تزریق عضلانی کورتون
تزریق عضلانی کورتون برای کاهش فوری درد و التهاب موثر است و این تزریق معمولا در مفصل مچ پا ، آرنج ، مفصل ران ، زانو ، شانه ، ستون فقرات و مچ دست صورت می گیرد.
کورتون ها یا کورتیکوستروئید ها دو تاثیر مهم در بدن دارند. یک اینکه موجب مهار و سرکوب التهاب در بافت های بدن شده و دیگری اینکه سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند و از این دو اثر در درمان بیماری ها استفاده می شود. بطور مثال کنترل و مهار التهاب در بافت ها قسمتی از درمان التهاب مفصل است و از اثر سرکوب سیستم ایمنی این مواد در جلوگیری از پس زدن اعضای پیوند شده به بدن (مانند پیوند کلیه یا قلب) استفاده می شود.
کورتون ها داروهای بسیار محبوبی بین پزشکان و بیماران هستند، چرا که علائم را به خوبی کاهش می دهند و به همین دلیل بسیار پرمصرف هستند. اما متاسفانه گاهی بدون توجه به عوارض آنها به صورت بی رویه استفاده می شوند. تزریق کورتون نوعی تزریق است که در آن ماده دارویی مستقیما به مفصل مورد نظر وارد میشود. این نوع تزریق به پزشک کمک میکند تا مقدار زیادی از دارو را مستقیما به ناحیهای که دچار مشکل و التهاب است، وارد کند. چون تزریق در موضع مشکل صورت میگیرد، سایر نواحی بدن تحتتأثیر قرار نمیگیرند. یکی از عوارض شایع تزریق این دارو، عفونت در ناحیهی تزریق است. تزریق پیاپی در یک ناحیه از مفصل هم میتواند موجب آسیب به غضروفها بشود. پزشکان در صورتی از این درمان بهره میبرند که راههای دیگر جوابگو نباشند. آنها سعی میکنند تعداد تزریقات برای بیمار را در هر ماه و برای هر عضله محدود کنند. یعنی نباید تعداد تزریق برای یک عضله خاص از حدی بیشتر بشود.
این داروهای محبوب می توانند عوارض جانبی زیادی داشته باشند. عوارض داروهای کورتونی به میزان و مدت مصرف آنها بستگی دارد. هر چه مقدار و مدت درمان بیشتر باشد عوارض آن بیشتر خواهد بود.توجه داشته باشید پزشکان با توجه به منافع و زیانهای دارو تصمیم به تجویز آن می گیرند، اما گاهی اصرار بیمار به تجویز داروی تزریقی و یا بهبود سریع علائم بیماری موجب می شود پزشک از این گروه دارویی، دارو تجویز کند.
کورتون ها در طب در درمان بسیاری بیمار ها مانند آسم، روماتیسم مفصلی، اگزما، لوسمی و بسیاری بیماری های دیگر استفاده می شوند. کوتون هایی که در بازار وجود دارند بیشتر به صورت قرص، آمپول و اسپری می باشند.
تزریق عضلانی کورتون و مکانیسم اثر آن
کورتیکواستروئیدها با حضور در سیستم ایمنی بدن، مانع تولید موادی مانند پروستاگلاندینها (prostaglandins) در بدن میشوند. این مواد در بدن حساسیت و التهاب ایجاد میکنند. باوجوداین، این داروها مانع از عملکرد صحیح سلولهای سفید خونی و مبارزهی آنها با عوامل خارجی در بدن هم میشوند و در عملکرد صحیح سلوهای سفید خونی اشکال ایجاد میکنند. مداخله در کار سیستم ایمنی باعث افزایش خطر عفونت میشود.
عوارض تزریق عضلانی کورتون
اثرات جانبی مصرف کورتون ها میتواند بسیار جدی ظاهر بشود. مثلا بیماری کوشینگ از جمله عوارضی است که ممکن است بهدنبال مصرف کورتیکواستروئیدها در فرد ایجاد بشود. این بیماری نوعی اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی است و باعث ترشح بیاندازهی کورتیزول میشود. فهرست عوارض جانبی این دارو بسیار طولانی است، اما برخی از آنها به قرار زیر هستند:
- افزایش اشتها و وزن؛
- تجمع چربی در ناحیه سینه، صورت، قسمت بالایی کمر و شکم؛
- احتساب نمک و آب در بدن و ایجاد التهاب و ورم (اصطلاحا اِدِم)؛
- فشار خون بالا؛
- انواع دیابت؛
- کبودی سیاه و آبیرنگ روی پوست؛
- التیام دیرهنگام زخمهای موجود در بدن؛
- پوکی استخوان؛
- آکنه؛
- آب مروارید؛
- ضعف ماهیچهها؛
- نازک شدن پوست؛
- افزایش خطر ابتلا به عفونت؛
- زخم معده؛
- افزایش تعرق؛
- تغییرات و نوسانات خلقی؛
- مشکلات روانی مثل افسردگی؛
- سرکوب و ایجاد بحران در عملکرد غده فوقکلیوی.
این عوارض جانبی با رعایت توصیههای پزشک و به حداقل رساندن دُز مصرف کاهش پیدا میکنند. دستکاری در دُز یعنی کم یا زیاد کردن بدون مشورت تخصصی و برنامهای مشخص اصلا توصیه میشود.
مراقبت های پس از تزریق عضلانی کورتون
- برخی افراد پس از تزریق کورتون احساس گرما و قرمزی در قفسه سینه و صورت خود می کنند.
- اگر به دیابت مبتلا هستید ممکن است تزریق کورتون سطح قندخون شما را بطور موقت افزایش می دهد.
- برای یکی دو روز مراقب محل تزریق کورتون باشید و به محل تزریق فشار نیاورید و کارهای سنگین انجام ندهید.
- استفاده از کمپرس یخ می تواند درد محل تزریق را از بین ببرد ولی از کمپرس گرم نباید استفاده کنید.
- به مدت دور روز از وان آب داغ و استخر استفاده نکنید اما می توانید دوش بگیرید.
- درد ناشی از تزریق کورتون 48 ساعت بعد از بین خواهد رفت.
نکات مهم در زمان تزریق عضلانی کورتون
- در زمان مصرف کورتون به هر پزشکی که مراجعه می کنید اطلاع بدهید که داروی کورتون را مصرف می کنید، از جمله پزشک های مختلف، پرستارها، پزشک داروخانه و دندانپزشک.
- همانطور که پزشک توصیه کرده خون خود را چک کنید و نتیجه را به وی اطلاع دهید. این دارو بر روی نتایج برخی آزمایشات تاثیر می گذارد، بنابراین قبل از انجام هر آزمایش به پزشک آزمایشگاه اطلاع دهید که در حال مصرف داروی کورتون هستید.
- در زمان مصرف داروی کورتون بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستید. دست های خود را به طور منظم بشویید و از افراد مبتلا به عفونت هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا دور باشید.
- آبله مرغان و سرخک ممکن است برای افرادی که در حال مصرف دارهای استروئیدی مانند کورتون هستند، بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد. اگر قبلا دچار این بیماری ها نشده اید، در زمان مصرف داروی کورتون حتما از مبتلایان به سرخک و آبله مرغان دوری کنید و اگر در این دوران در معرض بیماری های سرخک و آبله مرغان قرار گرفتید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- این دارو بر روی میزان طبیعی استروئید در بدن تاثیر می گذارد.اگر دچار تب یا عفونت شده اید، جراحی انجام داده اید یا احساس درد می کنید، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به استروئید بیشتری احتیاج داشته باشید. استروئید بیشتر به بدن کمک می کند با این فشارها مقابله کند. کارت هشدار را همراه خود داشته باشید تا در مواقع ضروری دیگران هم از نیاز شما به استروئید مطلع شوند.
- استفاده طولانی مدت از کورتون خطر ابتلا به آب مروارید یا آب سیاه را افزایش می دهد. بنابراین اگر مدت زیادی است که از داروی کورتون استفاده می کنید، از پزشک بخواهید که فشار چشم شما را چک کند.
- این داروها ممکن است باعث ضعیف شدن استخوان ها (پوکی استخوان) شود.برای بررسی قدرت استخوان های خود بهتر است به پزشک مراجعه کنید و آزمایش توده استخوانی بدهید.
- قبل از تزریق هر واکسن با پزشک مشورت کنید. مصرف کورتون خطر ابتلا به هر نوع عفونت را افزایش می دهد و همچنین اثر بخشی واکسن را کم می کند.
- در صورت مشاهده علائم قند خون بالا، مانند گیجی، احساس خواب آلودگی، تشنگی زیاد، دفع مکرر ادرار، گر گرفتگی، تنفس سریع یا بوی میوه مانند دهان به پزشک مراجعه کنید. اگر مبتلا به دیابت هستید، در زمان مصرف داروی کورتون لازم است زود به زود قند خون خود را چک کنید.
- در زمان مصرف کورتون از نوشیدن الکل اجتناب کنید و قبل از نوشیدن الکل حتما با پزشک مشورت کنید. لازم است مصرف نمک خود را کاهش دهید و پتاسیم بیشتری مصرف کنید.
- اگر در حال مصرف وارفارین هستید، با پزشک مشورت کنید.اگر وارفارین را همراه با کورتون مصرف می کنید، لازم است عملکرد خون با دقت بیشتری بررسی و آزمایش شود.
- اگر بیشتر از 65 سال سن دارید، کورتون را با احتیاط بیشتری مصرف کنید. در این شرایط عوارض جانبی دارو بیشتر خواهد شد.
- داروی کورتون بر روی رشد کودکان و نوجوانان تاثیر می گذارد. بنابراین لازم است میزان رشد این گروه به طور منظم بررسی شود.
انواع آمپول های کورتونی
آمپول متیل پردنیزولون
متیل پردنیزولون برای خواص ضد التهابی و اثراتی که در سرکوب دستگاه ایمنی بدن دارد، بهکار میرود. این آمپول کمک میکند تا تورم، قرمزی، خارش، و واکنش های حساسیتی کاهش یابند. متیل پردنیزولون همچنین در درمان بیماری های گوناگونی مثل آسم، آرتریت، مشکلات پوستی، حساسیت شدید، و برخی سرطان ها کاربرد دارد.
این دارو به شکل آمپول های 555 میلی گرمی داخل وریدی برای درمان عوارض شدید بیماری هایی که به کورتون زیاد احتیاج دارند موجود است. و معمولا به صورت تزریق در سرم مصرف می شود.
اختلالات بینائی، عوارض گوارشی، پوکی استخوان، دیابت بی مزه، افزایش فشار خون، عفونتهای موضعی یا سیستمیک، سندرم کوشینگ، ادم، آتروفی بافتی، زخم یا خارش در محل تزریق، علائم التهاب و تاخیر در بهبود زخمها، تهوع و استفراغ؛ تورم پاها و ساق ها؛ افزایش وزن سریع؛ یا اختلالات قاعدگی از عوارض جانبی این امپول می باشد.
آمپول استات متیل پردنیزولون
استات متیل پردنیزولون برای خواص ضد التهابی و اثراتی که در سرکوب دستگاه ایمنی بدن دارد بهکار میرود. بیشترین کاربرد این امپول برای برطرف کردن حساسیت است.این امپول هم مانند نوع ساده متیل پردنیزولون است و عوارض جانبی مشابه آن دارد.
بیمار هایی که دارای زخم گوارشی، بیماری کلیوی ، فشار خون بالا،پوکی استخوان، دیابت، اختلالات ترومبوآمبولیک، حملات تشنجی، میاستنی گراو، نارسایی قلبی، سل، کم کاری تیروئید، سیروز کبدی، بی ثباتی روانی، دیورتیکولیت، کولیت اولسراتیو، عفونت هرپس سیمپلکس چشمی نباید از این دارو استفاده کنند.
آمپول هیدروکورتیزوناین آمپول برای درمان جایگزینی در نارسایی غده فوق کلیویاستفاده میشود. به علاوه در ترشح سورفاکتانت که در کودکان زودرس کم است مؤثر است این دارو همچنین در درمان علامتی التهاب و آلرژی در جهت سرکوب کردن سیستم ایمنی، حساسیتهای معمول مانند کهیر وآنافیلاکسی کولیت اولسراتیو و ادم مغزی نیز مؤثر است.
- این دارو ممکن است به صورت موضعی برای بثورات آلرژیک،اگزما، پسوریازیس، خارش و دیگر شرایط التهابی پوست استفاده شود.
- افزایش فشار خون، آکنه، پوکی استخوان، مشکلات گوارشی، سرکوب محور آدرنال – هیپوفیز از عوارض جانبی این داروست.
آمپول بتامتازون
یکی دیگر از انواع آمپول های کورتون آمپول بتامتازون است که همه ما ان را به عنوان آمپول شیری می شناسیم، به هیچ عنوان نباید در رگ تزریق شود. درمان دراز مدت با بتامتازون، بیمار را از جهت ابتلا به بیماریهای عفونی مستعد میکند و از طرفی علائم عفونت نیز پنهان میشود. مصرف مقادیر زیاد بتامتازون میتواند اختلالات روانی را تشدید کند. آب مرواریدکاهش یا تاری دید و تکرار ادرار و پرنوشی، قرحه گوارشی، علائم شبه کوشینگ، آکنه، درد در ناحیه سرینی، افزایش فشار خون، ادم ریوی در مادر و سردرد از عوارض جانبی دارو هستند.
آمپول دگزامتازون
از سال ۱۹۹۶ مصرف این دارو در ورزش قهرمانی، به عنوان داروی انرژی زا و دوپینگ ممنوع شدهاست. دگزامتازون از طریق شیر مادر به کودک و نوزاد منتقل میشود. قبل از مصرف در دوران شیردهی، با پزشک خود مشورت کنید.
تغذیه پس از کورتون درمانی
غذاهای غنی از پتاسیم بخورید:
افزایش دفع پتاسیم از بدن و احنمال کمبود پتاسیم یکی از عوارض مصرف این کورتون است. در هنگام دریافت کم برخی انواع کورتون نظیر پردنیزون دفع پتاسیم نیز کم است، اما در دوزهای بالاتر میزان دفع افزایش می یابد بطوریکه در صورت مصرف طولانی مدت این داروها احتمال کمبود پتاسیم وجود خواهد داشت. پتاسیم یکی از املاح ضروری برای بدن است که در تعادل آب بدن، کنترل اسیدیته خون و بافت ها، انتقال سیگنال های عصبی و در نتیجه عملکرد صحیح عضلات قلب و انقباض عضلات نقش مهمی دارد.
از آنجا که پتاسیم در کنترل سیگنال های قلب و تنظیم ضربان قلب نقش دارد در کمبود شدید پتاسیم امکان بروز آریتمی های قلبی وجود دارد، بنابراین بهتر است کسانی که به مدت طولانی کورتون مصرف می کنند از مواد غذایی غنی از پتاسیم بیشتر استفاده کنند. پتاسیم عمدتا به مقدار زیاد در میوه ها و سبزی ها خصوصا موز، کیوی، آلو، گوجه فرنگی، سیب زمینی و بروکلی و نیز در انواع گوشت قرمز، گوشت پرندگان و ماهی و همچنین در برخی انواع مغزها مانند پسته و بادام وجود دارد.
کلسیم کافی مصرف کنید:
اسئوپروز یکی از عوارض شایع مصرف استروئیدهاست که شکستگی ناشی از آن سالیانه سبب مرگ و میر بسیاری افراد می شود. در این بیماری توده استخوانی کاهش می یابد و در افراد مبتلا شکستگی های استخوانی شایع است. مصرف استروئیدها با مکانیسم های متفاوتی سبب بروز استئوپروز می شود که مهم ترین آنها کاهش جذب کلسیم از روده، افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار و جلوگیری از تولید استئوبلاست ها و تشکیل استخوان است. سلول های مغز استخوان سلول های تحت عنوان استئوبلاست ها و استئوکلاست ها تولید می کنند که در تشکیل سلول های استخوانی نقش دارند.
سلول های استئوبلاست با جذب کلسیم سبب تشکیل استخوان می شوند در حالیکه سلول های استئوکلاست کلسیم را از استخوان ها برداشت کرده وارد خون می کنند تا به مصرف دیگر سلول های بدن برسد و یا در واکنش های شیمیایی شرکت نماید بنابراین سلول های استخوانی بطور مداوم در حال تغییر هستند و هر 10 سال یکبار بطور کامل عوض می شوند با توجه به اینکه کورتیکواستروئیدها باعث کاهش جذب و افزایش دفع کلسیم می شوند کمبود این عنصر در کسانی که از این داروها استفاده می کنند رخ می دهد و در نتیجه این افراد به پوکی استخوان مبتلا می شوند. برخی مطالعات نشان می دهند که مصرف مقادیر مناسب کلسیم و ویتامین D می تواند از بروز پوکی استخوان جلوگیری نماید بنابراین کسانی که از این نوع داروها مصرف می کنند باید از منابع غذایی سرشار از کلسیم نظیر شیرف ماست، پنیر و غذاهای غنی شده از کلسیم به مقدار کافی مصرف کنند.
همراه غذا سبزی بخورید:
یکی دیگر از عوارض مصرف کورتون افزایش قند خون خصوصا در بیماران مبتلا به دیابت است کورتیکواستروئیدها باعث مقاومت به انسولین در سلول های بدن می گردند . انسولین هورمونی است که از پانکراس ترشح می شود و برای سوخت و ساز قند توسط سلول ها ضروری است. در صورت کمبود انسولین قدرت برداشت قند خون یا همان گلوکز توسط سلول های بدن کم شده و بنابراین میزان گلوکز در خون بالا می رود.
کورتیکواسترئیدها باعث می شوند که کبد به میزان بیشتری قند وارد جریان خون کند. در افرادی که پانکراس سالم دارند معمولا با تولید بیشتر انسولین توسط پانکراس قند خون کنترل میشود اما در افراد دیابتی کنترل قند خون مشکل تر خواهد شد. افرادی که مجبور به مصرف کورتیکواستروئیدها هستند باید بطور منظم قند خون خود را کنترل نمایند .برای کنترل قند خون بهتر است از مصرف انواع قندهای ساده نظیر شکلات و شیرینی، قند و شکر پرهیز شود. میوه های خشک، آبمیوه ها و انواع دسر نیز قندبالایی دارند و حتی مصرف زیاد میوه های تازه میتواند منجر به بالا رفتن قند خون شود اما مصرف سبزیجات می تواند در کاهش قند خون موثر باشد. سبزی ها حاوی فیبر هستند. فیبرها کمک می کنند تا قند موجود در غذا کمتر و به آهستگی جذب شود بنابراین مصرف سبزی همراه غذا برای کنترل قند خون توصیه می شود.
از افزودن نمک به غذا بپرهیزید:
یکی از عوارض مصرف کورتون ها افزایش فشار خون به علت احتباس سدیم وآب بر اثر مصرف این دسته از داروهاست به منظور جلوگیری و کنترل این مشکل بهتر است بیماران دریافت روزانه سدیم را محدود کرده و از افزودن نمک به غذا اجتناب نمایند . غذاهای فرآوری شده نظیر سوسیس و کالباس و برخی غذاهای آماده نظیر سوپ های آماده و سس ها معمولا سدیم بالایی دارند و کسانی که از کورتون استفاده می کنند در صورتی که مبتلا به فشار خون بالا هستند باید از مصرف آنها اجتناب نمایند.
بیشتر بخوانید:
همه چیز در مورد آنتی بیوتیک کلاریترومایسین (Clarithromycin)
آنتی بیوتیک های پر مصرف در ایران
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم
- برچسبها
- تزریق عضلانی کورتون
دیدگاه ها