علت و درمان بیماری فتق

درمان فتق شکم و اقدامات پس از عمل فتق

با دلگرم همراه باشید تا با بیماری فتق و راه های مناسب برای درمان این بیماری آشنا شوید.

فتق چیست؟

امروزه مردم به بیرون زدگی کشاله ران فتق یا باد فتق می گویند . نکته اینجاست که فتق ممکن است در هرجایی از بدن ایجاد شود . در واقع به جابجایی اعضای بدن از جایگاه طبیعی خود فتق گفته می شود.فتق ها جدار شکم ، فتق های روده ای یا فتق مغزی نیز وجود دارد اما بیشتر مردم فتقهای کشاله ران و ناف را بیشتر می شناسند. فتق های جدار شکم انواع مختلف و علل مختلفی دارد .

شایع ترین فتق جدار شکم فتق اینگوینال یا مغبنی (کشاله ران) می باشد که بیشتر در سمت راست دیده می شود. فتق های جدار شکم ممکن است در جاهای مختلف وبه اسمهای گوناگون وجود داشته باشد که در اینجا فقط به فتق کشاله ران و فتق نافی اشاره می کنم.اصولا فتق های جدار شکم علل مختلفی دارند ولی به 2 گروه مادرزادی و اکتسابی تقسیم می شوند .

کلا در فتق ها مسئله مهمی که باید در نظر گرفته شود آن است که محتوی فتق شامل چه ارگانها و عناصری می باشد. فتق های جدار شکم بیشتر شامل ارگانها ی داخل شکم و روده ها و امنتوم ها( چادورینه) می باشد و باید به آن دقت کرد. فرقی ندارد که فتق به چه دلیل ایجاد شده باشد بلکه باید در هر صورت تحت جراحی قرار گیرد.

چطور بفهمیم فتق داریم ؟

• جاهایی که معمولا در آن فتق ایجاد میشود عبارتند از: کشاله ران ، ناف و یا محلی که قبلا در آن جراحی انجام شده است .
• تشخیص فتق معمولا ساده است : شما ممکن است یک برآمدکی زیر پوست را احساس کنید. یا ممکن است هنگام بلند کردن اشیاء سنگین ، سرفه کردن ، زور زدن هنگام دفع ادرار یا اجابت مزاج و یا موقع نشستن یا ایستادن طولانی مدت درد احساس کنید.
• درد ممکن است شدید باشد یا درد خفیفی که در طول روز شدت پیدا کند.
• دردهای شدید و ممتد ، قرمزی ، فشار ، علامتهایی هستند که نشان می دهند فتق ممکن است گیر کرده یا روبه گانگرن شده باشد . در صورت مشاهده این علایم باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید .
• هنگام بروز فتق، دیواره شکم که خود لایه ای محافظ در برابر روده و بافت داخلی است، خاصیت نگه دارندگی خود را در برابر فشار احشا از دست می دهد و روده ها از قسمت ضعیف تر به زیر چربی ها و عضلات پشت پوست راه می یابد.
• مردان بیشتر با خطرات فتق درگیرند. ممکن است توده ای که در این ناحیه خود را از شکاف پدید آمده بیرون می اندازد، بزرگ و بزرگ تر شود و حتی به شکلی درآید که به داخل کیسه بیضه بیفتد.
• حبس احشاء منجر به نارسایی خونی در قسمت بیرون زده می شود و مشکلات بیشتری چون سیاه شدگی، سوراخ یا چرکین شدن روده و ... را پدید می آورد.
• هر چند با دراز کشیدن یا فشردن ناحیه بیرون زده، می توان برجستگی فتق را نادیده گرفت، ولی هر چه زمان بیشتری بگذرد، درمان آن سخت تر می شود و بهبودی دیرتر حاصل خواهد شد.

انواع فتق

• فتق مغبنی (فتق کشاله ران)

این فتق در مردان، 20 برابر زنان است و در جدار تحتانی شکم ایجاد می شود و دو نوع مستقیم و غیرمستقیم دارد.

فتق مستقیم کشاله ران معمولا بیشتر مخصوص آقایان بالای 40 سال است و در افرادی که با سرفه های مزمن بیماری آسم روزها را سپری می کنند و یا چاق هستند و دچار یبوست می شوند و در توالت زور می زنند شایع تر است. این فتق بیشتر در دو طرف کشاله ران وجود دارد و باید جراحی شود، زیرا در جدار شکم نوعی نقص آناتومی وجود دارد.

در نوع غیر مستقیم که در زنان نیز مشاهده می شود، به صورت یک توده برآمده در کشاله ران، به ویژه در هنگام سرفه زدن مشاهده می شود ودر کودکان و جوانان گاهی مادرزادی بوده و می تواند هیدروسل ایجاد کند.

درمان فتق کشاله ران نوع غیرمستقیم هم جراحی است. فتق کشاله ران در نوزادان را به محض تشخیص باید جراحی کرد.بستری شدن در بیمارستان، ترمیم و بخیه زدن عضله شکافته شده، یا جراحی سرپایی که با بی حسی موضعی همراه است، معمولا در درمان فتق های کوچک کاربرد دارد

• فتق رانی

این فتق در طرف داخل ران تشکیل می شود و بیشتر در زنان مشاهده می شود، ولی در مردان و کودکان نیز وجود دارد. درمان فتق رانی نیز جراحی است، زیرا می تواند سبب اختناق روده ها شود.

• فتق نافی

این فتق در شیر خواران، بالغین مرد و زنان چاق و چندزا شایع تر است. در نوزادانی که کم کاری غده تیروئید دارند و یا نارس هستند نیز این فتق شایع است.درمان فتق نافی نیز جراحی است.

• فتق دستگاه تناسلی زنان

این نوع فتق ها به سیستوسل (فتق دیواره مثانه به داخل واژن که می تواند باعث بی اختیاری و تکرر ادرار شود) و رکتوسل (فتق رکتوم به داخل واژن) و آنتروسل (فتق روده به داخل واژن) مشهورند. درمان هر سه نوع فتق جراحی است.

• فتق های کم شایع

فتق قسمت فوقانی معده (تحتانی مری)، فتق دیافراگمی (ورود روده ها به داخل ریه) و فتق جناغی دنده ای نیز همگی به جراحی نیاز دارند.فتق های مغزی از نوع فتق مخچه و ساقه مغز و فتق دیسک بین مهره ها که به طرف کانال نخاعی رفته و دردهای دیسک و سیاتیک را به ویژه در هنگام سرفه زدن و خم شدن و کار کردن ایجاد می کند.

چه عواملی باعث فتق میشود؟

به طور طبیعی دیواره شکم دارای مناطقی است که احتمال ضعیف شدن آنها می رود . فتق ممکن است بر اثر وارد شدن فشار زیاد به این قسمتهای دیواره شکم ، افزایش سن ، جراحت ، یک برش یا زخم کهنه یا یک ضعف مادر زادی بروز کند . هر کس در هر سنی ممکن است به فتق دچار شود . بیشتر موارد فتق در کودکان مادرزادی است . در بزرگسالان ، یک ضعف طبیعی یا فشارناشی از بلند کردن جسم سنگین ، سرفه مداوم ، مشکل در اجابت مزاج یا دفع ادرار باعث میشود دیواره شکم ضعیف شده یا گسسته شود .

درمان های مناسب فتق

مزیت های درمان با لاپاراسکوپی چیست ؟

درمان فتق به روش لاپاراسکوپی تکنیکی است که با ایجاد برشهای کوچک ، و استفاده از تلسکوپ و چسب زخم (مش ) پارگیهایی که در دیواره شکم (عضله ) بوجود آمده است ترمیم می شوند. در پاره ای موارد این روش این امکان را میدهد تا بیمار، با درد و ناراحتی کمتر، زودتر به کار و فعالیتهای روزمره خود باز گردد.

درمان اساسی فتق اینگوینال جراحی و ترمیم فاسیا و جدار شکم است هرچند احتمال عود وبروز عوارض (مانند دردهای مزمن ، انسداد روده) بالاست. جراحی به روش لاپاراسکوپیک اغلب روش ترجیحی هرنیورافی است. در موارد عدم جراحی اقدامات نگهدارنده مانند استفاده از فتق بند و اجتناب از افزایش فشار داخل شکم (مانند سرفه و زورزدن) پیشنهاد میشود.

سوالات شایعی که در میان مردم رواج دارد به شرح زیر است :

آیا بعد از عمل جراحی فتق عود می کند؟

بله- فتق ها ممکن است بعد از جراحی دوباره عود کنند که بستگی به تکنیک عمل جراحی دارد . ما گاهی در جراحی فتق از مش یا یک توری مصنوعی استفاده می کنیم تا مانند یک پشتیبان از فتق جلوگیری کند که گاهی باز هم عود می کند.

آیا فتق بند باعث بهبود فتق می شود؟

خیر- در موارد فتق های کشاله ران برای مدت محدودی که بیمار جهت جراحی وقت ندارد اشکالی ندارد ولی باعث درمان آن نمی باشدو استفاده دراز مدت از فتق بند ها باعث چسبندگی لایه های فتق و مشکلتر کردن جراحی می شود.

عوارض جراحی فتق چیست؟

شایعترین عارضه جراحی فتق درد ناحیه می باشد که گاهی تا یک سال باقی می ماندو آزار دهنده است. که مصرف مسکن ها و پوشیدن شورت های محکم که بیضه هارا بالا ببرد می تواند کمک کننده باشد.

خونریزی و بزرگ شدن منطقه از عوارض دیررس جراحی ممکن است باشد که عموما کار خاصی احتیاج ندارد و با درمان علامتي(کمپرس آب گرم و مصرف مسکن ) بهتر می شود

نکته اینجاست که فعالیت های سنگین را بیمار نباید بلافاصله بعد از جراحی شروع کند و احتمال عود فتق را زیاد می کند. عفو نت های زخم هم مانند هر زخم دیگر ممکن است اتفاق بیافتد . اصولا بعد از عمل جراحی فتق نباید تا 48 ساعت به زخم آب بخورد ولی بعد از آن بیمار می تواند حمام برود.

از عوارض دیگر جراحی فتق سوزش و خارش ناحیه می باشد که نکته مهمی نیست. در جراحی فتق ها دو طرفه در مواردی که تکنیک غلط باشد عقیمی نیز دیده می شود که بسیار نادر است . در کل ورزیده بودن عضلات شکم از عود فتق ها جلوگیری می کند . اصولا فتق های کشاله ران در افرادی که عضلات شکمی شلی دارند بیشتر دیده می شود.پس نکاتی که باید در نظر بگیریم این است که در صورت داشتن فتق همیشه به سرعت به پزشک جراح رفته تا در باره آن مشورت انجام شود.

در صورت گیر افتادن فتق حتما به اورژانس برروید چون جزء اور ژانسهای جراحی می باشد. امروزه روشهای لاپاراسکوپی نیزجهت جراحی فتق استفاده می شود که از عوارض آن می کاهد و از نظر زیبایی و مشکلات محل عمل مقبولتر از روش باز می باشد.البته روش لاپاراسکوپی در همه انواع هرنی ها (فتق ها ) استفاده نمی شود.یکی از سوالاتی که بیشتر مردان بعد از عمل فتق دارند زمان ایجاد روابط زناشویی بعداز ا عمل فتق است که ربطی به عمل نداشته و هر وقت که بیماردرد نداشته باشد می تواند رابطه جنسی برقرار کند.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی