علت سفتی و گرفتگی عضلات ساق پا چیست؟

چرا به طور ناگهانی عضلات ساق پا یا پشت پا دچار گرفتگی میشوند؟

مقدمه ای در مورد گرفتگی عضلات ساق پا

هر کس ممکن است دچار گرفتگی عضلانی شود. درد ساق پا از علائم عمومی با طیف گسترده ای از علل می باشد که بسیاری از آنها، مانند آسیب ها، ممکن است آشکار باشد با این حال، تنها برخی از این علل از نظر پزشکی جدی هستند ناراحتی های جزئی اغلب در مدت زمان کوتاه ناپدید می شوند و یا با درمان های خانگی برطرف می شود.

پشت ساق دو عضله مهم با نام های گاستروکنمیوس و سولئوس دارد.انقباض ناگهانی و غیرارادی، یک و یا چند ماهیچه باعث ایجاد گرفتگی ماهیچه ای و یا عضله ای می گردد.

شایع ترین علت ایجاد این دردها یعنی درد در عضلات پشت ساق پا وجود گرفتگی و کرامپ و کوتاهی در عضلات پشت ساق است .گاستر و کنمیوس و سولئوس این عضلات معمولا بدنبال ضربه مستقیم و یا کشیدگی شدید و در محلی کمی بالاتر از تاندون آشیل پاره میشوند. درمان این بیماران معمولا بصورت غیر جراحی است.

درد ساق پا و گرفتگی عضلات ساق پا چیست؟

درد در پاها، مچ پا، زانو و لگن به طور معمول به طور جداگانه از درد پا رخ می دهد و در هر صورت، درد ساق پا در هر نقطه بین کشاله ران و مچ پا، به استثنای مفصل هیپ و پا رخ می دهد.

گاه در پی یک روز تمام انجام کار پشت میز دچار گرفتگی عضلات گردن می گردید یا بعد از ورزش به دنبال مدت ها بی حرکتی، دچار گرفتگی پا می شوید. برخی خانم ها پس از پوشیدن کفش پاشنه بلند، به گرفتگی پا مبتلا می شوند. راهکار غالب این موارد گرفتگی عضلانی، کشش مرتب عضله ها است و در مواردی که پاشنه بلند کفش عامل آن باشد، خودداری از پوشیدنش، تنها چاره است.

نوع دیگری از گرفتگی عضلانی است که ناراحت کننده تر بوده و آن گرفتگی عضلانی شبانه است. درست موقعی که شخص به خواب عمیق و راحتی رفته است، بر اثر گرفتگی دردناک و شدید ناحیه ساق پا از خواب می پرد. بیشتر کسان از رختخواب بیرون آمده و روی پای گرفتار لی لی می کنند تا گرفتگی آن برطرف شود. ولی گاه گرفتگی یادشده عود می کند. بعضی اوقات گرفتگی در ران است و گاهی در خودِ پا. در هر صورت، گرفتگی پا حالت ناراحت کننده و دردآلودی است.

در صورتی که به گرفتگی پا دچار می شوید، نخستین موردی که باید بررسی گردد، داروهای مصرفی شماست. پاره ای از داروها موجب گرفتگی عضلانی می گردند.درد را می توان در تعدادی از راه های مختلف تجربه کرد درد در ساق پا، همانند سایر نقاط بدن، می تواند تیز، مبهم، بیحس کننده، سوزن سوزن شدن، سوزش، دردناک و غیره توصیف شود.

درد می تواند حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (طولانی مدت) باشد و در مقیاس شدت از خفیف تا شدید، و اغلب در مقیاس عددی امتیاز بندی می شود.نورونهای حسی ( اعصاب ) مسئول تجربه ما از درد هستند و این ها توسط محرک هایی مانند سطوح بالایی از فشار، درجه حرارت بالا و یا پایین و مواد شیمیایی که می تواند منجر به آسیب های بافتی شود.

علت درد ساق و گرفتگی پا

همه بیماران به غیر از دو نفر پس از مصرف مکمل های غذایی ویتامین E کاملاً یا تقریبا بهبود یافتند. در اکثر موارد هم بعد از قطع مصرف مکمل های ویتامین Eنشانه ها عود کردند.

چنانچه نه کلسیم و نه ویتامین Eباعث تسکین نشدند، امکان دارد از منیزیم، پتاسیم یا ویتامین A بهره ببرید. از آنجایی که ثابت شده است قند و کافئین، جذب ویتامین ها و مواد معدنی، خاصه کلسیم را می کاهند، به بیماران مبتلا به گرفتگی پا توصیه می کنیم تا سر حد امکان، قند و کافئین را از رژیم غذایی خود حذف کنند.

• درد ساق پا به هر نوع درد که بین پاشنه و لگن رخ می دهد اشاره دارد.
• بسیاری از علل درد ساق پا آشکار هستند (مانند آسیب پس از حادثه).
• درد ساق پا می تواند علل کمتر آشکار، مانند بیماری عروق محیطی داشته باشد.
• ورزش بیش از حد، تکراری به خصوص در فرم دویدن می تواند منجر به تروما و درد ساق پا شود.
• درد ساق پا با علت زمینه ای طبی ممکن است مربوط به عصب، عضلانی یا عروقی باشد.
• برخی از انواع درد ساق پا با مراقبت از خود حل و فصل می شود.
• بیشتر این گرفتگی ها در عضلات پا، مخصوصا عضله ساق پا، رخ می دهند.
• علاوه بر درد ناگهانی و شدید، ممکن است یک برآمدگی سفت زیر پوست خود ببینید و یا احساس کنید.
• علل بارز درد ساق پا، آسیب هایی هستند که شاید در طول بازی های ورزشی پایدار و یا به دلیل یک تصادف رخ می دهد که پزشکان به آن تروما می گویند.
• ورزش نیز می تواند از راه کمتر فوری باعث جراحت شود آتل ساق پا، به عنوان مثال، از ورزش بیش حد ناشی می شود.
• دویدن در مسافت طولانی با شیوع بالاتر سبب درد ساق پا با انواع متعددی مانند استخوان، عضلانی - تاندونی و عروقی می شود حدود نیمی از مردم در حال دویدن بیش از سه کیلومتر، به طور پیوسته و منظم هستند که این دویدن با آسیب ارتباط دارد.

علل مغز و اعصاب ( اعصاب )

شامل:

• نوروپاتی
• سندروم پاهای بی قرار
• عصب به دام افتاده
• درد عصب سیاتیک

علل عضلانی درد پا عبارتند از:

• آرتروز، که روی مفاصل ران، زانو، مچ پا تاثیر می گذارد.
• کشیدگی تاندون یا لیگامنت - به عنوان مثال، در اثر آسیب های ورزشی.
• گرفتگی در شب.
• سندرم کمپارتمان مزمن یا فشار.
• سندرم استرس داخلی استخوان درشت نی.
• شکستگی استرس.
• علل عروقی ( مربوط به عروق خونی )، شامل:
• لنگش متناوب به علت بیماری عروق محیطی ( PVD ) یا بیماری شریان محیطی ( PAD )
• ترومبوز ورید عمقی ( لخته خون ).
• استفاده بیش از حد از عضلات، کم آبی بدن، کشیدگی عضلات و یا مدت طولانی در یک موقعیت ثابت بودن، همه باعث گرفتگی عضلات می شوند.
• بسیاری از موارد، علت دقیق گرفتگی عضلات مشخص نیست.

برخی دیگر از علل گرفتگی عضلات عبارتند از:

• کاهش جریان خون

باریک شدن رگ هایی که خون را به پاها می رساند (در اثر تصلب شرایین) می تواند گرفتگی عضلات را بوجود آورد و درست مانند گرفتگی پاها و دست ها در هنگام ورزش می باشد. این گرفتگی ها معمولا بعد از ورزش از بین می روند.

• تحت فشار بودن عصب

فشردگی اعصاب در ستون فقرات (تنگی کانال نخاعی) می تواند موجب گرفتگی و درد پاها شود. این درد معمولا هنگامی که به مدت طولانی راه می روید، بدتر می شود. پیاده روی با پشت کمی خمیده، می تواند علائم درد را یا بهبود دهد و یا به تاخیر بیندازد.

• کاهش املاح یا مواد معدنی بدن

مقدار خیلی کم پتاسیم، کلسیم و یا منیزیوم در بدن می تواند باعث گرفتگی عضلات گردد. داروهای دیورتیک (داروهای ادارآور) ممکن است باعث از دست دادن این املاح گردند.

تشخیص درد ساق پا چگونه است؟

1. آکادمی پزشکان خانواده آمریکا (AAFP) نمودار تریاژ برای مشکلات پا را تولید کرده اند و تعدادی از سوالات که برای محدود کردن تشخیص بالقوه و ارائه به موقع مراقبت های پزشکی پرسیده می شود.
2. الگوریتم های AAFP با کشش متداول و استخوان شکسته و افتراق این دو قبل از برخورد با انواع دیگر آسیب و در نهایت اذیت کردن مشکلات بالقوه پزشکی آغاز می شود.
3. پزشکان در یک روش مشابه، در طول فرایند تشخیص کار ممکن است یک تشخیص افتراقی پس از یک سری پرسش و پاسخ برای رد کردن مشکلات آشکار برسند.
4. دکتر ساق پا و مکان درد را بررسی می کنند.
5. آسیب های خاص، ناشی از آسیب های ورزشی، ممکن است با استفاده از تصویربرداری اولتراسوند، اشعه ایکس، سی تی اسکن، MRI و اسکن استخوان مورد بررسی قرار گیرد.

در موارد لنگش، درد ساق پا ناشی از بیماری شریان محیطی است و روند تشخیصی ممکن است شامل:

فشار خون بازویی مچ پا

اندازه گیری فشار خون در بازو و مچ پا در حالت استراحت و بعد از راه رفتن.

سونوگرافی

تست اسکن برای ویژگی های گردش خون در پا.

مهمترین اقدامات درمانی برای گرفتگی و سفت شدن عضلات و ساق پا عبارتند از:

• بلافاصله بعد از آسیب، سرد کردن عضلات پشت ساق با کیسه حاوی خرده های یخ. سرمای موضعی برای 15-10 دقیقه که هر ساعت تکرار میشود
• استراحت و کمتر ایستادن و کمتر راه رفتن تا چند روز
• بستن کف پا و ساق با باند کشی با فشار ملایم به منظور کاهش تورم
• دراز کشیدن و بالا نگه داشتن ساق بالاتر از سطح قلب
• استفاده از دو عصای زیر بغل به مدت 2-1 هفته
• بیحرکت کردن مچ پا برای چند روز با آتل یا اسپلینت

درمان جایگزین گرفتگی و سفت شدن عضلات و ساق پا

• ویتامین ب کمپلکس می تواند به کاهش گرفتگی عضلات کمک کند.
• تحقیقات بیشتری باید در مورد درمان های جایگزین انجام شود تا فواید و مضرات آنها مشخص گردد.
• ورزش ساق پا

درمان های خانگی گرفتگی و سفت شدن عضلات و ساق پا

• کشش و ماساژ عضله
• کشش عضلات و آرام مالیدن آنها کمک به شل شدن عضله می کند.
• برای گرفتگی ساق پا، وزن خود را بر روی پای گرفته بیندازید و کمی زانوی خود را خم کنید.

اگر نمی توانید بایستید، بر روی زمین و یا بر روی صندلی بنشینید و پای گرفته را دراز کنید.

• پای خود را در موقعیت صاف قرار داده و سعی کنید انگشتان پای خود را بگیرید و به سمت داخل پا و ساق پا بکشید، این کار برای گرفتگی پشت ران نیز کمک کننده می باشد.
• برای گرفتگی جلوی ران، با کمک یک صندلی بایستید و پای مبتلا را به طرف باسن خود بالا ببرید.
• گرم یا سرد کردن عضله
• بر روی عضلات گرفته، حوله گرم قرار دهید.
• دوش آب گرم نیز باعث تسکین درد می شود.
• به طور متناوب، ماساژ عضله گرفته با یخ نیز باعث آرام شدن عضله گرفته می شود.

همچنین بخوانید:

علت گرفتگی ناگهانی عضلات بدن چیست؟

درمان درد و حس کشیدگی عضلات ران و بغل پا

درمان گرفتگی؛درد و کوفتگی عضلات در ورزش

درمان سریع گرفتگی گردن

عوامل غذایی مناسب برای درمان گرفتگی عضلات ساق پا

این عوامل سبب می شوند که منیزیم و ویتامین E در محلی که به وجودشان نیاز هست یعنی در بدن تان باقی بمانند.

• از مصرف چربی بکاهید

چربی برنامه غذایی سبب جذب مشکل تر منیزیم و افزایش احتمالی دفع آن می گردد

• مصرف قند را کاهش دهید

خوردن مواد غذایی قندی، بدن را وادار می کند که منیزیم را تنها جهت متابولیزه کردن مواد شیرین به کار گیرد.

• مصرف نوشابه را تقلیل دهید

مصرف انواع نوشابه های حاوی فسفات را بکاهید، زیرا انباشته های کلسیم و منیزیم بدن را تخلیه می کند.

• منابع سرشار از ویتامین E ، منیزیم و کلسیم

ویتامین E

جوانه گندم، روغن ذرت، غذاهای تهیه شده از جو دوسر و ماکارانی.

منیزیم

سبزی های سبز پربرگ، دانه های روغنی، انجیر و تخمه کدو.

کلسیم

شیر خامه گرفته، ماست بدون چربی.

جلوگیری از گرفتگی و سفت شدن عضلات ساق پا

• از کم آبی بدن جلوگیری کنید. هر روز مقدار زیادی آب بنوشید. مایعات به انقباض و انبساط عضلات کمک می کند و سلول های عضلانی را هیدراته می کند و از تحریک پذیری آنها می کاهد. در طی فعالیت بدنی، در فواصل منظم آب و یا مایعات دیگر بنوشید.
• عضلات را بکشید. قبل و بعد از استفاده عضلات، برای مدت طولانی، عضلات را کشش دهید. اگر در شب پایتان می گیرد، قبل از خوابیدن پای خود را کشش دهید. ورزش های سبک، مانند: دوچرخه سواری ثابت چند دقیقه قبل از خواب، از گرفتگی عضلانی در خواب جلوگیری می کند.

ویدئو های مربوط به گرفتگی عضلات ساق پا