دادگاه مناسب برای دادخواست مهریه کجاست ؟

به اجرا گذاشتن مهریه

معمولا خانم ها به دنبال وصول مهریه خود به عنوان حق وی و مردان به دنبال تقسیط و یا نپرداختن مهریه هستند.

معمولا مهریه مبالغ بالایی می باشد از این رو چالش ها و مشکلات زیادی نیز همیشه به دنبال خانم ها و آقایان در زندگی مشترک پدید می آید.

به محض عقد، زن مالک مهریه می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. به عبارت دیگر، زن به مجرد ازدواج حق مطالبه مهریه را خواهد داشت ولی تقدس کانون خانواده و وعایت مصالح و توان مالی طرف قرارداد را نیز باید در نظر گرفت.

اگر به اجرا گذاشتن مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایرانی تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد.

مراحل و شرایط به اجرا گذاشتن مهریه در قانون ایران

طبق قانون جدید، سقف مهریه یکصد و ده سکه طرح جدید اعلام شده است.

پس دو حالت پیش می آید:

1. به اجرا گذاشتن مهریه کمتر از ۱۱۰ سکه است که در این صورت باید تمامی مهریه پرداخت شود، در غیر این صورت برابر قانون رفتار خواهد شد. و یا مهریه دقیقا ۱۱۰ سکه است که باید تمامی مهریه پرداخت شود (طبق ماده ۲ قانون محکومیت های مالی کسانی که برای پرداخت ۱۱۰ سکه اقدام نکنند، راهی زندان می گردند.)
2. به اجرا گذاشتن مهریه بیش از ۱۱۰ سکه تعیین شده باشد که در این وضعیت، در ابتدا باید ۱۱۰ سکه مطابق قانون پرداخت گردد. (در صورت امتناع از پرداخت مهریه، مطابق ماده ۲ قانون محکومیت های مالی زندان در انتظار فرد خاطی است.) سپس دادگاه تمکن مالی فرد را بررسی کرده و مطابق وضعیت مالی و تمکن وی تصمیم گیری خواهد کرد.

برای اجرای مهریه به کجا مراجعه کنیم ؟

در صورتی که زوجه برای وصول مهریه به داگاه صالح دادخواست به اجرا گذاشتن مهریه تقدیم نماید، هزینه دادرسی به میزان بهای خواسته بر اساس مهرالمسمی با زوجه است و در صورت صدور حکم به نفع او، زوج علاوه بر پرداخت مهریه طبق ضوابط این آیین نامه مسول پرداخت هزینه دادرسی به مقدار مهر المسمی و ابطال تمبر به میزان مابه التفاوت خواهد بود.

همچنین در صورتی که زوجه برای انجام اقدامات قانونی خود به وکیل دادگستری نیز وکالت داده باشد، هزینه وکیل نیز از زوج قابل مطالبه است.

دادگاه صالح رسیدی به دادخواست مطالبه مهریه

محل اقامت خوانده (شوهر) مطابق ماده ۱۱ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه محل اقامت خوانده (زوج) در دعاوی مطالبه دین از جمله مهریه صالح به رسیدگی است.

دادگاه اقامتگاه خوانده

ماده ۱۱ – دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده ، در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد، درصورتی که‌درایران محل سکونت موقت داشته باشد، در دادگاه همان محل باید اقامه گردد و هرگاه در ایران اقامتگاه و یا محل سکونت موقت نداشته ولی مال‌ غیر منقول داشته باشد، دعوا در دادگاهی اقامه می‌شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است و هرگاه مال غیرمنقول هم نداشته باشد، خواهان در‌دادگاه محل اقامتگاه خود، اقامه دعوا خواهد کرد.

تبصره – حوزه قضایی عبارت است از قلمرو یک بخش یا شهرستان که دادگاه در آن واقع است. تقسیم‌ بندی حوزه قضایی به واحدهایی از قبیل‌ مجتمع یا ناحیه ، تغییری در صلاحیت عام دادگاه مستقر در آن نمی‌دهد.

دادگاه محل اقامت زن

بر طبق ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده به زوجه این امتیاز داده شده است که علاوه بر اقامتگاه شوهر، بتواند در دادگاه محل سکونت خود که ممکن است متفاوت از محل اقامت شوهر باشد اقامه دعوی کند.

بنابراین اگر زوجه در تهران باشد و زوج در اصفهان، زوجه می تواند در دادگاه خانواده تهران مطالبه مهریه کند.

ماده۱۲ـ در دعاوی و امور خانوادگی مربوط به زوجین، زوجه می ‌ تواند در دادگاه محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوی کند مگر در موردی که خواسته، مطالبه مهریه غیرمنقول باشد.

دادگاه محل ملک

اگر مهریه مال غیر منقول باشد بر طبق ماده ۱۲ قانون آیین دادرسی مدنی همچنین قسمت آخر ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده فقط بایستی در دادگاه محل مال غیر منقول (مثل خانه، مغازه و…) اقامه دعوی شود

بنابراین اگر از سند ازدواج زوج متعهد به انتقال پلاک ثبتی خانه ای در شهر مشهد شده و زوج ساکن شیراز است و زوجه ساکن تهران است می بایستی در دادگاه محل ملک یعنی مشهد اقامه دعوی شود.

‌ماده ۱۲ – دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول اعم از دعاوی مالکیت، مزاحمت، ممانعت از حق، تصرف عدوانی و سایر حقوق راجع به آن در‌دادگاهی اقامه می‌شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است، اگرچه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد.

دادگاه محل انعقاد نکاح

مطابق رای وحدت رویه ۷۰۵ مورخ ۱/۸/۸۶ دیوان عالی کشور گرفتن مهریه در دادگاه محل انعقاد نکاح هم جایز شمرده شده است.

بنابراین اگر عقد در دفتر ازدواجی در بندرعباس باشد و زوج ساکن بوشهر و زوجه ساکن اهواز، زوجه این امکان برای او فراهم است که بتواند در دادگاه خانواده بندرعباس که محل وقوع عقد بوده اقامه دعوی کند. البته شامل مهریه مال غیر منقول نمی شود

دادگاه خانواده تهران

اگر هیچ یک از زن و شوهر مقیم در ایران نباشند دادگاه خانواده تهران صالح به دعوی رسیدگی به مهریه است مگر این که مهریه مال غیر منقول (ملک) باشد که در آن خصوص توضیح داده شد

بر اساس ماده (1082)ق.م زن به ‌مجرد عقد مالک مهر می­شود و می­تواند هر تصرفی که بخواهد در آن بنماید .بر همین مبنا استنتاج می­گردد که مهریه از زمان وقوع عقد در مالکیت زن است و او می­تواند مهر خود را به هر شکل خواستار است استفاده کند شایان‌ذکر است مقوله طلب مهریه از بحث تمکین یا عدم تمکین متفاوت است.

مهریه می­تواند وجه رایج ، سکه یا ملک یا هر مال دیگری که قابلیت نقل‌وانتقال داشته باشد قرار گیرد. چنانچه مهریه وجه رایج باشد از آنجایی‌که برخلاف دیگر اموالِ قابل نقل‌وانتقال از جمله سکه یا زمین ممکن است براثر تورم سالانه ارزش خود را از دست بدهد.

بهترین روش به اجرا گذاشتن مهریه

بر اساس ماده (1082)ق.م وجه رایج منتاسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می­گردد محاسبه و پرداخت خواهد گردید مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحوه دیگری تراضی کرده باشند.

با عنایت به بند ب ماده 113 قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (مصوب 14/12/1395 مجلس شورای اسلامی) و آیین نامه اجرایی آن که مقرر می­دارد:

« مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء از طریق ادارات اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجرای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اجراء می‌شوند.

ادارات مذکور مکلفند بلافاصله پس از تقاضای اجرائیه نسبت به شناسایی و توقیف اموال مدیون اقدام کنند.

چنانچه مرجع مذکور نتواند ظرف مدت دو ماه از تقاضای اجراء، نسبت به شناسایی و توقیف اموال متعهد سند، اقدام کند یا ظرف مدت شش ماه نسبت به اجرای مفاد سند اقدام نماید، متعهدٌله سند می‌تواند با انصراف از اجرای مفاد سند به محاکم دادگستری رجوع نماید.»

و از آنجاییکه مطالبه مهریه نیز با استناد به سند رسمی صورت می­گیرد زوجه می بایست ابتدائاً از طریق مراجعه به اداره اجرای ثبت نسبت به مطالبه مهریه اقدام نماید و چنانچه اداره اجرای ثبت نتواند در مدت زمان 2 ماه از تاریخ تقاضای اجرای مهریه، مالی از اموال زوج شناسایی کند یا در فرض دیگر نتواند ظرف 6 ماه اجرای مفاد سند را به اتمام برساند آنگاه زوجه می­تواند برای مطالبه مهریه به مراجع قضایی صالح مراجعه کند.

وصول مهریه از طریق مراجعه به اجرای ثبت

در این روش زوجه می­تواند جهت وصول مهریه خود با در دست داشتن شناسنامه ، کارت ملی ،اصل سند ازدواج به دفترخانه­ای که ازدواج را ثبت کرده است مراجعه کرده و تقاضای صدور اجرائیه نسبت به مقداری از مهریه که خواستار است نمایید .

متعاقباً دفترخانه با اخذ هزینه برگ اجرائیه صادر می­کند. و در اصل سند ازدواج قید می­شود که نسبت به مقدار خواسته شده توسط زوجه اجرائیه صادر کردیده است.

علت درج این جمله در اصل سند ازدواج توسط دفتر ثبت ازدواج این است که زوجه دیگر نمی­تواند نسبت به مقدار خواسته شده از طریق دیگری اقدام نماید.

هم‌چنین دفتر ازدواج موظف است پس از اجرائیه مراتب آن را توسط پست پیشتاز به زوج ابلاغ نماید ، در مرحله بعد زوجه با در دست داشتن برگ اجرائیه به دایره اجرای اداره ثبت مربوطه مراجعه و پرونده تشکیل می­دهد ، اداره اجرا، نامه دیگری برای زوج ارسال می­کند ، تا ظرف 10 روز نسبت به پرداخت مهریه اقدام کند و ابلاغ می­کند در غیر این صورت اموال وی توقیف می­شود.

چنانچه زوج پس از گذشت 10 روز نسبت به پرداخت اقدام ننماید زوجه اموال زوج را برای توقیف معرفی می‌نماید تا نهایتاً پس از قیمت‌گذاری توسط یکی از کارشناسان رسمی مستقر در همان دایره اجرا به حراج یا مزایده گذاشته‌شده و از محل فروش آن مبلغ معادل مهریه زن پرداخت گردد.

وصول مهریه از طریق مراجعه به محاکم دادگستری

زوجه می­تواند جهت وصل مهریه از طریق دادگاه با مدارک لازم ازجمله شناسنامه ، کارت ملی ، سند ازدواج به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و پس از تنظیم دادخواست و پرداخت هزینه­های دادرسی و هزینه­های دفاتر خدمات قضایی دادخواست مربوطه را ثبت و به مراجع صالح ارسال کند.

همچنین چنانچه زوجه قصد توقیف اموال زوج را دارد شایسته است هنگام تقدیم دادخواست مراتب درخواست توقیف را در ستون تامین خواستهِ برگ دادخواست لحاظ نماید بر همین مبنا چنانچه مال معرفی‌شده مال غیرمنقول باشد(زمین ، ملک)د شماره پلاک ثبتی ملک حتماً باید مرقوم گردد.

زوجه می‌تواند به جهت پیگیری آسان­تر و دسترسی به مراحل دادرسی، پیگیری پرونده را از طریق سایت و با دریافت رمز پرونده از دفتر شعبه درخواست و دریافت نماید.

با توجه به بند (ج) ماده (9) قانون شورای حل اختلاف مصوب 10 آبان 1394 رسیدگی به دعاوی خانوادگی راجع به جهیزیه ، مهریه ، نفقه تا نصاب دویست میلیون ریال در صلاحیت شورای حل اختلاف می باشد.

بیشتر بخوانید:

شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی به چه دعاوی را دارد ؟

هم‌چنین ازآنجایی‌که دادخواست مطالبه مهریه ازجمله دعاوی مالی می­باشد ، نیازمند پرداخت هزینه دادرسی برابر دعاوی مالی است. شایان‌ذکر است در صورت عدم توانایی زوجه جهت پرداخت هزینه دادرسی می­تواند همزمان نسبت به ثبت دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نیز اقدام نماید.

بر اساس قانون برنامه پنجساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران (مصوب 14/12/1395 مجلس شورای اسلامی)

بیشتر بخوانید:

توقیف اموال برای مهریه چه شرایطی دارد ؟

شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر چیست ؟

مهریه دختر باکره چقدر است ؟

ابراء(بخشیدن مهریه ) چیست ؟ امکان رجوع از ابراء وجود دارد ؟