دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
فواید مکمل روی (Zn زینک)
3
زمان مطالعه: 12 دقیقه
خواص روی چیست و چرا به آن نیاز داریم؟روی (Zn زینک) یک فلز واسطه متعلق به گروه ۱۲ جدول تناوبی است. به عنوان یک "عنصر کمیاب ضروری" ، روی اهمیت بیولوژیکی قابل توجهی برای گیاهان و حیوانات دارد.

خواص روی چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

روی (Zn زینک) یک فلز واسطه متعلق به گروه ۱۲ جدول تناوبی است. به عنوان یک "عنصر کمیاب ضروری" ، روی اهمیت بیولوژیکی قابل توجهی برای گیاهان و حیوانات دارد. این عنصر مسئول عملکردهای مختلفی در بدن انسان است و فعالیت ۱۰۰ آنزیم مختلف را تحریک می‌کند. در این مقاله قصد داریم برخی از مزایای روی برای سلامتی را بیان کنیم. تنها مصرف بسیار کمی از روی برای به دست آوردن مزایای آن کافی است.

اخیرا مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مجاز برای زنان ۸ میلی گرم در روز و برای مردان ۱۱ میلی گرم در روز می‌باشد. نبود مقدار کافی از روی در بدن، باعث می‌شود فرد در معرض بیماری‌های مختلف قرار گیرد. تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود روی مسئول ۸۰۰۰۰۰ مرگ و میر در کودکان است. این عنصر به طور طبیعی در انواع مختلفی از غذاها یافت می‌شود اما می‌توان آن را در مکمل‌ها نیز پیدا کرد.با دلگرم همراه باشید.

خواص روی چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

نیاز روزانه افراد به روی

بررسی های انجام شده نشان می دهد که نیاز خانم ها به این عنصر مهم و ضروری ، روزانه حداقل 10 میلی گرم و نیاز آقایان روزانه حداقل 12 میلی گرم است. بیشتر دیده می شود که مقدار مصرف روی بسیار کمتر از مقدار مورد نیاز است.مراکز تغذیه ی کشور آلمان و آمریکا توصیه می کنند که برای پیشگیری از امراض حاصل از کمبود روی ، خانم ها باید روزانه 12 میلی گرم و آقایان 15 میلی گرم روی مصرف کنند. اصولاً دوز 15 میلی گرم در روز را حد متوسط دریافت روی می دانند. دوز درمانی توسط روی روزانه حدوداً 50 میلی گرم است. تامین روی به صورت ترکیب " گلوکونات روی " برای بدن بسیار خوب و قابل تحمل است و به خوبی جذب می شود...

به یاد داشته باشید تمام مکمل های روی بایستی همراه با غذا مصرف شوند تا از ایجاد تهوع جلوگیری شود.توجه داشته باشید، افرادی که برای مدت طولانی روزانه 50 تا 300 میلی گرم روی مصرف می کنند، می توانند دچار اختلال در جذب آهن و مس شده و به کمبود این دو املاح در بدن دچار شوند. حتی دیده شده است کسانی که روزانه 2 گرم روی به مدت طولانی خورده اند، علائمی مثل استفراغ ، تهوع ، دردهای شکمی و تب را نشان داده اند.

افرادی که دچار ناراحتی هایی کبدی و روده ای هستند، بایستی قبل از مصرف مکمل های روی، حتماً با پزشک خود مشورت کنند.غلظت روی در پوست و چشم بیشتر از سایر اندام های بدن است. مصرف روی در سوختگی ها، اعمال جراحی و بهبود زخم های بدن ضروری است. روی باعث بهبود هر چه سریع تر زخم ها می شود و کمبود روی بهبود زخم ها را به تعویق می اندازد؛ به ویژه در بیماران دیابتی این نکته حائز اهمیت است؛ زیرا همان طور که می دانید یکی از مشکلات بیماران دیابتی ، زخم های پا و عفونت این زخم ها است که حتی می تواند به قطع عضو هم منجر شود. بنابراین وجود روی کافی در برنامه ی غذایی این افراد بسیار مهم است. مصرف روی در ترمیم سوختگی ها، زیاد بوده و به طور معمول در خون بیماران دچار سوختگی، کمبود روی مشاهده می شود و با دادن روی اضافی می توان، بهبود و ترمیم زخم را تسریع کرد. این مسئله حتی در سوختگی های درجه 3 به دنبال مصرف محلول ها و ترکیبات حاوی روی به اثبات رسیده است و هم اکنون نیز از این ترکیبات ( مانند پماد زنیک اکساید و ... ) استفاده می شود.

به عبارتی روی به عنوان ترمیم کننده ی بافتی و پوستی شناخته شده است. افرادی که از اگزما و حساسیت زجر می برند، به طور معمول دارای روی کمتری در خون خود هستند و می توان با دادن 30 میلی گرم روی ( که معادل 200 میلی گرم گلوکونات روی است ) بهبود آنها را تسریع کرد.نکته دیگر در مورد مصرف روی در بیماران دیابتی این است. میزان عنصر روی در لوزالمعده افراد سالم دو برابر دیابتی هاست که می تواند نشانه دهنده نقش آن در تولید انسولین باشد. مشاهده شده است که کمبود روی در خون باعث کاهش انسولین می شود. کمبود روی به صورت مزمن و دائمی صدمه ی بزرگی به سلول های بتا در لوزالمعده که انسولین ترشح می کنند، می زند و در سنین بالا، افرادی که به مدت طولانی مدت دچار کمبود روی هستند، ممکن است به دیابت نوع 2 مبتلا شوند.

مکمل زینک

به طور کلی می توان گفت که در خون اکثر افراد دیابتی ، کمبود روی دیده می شود و متاسفانه دفع روی در ادرار آنها مشاهده می شود، بنابراین رساندن روی اضافی به بدن بیماران دیابتی ضروری است.فقر روی به ویژه در دیابتی ها ، زخم های مزمن ورید پا را ایجاد می کند که گاهی منجر به قطع انگشتان پا می شود. با دادن روی اضافی ، نه تنها زخم های دیابتی ها زودتر ترمیم می شود، بلکه سطح سیستم ایمنی بدن نیز افزایش می یابد.به دنبال افت سیستم ایمنی در اثر کمبود روی ، بیماری های خود ایمنی مثل آرتریت روماتوئید ، لوپوس1 ، شوگرن2 ، پسوریازیس3 و ... افزایش می یابد.

کمبود روی در مردان و زنان موجب اختلال در باروری می شود. اغلب مردان و زنان ناباور که جهت درمان مشکل خود اقدامات زیادی انجام داده اند، باید مسئله ی کمبود روی را نیز در نظر گرفته و نسبت به رفع آن اقدام کنند.نقصان روی در بدن خانم های باردار می تواند منجر به رشد ناکافی و کند جنین و یا زایمان زودرس می شود.یکی از علل میوم رحم4 و کیست پستان در خانم ها، کمبود روی می باشد و دیده شده است که با تجویز روی بهبودی در آنها حاصل شده است. همچنین دیده شده است که در خانم هایی که دچار عفونت های قارچی دستگاه تناسلی می شوند و به هیچ درمان منظم دارویی جواب نمی دهند، تجویز روی به مقدار کافی، باعث بهبودی آنها شده است.همچنین نقش روی در بهبود ریزش مو به اثبات رسیده است و امروزه کمبود روی را از علل مهم ریزش مو می دانند، که البته بایستی سایر علل ریزش مو مانند کمبود ویتامین ها ، کم خونی و ... را نیز باید مد نظر قرار داد.

* کمبود روی در کودکان همراه با بی اشتهایی ، اختلال چشایی در طعم غذا، پیکا ( حالتی شبیه ویار حاملگی )، بی حالی، غش، اختلال رفتاری و وقفه در رشد است. همچنین در نوجوانان به صورت تاخیر در بلوغ جنسی و ظاهر نشدن صفات ثانویه ی جنسی بروز می کند.

* کمبود روی در افراد مسن ، اختلال تعادل در هنگام راه رفتن ایجاد می کند که با تجویز داروی روی قابل درمان است.

* روی در تشکیل هموگلوبین نقش دارد و در مواردی تجویز روی همراه دیگر نیازها، این عارضه را درمان می کند. روی در رشد فیزیکی بدن موثر است. همچنین کوتاهی قد و کمبود وزن در کودکان ایرانی با تجویز روی قابل درمان است و باید دریافت روی به مقدار کافی توسط مادر در دوران بارداری و شیردهی مدنظر قرار گیرد.

جذب روی آسان نبوده و دفع آن نیز به سختی صورت می گیرد ، به همین دلیل در تجویز روی و استفاده از آن باید این مسئله را در نظر گرفت. به علت آنکه روی در قسمت ابتدایی روده ی کوچک جذب می شود، پروتئین در جذب آن دخالت دارد و لازم است کمبود پروتئین در افراد دچار نقص روی درمان شود.

چه موادی حاوی روی هستند؟

منابع غنی روی شامل جگر ، گوشت قرمز ، مرغ ، بوقلمون ، ماهی ، میگو ، تخم مرغ ، شیر و لبنیات ، غلات سبوس دار ، آجیل ، بادام زمینی ، مخمر ، گردو ، عدس ، انواع لوبیا ، تخمه کدو و سایر انواع تخمه هاست.

به طور تقریبی در هر گرم گوشت 3 تا 5 میلی گرم روی وجود دارد. نان سفید، چربی ها و شکر فاقد روی هستند.

با خوردن هر 100گرم عدس یا نخود یا گندم سبوس دار می توان 4 تا 5 میلی گرم روی به بدن رساند. در هر 100 گرم سبوس گندم یا هر 100 گرم ذرت، 3 میلی گرم روی وجود دارد.

تخم کدو حاوی روی فراوان است که خوشبختانه در ایران بیشتر از سایر کشورها استفاده می شود که در هر 100 گرم آن 5/6 تا 5/7 میلی گرم روی یافت می شود.

جالب است بدانید که جوانه گندم حاوی 17 میلی گرم روی و به عبارتی غنی از روی است و خوردن آن به تمام افراد توصیه می شود.

در هر 100 گرم جگر گوساله ، 8/7 میلی گرم روی وجود دارد.

فواید روی

در کل، با مشاهده علائم زیر شاید دچار کمبود روی باشید، پس با مراجعه به پزشک و دادن آزمایش خون از مقدار

این عنصر در بدن خود مطمئن شوید:

1- زخم های طولانی مدت

2- ریزش مو، اختلال در رشد ناخن ها و پوسیدگی دندان ها

3- اختلالات باروری و کاهش میل جنسی

4- اسیدوز خفیف در خون

5- کندی رشد بچه ها

6- خشکی پوست و اگزما

7- عفونت های مکرر

8- کاهش اشتها

9- اختلالات حس بویایی ، بینایی و چشایی ( تشخیص ندادن طعم غذاها )

10- نداشتن تمرکز حواس

11- زخم معده

12- اختلال در جذب ویتامین A در بدن

مکمل زینک

كدام نوع بهتر است ايراني يا خارجي؟

سولفات روی رايجترين مكمل قابل استفاده روی است و نسبت به ساير اشكال كمترين قيمت را دارد اما حداقل جذب را دارد و باعث آشفتگی معده مي شود. پزشك معالج معمولاً 220ميلي گرم از سولفات روی را كه حاوي تقريباً 55 ميليگرم عنصر روی است، تجويز مي كند. شكل های قابل جذب تر كه قابل دسترس هستند عبارتند از: پيكولينات روی، سيترات روی، استات روی، گيسرات روی و مونوميتونين.

شربت زينك بهتر است يا قرص يا كپسول؟

در مورد کودکان بیشتر شربت و بالغین قرص يا كپسول.

چه افرادي نبايد از اين مكمل استفاده كنند؟

افرادی که دچارناراحتی های کبدی ورودهای اند، بایستی قبل از مصرف مکمل های حاوی روی، حتما با پزشک خود مشورت داشته باشند

عوارض مصرف اين مكمل؟

بيشتر مواد معدنی كمياب، در صورت مصرف بيش از حد براي بدن سمی هستند و اين نكته در مورد روی صدق مي كند. نشانه هاي مسموميت عبارتند از: آشفتگی معده، استفراغ و معمولاً وقتی ايجاد مي شود كه 2000 ميلي گرم و يا بيشتر مصرف شده باشد. مطالعات نشان مي دهد كه تا 150 ميليگرم روی خطری ندارد اما معمولاً اين ميزان مورد نياز نيست و با استفاده بدن از عناصر ديگر تداخل دارد. تحقيقات نشان ميدهد كه مصرف روزانه كمتر از 50ميلي گرم مصرف مطمئنی است اما اطلاعاتي در مورد مصرف طولانی مدت اين مقدار روی در دسترس نيست.

يك عارضه جانبی منفی شناخته شده از روي اين است كه ميزان زياده روی باعث كاهش HDL(كلسترول خوب بدن) و افزايش LDL (كلسترول بد بدن) مي شود. بعضی از تحقيقات نشان مي دهد كه مصرف خيلی زياد روی باعث كاهش عملكرد ايمني مي شود در حالي كه مطالعات ديگر اين نظر را تاييد نمي كند. اگر سولفات روی باعث تحريك معده شود شكل ديگری از روی براي مثال سيترات روي را مصرف كنيد و قبل از آن با پزشك مشورت كنيد. ساير عوارض جانبی از مسموميت با روی عبارتند از:سرگيجه، سردرد، خواب آلودگی، افزايش تعريق، ناهماهنگي عملكرد عضلات، عدم تحمل الكل، توهم و كم خونی.

حتما بايد توسط پزشك تجويز و مصرف شود؟

بله چون در بسیاری موارد مصرف آن ضروری نیست.

آيا اين مكمل جايگزين غذايي هم دارد؟

به طور تقریبی در هر گرمگوشت3تا 5میلی گرم روی وجود دارد . نانسفید ،چربی وشکرفاقدروی هستند . گوشت،جگر، تخم مرغ، میگو ،گندم سبوس دار ، تخم کدو حلوایی وگوجه فرنگی از روی غنی هستند. با خوردن هر 100 گرم عدس یا نخود یا گندم آسیاب نشده میتوان 4 تا 5 میلی گرم روی وارد بدن کرد . در هر صد گرم سبوس گندم یا هر صد گرم ذرت، 3میلی گرم روی به بدن می رسد.

تخم کدو حاوی روی فراوان است که خوشبختانه در ایران بیشتر از سایرکشور ها استفاده می شود . در هر 100 گرم آن 5/ 6 تا 5/7 میلی گرم روی دریافت می شود. جالب است که بدانید ، جوانه گندم، حاوی 17 میلیگرم روی ، و به عبارتی غنی از روی است و خوردن آن به تمام افراد توصیه می شود. در هر 100 گرمجگرگوساله ، 8/7 میلی گرم روی وجود دارد. ماده ی غذایی پر اهمیت در رساندن روی به بدن ، صدف خوراکی است که در هر 100 گرمآن 60- 59 میلی گرم روی وجود داشته و بسیار غنی است که البته در ایران مصرف نمی شود.

از بين محصولات مختلف موجود در داروخانه چطور بهترين انتخاب را داشته باشيم؟

سولفات روی رايجترين مكمل قابل استفاده روی است.

هر نكته اي كه لازم است خوانندگان همشهري از مكمل زينك بدانند

به دنبال افت سیستم ایمنی در اثرکمبود روی ، بیماری های اتوایمیون ( خود ایمنی ) مثلآرتریت روماتویید،لوپوس،شوگرن،پسوریازیسو . . . افزایش می یابد. نقصان روی در مردان وزنان موجب اختلالات باروری می شود. اغلب مردان وزنان که جهت درمان مشکل خود اقدامات زیادی انجام داده اند، بایدمسئله ی کم بودن روی را نیز در نظر گرفته و نسبت به رفع آن اقدام کنند.نقصان روی در بدن خانم های باردار می تواند منجر به رشد نا کافی و کند جنین و یازایمان زودرس شود. یکی از علل میومرحمو کیست های پستان در خانم ها، کمبودروی می باشد و دیده شده است که با تجویز روی به بدن آن ها بهبودی حاصل شده است.

همچنین دیده شده است که در خانم هایی که دچار عفونت های راجعه قارچی دستگاه تناسلی می شوند و به هیچ درمان منظمدارویی جواب نمی دهند، تجویز روی به مقدار کافی، باعث بهبود آن ها شده است.همچنین مصرف روی در بهبود ریزش مو به اثبات رسیده است و امروزه کمبود روی را از علل مهم ریزش مو می دانند، که البته بایستی سایر علل ریزش مو مانند کمبودویتامینها ، کم خونی و . . . نیز مد نظرقرار گیرد.

کمبود روی در کودکان همراه با بی اشتهایی، اختلال چشایی طعم غذا، پیکا ( حالتی شبیهویارحاملگی )، بی حالی، غش، اختلال رفتاری و وقفه در رشد، خود را نشان می دهد ، هم چنین در نوجوانان به صورت تاخیربلوغ جنسی و ظهور نکردن صفات ثانویه جنسی بروز می کند. کمبود روی در افراد مسن، در هنگام راه رفتن ، اختلال تعادل را ایجاد می کند که با تجویز داروی روی قابل درمان است.

روی در تشکیل هموگلوبین دخالت دارد و در مواردی فقط تجویز روی همراه دیگر نیاز ها، این عارضه را درمان می کند . روی در رشد فیزیکی بدن مؤثر است، هم چنین کوتاهی قد و کمبود وزن در کودکان ایرانی با تجویز روی قابل درمان است وبهتر می باشد که رساندن روی به مقدار کافی به بدن مادر در دوران بارداری و شیردهی مد نظر قرار گیرد.

منبع:ادکوان؛مجله سلامت

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی



این مطلب چقدر مفید بود ؟
5.0 از 5 (3 رای)  
توجه: مطالب پزشکی و سلامت مجله دلگرم ، از منابع معتبر داخلی و خارجی تهیه شده اند و صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند ، لذا توصیه پزشکی یا درمانی تلقی نمی شوند ، چنانچه مشکل پزشکی دارید حتما برای تشخیص و درمان به پزشک یا متخصص مراجعه کنید.

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits