پدیده وحشتناک سونامی چیست و چطور اتفاق می‌افتد؟

احتمالا شما هم تا به حال بارها کلمه‌ی سونامی را شنیده‌اید. کلمه‌ای که امواج جزر و مدی بزرگی را به یاد شما می‌آورد که می‌تواند دهکده‌های اطراف دریا را نابود کند. کلمه‌ی سونامی در زبان ژاپنی به معنی موج بندرگاه است. اما چنین پدیده‌ی خسارت باری چطور رقم می‌خورد؟

جالب است بدانید که سونامی با چیزی ورای خطر جزر و مد آب دریا ارتباط دارد. درواقع این پدیده با نیروی گرانشی بین خورشید و ماه گره خورده است. از بسیاری جهات، سونامی فقط نسخه‌ای بزرگتر از امواج معمولی است. این دسته از امواج دارای قله‌ها و فرورفتگی‌هایی هستند که بدون جابه‌جایی آب دریا از جابه‌جایی انرژی از طریق آب به وجود می‌آیند.

سونامی چطور اتفاق می‌افتد؟

اما تفاوت اصلی بین موج‌های عادی و موج های سونامی در منشا انرژی است. در مورد امواج اقیانوسی معمول انرژی جابه‌جایی موج از طریق باد تامین می‌شود. در حالی که سونامی‌ها از انرژی‌ای که منشا آن زیر آب است، نشات می‌گیرند. این انرژی می‌تواند ناشی از یک فوران آتشفشانی یا جابه‌جایی صفحات زیر دریا یا در حالت معمول ناشی از زلزله‌ی کف اقیانوس باشد. در همین راستا آزاد کردن مقدار زیادی انرژی در آب و ساطع شدن آن به سطح دریا عاملی برای جابه‌جایی آب و بالا بردن آن از سطح معمولی دریا است. اما از آنجایی که جاذبه آب را به سمت پایین می‌کشد، انرژی به شکل موج افقی به سمت بیرون حرکت می‌کند، بنابراین، سونامی متولد می شود.

به طور کلی این دسته از امواج با سرعت بیش از 500 مایل در ساعت حرکت می‌کنند و زمانی که از ساحل دور هستند، به سختی قابل تشخیص‌اند. اما زمانی که امواج سونامی به آب‌های کم عمق می‌رسند، پدیده‌ای به نام کم عمق شدن موج رخ می دهد و از آنجایی آب کمتری برای گذشت از آن وجود دارد، انرژی عظیمی فشرده می‌شود. در چنین موقعیتی سرعت موج کاهش می یابد، در حالی که ارتفاع آن به بیش از 30 متر می‌رسد. در چنین موقعیتی امواج سونامی می‌توانند به راحتی هر چیزی را از سر راه خود بر دارند.