با داروی ضد قارچ وریکونازول آشنا شوید

معرفی داروی وریکونازول

وریکونازول (Voriconazole) یکی از داروهای ضدقارچ است که به منظور درمان عفونت‌های قارچی همچون درمان آسپرژیلوس مهاجم، کاندیدازیس مری، کاندیدیازیس خونی در بیماران غیر نوتروپنیک و کاندیدای منتشر پوست و احشا تجویز می‌شود. معمولا از این دارو برای درمان عفونت‌های خطرناک قارچی مقاوم به فلوکونازول استفاده می‌شود.

وریکونازول رشد و تکثیر قارچ های بیماری زا را متوقف می کند. این دارو بر روی هسته سلول قارچ تاثیر می گذارد و همچنین به دیواره سلولی قارچ آسیب وارد می کند. ووریکونازول در درمان آسپرژیلوس مهاجم، کاندیدیاز مری، عفونت های خطرناک ناشی از گونه های فوزاریوم و اسکدوسپوریوم استفاده می شود. آزول رده‌ای از ترکیبات ناجور حلقهٔ پنج عضوی است که دارای اتم نیتروژن و دست کم یک اتم غیرکربنی دیگر مانند نیتروژن، گوگرد یا اکسیژن در حلقه‌اند.

اشکال دارویی : وریکونازول در اشکال مختلفی همچون قرص، شربت و محلول تزریقی موجود است.

نام تجاری: Vfend

موارد مصرف وریکونازول

• درمان عفونت‌های قارچی

مکانیسم اثر وریکونازول

وریکونازول سنتز ارگوسترول ، جزئ کلیدی دیواره سلولی قارچ را از طریق مهار لانسترول 14-آلفا دمتیلاز وابسته به سیتوکروم P-450،مسئول تبدیل لانوسترول به ارگوسترول موجود در غشای سلول قارچی مهار می کند.که منجر به تجمع پیش سازهای استرول متیله و تخلیه ارگوسترول در غشای سلولی در نتیجه تضعیف ساختار و عملکرد دیواره سلولی قارچ می گردد.

فارماکودینامیک وریکونازول

وریکونازول یک عامل ضد قارچ تری آزول می باشد که برای درمان عفونت های قارچی استفاده می شود.

فارماکوکینتیک وریکونازول

فراهمی زیستی خوراکی ووریکونازول 96% تخمین زده می شود. وریکونازول 58% به پروتئینهای پلاسما متصل می شود. وریکونازول دارای متابولیسم کبدی است. وریکونازول بطور گسترده تحت متابولیسم کبدی قرار گرفته و با کمتر از 2% مقدار مصرفی به صورت دست نخورده از طریق ادرار دفع می گردد.

قبل از استفاده از وریکونازول

برخی از شرایط پزشکی ممکن است روی وریکونازول اثر بگذارد بنابراین اگر شرایط پزشکی خاص یا هر کدام از موارد زیر را دارید با پزشک یا داروساز مشورت کنید:

• اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید یا کودک را با شیر خود تغذیه می کنید.
• اگر در حال استفاده از داروهای با نسخه، بدون نسخه، داروهای گیاهی یا مکمل های رژیمی هستید.
• اگر به غذا، دارو یا ماده دیگری آلرژی دارید.
• اگر به دیگر آزول ضد قارچ ها (مانند فلوکونازول، ایتراکونازول) آلرژی دارید.
• اگر سابقه بیماری های قلبی (مانند بیماری ماهیچه قلب (کاردیومیوپاتی)، کند یا نامنظم بودن ضربان قلب) نوار قلب غیرعادی یا سطح کلسیم، منیزیم و پتاسیم خون پایین دارید.
• اگر بیماری کبدی مانند التهاب شدید کبد، مشکل کلیوی، مشکل لوزالمعده، سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری خونی (مانند سرطان مغز استخوان یا خون) دارید.
• اگر شیمی درمانی داشته اید یا عضو پیوند شده داشته اید.
• اگر در طول 24 ساعت اخیر فلوکونازول استفاده کرده اید.
• اگر در حال استفاده از ریتوناویر هستید. نباید وریکونازول با دوز مشخصی از ریتوناویر استفاده شود.
• برخی از داروها ممکن است با وریکونازول واکنش دهند. اگر در حال استفاده از دیگر داروها، مخصوصا داروهای زیر هستید به پزشک خود اطلاع دهید.
• داروهایی که ممکن است به کلیه آسیب برساند، زیرا خطر عوارض جانبی کلیه ممکن است افزایش یابد. اگر مطمئن نیستید داروهایتان ممکن است به کلیه صدمه بزند از پزشک یا داروساز سوال کنید.
• داروهایی که ممکن است خطر ابتلا به نوع خاصی از ضربان نامنظم قلب (سندرم کیو.تی) را افزایش دهند. بنابراین با پزشک یا داروساز در این زمینه مشورت کنید.
• دیگر داروهای بانسخه یا بدون نسخه (مانند داروهایی که برای درد، اضطراب، جلوگیری از بارداری، مشکلات جریان خون، رقیق شدن خون، سرطان، دیابت، سوزش معده، فشار خون بالا، کلسترول بالا،HIV، عفونت، ضربان نامنظم قلب یا دیگر مشکلات قلبی، مشکلات روانی، درد، تشنج، مشکلات معده یا روده)، محصولات مولتی ویتامین و یا مکمل های گیاهی یا رژیم غذایی (به عنوان مثال چای گیاهی، کوآنزیم Q10، سیر، جینسینگ، گل راعی) ممکن است با داروی وریکونازول واکنش داشته باشند.
• این لیست کاملی از تمام مواردی که ممکن است با وریکونازول واکنش نشان دهند نیست بنابراین با پزشک یا داروساز در این زمینه مشورت کنید.

چطور وریکونازول را مصرف کنید؟

• وریکونازول را طبق دستور پزشک مصرف کنید. برچسب روی دارو را برای راهنمایی دقیق دوز دارو بررسی کنید.
• یک بروشور اضافی همراه با وریکونازول در دسترس است. اگر سوالی درباره این اطلاعات دارید از داروساز یا پزشک خود سوال کنید.
• وریکونازول تزریقی باید در بیمارستان، کلینیک یا مطب توسط پزشک تزریق شود.
• اگر یک دوز وریکونازول را فراموش کردید با پزشک در مورد اینکه چه کاری باید انجام دهید تماس بگیرید.

مقدار مصرف وریکونازول

مقدار مصرف معمول برای آسپرژیلوس مهاجم:بزرگسالان:

• مقدار بارگیری: 6 mg/kg تزریق داخل وریدی هر 12 ساعت برای دو نوبت.

مقدار نگهدارنده:

• تزریق داخل وریدی: آسپرژیلوس مهاجم و عفونت های خطرناک ناشی از گونه های فوزاریوم و اسکدوسپوریوم:
• 4 mg/kg تزریق داخل وریدی هر 12 ساعت.

خوراکی:

• کمتر از 40 کیلوگرم :100 mg خوراکی هر 12 ساعت
• 40 کیلوگرم یا بیشتر: 200 mg خوراکی هر 12 ساعت

مقدار مصرف معمول برای آسپرژیلوس مهاجم:کودکان:

• 2 تا 11 سال:9 mg/kg تزریق داخل وریدی یا خوراکی هر 12 ساعت
• حداکثر مقدار مجاز:350 mg/dose

12 سال یا سنین بالاتر:

• مقدار بارگیری: 6 mg/kg تزریق داخل وریدی هر 12 ساعت برای دو نوبت.

مقدار نگهدارنده:

• تزریق داخل وریدی: آسپرژیلوس مهاجم و عفونت های خطرناک ناشی از گونه های فوزاریوم و اسکدوسپوریوم:
• 4 mg/kg تزریق داخل وریدی هر 12 ساعت.

خوراکی:

• کمتر از 40 کیلوگرم :100 mg خوراکی هر 12 ساعت
• 40 کیلوگرم یا بیشتر: 200 mg خوراکی هر 12 ساعت

مصرف وریکونازول در بارداری

D ( در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند. )

عوارض جانبی وریکونازول

• اعصاب مرکزی: گیجی، تب، توهم، سردرد.
• قلبی ـ عروقی: افزایش فشار خون، کاهش فشارخون، تاکیکاردی، گشادی عروق.
• چشم و دهان: دید غیرعادی، کروماتوپسی، فوتوفوبی، خشکی دهان.
• دستگاه گوارش: درد شکمی، اسهال، تهوع و استفراغ.
• کبدی: زردی انسدادی.
• متابولیک: هایپوکالمی، هایپومنیزیمی.
• پوست: خارش، راش.
• سایر عوارض: لرز، ادم محیطی.

مسمومیت با وریکونازول و درمان آن

مصرف بیش از حد وریکونازول باعث فوتوفوبی می‌شود. همودیالیز ممکن است به خارج نمودن دارو و حامل آن از بدن کمک کند.

تاثیر وریکونازول برآزمایشات تشخیصی

• کاهش پتاسیم خون
• افزایش کراتینین
• افزایش آلکالین فسفات
• افزایش ALT
• افزایش AST
• افزایش بیلی روبین خون

موارد منع مصرف وریکونازول

وریکونازول را استفاده نکنید اگر:

• به هر کدام از عناصر وریکونازول آلرژی دارید.
• سطوح کلسیم، منیزیم یا پتاسیم خونتان پایین است و درمان نشده است.
• در حال استفاده از آستمیزول، باربیتورات (به عنوان مثال فنوباربیتال)، کاربامازپین، سیزاپراید، دی هیدروارگوتامین، ارگوتامین، اِوِرولیمِس، فلوکونازول، پیموزاید، کینیدین، rifabutin، ریفامپین، sirolimus، گل راعی و ترفنادین.
• در صورت استعمال هر یک از موارد بالا با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی وریکونازول

• بنزودیازپین‌ها
• بلوکرهای کانال کلسیم
• لوواستاتین
• امپرازول
• سولفونیل اوره‌ها
• آلکالوئیدهای وینکا (مثل وین‌کریستین)
• سیکلوسپورین و تاکرولیموس
• آلکالوئیدهای ارگوت (مثل ارگوتامین)
• سیرولیموس و فنی‌توئین

داروهای زیر ممکن است سطح وریکونازول را کاهش دهند:

• باربیتوراتها (مصرف طولانی مدت)، کاربامازپین، افاویرنز، ریفامایسین‌ها، ریتوناویر و فنی‌توئین.
• وریکونازول در مصرف همزمان با وارفارین ممکن است باعث افزایش بارز PT و INR شود.
• مصرف همزمان مهار کننده‌های پروتئاز HIV (آمپرناویر، نلفیناویر، ساکوئیناویر) و دلاویردین با وریکونازول ممکن است باعث افزایش سطح هر دو دارو شود.
• مصرف همزمان داروهای ضد بارداری حاوی اتینیل استرادیول و نورتیندرون با وریکونازول ممکن است اثر و عوارض هر دو دارو را افزایش دهد.
• وریکونازول ممکن است باعث افزایش سطح پیموزاید و کینیدین و در نتیجه طولانی شدن فاصله QT و بروز آریتمی Torsade de Pointes شود. از مصرف همزمان این داروها خودداری کنید.

اطلاعات ایمنی مهم در رابطه با وریکونازول

با پزشک یا دندانپزشک خود در مورد اینکه وریکونازول استفاده کرده اید قبل از دریافت هر گونه خدمات بهداشتی، دندانسازی، اورژانسی یا جراحی، صحبت کنید.

• وریکونازول ممکن است سبب تاری دید یا حساس شدن چشم ها به نور شود. اگر مشروبات الکلی یا داروی خاصی استفاد می کنید این عوارض ممکن است نگران کننده باشد. وریکونازول را با احتیاط استفاده کنید. تا زمانی که وریکونازول استفاده می کنید رانندگی یا فعالیتی که نیاز به هوشیاری دارد انجام ندهید.
• تا زمانی که در حال استفاده از وریکونازول هستید از رانندگی در شب بپرهیزید.
• وریکونازول ممکن است سبب شود پوستتان به راحتی دچار آفتاب سوختگی شوید بنابراین تا زمانی که تحت تاثیر این دارو هستید از نور آفتاب، لامپ های خورشیدی و یا برنزه کردن خودداری کنید. از کرم ضد آفتاب استفاده کنید یا اگر قرار است مدت طولانی بیرون باشید از روپوش محافظ استفاده کنید.
• در موارد نادر برخی بیماران این واکنشها را با مصرف وریکونازول تجربه می کنند. اگر با مصرف این دارو دچار سرخی، تب، عرق، تپش قلب، سفت شدن قفسه سینه، تنفس کوتاه، ضعف، حالت تهوع، خارش یا دانه ها شدید، سریع به پزشک اطلاع دهید.
• انواع خاصی از سرطان های پوست (مانند ملانوما، سرطان سلول سنگفرشی) در بیمارانی که از وریکونازول برای یک دوره طولانی استفاده کرده اند و به نور خورشد حساس شده اند گزارش شده است. اگر متوجه یک تغییر در ظاهر خال گوشتی یا تغییرات غیر معمول در پوست خود شدید با پزشک مشورت کنید.

توصیه‌ها و مراقبت‌های پرستاری حین مصرف وریکونازول

• در شروع و حین درمان، تست‌های عملکرد کبدی باید پایش شود. در صورت بروز علایم و نشانه‌های آسیب کبدی، مصرف دارو باید متوقف شود.
• فرم وریدی در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی متوسط تا شدید باید با احتیاط تجویز شود.
• فرم تزریقی فقط بصورت انفوزیون قابل استفاده است.
• در صورت دریافت طولانی مدت داروسیستم بینایی بیمار باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
• در بیمارانی که از قبل مشکل کبدی دارند، تجویز وریکونازول به تعدیل دوز نیاز دارد.
• مصرف این دارو در بیمارانی که مبتلا به عدم تحمل لاکتوز باید با احتیاط مصرف شود.
• دارو را نباید همراه فرآورده‌های خونی و هر مکمل الکترولیتی تجویز نمود.

دارو های مشابه وریکونازول

• ایتراکونازول
• پوساکونازول
• فلوکونازول
• کتوکونازول
• مایکونازول

بیشتر بخوانید:

همه چیز در مورد داروی نیستاتین NYSTATIN

موارد مصرف قرص فلوکونازول یا دیفلوکان و عوارض جانبی این دارو

همه چیز در مورد داروی کتوکونازول

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم