چرا بدن آهن جذب نمی کند؟ برای جذب بیشتر آهن در بدن ، چه کنیم؟

علایم جذب نشدن آهن در بدن چیست؟

آهن یکی از عناصر مغذی و ضروری برای حفظ سلامت بدن است. آهن باعث تضمین عملکرد سلول های بدن می شود، تمرکز و حافظه را بالا می برد، انرژی بدن را تأمین می کند و به ساخت هموگلوبین های سلول های خونی کمک می کند.فقر آهن یکی از شایع ترین اختلالات تغذیه ای در کشورهای در حال توسعه و مهم ترین علت کم خونی تغذیه ای در کودکان و زنان در سنین باروری است. این بیماری سبب اتلاف منابع و مراقبت های بهداشتی، کاهش بهره وری در اثر افزایش میزان مرگ و میر ابتلا به بیماری در مادران و کودکان و بالاخره کاهش ظرفیت جسمی و روانی در بخش بزرگی از جامعه می شود.

انواع آهن موجود در غذاها

1. آهن موجود در غذاها به دو شکل دیده می شود
2. آهن فِروز (آهن دو ظرفیتی یا Fe2t ) که در غذاهای گوشتی وجود دارد و آهن هِم (haem) نام دارد.
3. آهن فِریک (آهن سه ظرفیتی یا Fe3t) که در غذاهای گیاهی وجود دارد و آهن غیر هِم (non-haem) نام دارد.

اهمیت آهن در بدن

آهن یکی از عناصر مغذی و ضروری برای حفظ سلامت بدن است. آهن باعث تضمین عملکرد سلول‌های بدن می‌شود، تمرکز و حافظه را بالا می‌برد، انرژی بدن را تأمین می‌کند و به ساخت هموگلوبین‌های سلول‌های خونی کمک می‌کند. این سلول‌ها وظیفه‌ی انتقال اکسیژن به سمت بخش‌های مختلف بدن را بر عهده دارند. آهن افسردگی‌های شما را به دست فراموشی می‌سپارد. با این حال بسیاری از مردم در سرتاسر جهان به اندازه‌ی کافی از این ماده‌ی معدنی دریافت نمی‌کنند.

التهاب زبان، سرگیجه، سردرد، عدم حفظ دمای ثابت بدن، نفس نفس زدن، ناخن‌های شکننده، زودرنجی، تپش قلب یا ضربان نامنظم از عوامل احتمالی دیگری هستند که نشان می‌دهند شما دچار کمبود آهن شده‌ایدبه طور متوسط 20 درصد زنان آمریکای شمالی از کمبود آهن رنج می‌برند. البته باید توجه داشته باشید که رژیم غذایی نامناسب به تنهایی باعث کمبود آهن نمی‌شود. عوامل دیگری هم باعث بروز این مشکل می‌شود. واقعیت این است که برای مطمئن شدن از میزان کافی آهن در بدن باید دقت بیشتری داشته باشید. به عنوان مثال خانم‌هایی که در طول عادت ماهانه‌ی خود خونریزی زیادی دارند باید با پزشک مشورت کنند تا روش‌هایی مانند استفاده از قرص ضد بارداری برای کاهش خونریزی به کار ببرند. به خاطر اینکه آهن بدن با خونریزی از بین می‌رود و شما دچار کمبود آهن خواهید شد.

بیشتر خانم‌ها فکر می‌کنند نمی‌شود به اندازه‌ی کافی آهن جذب کرد

در طول دوره‌ی بارداری بدن به آهن بیشتری نیاز دارد و نمی‌توان برای جذب آهن کافی صرفاً به مصرف مواد غذایی بسنده کرد. اگر باردار هستید پزشک برایتان مکمل آهن تجویز خواهد کرد. البته این به نظر پزشکتان مربوط می‌شود شاید اصلاً نیازی نداشته باشید اما در حالت کلی اکثر خانم‌ها در این دوره به مکمل آهن نیاز پیدا می‌کنند.افراد گیاه‌خوار که گوشت قرمز مصرف نمی‌کنند یعنی از مهم‌ترین منبع آهن محروم هستند باید میوه، سبزیجات و لوبیای بیشتری مصرف کنند تا بتوانند به اندازه‌ی کافی آهن جذب کنند. با این حال میزان کم خونی ناشی از کمبود آهن در بین گیاه‌خواران بیشتر از افراد معمولی نیست.

علائم کمبود آهن در بدن

1. خارش پوستی،
2. خستگی،
3. رنگ پریدگی،
4. کم اشتهایی،
5. کاهش توان تمرکز،
6. کاهش هوشیاری،
7. کمبود هموگلوبین (در آزمایش خون مشخص می شود)،
8. کاهش توان یادگیری،
9. سردی دست ها و پاها،
10. فروبردن زبان،
11. سردرد،
12. ریزش مو،
13. سرگیجه،
14. ناخن های شکننده،
15. تنگی نفس،
16. تپش قلب، یا تپش قلب نامنظم،
17. و خستگی عمومی
18. درد سینه.

علل کاهش آهن در بدن

کاهش آهن در رژیم غذایی

آهن از رژیم غذایی جذب می گردد، هر چند فقط یک میلی گرم آهن از هر ۲۰-۱۰ میلی گرم آهن غذا جذب می شود. فردی که قادر به مصرف یک رژیم غنی از آهن نباشد ممکن است به درجاتی از آنمی فقر آهن مبتلا شود.

منابع غذایی آهن‌دار عبارتند از جگر، قلوه، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزی‌های دارای برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و حبوبات، مثل عدس و لوبیا همچنین میوه‌های خشک (برگه‌ها) بخصوص برگه زردآلو و دانه‌های روغنی.

تغییرات بدنی

هنگامی که بدن تحت تأثیر تغییرات ناگهانی نظیر رشد ناگهانی در بچه ها و بالغین یا در طی دوره شیردهی قرار می گیرد، نیازمند افزایش دریافت آهن و افزایش تولید سلول های قرمز خونی می باشد.

اختلالات مجاری گوارشی

اختلال در جذب آهن بعد از برخی جراحی های دستگاه گوارش شایع است. قسمت اعظمی از آهن موجود در غذا توسط قسمت کوچکی از روده فوقانی جذب می گردد. هر اختلالی در دستگاه گوارش می تواند جذب آهن را تغییر داده و منجر به آنمی فقر آهن شود. برای مثال می توان به جذب آهن ناکافی در اثر اسهال، کاهش ترشح اسید معده، مشکلات گوارشی یا تداخلات دارویی و داروهایی مثل کلستیرامین، سایمتیدین، پانکراتین، رانیتیدین و تتراسایکلین اشاره نمود.

از دست دادن خون

از دست دادن خون باعث کاهش آهن می شود. منبع از دست دادن خون شامل خونریزی دستگاه گوارش، خونریزی ماهیانه یا صدمات می باشد. خون ریزی زیاد در دوران عادت ماهانه و یا در اثر جراحات یا ناشی از همورویید (بواسیر) یا بیماری های بدخیم و انگل ها نمونه ای از این موارد است. کمبود آهن در مردان بزرگسال معمولا در اثر از دست دادن خون است.

اگر یک یا چند مورد از مشکلات بیان شده در بالا را در بدنتان مشاهده می کنید، توصیه ما به شما این است که حتماً با پزشکتان تماس بگیرید و از او بخواهید که با آزمایش خون، وجود مشکل کمبود آهن یا سایر مشکلات را کشف کند. اگر وجود چنین مشکلی در آزمایش خون به دست پزشک تأیید شد، احتمال دارد که او مصرف مکمل های آهن به تنهایی یا به همراه سایر مکمل ها را مانند ویتامین ب 12، فولات، یا ویتامین سی برای شما تجویز کند.

برای جذب بهتر آهن

1. همراه غذا ، سبزی خوردن و سالاد مصرف كنید .
2. بعداز غذا میوة تازه بخورید.
3. ازنوشیدن چای یا قهوه ازیك ساعت قبل و تا دو ساعت بعداز خوردن غذا خودداری كنید.
4. تا حد امكان مصرف ادویه ، نمك و شكر را كم كنید.
5. اگر مشكلات دندانی دارید با استفاده ا زخرد كردن و یا رنده كردن ، سبزی ها و میوه های خام را مصرف كنید.
6. تغذیة مناسب به معنای صرفه هزینة زیاد نیست ، مهمترین اصل برای جلوگیری از كمبود مواد غذایی رعایت تنوع درخوردن مواد غذایی از هر چهار گروه است.