دلگرم
امروز: یکشنبه, ۱۱ آذر ۱۴۰۳ برابر با ۲۸ جمادى الأول ۱۴۴۶ قمری و ۰۱ دسامبر ۲۰۲۴ میلادی
دارو های گیاهی ادرار آور
8
زمان مطالعه: 15 دقیقه
داروهای پیشاب‌زا، ادرارآور یا دیورتیکها (به انگلیسی: Diuretic)داروهایی هستند : که با اثر بر روی کلیه موجب افزایش جریان ادرار می‌شوند.

داروهای پیشاب‌زا، ادرارآور یا دیورتیکها (به انگلیسی: Diuretic)

داروهایی هستند : که با اثر بر روی کلیه موجب افزایش جریان ادرار می‌شوند. مدر یا ادرار آور یا دارویی را گویند که موجب افزایش حجم ادرار انسان شود . از جمله مدرها می توان میوه‌های حاوی آب فراوان مانند هندوانه،

دارو های گیاهی ادرار آور

گیاهان دارویی مانند بابونه،

گل بابونه

ریشه شیرین بیان،

شیرین بیان

سنبل خطائی

سنبل

و داروهای مدر یا دیورتیکهامانند فورزماید را برشمرد.

جاری کننده بول . (غیاث اللغات ). هر چیزی که گمیز راند و ادرار آورد. (ناظم الاطباء). مایه ادرار. هر دارو که تری و رطوبت راند. دارو که آب براند: مدر بول، مدر طمث، مدرحیض . آنچه اخراج مائیه اغذیه و فضول سیاله مانند بول و حیض و عرق و شیر نماید. (از تحفه حکیم مومن ). آنچه رطوبتها را از عروق و دیگر اعضا به مجاری بول برانگیزد تا بول را برون سازد. (بحر الجواهر). شاش انگیز. موجب ادرار.

دیورتیکها بر اساس اینکه بر کدام بخش از توبولهای کلیوی (مانند دیستال، پروکزیمال یا قوس هنله و یا با مکانیسم اسمز) اثر کنند دارای ویژگیهای متفاوتی هستند. به عنوان مثال تیازیدها (هیدروکلرتیازید) بر قسمت دیستال توبول اثر نموده موجب مهار پمپ سدیم و کلر می‌شوند. دیورتیکهای قوس هنله مانند فورزماید موجب مهار بازجذب سدیم در کلیه می‌شوند. مدرهایی مانند استازولامید با مهار آنزیم کربنیک انهیدراز عمل میکنند.

داروی فوروزمايد یا لازکس ( FUROSEMIDE – Lasix )

فروزماید یا فروسماید جزء داروهای ادرار آور ( Diuretic Drugs ) می باشد . اين دارو در طرح ژنريک ايران فروزمايد ناميده شده و در داخل ايران نيز توليد مي شود. انواع مختلف از اين دارو از جمله فرم هاي تزريقي و خوراکي در بازار موجود بوده و عرضه شده است. در اين قسمت از اين ستون به جاي استروئيدها به داروهاي غير مجاز غير استروئيدي پرداخته ايم. لازيکس نيز دارويي غير مجاز و در عين حال غير استروئيدي است.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، اين دارو به دسته داروهاي مدر و ادرار آور تعلق دارد. تاثير اين دارو در بدن آدمي را مي توان در دفع سديم، کلريد، پتاسيم و در نهايت آب خلاصه نمود. ورزشکاران از اين قبيل داروها براي کم کردن وزن خود و براي رسيدن بر سر وزن و همين طور هم براي کم کردن از آب بدن خود و براي کات نمودن عضلات استفاده مي کنند.
کساني که از اين قبيل دارو هاي ادرار آور استفاده مي کنند بايد به اين مهم توجه داشته باشند که اين ترکيبات علاوه بر دفع آب زياد از بدن حتي يون هاي پتاسيم و يون هاي کلر و يون هاي سديم را نيز از بدن دفع مي کنند و همين مسئله نيز موجب بر هم خوردن تعادل الکتروليتي بدن مي شود.
به دليل اينکه مصرف فروزمايد موجب کم شدن آب بدن مي شود در علم پزشکي از اين دارو براي درمان و براي از بين بردن «ادم» که به معني ورم ناشي از احتباس آب در برخي اندام هاست استفاده شده است. پزشکان از اين دارو براي کم کردن فشار خون افرادي که از عارضه فشار خون بالا رنج مي برند نيز استفاده مي کنند.
ورزشکاران رشته پرورش اندام معمولا قبل از آغاز رقابت ها از اين دارو براي دفع آب زايد و همين طور هم براي کم کردن آب زير پوست خود استفاده کرده و به کات عضلات خود اضافه مي کنند.
فرم خوراکي اين دارو 1 ساعت پس از مصرف اثر کرده و تاثير آن نيز درحدود 3 الي 4 ساعت در بدن آدمي باقي مي ماند. بسته به ميزان آب موجود در بدن ورزشکاران مي توان از دزها و از تکرارهاي متنوعي استفاده نمود. گفته مي شود که ورزشکاران با مصرف اين دارو در مدت زماني بسيار کوتاهي مي توانند وزن خود را به شدت کم کنند و به همين علت نيز اين دارو در بين ورزشکاراني که با کم کردن وزن تمايل دارند تا در دسته وزني پايين تر شرکت کنند محبوبيتي فراوان پيدا کرده است.
ورزشکاران معمولا فرم خوراکي اين دارو را ترجيح مي دهند اما مصرف فرم تزريقي اين دارو در صبح روز مسابقه براي رسيدن به کات عضلاني بيشتر نيز ديده شده است. نمونه هاي تزريقي اين دارو بلافاصله پس از مصرف عمل کرده و آناً از آب بدن کم مي کند. البته ذکر اين نکته نيز خالي از لطف نيست که دفع شديد آب موجود در عضلات که در نتيجه مصرف دزهاي بالاي اين قبيل داروهاي رخ مي دهد با کم شدن حجم عضلاني و با از دست رفتن حالت دم آن نيز همراه مي شود که ورزشکاران در مصرف داروهاي ادرار آور بايد به آن توجه داشته باشند.
ناگفته نماند که به همراه آبي که از بدن دفع مي شود مقدار زيادي از مواد معدني و عناصر مورد نياز بدن نيز دفع مي گردد که همين مسئله نيز موجب بروز برخي عوارض مي شود. ورزشکاران با تجربه اي که از اين دارو استفاده مي کنند معمولا براي جلوگيري از افت فشار خون و براي جلوگيري از افت قند خون و براي جلوگيري از افت دم عضلات در حين رقابت، قبل از رفتن بر روي سن مقاديري سرم قندي در خون خود تزريق کرده و براي جبران پتاسيم از دست رفته ناشي از مصرف فروزمايد نيز از قرص هاي خوراکي کلريد پتاسيم استفاده مي کنند.
البته ناگفته نماند که مصرف افراطي پتاسيم نيز با خطر ايست قلبي همراه بوده و ورزشکاران دوپينگي از اين جهت نيز در خطر قرار دارند.
به نطر من شروع مصرف لازيکس بايد از دو روز مانده به رقابت اعمال شود. دز مصرف و همين طور هم طول دوره مصرف لازيکس به حساسيت بدن به دارو و به تيپ و نوع بدني وي بستگي داشته و از فردي به فرد ديگر متفاوت بوده است.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، ورزشکاران رشته پرورش اندام که در مصرف داروهاي شيميايي در نوع خود حق استادي بر گردن همه دارند معمولا نصف يا يک قرص تمام 40 ميلي گرمي از اين دارو را مصرف کرده و منتظر واکنش بدن مي شوند.
برخي از ورزشکاران اين عمل را يک يا دو بار نيز در طي ساعات آتي تکرار مي کنند. ناگفته نماند که لازيکس دارويي قدرتمند و در عين حال خطرناک است که عوارض جانبي متعددي را نيز در پي داشته است که از آن جمله مي توان به موارد زير اشاره نمود:


· اختلال در گردش خون
· سر گيجه
· از دست رفتن شديد آب بدن که در اصطلاح آن را دهيدراته شدن مي نامند.
· کرامپ عضلاني که در مورد آن در مقاله اي جداگانه مفصلا بحث کرده ايم.
· استفراغ
· کلاپس رگ هاي خوني که به معني مختل شدن خون رساني به بافت ها و اندام هاست.
· اسهال
· غش
· افت شديد فشار خون و غيره


شايد خطرنا ترين و کشنده ترين حالت استفاده از اين قبيل داروها افراط در مصرف آنها و يا استفاده همزمان اين دارو با ديگر داروهاي ادرار آور و يا همانگونه که به کرات نيز مشاهده شده است استفاده از اين دارو در کنار محدود کردن شديد مصرف آب در طول روز بوده است که در اين شرايط حتي خطر کم آبی بدن نيز فرد را تهديد مي کند.
اين دارو نيز از جمله داروهايي است که حتما بايد زير نظر پزشک مصرف شود. استفاده خودسرانه از اين دارو سلامت و حتي جان عده اي از ورزشکاران را از آنها گرفته است.

موارد مصرففوروزماید در درمان خیز ( همراه با نارسایی احتقانی قلب ، سیروز کبدی و بیماری کلیوی ) و کم ادراری ناشی از نارسایی کلیوی و زیادی خفیف تا متوسط فشارخون و به عنوان داروی کمکی در درمان بحران زیادی فشارخون مصرف می شود .

مكانیسم اثر و هشدارها :

۱ – این دارو در موارد بی ادراری و عیب کار کلیه باید با احتیاط فراوان مصرف شود .
۲ – این دارو ممکن است سبب بروز کمی پتاسیم و سدیم خون شود .
۳ – بیماران سالخورده ممکن است به اثرات این دارو بر روی فشار خون و الکترولیت ها حساستر بوده و در معرض خطر بروز کلاپس گردش خون و حملات ترومبوآمبولی باشند .

فارماكوكینتیكتقریباً ۷۰-۶۰ درصد فوروزماید پس از مصرف خوراکی جذب می شود .

غذا ممکن است سرعت جذب را بدون تغییر اثر مدری ، کم کند . پیوند فوروزماید به پروتئین بسیار زیاد است . نیمه عمر دارو ۱-۵/۰ ساعت است . متابولیسم دارو کبدی است .

اثر دارو از راه خوراکی پس از ۶۰-۲۰ دقیقه و از را تزریق وریدی پس از ۵ دقیقه شروع می شود . زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر مدر دارو ، از راه خوراکی ۲ – ۱ ساعت و از راه وریدی طی ۳۰ دقیقه است . اوج اثر کاهنده فشار خون این دارو تا چند روز پس از شروع دوره درمان ظاهر نمی شود .

طول اثر دارو از راه خوراکی ۸ – ۶ ساعت و از راه وریدی ۲ ساعت است . ۸۸ درصد فوروزماید از راه کلیه و ۱۲ درصد از راه صفرا و مدفوع دفع می شود .

موارد منع مصرف عوارض جانبی کمی سدیم خون ، کمی پتاسیم خون و کمی منیزیم خون ، آلکالوز ناشی از کمی کلرور خون ، افزایش دفع کلسیم ، کاهش فشار خون ، تهوع ، اختلالات گوارشی ، افزایش اوره خون و نقرس ، افزایش موقت غلظت کلسترول و تری گلیسیرید پلاسما با مصرف این دارو گزارش شده است .

تداخل های داروییمصرف همزمان لیتیم با فوروزماید ممکن است موجب بروز مسمومیت ناشی از لیتیم شود

اثرات ضد انعقادی داروهای ضد انعقاد در صورت مصرف همزمان با فروزماید ممکن است افزایش یابد .نكات قابل توصیه:

مصرف این دارو حتی در صورت احساس بهبودی باید ادامه یابد .
این دارو افزایش فشار خون را درمان نمی کند ، بلکه آنرا کنترل می نماید . از اینرو مصرف این دارو ممکن است تا آخر عمر ضروری باشد .
درطول مصرف این دارو احتمال بروز کمی پتاسیم خون وجود دارد ، از اینرو مصرف این دارو ممکن است مصرف مکمل های پتاسیم ضروری باشد .
در هنگام ایستادن به مدت طولانی، انجام فعالیت جسمانی یا در هوای گرم ، به علت اثر کاهنده فشار خون در حالت ایستاده ، باید احتیاط شود .
به عنوان پایین آورنده فسار خون از مصرف سایر داروها بخصوص داروهای مقلد سمپاتیک که نیاز به نسخه پزسک ندارند باید خودداری شود .
اگر برنامه مصرف دارو یکبار در روز باشد ، به منظور جلوگیری از تکرر ادرار در طول شب این دارو باید صبح مصرف شود .
اگر فوروزماید به رژیم درمانی فشارخون اضافه شود ، به منظور جلوگیری از افت شدید آن ، کاهش مقدار مصرف سایر داروهای کاهنده فشارخون ممکن است ضروری باشد .


اگر کم ادراری با حداکثر مصرف این دارو به مدت ۲۴ ساعت ادامه داشته باشد ، توصیه می شود مصرف دارو قطع شود .
احتمال بروز حساسیت به نور با مصرف فروزماید وجود دارد . از تماس بیش از حد با نور خورشید باید خودداری کرد .
درصورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو ، به محض به یادآوردن ، آن نوبت باد مصرف گردد ، مگر اینکه تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده باد .

دراینصورت ، مقدار مصرف بعدی نباید دوبرابر گردد .

موارد مصرف


* فوروزماید یا فروسماید در درمان:

1- ادم ناشی از نارسایی احتقانی قلب، سیروز کبدی و بیماری کلیوی

2- کم‏ ادراری ناشی از نارسایی کلیوی و زیادی خفیف تا متوسط فشارخون و

3- به عنوان داروی کمکی در درمان پُر فشاری خون مصرف می‏ شود.

* فارماکوکینتیک


تقریباً 60 تا 70 درصد فوروزماید پس از مصرف خوراکی جذب می ‏شود.

غذا ممکن است سرعت جذب را بدون تغییر اثر مُدری، کم کند.

پیوند فوروزماید به پروتئین بسیار زیاد است. نیمه‏ عمر دارو نیم تا یک ساعت است.

متابولیسم دارو کبدی است.

اثر دارو از راه خوراکی پس از 20 تا 26 دقیقه و از راه تزریق وریدی پس از 5 دقیقه شروع می ‏شود.

زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر مُدر دارو، از راه خوراکی 1 تا 2 ساعت و از راه وریدی طی 30 دقیقه است. اوج اثر کاهنده ی فشارخون این دارو تا چند روز پس از شروع درمان ظاهر نمی ‏شود.

طول اثر دارو از راه خوارکی 6 تا 8 ساعت و از راه وریدی 2 ساعت است.

88 درصد فوروزماید از راه کلیه و 12 درصد آن از راه صفرا و مدفوع دفع می ‏شود.

* هشدارها


1- این دارو در موارد بی ‏ادراری و عیب کار کلیه باید با احتیاط فراوان مصرف شود.

2- این دارو ممکن است سبب بروز کمی پتاسیم و سدیم خون شود.

3- بیماران سالخورده ممکن است به اثرات این دارو بر روی فشارخون و الکترولیت ‏ها حساس تر بوده و در معرض خطر بروز کلاپس گردش خون و حملات ترومبوآمبولی باشند.

* عوارض جانبی

کمی سدیم خون، کمی پتاسیم خون و کمی منیزیم خون، آلکالوز ناشی از کمی کلرور خون، افزایش دفع کلسیم، کاهش فشارخون، تهوع، اختلالات گوارشی، افزایش اوره خون و نقرس، افزایش موقت غلظت کلسترول و تری ‏گلیسرید پلاسما با مصرف این دارو گزارش شده است.

* تداخل های دارویی

مصرف هم زمان لیتیم با فوروزماید ممکن است موجب بروز مسمومیت ناشی از لیتیم شود. اثرات ضدانعقادی داروهای ضدانعقاد مانند آسپیرین، در صورت مصرف هم زمان با فوروزماید ممکن است افزایش یابد.

* نکات قابل توصیه


* مصرف این دارو حتی در صورت احساس بهبودی باید ادامه یابد.

* این دارو افزایش فشارخون را درمان نمی ‏کند، بلکه آن را کنترل می‏ نماید. از این رو مصرف این دارو ممکن است تا آخر عمر ضروری باشد.

* در طول مصرف این دارو، احتمال بروز کمی پتاسیم خون وجود دارد، از این رو ممکن است مصرف مکمل‏ های پتاسیم ضروری باشد.

* در هنگام ایستادن به مدت طولانی، انجام فعالیت جسمانی یا در هوای گرم، به علت اثر کاهنده فشارخون در حالت ایستاده، باید احتیاط شود.

* به عنوان پایین ‏آورنده ی فشارخون، از مصرف سایر داروها به خصوص داروهای مقلد سمپاتیک که نیاز به نسخه پزشک ندارند، باید خودداری شود.

* اگر برنامه مصرف دارو یک بار در روز باشد، به منظور جلوگیری از تکرر ادرار در طول شب، این دارو باید صبح مصرف شود.

* اگر فوروزماید به رژیم درمانی فشار خون اضافه شود، به منظور جلوگیری از افت شدید آن، کاهش مقدار مصرف سایر داروهای کاهنده فشارخون ممکن است ضروری باشد.

* اگر کم ‏ادراری با حداکثر مصرف این دارو به مدت 24 ساعت ادامه داشته باشد، توصیه می‏ شود مصرف دارو قطع شود.

* احتمال بروز حساسیت به نور با مصرف فوروزماید وجود دارد. از تماس بیش از حد با نور خورشید باید خودداری شود.

* در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو، به محض به‏ یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود، مگراین که تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، مقدار مصرف بعدی نباید دو برابر گردد.

* مقدار مصرف خوراکی بزرگسالان:

در درمان بی ‏ادراری:

ابتدا 20 تا 80 میلی‏ گرم به صورت مقدار واحد مصرف می‏ شود که سپس هر 6 تا 8 ساعت مقدار 20 تا 40 میلی‏ گرم به مقدار مصرف اضافه می ‏شود تا پاسخ مطلوب حاصل شود. مقدار نگه دارنده ی این دارو به صورت مقدار واحد یا در 2 تا 3 مقدار منقسم یک روز در میان یا 2 تا 4 روز متوالی، یک بار در هفته تجویز می ‏شود.

به عنوان کاهنده ی فشارخون:

ابتدا 40 میلی‏گرم 2 بار در روز و سپس مقدار مصرف بر اساس پاسخ بیمار تنظیم می ‏شود. بیشینه مقدار مصرف تا 600 میلی گرم در روز است.

خوراکی کودکان:

ابتدا 2 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به صورت مقدار واحد مصرف می‏ شود و سپس هر 6 تا 8 ساعت 1 تا 2 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به آن افزوده می‏ شود تا پاسخ مطلوب به دست ‏آید.

تزریقی بزرگسالان:

ابتدا 20 تا 40 میلی ‏گرم به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی یا وریدی می‏ شود و سپس هر 2 ساعت تا حصول پاسخ کافی، مقدار 20 میلی گرم افزوده می ‏شود. مقدار نگهدارنده بر اساس اندازه ‏گیری غلظت سرمی تعیین می ‏شود (1 یا 2 بار در روز).

* در خیز حاد ریوی (بدون بحران زیادی فشارخون) به عنوان مقدار شروع 40 میلی‏ گرم تزریق وریدی می ‏شود و در صورت عدم پاسخ کافی مجدداً پس از یک ساعت 80 میلی ‏گرم تزریق می ‏شود.

* به عنوان کاهنده ی فشارخون در بحران زیادی فشارخون در بزرگسالانی که کلیه ی سالمی دارند، مقدار 40 تا 80 میلی‏ گرم و در بحران زیادی فشارخون همراه با خیز ریوی یا نارسایی حاد کلیوی، مقدار 100 تا 200 میلی ‏گرم به صورت وریدی تزریق می ‏شود.

تزریقی کودکان:

ابتدا 1 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به صورت مقدار واحد، تزریق عضلانی یا وریدی می ‏شود و هر 2 ساعت 1 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به مقدار مصرف افزوده می ‏شود تا پاسخ مناسب حاصل شود.

* مقدار مصرف کلاسیک ( خوراکی ) :


بزرگسالان :

در درمان بی ادراری ابتدا ۸۰-۲۰ میلی گرم بصورت مقدار واحد مصرف می شود که سپس هر ۸ – ۶ ساعت مقدار ۴۰-۲۰ میلی گرم به مقدار مصرف اضافه می شود تا پاسخ مطلوب حاصل شود . مقدار نگهدارنده این دارو به صورت مقدار واحد یا در ۳ – ۲ مقدار منقسم یک روز درمیان یا ۴ – ۲ روز متوالی ، یکبار در هفته تجویز می شود . به عنوان کاهنده فشار خون ، ابتدا ۴۰ میلی گرم ۲ بار در روز و سپس مقدار مصرف براساس پاسخ بیمار تنظیم می شود . بیشینه مقدار مصرف تا ۶۰۰ میلی گرم در روز است .
کودکان : ابتدا ۲ mg/kg به صورت مقدار واحد مصرف می شود و سپس هر ۸ – ۶ ساعت ۲ – ۱ mg/kg به آن افزوده می شود .


* مقدار مصرف ( تزریقی ) :

بزرگسالان :

ابتدا ۴۰ – ۲۰ میلی گرم بصورت مقدار واحد تزریق عضلانی یا وریدی می شود و سپس هر ۲ ساعت تا حصول پاسخ کافی ، مقدار ۲۰ میلی گرم افزوده می شود . مقدار نگهدارنده براساس اندازه گیری غلظت سرمی تعیین میشود ( ۱ یا دو بار در روز ) . در خیز حاد ریوی ( بدون بحران زیادی فشار خون ) به عنوان مقدار شروع ۴۰ میلی گرم تزریق وریدی می شود و درصورت عدم پاسخ کافی مجدداً پس از یکساعت ۸۰ میلی گرم تزریق می شود .به عنوان کاهنده فشار خون در بحران زیادی فشارخون در بزرگسالانی که کلیه سالم دارند ، مقدار ۸۰ – ۴۰ میلی گرم و در بحران زیادی فشارخون همراه با خیز ریوی یا نارسایی حاد کلیوی ، مقدار ۲۰۰-۱۰۰ میلی گرم به صورت وریدی تزریق می شود .


کودکان :

ابتدا ۱mg/kg به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی یا وریدی می شود و هر ۲ ساعت ۱ mg/kg به مقدار افزوده می شود تا پاسخ مناسب حاصل شود .



این مطلب چقدر مفید بود ؟
3.4 از 5 (8 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits