دیابت
دیابت یا مرض قند یکی از بیماری های شایع در دنیا است و باعث ناتوانی بدن در تولید انسولین و یا مقاومت آن در برابر انسولین تولید شده می شود، در نتیجه سطح قند خون بالا می رود.
با فرا رسیدن تابستان و بالا رفتن دمای هوا مشکلات این بیماری دو چندان می شود اما با رعایت چند نکته می توان از این مسأله جلوگیری کرد.
مشکلات افراد دیابتی در تابستانی
بیماران مبتلا به دیابت در فصل تابستان علاوه بر مصرف انواع میوهها، نوشیدن مقدار فراوان آب خنک و مواجهه با گرما و عوارض آن، به انواع ورزشها و فعالیتهای جسمی و تفریحی میپردازند.
ورزش و فعالیت جسمی نیز اگرچه برای بیماران مبتلا به دیابت مفید است اما باید تحت شرایطی انجام شود.
حتی هر ورزش و فعالیتی برای هر بیماری توصیه نمیشود و این موضوع بستگی به شدت بیماری، جثه بیمار، عوارض دیابت و عادت فرد به ورزش دارد.
حتی در یک فرد بیمار زمان، شدت و نوع ورزشکردن از وقتی به وقت دیگر متفاوت است و بخشی از آن مربوط به میزان قند خون او است.
فصل تابستان، هنگام مسافرت است و بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نیز به مسافرتهای دور و نزدیک میروند.
همانطور که همه میدانیم، جزو لازم و ضروری مسافرت موضوع خوردن است و مواد غذایی گوناگونی که در هنگام نقل و انتقال با وسیله نقلیه مصرف میکنیم و همچنین مواد غذایی که در مقصد سفر تهیه میکنیم، از موارد مهم برای بیماران مبتلا به دیابت است.
در ادامه به نکات بسیار مهمی می پردازیم که دیابتی ها باید در تابستان آن ها را رعایت کنند.
1. آسیب عصبی مشکل افراد دیابتی
مشکلات ناشی از دیابت نوع ۲ (فشار خون بالا و ریسک بالای بیماری قلبی) در هوای گرم تابستان تشدید می شود.
برای مثال، در بسیاری از افراد بیماری دیابت با آسیب عصبی همراه است که این مسأله اندام های دیگر بدن آن ها از جمله غدد تعریق را تحت تأثیر قرار می دهد.
غدد تعریق به بدن کمک می کنند تا بتواند به طور طبیعی خنک شود.
بنابراین نبود این توانایی منجر به گرما زدگی و ضعف و خستگی مفرط حاصل از گرما می شود. گرمازدگی یک وضعیت اورژانسی محسوب می شود.
2. تغذیه سالم، بیماران مبتلا به دیابت
بیماران مبتلا به دیابت، همانطور که پیشتر اشاره کردیم، میخواهند در فصل تابستان از انوع میوهها استفاده کنند و هنگام مسافرت ممکن است اختلالی در خوردن مواد غذایی مورد نیاز و رعایت رژیم غذایی پیش آید.
باید بدانیم که امروز بیمار مبتلا به دیابت را از مصرف هیچ نوع غذایی منع نمیکنند بلکه توصیه میشود که میان مصرف انرژی و دریافت مواد غذایی بهویژه کربوهیدرات یا قند تعادل برقرار کنند.
یعنی اگر بیمار مبتلا به دیابت میخواهد یک عدد سیب متوسط (۱۲۰ گرم) مصرف کند که معیار واحد میوه است و به عنوان یک واحد میوه درنظر گرفته میشود.
باید بداند که یک واحد میوه یا سیب متوسط ۱۲۰ گرمی، ۱۵ گرم کربوهیدرات یا قند دارد و اگر این میوه را مصرف کند، رژیم غذاییاش نیاز به تغییر و اصلاح دوباره دارد، به این صورت که باید از رژیم غذایی خود مقدار ماده غذایی که حاوی ۱۵ گرم قند است، حذف کند.
اگر دو عدد سیب متوسط بخورد، باید معادل ۳۰ گرم کربوهیدرات یا قند را از رژیم غذایی خود حذف کند. این چگونه امکانپذیر است؟
با دانستن اینکه در رژیم غذایی روزانه و آنچه باید پس از خوردن سیب مصرف کند، حاوی چه مقدار قند یا کربوهیدرات است.
از آنجا که بسیاری از کارشناسان تغذیه توصیه میکنند که تنوع غذایی حفظ شود.
بنابراین اگرچه میتوان با این توصیه، تعادل را در رژیم غذایی و ترکیب شیمیایی آنها حفظ کرد اما حذف یک ماده غذایی که به طور مثال ۱۵ گرم قند دارد، ممکن است موجب حذف دیگر گروههای غذایی نیز بشود و به طور مثال پروتئین و چربی کمتر یا بیشتری به بدن برسد.
البته معیار، بیشتر کربوهیدراتها هستند. تنوع غذایی، خود به کنترل بهتر قند خون و پیشگیری از بروز عوارض دیابت در طولانی مدت کمک میکند.
3. کم شدن آب بدن افراد دیابتی
افراد مبتلا به دیابت باید توجه داشته باشند که مصرف کافی مایعات برای آن ها امری ضروری است.
با شروع تابستان و گرم شدن هوا، این افراد باید مراقب بالا رفتن قند خون خود باشند چون این مسأله باعث تکرر ادرار و در نتیجه کم شدن آب بدن می شود.
بالا رفتن قند خون، خطر کم آب شدن بدن را بالا می برد بنابراین باید به اندازه ی کافی آب بنوشید.
از خوردن نوشابه های قنددار، آب میوه ها و مشروبات الکی پرهیز کنید چون به اشتباه تصور می کنید تشنگی تان رفع شده، در حالی که نوشیدنی های حاوی کافئین، الکل و قند باعث کم آب شدن بدن می شوند و روی میزان قند خون تأثیر می گذارند.
کم شدن آب شدن، فشار بیشتری به آن وارد می کند و حتی قند خون را بالا می برد، به این ترتیب یک چرخه ی معیوب به وجود می آید.
اگر رنگ ادرارتان زرد تیره است و یا احساس بی حالی یا گیجی می کنید، احتمالا آب بدن تان کم شده است.
4. تعریق افراد مبتلا به دیابت
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد افراد مبتلا به دیابت ممکن است به اندازه ی دیگران به درستی متوجه گرما نشوند و بدن شان تعریق مؤثری نداشته باشد.
عرق بدن به دو شیوه باعث خنک شدن آن می شود:
ابتدا رطوبت عرق روی پوست، دمای بدن را پایین می آورد و بعد با تبخیر این رطوبت، بدن بیشتر خنک می شود.
افراد مبتلا به دیابت باید بیشتر مراقب گرما زدگی و کم شدن آب بدن خود باشند.
در تابستان قبل از خروج از خانه، شاخص گرما را چک کنید چون میزان گرمای محسوس را نشان می دهد و سطح رطوبت هوا در آن لحاظ شده.
برای مثال ممکن است در یک روز گرم، شاخص گرما ۱۵ درجه بیشتر از دمای واقعی باشد.
5. افت قند خون در بیماران دیابتی
افراد مبتلا به دیابت همیشه باید قرص یا ژل گلوکز به همراه داشته باشند تا بتوانند افت قند خون خود را کنترل کنند.
تعریق بدن یکی از علائم اولیه و هشدار دهنده ی افت قند خون است و ممکن است این افراد تعریق در اثر افت قند خون را با تعریق ناشی از گرما و فعالیت بدنی اشتباه بگیرند.
قبل از آنکه افت قند خون شدت بگیرد معمولا فرد کمی احساس سستی می کند و بدن او شروع به تعریق می کند. اگر مطمئن نیستید، سطح قند خون تان را چک کنید.
6. ورزشهای تابستانی برای بیماران اشخاص دیابتی
بسیاری از بیماران دیابتی به ورزشهای تابستانی میپردازند یا ممکن است فعالیت جسمی شدیدی داشته باشند.
خوب است بدانیم که بیماران مبتلا به دیابت تحت شرایط خاصی باید ورزش کند.
به طور مثال قند خون آنها باید بین ۸۰ تا ۲۵۰ میلیگرم در دسیلیتر خون باشد و خارج از این محدوده اگر باشد، ورزش کردن موجب بدتر شدن وضعیت قند خون میشود و در نتیجه بیمار یا دچار افت قند خون و کاهش سطح هوشیاری و یا دچار افزایش بیش از حد قند خون و ابتلا به کومای دیابتی و کتواسیدوز میشود.
ورزشهایی که بیمار مبتلا به دیابت میتواند انجام دهد شامل شنا، پیادهروی و دویدن است البته به شرطی که مشکلات عروقی و قلبی و زخم پای دیابتی نداشته باشد.
7. آفتاب سوختگی در بیماران دیابتی
آفتاب سوختگی باعث بالا رفتن قند خون می شود چون به بدن فشار فیزیولوژیک وارد می کند.
البته تنها آفتاب سوختگی نیست که چنین فشاری به بدن وارد می کند.
هر بیماری جدی ای مثل آنفولانزا یا آسیب بدنی می تواند تنظیم قند خون را دشوار کند.
در صورت بروز آفتاب سوختگی یا ابتلا به یک بیماری، با پزشک خود برای تنظیم قند خون مشورت کنید.
8. پا برهنه راه رفتن افراد دیابتی
افراد مبتلا به دیابت به دلیل اشکالی که در گردش خون آن ها وجود دارد، باید توجه ویژه ای به سلامت پاهای خود داشته باشند.
به ویژه در تابستان که فصل سفر و گردش است، ممکن است وسوسه شوید در طبیعت یا ساحل پابرهنه راه بروید.
دیابت می تواند آسیب جدی ای به پایانه های عصبی پاها وارد کند، بنابراین ممکن است متوجه گرمای سوزان زمینی که روی آن راه می روید نشوید.
این مسأله می تواند منجر به سوختگی شدید شود و مشکلات دیگری ناشی از سوختگی در پی داشته باشد.
بهتر است همیشه جوراب و کفش یا صندل به پا داشته باشید.
اگر تصمیم گرفتید پابرهنه راه بروید، در انتها حتما پاهایتان را بررسی کنید چون در افراد مبتلا به دیابت، حتی یکی خراش یا جراحت کوچک هم می تواند منجر به یک عفونت یا زخم جدی شود.
9. مصرف داروهای ادرارآور بیماران دیابتی
بعضی داروها مثل داروهای کنترل فشار خون عملکردی مانند داروهای ادرار آور دارند.
افرادی که انواع خاصی از داروهای کنترل فشار خون را مصرف می کنند باید با پزشک خود درباره ی میزان مصرف مایعات مشورت کنند چون مصرف بیش از اندازه ی مایعات می تواند منجر به بروز مشکل در سطح الکترولیت بدن شود.
روش های طبیعی ای هم برای پایین آوردن فشار خون وجود دارد، اما حتما ابتدا درمورد استفاده از آن ها با پزشک خود مشورت کنید.
10. محل تزریق انسولین
در تابستان انتخاب محل مناسب برای تزریق انسولین اهمیت زیادی دارد.
گرمای هوا باعث منبسط شدن عروق خونی شده و انسولین سریع تر جذب می شود.
این مسأله افراد مبتلا به دیابت را در معرض خطر افت قند خون قرار می دهد. برای تزریق انسولین قسمت هایی از بدن را انتخاب کنید که عرق کرده یا در معرض آفتاب نبوده باشند.
برای خنک کردن بدن از کیسه ی یخ استفادده نکنید.
بهتر است ابتدا به یک جای سرپوشیده بروید و قبل از تزریق ۱۵ تا ۲۰ صبر کنید تا بدن تان خنک شود.
نوارها و دستگاه تست قند خون و ماده ی انسولین را هم از دمای بالا دور نگه دارید.
انسولین را نباید در دمای بیش از ۳۰ درجه ی سانتیگراد نگه داشت.
11. بیماران مبتلا به دیابت در تعطیلات و سفر
در تابستان افراد مبتلا به دیابت در زمان سفر و گردش در هوای آزاد باید بیشتر مراقب بیماری خود باشند.
برای اینکه سفر لذت بخشی برای بیماران مبتلا به دیابت رقم بخورد، باید نکاتی را رعایت کنند.
اولا همیشه مواد قندی که به آسانی جذب میشوند مانند آب نبات و شکلات و کشمش به همراه داشته باشند. افت قند خون خطرناکتر از افزایش قند خون است.
حتما برچسب، دستبند یا گردنبندی داشته باشند که نشان دهد، مبتلا به دیابتاند و داروهای مصرفی خود را روی آن قید کنند.
از مسافرتهای طولانی بپرهیزند و اگر ضروری بود باید در مدت مسافرت هر نیم تا یک ساعت از وسیله نقلیه پیاده شوند و کمی ورزش کنند و تحرک داشته باشند.
حتما داروهای خود مانند قرصها یا انسولین را به همراه داشته باشند و وعدههای زیادی از آن را تهیه کنند تا با کمبود آن مواجه نشوند.
همیشه مایعات، مواد غذایی لازم برای بیماران مبتلا به دیابت و امکانات اضافی به همراه داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
دیابت چیست؟راهکار های درمان دیابت کدامند؟
۷ دلیل دیابت نوع ۲ را بهتر بشناسیم!
۲۰ خوراکی مفید برای مبارزه با دیابت
دیدگاه ها