علت؛علائم و درمان خون در مدفوع بعد از مدفوع کردن

دلایل خونریزی بعد از مدفوع کردن چیست؟

Bleeding after stool

همیشه باید جدی گرفته شود و با مراجعه به پزشک بررسی‌های لازم روی آن صورت گیرد.بواسیر یا هموروئید که به دلیل برجسته شدن رگ های مقعدی ایجاد می شود، شایع ترین علت خونریزی های مدفوعی است. در این نوع بیماری معمولا پس از دفع مدفوع، خون دفع می شود. در واقع خون از مدفوع جداست و خیلی با آن مخلوط نشده است.از دیگر بیماری های شایع که مشابه همین علامت یعنی دفع خون از مدفوع را دارد، شقاق های مقعدی است که به دلیل پارگی های ریز اطراف مقعد ایجاد می شوند.این بیماری به دلیل یبوست های طولانی و زورزدن های پیاپی برای دفع مدفوع ایجاد می شود.با این بخش از دلگرم همراه باشید تا علت خونریزی بعد از مدفوع را بدانید.

در مورد خونریزی های مدفوعی که خون و مدفوع کاملا با هم مخلوط می شوند، شایع ترین علت اسهال های خونی عفونی است و البته دو بیماری مهم یعنی کولیت زخمی و سرطان روده بزرگ از علل خونریزی طولانی مدت مدفوعی محسوب می شود.در صورتی که خون به صورت قطره قطره باشد نشان دهنده این است که قسمت های پائین دستگاه گوارش آسیب دیده است. پزشک با بیان این که معمولأ خونریزی ها به صورت سیاه رنگ یا خون روشن نمایان می شوند در صورتی که خونریزی به صورت سیاه رنگ و لخته باشد یعنی خونریزی از قسمت فوقانی دستگاه گوارش نشأت می گیرد.

متخصص داخلی هشدار داد:

باید توجه داشت هر خونی که در مدفوع دیده می شود ناشی از بواسیر یا هموروئید نیست بلکه ممکن است به علت بیماری هایی نظیر سرطان- زخم روده- ورم روده و همچنین پولیپ باشد. وی یادآور شد: در صورت ادامه یافتن خونریزی، فرد دچار کم خونی- ضعف عمومی بدن- تپش قلب- بی حالی و همچنین رنگ پریدگی می شود.

فوق تخصص گوارش هشدار داد:

با تداوم وجود خون در مدفوع و خونریزی از مقعد در صورتی که علت خونریزی ناشی از سرطان باشد منجر به مرگ فرد می شود و اگر ناشی از زخم و عفونت باشد برای درمان فرد نیازبه عمل جراحی است. معاون نظام پزشکی تهران با اشاره به این که زنان بیشتر از مردان دچار خونریزی از مقعد می شوند تأکید کرد: این امر ناشی از اختلال های هورمونی- ضعف عمومی بدن و زایمان های مکرر است و به طور کلی این بیماری بعد از سنین 40 تا 50 سالگی ایجاد می شود. وی با بیان این که حاملگی- یبوست و خوردن برخی ادویه جات و فلفل جزء عوامل تشدید کننده خونریزی از مقعد محسوب می شوند توصیه کرد:

افراد در صورت مشاهده خون در مدفوع حتمأ باید به پزشک مراجعه نمایند تا با انجام آندوسکوپی و سایر اقدامات لازم علت خونریزی مشخص ودرمان شود.از جمله بیماری های بسیار شایعی که خونریزی از مدفوع ایجاد می کنند میکروب ها و انگل ها هستند، اسهال های خونی که به دلیل این عوامل ایجاد می شوند معمولا سیر حادی دارند یعنی طی چند روز ایجاد می شود و فرد را دچار اسهال شدید همراه دفع خون می کند. اسهال خونی بخوبی قابل علاج بوده و با آنتی بیوتیک درمان می شود.

دلایل ایجاد مدفوع خونی و وجود خون بعد از مدفوع کردن

کولیت زخمی بیماری خود ایمنی است که در آن مخاط روده بزرگ با هجوم سلول های دفاعی زخم شده و بیمار دچار درد شکم، اسهال و خونریزی می شود. این بیماری سیر مزمنی دارد و تا سال ها فرد را به مشکل می اندازد و بیمار باید دارو مصرف کند.به دلیل شیوع سرطان روده بزرگ و قابل علاج بودن آن هر گونه خونریزی مدفوعی نیازمند انجام کولونوسکوپی است تا پزشک از سلامت روده بزرگ مطمئن شود.

خوشبختانه در سال های اخیر با تحصیل تعداد زیادی از پزشکان در رشته فوق تخصصی گوارش انجام کولونوسکوپی کامل میسر شده است.تاکید بر این نکته ضروری است که در صورت تشخیص زودرس سرطان کولون این بیماری با انجام جراحی کاملا درمان و باعث بهبود کامل بیمار و عمر طولانی او می شود و تنها راه تشخیص زودرس این بیماری انجام کولونوسکوپی کامل به دست یک پزشک ماهر است.

اگر چه درد شکم، تغییر اجابت مزاج و خونریزی مدفوعی علائم سه گانه سرطان روده بزرگ هستند ولی باید به خاطر داشت که ممکن است یک بیمار فقط دارای درد شکم باشد و سایر علایم را نداشته باشد. کاهش وزن بخصوص در افراد مسن همیشه باید مورد توجه قرار بگیرد.به عنوان مثال اگر یک فرد شصت ساله دچار دردهای گاه به گاه در شکم است و روز به روز لاغرتر می شود، حتما باید به فکر بدخیمی روده بزرگ باشیم و بررسی های تشخیصی از جمله کولونوسکوپی را برایش در نظر بگیریم.

درمان خونریزی مقعد بعد از مدفوع کردن

اگر خون قرمز روشن و درست بعد از دفع مدفوع است و قبلاً بواسیر داشته‌اند، راه‌های مختلفی برای کنترل آن دارید. ولی حتی اگر این خونریزی به‌سادگی بند آید، حتماً آن را به پزشک بگوئید تا او علت را مشخص کند. از کاغذ توالت خوب استفاده کنید. توصیه می‌شود از کاغذ توالت نرم دو لایه استفاده کنید، حتی اگر ناچار شوید با خود به محل کار ببرید. بعضی بیماران از انواع زبر ارزان کاغذ توالت استفاده کرده و آن را تا حد خون انداختن به‌خود می‌مالند. همیشه با کاغذ نرم خود را خشک کنید و آن را نمالید.

ناخن‌ها را کوتاه کنید. ناخن‌های دراز آرایش یافته شاید مد روز باشند، ولی می‌توانند خطرناک هم باشند. یک بار خانمی را که دچار خونریزی شدید مقعد شده بود به بخش اورژانس آوردند. معلوم شد که هنگام پاک کردن خود بعد از اجابت مزاج، به‌طور اتفاقی با ناخن‌ بلند یک رگ بواسیری را پاره کرده بود.
مقعد را چرب کنید. گذاشتن کمی مواد چرب کننده در مقعد پیش از قضای حاجت به دفع راحت مدفوع کمک می‌کند. به آنچه می‌خورید توجه کنید. غذای خود را به‌دقت بجوید و بدانید آنچه را که می‌خورید باید خارج شود، حتی اگر نتوانید آن را هضم کنید .کمتر اتفاق می‌افتد، ولی اگر قطعه‌ای استخوان کوچک خورده شود، ممکن است هنگام عبور از مقعد باعث بریدگی، پارگی و خونریزی گردد.

همیشه آب بخورید. روزانه شش تا هشت لیوان آب بخورید. آب باعث نرم‌شدن مدفوع و خروج آسان آن با حداقل زور زدن می‌شود. هرچه بیشتر زور بزنید، امکان خونریزی از مقعد بیشتر می‌شود. غذاهای فیبردار بخورید. غذاهای فیبردار مثل میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، و غلات باعث افزایش حجم مدفوع شده و مثل آب، زور زدن برای دفع آن کم می‌کند و در نتیجه، فشار بر روی رگ‌های خونی کم شده و از خونریزی جلوگیری می‌شود.

خونریزی مقعد نشانهٔ چیست؟

در بیشتر موارد، دفع خون قرمز روشن کمتر آزاردهنده و نگران کننده است. گرچه خونریزی مقعد را همیشه باید به پزشک اطلاع داد، ولی ممکن است فقط نشانه‌ای از وجود بواسیر باشد. درست در درون مقعد مجموعه‌ای از رگ‌های خونی قرار دارد که مانند یک بالشتک محکم از خروج دائمی مدفوع، گاز و ترشحات مخاطی راست روده جلوگیری می‌کند. اما اگر یکی از این رگ‌ها ورم کند یا از محل طبیعی خود در دیوارهٔ راست روده خارج شود، که غالباً در اثر زود زدن زیاد در هنگام دفع مدفوع روی می‌دهد - تبدیل به یک بواسیر می‌گردد. بواسیر علاوه بر خارش یا درد، ممکن است خونریزی هم داشته باشد.

خونریزی مقعد می‌تواند علامت شقاق (ترک‌هائی در اطراف پوست مقعد)، التهاب زخمی قولون، یا پولیپ روده نیز باشد. خون ممکن است از نقاط بالاتری در رودهٔ گوارش آمده باشد. به‌همین دلیل، باید نوع خونریزی مقعد را برای پزشک مشخص کرد. حدود ۹۹ درصد موارد فقط بواسیر است، ولی گاهی موضوع جدی‌تری در کار است. متأسفانه نیمی از مردم نمی‌توانند نوع خونریزی خطرناک یا غیر خطرناک را درست توضیح دهند.

اگر خون قرمز روشن و درست بعد از دفع مدفوع است و قبلاً بواسیر داشته‌اند، راه‌های مختلفی برای کنترل آن دارید. ولی حتی اگر این خونریزی به‌سادگی بند آید، حتماً آن را به پزشک بگوئید تا او علت را مشخص کند. از کاغذ توالت خوب استفاده کنید. توصیه می‌شود از کاغذ توالت نرم دو لایه استفاده کنید، حتی اگر ناچار شوید با خود به محل کار ببرید. بعضی بیماران از انواع زبر ارزان کاغذ توالت استفاده کرده و آن را تا حد خون انداختن به‌خود می‌مالند. همیشه با کاغذ نرم خود را خشک کنید و آن را نمالید.

ناخن‌ها را کوتاه کنید. ناخن‌های دراز آرایش یافته شاید مد روز باشند، ولی می‌توانند خطرناک هم باشند. یک بار خانمی را که دچار خونریزی شدید مقعد شده بود به بخش اورژانس آوردند. معلوم شد که هنگام پاک کردن خود بعد از اجابت مزاج، به‌طور اتفاقی با ناخن‌ بلند یک رگ بواسیری را پاره کرده بود.
مقعد را چرب کنید. گذاشتن کمی مواد چرب کننده در مقعد پیش از قضای حاجت به دفع راحت مدفوع کمک می‌کند. به آنچه می‌خورید توجه کنید. غذای خود را به‌دقت بجوید و بدانید آنچه را که می‌خورید باید خارج شود، حتی اگر نتوانید آن را هضم کنید .کمتر اتفاق می‌افتد، ولی اگر قطعه‌ای استخوان کوچک خورده شود، ممکن است هنگام عبور از مقعد باعث بریدگی، پارگی و خونریزی گردد.

همیشه آب بخورید. روزانه شش تا هشت لیوان آب بخورید. آب باعث نرم‌شدن مدفوع و خروج آسان آن با حداقل زور زدن می‌شود. هرچه بیشتر زور بزنید، امکان خونریزی از مقعد بیشتر می‌شود. غذاهای فیبردار بخورید. غذاهای فیبردار مثل میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات، و غلات باعث افزایش حجم مدفوع شده و مثل آب، زور زدن برای دفع آن کم می‌کند و در نتیجه، فشار بر روی رگ‌های خونی کم شده و از خونریزی جلوگیری می‌شود سابقهٔ خانوادگی سرطان قولون با راست روده وجود داشته باشد.

چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:

۱. خون به رنگ قرمز تیره یا زرشکی باشد.

۲. خونریزی همراه با دفع مدفوع روی دهد.

۳. مدفوع قیرگون و به رنگ سیاه باشد.

۴. سن بیش از ۵۰ سال باشد.

۵. سابقهٔ خانوادگی سرطان قولون با راست روده وجود داشته باشد.

همچنین بخوانید:

علت وجود خون در مدفوع چیست؟

تشخیص سرطان روده با تست مدفوع M۲-PK

راه های مناسب برای درمان مشکل دفع مدفوع

دلیل ایجاد مدفوع آبکی چیست؟

علت رنگ مدفوع سیاه و تیره چیست؟ آیا خطرناک است؟