبشی درگیر کردن انعطاف پذیری عصبی است که سیم کشی مجدد مغز است.

آینه توهمی ایجاد می کند که در آن عضو آسیب دیده مغز را فریب می دهد که حرکت انجام شده است.

بازخوردهای دیداری از بازتاب عضو آسیب ندیده به شروع حرکت عضو آسیب دیده در سکته مغزی کمک می کند. استفاده از تصور ایجاد شده توسط جعبه آینه به معمول کردن روند حرکت کمک می کند در نتیجه یک رابطه معمولی بین حرکت فیزیکی و بازخورد حسی به سیستم اعصاب شناسانده می شود.

بازخورد های دیداری از آینه به تحریک نورون های آینه ای مغز کمک می کند. نورون های آینه ای اولین بار در میمون ها کشف شد. آنها به کارهایی که به شکلی مشابه مشاهده و در واقع انجام می شد پاسخ دادند.

مثلا تماشای خطای دید در جعبه آینه از حرکت دستتان در واقع کارکرد بخشی از مغز است که لازم می بیند دست را حرکت دهد.

محققان قسمت های مختلفی را در مغز برای مشاهده حرکات انجام شده با اعضای مختلف بدن (دست، دهان یا پا) یافته اند و این ساختارهای متعدد نورون های آینه ای وابسته به اندامی را که حرکت در آن انجام می شود در مغز نشان می دهد.

آینه درمانی و درمان درد مزمن

درباره درمان دردهای مزمن با آینه درمانی این تکنیک می تواند به عنوان یک عامل حواس پرتی کار کند. در درد مزمن، قسمت حسی حرکتی مغز مطابق با اندام آسیب دیده کمتر فعال می شود.

درد، عضو آسیب دیده را به عدم استفاده تشویق می کند. همان طور که حرکت عضو آسیب دیده کاهش می یابد درد افزایش می یابد و در مغز به هم ریختگی پیش می آید.

تماشای عضو بدن به وسیله خطای دید جعبه آینه به شما کمک می کند حرکتی بدون درد را تجربه کنید.

با تکرار این عمل، طرح ریزی مغز می تواند به شکلی معمول تر تغییر کند.

آینه درمانی و درد خیالی

در درد خیالی، عضو (قطع شده) خیالی احساس می شود چون هیچ بازخوردی از آن به مغز وجود ندارد. به این دلیل که وقتی چشم هایتان به شما می گویند آن عضو دیگر وجود ندارد، اعصاب سیگنال هایی از فعال بودن به آن عضو می رسانند.

این روند، احساسی به فرد مبتلا می دهد که آن عضو در حالتی خاص قرار دارد. باور بر این است که اگر مغز بازخوردهای دیداری از حرکت دادن عضو قطع شده دریافت کند اندام خیالی قطع شده یا فلج شده غیر فلج می شود و بنابراین دیگر دردی ایجاد نمی کند.

به همین دلیل به کارگیری آینه درمانی برای درمان درد خیالی تاثیر گذار است.

آینه درمانی چیست

آینه درمانی برای درمان بیماران سکته ای

تا حد زیادی پذیرفته شده تمرین حرکت روش اصلی برای بهبود حرکات بیماران سکته ای است.

جعبه آینه درمانی نوعی تمرین توانبخشی است و برای توانا کردن و بهبود مشکلات مختلفی است که بیماران سکته ای با آن مواجه می شوند؛ این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • بهبود عملکرد حرکتی
  • بهبود آگاهی حسی
  • کاهش درد
  • کاهش غفلت دیداری فضایی
  • کاهش حالت انقباضی
  • بهبود فعالیت و عملکرد زندگی روزانه

آینه درمانی انتخابی رایج برای درمان سکته مغزی شده چرا که ارزان و برای استفاده شخصی و بدون کمک پزشک آسان است.

کلینیک بین المللی راهنمایی برای سکته می گوید: " اگرچه، شواهد کلی قوی نیستند مطالعاتی که روی آینه درمانی انجام شده چند نتیجه امیدوار کننده نشان داده و تحقیقات بیشتری لازم است".

اگرچه موارد زیادی از مزایای برجسته استفاده این تکنیک در درمان بیماران سکته ای گزارش شده مکانیسم دقیق چگونگی کارکرد آینه درمانی برای بیماران سکته مغزی هنوز کاملا درک نشده.

دو فرضیه اصلی از روند آینه درمانی در کمک به بیماران سکته ای وجود دارد .

فرضیه یک روند آینه درمانی

این روند به بازگردانی قشر حرکتی اولیه برای تعادلی معمول در هر دو طرف مغز کمک می کند. قشر حرکتی اولیه، هر حرکت انجام شده در بدن را سازماندهی می کند و به انجام می رساند.

وقتی فرد سکته می کند، درکل یک طرف مغز (نیمکره) تحت تاثیر قرار می گیرد. این طرف مغز به بخش مخالف (طرف مقابل) بدن مربوط است که ممکن است به عدم تعادل بین دو طرف منجر شود به شکلی که عضو آسیب دیده نتواند برای حرکت به اندازه کافی تحریک شود.

طی آینه درمانی، قابلیت تحریک قشر حرکتی اولیه با حرکت عضو همان طرف بدن و دیدن بازتاب همان عضو در طرف دیگر بدن در آینه تحت تاثیر قرار می گیرد.

حرکت واقعی عضو آسیب دیده قشر حرکتی اولیه عضو طرف دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد.

این یعنی هر دو نیمکره مغز می توانند به هیجان و حرکت در آیند همان طور که در فردی که سکته نکرده به همین شکل عمل می کند.

بنابراین این طور فرض می شود آسان کردن بازسازی مناسب قشر مغز به منظور بازیابی کارکرد با فراهم کردن امکانی برای کارکرد معمول عضو آسیب دیده انجام می شود.

فرضیه دو روند آینه درمانی

فرضیه دوم این است که آینه درمانی با استفاده از نورون های آینه ای مغز به بیمار کمک می کند. نورون های آینه ای در لوب گیجگاهی و قشر فوقانی گیجگاهی یافته شده اند. وقتی فردی یک کار حرکتی را انجام دهد یا مشاهده کند نورون های آینه ای به هیجان می آیند.

فعالیت دو طرفه قشر پیش حرکتی طی مشاهده حرکت دست یا انگشت ها در مغز ثبت و ضبط می شود. وقتی مغز حرکت دست سالم را در آینه مشاهده می کند قابلیت افزایش یافته تحریک قشر پیش حرکتی در قسمتی از مغز که مربوط به دست آسیب دیده است یافت می شود حتی اگر خود دست حرکت نکند.

در سال 1999 کارشناسی نظر داد که تصویر آینه ای حرکت نرمال دست آسیب دیده جانشین اطلاعات کاهش یافته عصب خود پذیر می شود و به احیا قشر پیش حرکتی کمک می کند.

بیشتر بخوانید:

بهترین راه نجات بیمار سکته مغزی با یک سوزن

مهم ترین علائم و راههای تشخیص سکته مغزی کدامند ؟

همه چیز در مورد عملکرد مغز انسان+تصویر/کاملترین مقاله

تفاوت نیمکره چپ و راست مغز انسان



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.5 از 5 (8 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits