شایع ترین علل کاهش شیر در گاوها

دلایل کاهش شیر گاو ها چیست؟

یکی از دلایل اصلی که افراد اقدام به پرورش گاو می‌کنند، شیر آن است. اما گاهی ممکن است شهر گاو‌ها به شدت کاهش پیدا کند. دلایل کاهش شیر گاو با توجه به نژاد گاو و شرایط نگهداری از آن، می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین باید به این موضوع دقت کافی را داشته باشید تا بتوانید مشکل پیش آمده را برطرف کنید.

همانطور که گفتیم، کاهش شیر گاو به دلایل گوناگونی بستگی دارد. برای مثال برخی از بیماری‌ها مثل کتوز و اسیدوز ممکن است تولید شیر گاوها را کاهش دهند. یکی دیگر از دلایل کاهش شیر گاو ممکن است عوامل تغذیه‌ای باشند. در برخی مناطق این حیوانات در اثر خشکسالی و کمبود کاه و علوفه شیرشان به شدت کم می‌شود.

علاوه بر عوامل گفته شده موارد دیگری نیز هستند که می‌توانند باعث کاهش شیر گاو شوند. مثلا محل نگه‌داری این حیوانات، ژنتیک و نژاد گاو و همینطور رفتار نامناسب افراد با آن، از دلایل کاهش شیر گاو هستند. البته نباید از این بابت نگران بود. چرا که با دانستن دلایل کم شدن شیر گاوها، می‌توان با رعایت برخی نکات، دوباره میزان شیر آن‌ها را افزایش داد. در این بخش اصلی‌ترین دلایل کاهش شیر گاو را به طور مختصر بیان می‌کنیم.

استرس گرمایی در گاوها

یکی از علت‌های کاهش شیر گاوها گرمای نامناسب محیط نگه‌داری آن‌هاست. با وجود اینکه می‌توان گرمای محیط را به وسیله فن‌ها و دستگاه‌های خنک کننده، تا حد زیادی کاهش داده و تنظیم کرد، اما این شرایط باز هم ممکن است برای سلامت گاو و تولید شیر آن مضر باشد. این اثرات منفی ممکن است تا حدود ۸ هفته در گاو باقی بمانند و تغذیه و تولید شیر آن را با مشکل مواجه کنند.

ناباروری

یکی دیگر از دلایل کاهش شیر گاو، ناباروری این حیوان است. در نتیجه ناباروری، شیر گاو کاهش پیدا می‌کند. گاوها معمولا تا ۳ ماه پس از زایمان، بیشترین شیر را تولید می‌کنند. دلیل آن هم آمادگی بالای آن‌ها برای باروری در این دوره است. ناباروری گاو‌های ماده ممکن است در اثر بیماری‌هایی از جمله عفونت رحم و کیست لوتئال اتفاق بیفتد. با درمان این بیماری‌ها می‌‌توان شیر گاو‌ها را افزایش داد.

ورم پستان

عفونت مزمن غدد پستانی گاو‌ها می‌تواند سبب از بین رفتن سلول‌های سوماتیک شود. این اتفاق معمولا کشنده بوده و برای گاو بسیار خطرناک است. عفونت مزمن غدد پستانی، از دلایل کاهش شیر گاو به شمار می‌رود.
این بیماری شایع در گاوها نشانه‌های مشخصی دارد. از جمله نشانه‌های عفونت غدد پستانی گاو، تورم و قرمز شدن پستان‌ها، مشاهده لخته‌های چرکی و عفونت در شیر گاو هستند.
برای درمان این بیماری، آنتی‌بیوتیک‌های قوی تجویز می‌شوند. دوره درمان آن هم نسبتا طولانی است. شیر این گاوها تا سپری شدن کامل دوره درمان و همچنین خروج دارو از همه قسمت‌های بدن گاو، قابل مصرف نیست.

لنگیدن

بروز مشکلات مختلف در پا، از جمله عفونت پا و هر نوع مشکلی که سبب ناباروری این حیوان شود،جزو دلایل کاهش شیر گاو است. در صورت وجود بیش از حد موادی مثل کربوهیدرات‌ها در تغذیه گاو، ناحیه شکمی این حیوان اسیدی شده و این به لنگیدن گاو منجر می‌شود. این اتفاق، در نهایت با کم شدن شیر گاو ممکن است باعث خاج شدن آن از دسته گاو‌های شیرده شود.

شلوغ بودن محل نگهداری حیوان

در برخی از دام‌داری‌ها ازدحام و شلوغی محیط نگه‌داری، باعث کاهش شیر گاو‌ها می‌شود. این شلوغی مخصوصا در زمان غذا دادن به گاو‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند. چون برخی از گاو‌ها به ویژه گاو‌های جوان ممکن است سهم کم‌تری از علوفه و کاه برده و به همین خاطر نتوانند میزان شیر قابل قبولی را تولید کنند. شلوغی محیط در زمان دوشیدن شیر گاو‌ها نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

وضعیت بدنی گاوهای شیرده

گاو‌هایی که به تازگی وارد دوره شیردهی شده‌اند، در ابتدا ممکن است توانایی کنترل انرژی و تولید شیر کافی را مداشته باشند. بنابراین عدم وجود انرژی کافی در گاو های جوان یکی از دلایل کاهش شیر گاو است که باید به آن توجه کنید. چراکه تعادل انرژی آن‌ها در وضعیت منفی قرار دارد و گاو تا حدی ضعیف می‌شود.

منبع شیر تولید شده توسط گاو‌های جوان اغلب بافت‌های چربی است که در بدن آن‌ها وجود دارد. حالا تصور کنید که به علت کمبود انرژی، این چربی‌ها سوزانده شده و از بین بروند. در این صورت میزان شیر دهی گاو‌ها کاهش می‌یابد.در این صورت انتظارات، از سوی گاو به خوبی برآورده نمی‌کنند.

روش پروار کردن گاوهای شیرده

می‌توان با رعایت اصول خاصی گاوهای شیرده را پروار کرده و میزان تولید شیر آن‌ها را بیشتر کرد.

در شرایطی مثل خشک‌سالی باید گاو‌ها باید همان وضعیت مطلوب گذشته را داشته باشند. اگر گاو‌ها همواره تغذیه مناسب را داشته و از آن‌ها به خوبی مراقبت شود، تولید شیرشان کاهش پیدا نخواهد کرد. در واقع یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش شیر گاو مساله تغذیه آن‌ها ست. برای همین است که باید هر چند ماه یک بار کاه و علوفه مصرفی دام را بررسی کرد و در صورت نیاز کیفیت آن را افزایش دهید. در زیر برخی اقدامات قابل انجام برای پروار کردن گاو شیرده را بیان کرده‌ایم.

مشورت با دامپزشک

اغلب مشکلات بالینی این حیوانات پر بازده، توسط افراد عادی قابل تشخیص نیستند. بلکه باید گاو‌ها توسط یک دامپزشک متخصص در این زمینه مورد معاینه قرار بگیرند. این مشکلات بالینی در گاو‌های جوان‌تر شایع‌تر هستند و می‌توانند موجب بروز مشکلاتی مثل کاهش ناگهانی اشتهای گاو و همینطور کاهش وزن و حجم توده‌های چربی موجود در بافت‌های بدن آن شوند. این مشکلات از دلایل مهم کاهش شیر گاو هستند.
در نتیجه برای جلوگیری از کاهش شیر گاو باید حتما با یک دامپزشک متخصص مشورت کنید و در صورت توصیه وی از مکمل های دام سنگین در غذای حیوان استفاده نمایید.

تهیه کردن علوفه دارای ذرت

در صورتی که کفیت تغذیه گاو‌ها را کاهش دهید و مواد مغذی مثل ذرت را از وعده غذایی آن‌ها حذف کرده و یا کم کنید، انرژی مورد نیاز گاو تامین نمی‌شود. ذرت جزو موارد مهمی است که به افزایش انرژی گاو و شیر تولیدی و افزون بر آن کیفیت شیر کمک می‌کند. اما در صورت کمبود آن در تغذیه گاو انرژی حاصل از این ماده مغذی تامین نشده و نتیجه کار کاهش تولید شیر خواهد بود.

علاوه بر این موارد، نشاسته موجود در دانه‌های ذرت به هضم آسان‌تر غذا توسط گاو کمک می‌مند. طبق تجربه، باکتری‌هایی که در شکم گاو وحود دارند، توانایی کم‌تری در برابر هضم مواد مغذی غیر از ذرت، از خود نشان می‌دهند. بنابراین شما می‌توانید با مشورت دامپزشک، میزان مناسبی از ذرت را با علوفه مصرفی گاو ترکیب کنید. با انجام این کار در واقع شما با عوامل و دلایل کاهش شیر گاو مقابله کرده‌اید.

انتقال گاوها به گله شیردوشی

شیوه انتقال گاوهای جوان که در اوایل شیردهی قرار دارند، در افزایش شیر گاوها نقش بسیار مهمی دارد.
در حقیقت این کار باید به صورت تدریجی صورت بگیرد. زیرا ورود ناگهانی گاو به گله باعث ایجاد استرس در آن‌ها شده و همین مساله باعث کاهش شیر گاو می‌شود. در مورد فضایی که گاو شیرده در گله شیر دوشی برای تغذیه در اختیار دارد نیز باید مراقب باشید. بهترین کار این است که یک محدوده تقریبا 40 اینچی را به هر یک از گاو‌های شیرده اختصاص دهید. همچنین امکان استراحت کافی و راحت بودن گاو در گله نیز می‌تواند به افزایش تولید شیر گاو منجر شود.
از جمله دلایل کاهش شیر گاو، شروع دوشیدن شیر گاو در زمان نامناسب است. بهتر است این کار را ۳هفته قبل از زایمان و یا اینکه ۳ هفته بعد از زایمان گاو انجام دهید.به علاوه تغذیه یکی از نکات بسیار مهم افزایش شیر گاو است. باید در تغذیه گاو مواد مغذی مختلف از جمله کربوهیدرات‌ها و فیبر وجود داشته باشد. بنابراین دقت در غذای مصرفی می‌توانید از کاهش شیر گاو پیشگیری کند.

نگهداری از گاو شیرده در دوران کم آبی

برخی از مناطق ایران، از لحاظ اقلیمی و به طور طبیعی، دارای شرایط آب و هوایی گرم و خشکی هستند. شهرهایی مثل یزد که در مجاورت کویر بوده و خشکسالی در آن‌ها بیشتر است. بدیهی است که در مناطق کم آب علوفه و غذای کافی برای گاو‌ها وجود ندارد. برای جلوگیری از کاهش شیر گاو باید راه حلی بیابید. خشک‌سالی نه تنها در دامداری‌ها بلکه در همه کار‌ها و مسائل اثرات منفی دارد. یکی از راه‌های مقابله با این مشکل، تهیه تفاله و ضایعات غذایی دیگر است که هزینه کم‌تری نیز نسبت به کاه و علوفه و ذرت دارد.

به طور کلی یک فرمول کاملا ساده برای تنظیم تغذیه مناسب گاو‌ها وجود دارد. به این صورت که در غذای گاو‌ها از ۵۵ درصد علوفه و کاه و ۴۵ درصد کنسانتره طبیعی استفاده کنید. عدم توجه به این موضوع نیز می‌تواند از دلایل کاهش شیر گاو خصوصا در دوران کم آبی شود.

منبع : سپهر جوان