حضانت دختر بعد از سن بلوغ به کدام یک از والدین داده میشود ؟

حضانت به چه معناست ؟

مساله حضانت و سرپرستی فرزندان نیز یکی از مباحث مهم و اساسی است که قانون گذاران سهم به سزایی در نحوه ایفای نقش والدین در این خصوص را داشته اند .
حضانت کلمه ای عربی و در لغت به معنای پروردن است.

در اصطلاح عبارت است از نگهداری مادی و معنوی طفل توسط کسانی که قانون مقرر داشته است.

عده ای بر این باورند که حضانت « اقتداری است که قانون به منظور نگهداری و تربیت اطفال به پدر ومادر اعطا کرده است.»

بعضی دیگر ابراز داشته اند حضانت عبارت است از :« ولایت و سلطنت بر تربیت طفل و متعلقات آن از قبیل نگهداری کودک.»

شهید ثانی نیز در این باره گفته است «الحضانه ولایه علی الطفل و المجنون لفائده تربیت و ما یتعلق بها من مصلحت من حفظت و … »

دکتر لنگرودی نیز بیان می دارد که حضانت عبارت است از :« نگهداری مادی و معنوی طفل توسط کسانی که قانون مقرر داشته است. »

نهایتاً این که نظر به کاربرد کلمه (حضانت) در برخی از مواد مربوط به باب دوم کتاب هشتم در قانون مدنی ایران ، معلوم می شود که حضانت از نظر قانون مدنی ایران عبارت است از نگاهداری و تربیت اطفال.

حضانت طفل بر اساس قانون مدنی و قانون حمایت خانواده برای پسر و دختر تا هفت سالگی با مادر است.

حضانت فرزند از هفت سالگی تا سن بلوغ با پدر است .دختر تا نه سالگی و پسر تا پانزده سالگی بعد از سن بلوغ خود فرزند تعیین می کند که با چه شخصی زندگی کند و از حضانت خارج می گردد.

حضانت دختر بعد از بلوغ (9ساله)

در رابطه با حضانت دختر ۹ ساله می توان گفت که حضانت در لغت به معنای حفظ و مراقبت ، نگهداری و تنظیم روابط طفل با دنیای خارج است ، قانون مدنی تعریفی از حضانت ارائه نداده است.

اما در مواد ۱۱۶۸ تا ۱۱۷۹ قوانین مدنی و مواد ۴۰ تا ۷۴ فصل پنجم قانون جدید حمایت خانواده به مسئله ی تربیت و نگهداری فرزند پرداخته شده است .

حضانت فرزند دختر بعد از نُه سالگی با کسی است که خود وی انتخاب کند.

حضانت فرزند با ولایت و تربیت متفاوت است ؛ ولایت به معنی قدرت و اختیار قانونی جهت اداره اموال و امور مالی فرزند است که متعلق به پدر و جد پدری وی می باشد ،

تربیت نیز امری معنوی است ولی حضانت به معنی نگهداری از جسم فرزند و تربیت او می باشد .

بر اساس قوانین کشور ایران ، وظیفه حضانت دختر ۹ ساله و پایین تر و پسر تا سن ۱۵ سالگی بر عهده ی پدر و مادر می باشد، لذا والدین حق خودداری از حضانت فرزندان را ندارند ، از این رو بر اساس قانون ؛ حضانت حق و تکلیف والدین است و جز در موارد خاص ، قانون نمی تواند والدین را از حق حضانت فرزندان خود محروم سازد.

از سوی دیگر والدین نیز تا زمانی که زنده هستند و توانایی نگه داری از فرزندان خود را دارند ، مکلف به حضانت آنان هستند .

سن حضانت دختر در صورت طلاق والدین

با توجه به اینکه حضانت فرزندان بر عهده پدر و مادر می باشد ، آنها می توانند به نفع یکدیگر از حق حضانت خود صرف نظر کنند و اگر این امر بر خلاف مصلحت فرزند نباشد از نظر قانون معتبر خواهد بود با این حال پدر و مادر نمی توانند فرزند را بی سرپرست به حال خویش رها سازند .

چنانچه والدین از یکدیگر به واسطه طلاق جدا شوند ،

مادر در حضانت فرزند دختر و پسر تا ۷ سالگی بر پدر اولویت خواهد داشت و چنانچه مادر موافق باشد می تواند از فرزندان نگه داری نماید پس از این سن نیز اگر میان والدین در مسئله ی حضانت فرزندان اختلاف باشد ، معیار تعیین حضانت فرزند صرفا مصلحت فرزند خواهد بود ، از این رو ممکن است پس از ۷ سالگی نیز مجددا حضانت فرزند به مادر داده شود ، لذا حضانت دختر ۷ ساله با توجه به تشخیص دادگاه ممکن است به پدر یا مادر سپرده شود که در این مورد به شرایط پدر و مادر و تشخیص مصلحت فرزند توسط دادگاه بستگی دارد .

هنگامی که فرزندان به بلوغ می رسند ( دختر به ۹ سالگی و پسر به ۱۵ سال تمام ) دادگاه خود را فارغ از رسیدگی در خصوص حضانت دانسته و فرزند دختر یا پسر خود مختار هستند که یکی از والدین را انتخاب نمایند ، با این حال پدر موظف به تامین مخارج زندگی فرزند خواهد بود .

موافقت پدر با واگذاری حضانت

به موجب ماده 1168 قانون مدنی «نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.» و چون حضانت تکلیف پدر یا مادری است که دارای حق حضانت است، در صورت ذی‌ حق بودن نمی‌تواند از این تکلیف سرباز زند و آن را به دیگری واگذارد.

اگر حضانت طفل حق باشد ذی‌حق می‌تواند از آن صرف نظر کند یا به دیگری واگذارد؛ اما چون تکلیف ذی‌حق هم محسوب می‌شود نمی‌تواند از اجرای این تکلیف شانه خالی کند. بنابر این با وجود استدلال دادگاه موافقت کردن یا موافقت نکردن پدر در واگذاری حضانت به مادر نمی‌تواند علت صرف تغییر حضانت‌ کننده باشد.

ضمن اینکه همان‌گونه که ذکر شد در تعیین شخص دارای حضانت اراده پدر و مادر دخالت ندارد بلکه معیار اصلی در این امر مصلحت طفل است. بنابراین هرگاه مصلحت طفل برخلاف توافق پدر و مادر باشد، این توافق نمی‌تواند عملی شود؛ اما هرگاه توافق بر واگذاری حضانت بین پدر و مادر صورت گیرد و این توافق به مصلحت طفل باشد دادگاه می‌تواند مطابق با این توافق عمل کند و حکم به تغییر حضانت‌کننده صادر کند.

اداره حقوقی قوه قضاییه در پاسخ به این پرسش که آیا پدر می‌تواند حضانت فرزندش را در قبال مادر اسقاط کند؟

اعلام کرده است: «به موجب ماده 1168 قانون مدنی حضانت و نگهداری اطفال برای ابوین هم حق است و هم تکلیف قابل مصالحه نیست؛ زیرا حقوقی را که مقنن و شارع برای طفل پیش‌بینی کرده است جنبه امری برای مکلف دارد و اداره فردی نمی‌تواند چنین حکمی را تغییر دهد.

ماده 1172 قانون مدنی مقرر می‌د‌ارد: « هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده‌ی آن‌هاست از نگاهداری او امتناع کنند، در صورت امتناع یکی از ابوین، حاکم باید به تقاضای دیگری یا تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی‌العموم، نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده‌ی اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا مؤثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هر گاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.»

بیشتر بخوانید:

شرایط حضانت فرزند چیست؟ + مراحل قانونی گرفتن حضانت فرزند

۳۰ پرسش و پاسخ متداول در مورد حضانت فرزند