علائم و نشانه های انگل مايت؛پیشگیری و درمان این بیماری

با انگل های ترسناکی آشنا شوید که هم اکنون آزادانه روی صورت شما زندگی می کنند

برطرف نمودن مایتهای دمودکس یا همان مایت سولوشن آنجکس روش منحصر به فردی است که به همه کسانی که مبتلا به مشکلات پوست و مو هستند کمک می کند ضمن پیشگیری از حاد شدن مشکل، زمینه را برای درمان قطعی نیز فراهم آورد.تا کنون حدود شصت و پنج گونه از انگل دمودكس مایت شناخته شده است که دو گونه از این انگلها در پوست انسان زندگی می کنند که یکی به نام دمودکس فولیکولرم که در زیر ریشه مو و دیگری دمودکس برویس که در غدد چربی پوست انسان زندگی می کنند که هر دواغلب به نام مایت یا همان انگل عنکبوتی مو نامیده می شوند.با دلگرم همراه باشید.

مايتهاى دمودکس، نوعى انگل عنكبوتى "شبيه كرم" هستند که در فولیکول های مو زندگی می کنند. مطالعات و تحقيقات متخصصين نشان می دهد دمودکس مايت با انواع متعددی از عوارض پوستی، ازجمله ريزش مو، نازك شدن مو، خارش پوست، پیری پوست، خشن و خشك شدن پوست، بینی قرمز، جوش، آکنه، روزاسه، کک و مک و لکه هاى پوستى، چین و چروک، آتوپیک، درماتوز، تغییر رنگ بر روی صورت و دیگر بیماری های پوستی مرتبط هستند و درضمن در انتقال و گسترش مشكلات و بيماريهاى پوستى نقش مهمى دارند.

نقش انگل دمودكس مايت در پوست انسان همانند نقش آفت در باغ است! همانگونه كه آفات سلامتي و شادابي باغ را با خطر مواجه مي نمايد، مايتها نيز مشكلات متعددي براي سلامت و بهداشت پوست و مو ايجاد مي كنند .لذا از بين بردن اين آفات شرط اصلي، اجتناب ناپذير و مقدم بر هر درماني مي باشد.این موجودات که تاکنون به نقش مهم و مضر آنها توجه کافی نشده است ، با بسیاری از مشکلات پوست و مو نظیر ریزش موی سرمرتبط هستند و در اغلب موارد باعث نازکی موها می شوند. از آنجایی که این انگل ها از سبیوم ( چربی) و مواد مغذی تغذیه میکنند فولیکول های مو به صورت قابل توجهی دچار سوء تغذیه می شوند و چنانچه از رشد آنها جلوگیری نشود به سرعت تعداشان افزایش یافته و سلامت مو و پوست شما را به خطر می اندازند ، به عبارت ساده تر ، همانند نقش آفت در کشاورزی می باشد.پروتکل آنجکس، راه حل مشكل انگل دمودكس مایت،آفت پوست و مو که با آكنه روزاسه، جوش، خارش، ريزش مو، كم پشت و نازك شدن مو و دیگر مشکلات پوست و مو مرتبط است.

این مایت ها در کدام قسمت پوست سر زندگی می کنند؟

دمودکس مایت ها در غدد چربی و در فولیکول مو ( زیر ریشه مو ) زندگی می کنند ، اگرچه در سراسر پوست بدن یافت می شوند و البته در شب ها بیشترین فعالیت را دارند.

مایت ها به چه شکل اند؟

این موجودات تنها با چشم مسلح ( میکروسکوپ) قابل دیدن هستند . بسیار شبیه کرم هستند اما هشت پای کوچک دارند و طول آنها حدود یک سوم قطر مو است با بدنی نیمه شفاف .

طول عمر این موجوات چند روز است ؟

چرخه حیات این مایت ها پنج مرحله است. پس از جفت گیری روی پوست سر ، به زیر پوست سر ( فولیکول مو ) می روند و پس از دوازده ساعت تخم گذاری می کنند . هر مرحله تخم گذاری حدود 50 تا 60 تخم به همراه دارد که در فولیکول و غدد چربی قرار می گیرند و پس از حدود دو هفته به مایتهای بالغ تبدیل می شوند . طول عمر این موجودات حدود سی الی نود روز است.

آیا مایت همان شپش است ؟

خیر، این دو کاملا متفاوتند. مایت انگل فولیکول است که تنها با استفاده از میکرسکوپ قابل رویت می باشد که با ریزش مو و سایر مشکلات پوستی مرتبط است و بیش از نیمی از جمعیت جهان دچار این مشکل هستند . در حالیکه شپش از خون تغذیه می کنند ، شیوع چندانی ندارند و با چشم غیر مسلح نیز دیده می شود و البته در ریزش و یا نازک شدن مو نقش منفی دارند.

چگونه از وجود این مایت ها روی سر خود مطلع شویم؟

تحقیقات و شواهد علمی و تجربی نشان داده است که بیشتر افرادی که ریزش مو یا موهای نازکی دارند و یا دچار سایر مشکلات پوستی مانند آکنه ، جوش صورت ، خارش پوست و ... هستند دارای این مایت ها می باشند ، اگرچه با استفاده از میکروسکوپ به راحتی و در مدت کوتاهی ظرف چند دقیقه می توان از وجود این انگل ها مطمئن شد و آنها را مشاهده نمود.

انگل های دمودکس مایت در طول چرخه حیات خود مشکلات زیادی را برای پوست و مو ایجاد می کنند

مایتهای دمودکس شبها در سطح پوست انسان جفتگیری می کنند و پس از حدود دوازده ساعت داخل فولیکول های مو و یا غدد سباسه تخم گذاری می کنند. تخم ها پس از چند روز تبدیل به لارو و نوزادن شش پا می شود که پس از طی یک هفته بالغ می شوند تا به چرخه تولید مثل وارد شوند. دوره بلوغ تا بزرگسالی آنها حدود یک هفته می باشد و طول عمر یک کنه دمودکس مایت در حدود سی تا نود روز می باشد.انگل های عنکبوتی پوست یا همان کنه های دمودکس مایت در طول عمر و چرخه حیات خود مشکلات زیادی را برای پوست و مو - بویژه پوست سر و صورت - ایجاد می کنند

و همانطور که قبلا نیز به آن اشاره شد مطالعات و تحقيقات متخصصين نشان می دهد دمودکس مايت ها با انواع متعددی از عوارض ازجمله ريزش مو، کم پشت و نازك شدن مو، خارش های پوستی، پیری زودرس پوست، خشن و خشك شدن پوست، بینی قرمز، جوش های چرکی، آکنه، روزاسه، کک و مک و لکه هاى قرمز و زرد پوستى، چین و چروک پوست بویژه پوست سر و صورت و نواحی اطراف چشم و ابرو، آتوپیک، درماتوز، تغییر رنگ بر روی صورت و دیگر بیماری های پوستی و جلدی مرتبط هستند و درضمن در انتقال و گسترش مشكلات و بيماريهاى پوستى نقش مهمى دارند.

کرم های دمودکس مایت نوعی انگل پوستی انسان هستند که در زیر ریشه مو و یا نزدیکی غدد چربی پوست انسان یافت می شوند. کنه دمودکس مایت انسانی، کرمها یا کنه های ریزی می باشند که در بروز مشکلات پوستی نقش مهمی دارندآلودگی توسط دمودکس مایتها - دمودکس فولیکولارم و دمودکس برویس - معمولا در بدن تا مدتها بدون عوارض یا علامت باقی می ماند ولی ممکن است در صورت تراکم زیاد و یا در زمان نقص سیستم ایمنی بدن، موجب تشدید بیماری های متعدد پوستی شوند.

همانطور که قبلا در ابتدای این مقاله علمی ذکر شد آلودگی با کنه های دمودکس مایتز معمولا بی علامت باقی می ماند، اما ممکن است پس از گذشت زمان با افزایش تراکم جمعیت مایتها موجب بسیاری از مشکلات پوستی شود. لازم به ذکر است که دمودکس مایت نوعی انگل کوچک است که در نزدیکی فولیکولهای موی پستانداران زندگی می کند لذا آلودگی با دمودکس در اغلب پستانداران بویژه در انسان بسیار متداول است، که شیوع آن - با تراکم متفاوت - در انسان بزرگسال بین بیست و سه درصد تا صد درصد متغیر است. اگرچه وجود دمودکسها اغلب بی علامت است ولی گاهی اوقات با کاهش یا عدم تعادل در سیستم ایمنی بدن یا کهولت سن موجب بعضی از بیماریهای پوستی می شود. در این مقاله به توصیف و اهمیت این کنه پوستی بیشتر می پردازیم

کرم های بالغ دمودکس فولکل مو در حدود سه دهم تا چهار دهم میلی متر طول دارند و کنه های دمودکس برویس کمی کوتاهتر از دو دهم میلی متر هستند که گونه های مونث آنها کوتاهتر، گرد تر و فربه تر از نوع مذکر هستند. اندازه کوچک و بدنی نیمه شفاف آنها باعث می شود با چشم غیر مصلح دیده نشوند ولی با میکروسکوپ به وضوح قابل رویت هستند. اندام بدنشان از دو بخش تشکیل شده است. در قسمت اول بدن سر و هشت پای کوچک با چنگال های تیز دارند که البته نوزاد آنها قبل از بلوغ شش پا دارد. به هر حال این انگل هشت پا همانند کرم در طول شب در سطح پوست حرکت می کند چونکه مایتها از نور و روشنایی اجتناب می کنند. بدن این کرم ها با فلس پوشیده شده که به راحتی به فولیکول مو می چسبد و ماهها از سلول های پوستی، هورمون ها و روغن انباشته در فولیکول مو – و ترکیبات ارایشی و بهداشتی سطح پوست - تغذیه می کند.

نواحی درگیر

دمودکس برویس نوعی انگل غدد چربی است که به طور معمول بر روی صورت از جمله اطراف گونه ها، بینی، چانه، پیشانی، شقیقه ها، مژه، ابرو و همجنین بر روی پوست سر, گردن و گوشها و سایر نواحی مانند اطراف لبها داخل قفسه سینه و گاهی ممکن است در اطراف آلت تناسلی، باسن و غدد خارج رحمی نیز یافت شوند. معمولا آلودگی با دمودکس برویس بیشتر در صورت و گردن و سینه می باشد ولی آلودگی دمودکس فولیکولورم توزیع گسترده تری در سطح پوست بدن دارد. به طور کل نفوذ دمودکس مایت ها به داخل پوست و با افزایش تعداد کرمها در یک غده چربی در حدود بیشتر از پنج کرم بر سانتی متر مکعب، آلودگی شدید ایجاد می کند که موجب التهاب می شود. بعضی از متخصصین و محققین وجود بیشتر از پنج کرم در یک فولیکول را یک معیار بیماری زایی تلقی می کنند

چرخه تکامل و زندگی مایتها

دمودکسهای ماده کمی کوتاهتر، گردتر و چاق تر از دمودکس های نر هستند. هر دو گونه دمودکس یک بازه زمانی برای جفت گیری و باروری دارند و در سطح پوست و فلیکولهای مو جفت گیری می کنند و تخم های خود را در فولیکول مو میریزند. لاروهای شش پا پس از گذشت سه الی چهار روز متولد می شوند و پس از گذشت هفت روز بالغ می شوند. چرخه تکامل زندگی آنها حدود چهارده روزه است و پس از گذشت چند هفته – گاهی تا سه ماه - عمر آنها به پایان میرسد. دمودکس های مرده در همان فولیکولهای مو تجزیه می شوند.

آلودگی با در نظر گرفتن سن و جنس

زیان ناشی از کرمهای دمودکس با افزایش سن، متغیر است. شیوع آلودگی با کنه دمودکس در پوست صورت در سنین بین بیست تا سی سال به دلیل افزایش ترشح چربی توسط غدد مو بیشتر است بویژه زمانیکه میزان ترشح غدد چربی در بالاترین حد آن است. احتمال وجود تراکم بالای کنه دمودکس در افراد مسن تر نیز وجود دارد البته دمودکس در کودکان زیر پنج سال نیز بعضی اوقات مشاهده شده است. احتمال انتقال دمودکس با تماس فیزیکی به نوزادان بسیار کم است و تا به حال وجود این کرم در نوزادان مشاهده نشده است. احتمال آلودگی با دو گونه شناخته شده دمودکس در مردان یشتر از زنان است

نحوه انتقال

مایتهای دمودکس از طریق تماس پوست، مو، ابرو و ترشح غدد چربی پوست بین میزبانها منتقل می شوند.

نقش کنه دمودکس مایت در مشکلات مو

ريزش مو، کم پشت و نازك شدن مو، تاسی، افزایش شوره سر، خارش و موارد دیگر

مايت و مشکلات پوست

خارش، پیری، خشكی، جوش، آکنه، روزاسه، کک و مک، آتوپیک، درماتوز و سایر موارد

عوامل زمینه ساز: بسیاری از مردم فقط ناقل دمودکس هستند و علائم بالینی پیشرفته بیماری را ندارند اما در حقیقت انسانهایی که نقص ایمنی بدن دارند یا به دلایلی دیگری همچون کهولت سن یا چرب بودن پوست به طور دائم مستعد ابتلا به آلودگی با کرم دمودکس هستند

ایمنی در برابر بیماریزایی

ایجاد بیماری های گوناگون توسط دمودکس مایتها و پاسخ ایمنی بدن به یورش کرمها تاکنون به سختی قابل درک بوده است. بعضی از این مشاهدات در مقالات علمی آورده شده اند.دگرگونی سیستم ایمنی بدن خصوصا در افرادی که دچار ضعف ایمنی درونی هستند که موجب اختلال پوستی می شود.

مشاهدات بالینی

کرمهای دمودکس در اغلب افراد سالم هم وجود دارند ولی حضور آنها زمانیکه تراکمشان زیاد است بیشتر نقش بیماریزایی دارد. هجوم آنها از نظر بالینی نامرئی است ولی تحت شرایط مطلوب این کرم ها می توانند به سرعت تکثیر و منجر به بیماری های پوستی شوند.تمامی بیماریهای پوستی ناشی از دمودکسها در پوست می توانند لک و خال ایجاد کنند و اگرلک ها به دلیل وجود دمودکسها باشند به مدت نامعلومی باقی می مانند و همینطور اگر تعداد دمودکس مایتها زیاد باشد با توجه به التهاب فولیکول های آسیب دیده این لکها بیشتر مشاهده می شوند.ممکن است با مسدود کردن فولیکول های مو، التهاب یا واکنشهای آلرژیک نیز مشاهده شود یا دیگر میکروارگانیسم ها را تحت تاثیر قرار دهند.

مطالعات کلینیکی نشان دهنده بیماری روزاسه و یا روزاسه تولید شده توسط استروئیدها: دمودکس ممکن است در نوع خشک روزاسه بیشتر پدیدار شود که به آن روزاسه دمودکسی گفته می شود. روزاسه حاصل از کرم های دمودکس با بیماری روزاسه متداول تفاوت دارد. روزاسه حاصل از دمودکس با خشکی پوست، پوسته پوسته شدن فولیکولی، تاول های سطحی و جوش مشخص است در حالیکه روزاسه معمولی در پوستهای چرب و بدون پوسته پوسته شدن و به صورت عمیق تری در پوست دیده می شود اگرچه دمودکس ها در روزاسه معمولی نیز می توانند نقش داشته باشند اما میزان آلودگی دمودکس در روزاسه دمودکسی شدید تر است.

ارتباط دمودکس با درماتوز یا درمتاتیت، خارش پوست، جوش های وخیم، سرخی پوست و گر گرفتگی

درماتوز، درمتاتیت یا درمتاتیتز

بیماران دارای علایم غیر اختصاصی از قبیل خارش صورت با قرمزی یا بدون قرمزی یا با ضایعات پوستی، جوش های وخیم یا زخم ها و جراحات ایجاد شده توسط جوشها ، یا سرخی حاصل از گشادی مویرگها، گر گرفتگی یا دانه های سرسیاه، نشان از تراکم قابل توجه کرم های دمودکس دارند.

روزاسه استروئیدی

مبحث پیدایش بیماری روزاسه استروئیدی بحث برانگیز است اما گزارش های متعددی حاکی از آن است که نقش جمعیت دمودکس ها در اینگونه بیماران به طور چشمگیری بالاست.

تشریح فولیکولی

علت دقیق جدا شدن فولیکول های پوست سر به وضوح مشخص نیست. ولی به طور کل یک واکنش التهابی در فولیکولهای موی سر صورت می گیرد که بر میکرو ارگانیسم ها تاثیر می گذارد مانند باکتری ها، جوش ها و کرمهای دمودکس که با تراکم بالا در تشدید این مشکل نقش ایفا می کنند.

دیگر مساله حائز اهمیت انتقال و سرایت عفونتها و بیماریهای پوستی می باشد چراکه دمودکس مایت ها که درسطح پوست حرکت می کنند می توانند ناقل بیماریهای پوستی باشند و با انتقال عفونت های مختلف از یک منطقه بدن به منطقه دیگر و یا از فردی به فرد دیگر با قابلیت حمل و نقل میکروارگانیسم عمل کنند.

پیشگیری و درمان بیماریهای پوستی انسان با کنترل جمعیت مایتها

برای کنترل و کاهش تکثیر بیش از حد کرمهای دمودکس، انجام اقدامات پیشگیرانه بسیار مهم می باشد.
کنترل جمعیت دمودکس مایتها و کاهش تکثیر بیش از حد این کرمها، جهت پیشگیری از بروز یا تشدید بیماریهای پوستی بسیار مهم است.ازآنجاییکه کرمهای دمودکس را باید به عنوان یک عامل موثر در ایجاد یا گسترش بیماریهای مختلف پوستی شناخت لذا درمان آلودگی دمودکس در جلوگیری از مشکلات متعدد پوستی و کمک به ارتقای بهداشت پوست و مو ضروری و مفید است.

پوست انسان، محل سکونت انگل های دمودکس

انسان می تواند میزبان مناسبی برای سکونت بسیاری از جانداران ریز میکروسکوپی باشد و یک نمونه از این مهمان های ناخوانده در پوست انسان، انگلی است به نام دمودکس؛ تقریبا هیچ انسان بزرگسالی وجود ندارد که روی پوستش انگل های دمودکس درحال زندگی نباشد اما زمانی که تراکم جمعیت این انگلها زیاد می شود، بسیاری از مشکلات پوست و مو نیز شدت می یابد.امکان دیدن این انگل ها به صورت عادی وجود ندارد اما ندیدن آنها دلیلی بر نبودنشان نیست. این مایت‌ های میکروسکوپی، جاندارانی عنکبوتی با هشت پای کوچک اما بسیار شبیه به کرم هستند که در پوست هر انسان بالغ می‌توان آنها را یافت. این حشرات کل عمر خود را روی پوست انسان سپری می‌کنند، آنجا متولد می‌شوند،‌ زاد و ولد می‌کنند و پس از حدود یک الی سه ماه می‌میرند.

دو گونه‌ از این جانداران میکروسکوپی روی پوست بویژه در ناحیه سر و صورت انسان سکونت دارند:

دمودکس فولیکولاروم و دمودکس برویس، این جانداران در دسته بند‌پایان قرار دارند که نزدیک‌ترین اقوام آنها در میان حشرات عنکبوت‌ها و کنه‌ ها هستند. مایت‌ های دمودکس هشت پای کوتاه و پرزدار در نزدیکی سرهایشان دارند و بدن آنها نیمه شفاف است، این جانداران در مناطق مختلفی از پوست انسان سکونت دارند. دمودکس فولیکولاروم غالبا در میان حفره‌های فولیکول موی سر و صورت و دمودکس برویس درون غدد چربی پوست زندگی می‌کنند. دلیل وفور این جانداران در پوست سر و صورت انسان، وجود حفره‌ها و غدد چربی بیشتر نسبت به دیگر بخش‌های بدن است.

دانشمندان بیش از یک قرن گذشته انگل دمودکس را شناخته اند اما تا چند سال قبل چندان توجهی به آن ننمودند و لذا این انگل به عموم مردم معرفی نشده بود. محققین دریافته‌ اند که انسان‌ها از گذشته‌ های دور، یعنی از حدود ۲۰ هزار سال پیش میزبان این جانداران بوده‌اند اگر چه امروزه به دلیل افزایش جمعیت جوامع شهری و اماکن عمومی و بویژه مراکزی که در انتقال انگلها موثرند، مانند آرایشگاه ها و باشگاه های ورزشی و استخرها و ... شیوع بیشتری پیدا کرده است. شدت فراگیر بودن این جانداران در سال ۲۰۱۴ توسط مجامع دانشگاهی نیز بیشتر آشکار شد.

دانشمندان دانشگاه های امریکا بویژه دانشگاه کارولینای شمالی در سال ۲۰۱۴ با انجام پژوهشی دریافتند که "دی ان ای" دمودکس را می‌توان روی پوست هر فرد بالغی یافت. اگرچه می توان بوسیله میکروسکوپ از چربی پوست هر فرد نمونه هایی را برای آزمایش گرفت اما جمعیت دقیق این موجودات در پوست انسان بصورت دقیق قابل محاسبه نیست، لذا متناسب با سن، وضعیت پوست و مو و شرایط سیستم ایمنی بدن و یا بیماری های مرتبط و همچنین با توجه به شدت مشکلات پوست و موی هر انسان می توان به میزان شدت تراکم جمعیت این انگل ها در پوست هر فرد پی برد.

دانشمندان براین باورند که مایت‌های دمودکس در تاریکی شب به سطح پوست می آیند (چون از نور فراری هستند) و پس از جفتگیری مجدد به زیر پوست می روند و پس از ۱۲ ساعت در حفره‌های محل سکونت خود تخم‌گذاری کرده و به این شکل به جمعیت آنها به سرعت افزوده می‌شود. این جانداران تمامی مواد زائدی که در طول زندگی‌شان در بدنشان تولید می‌شود درون بدن نگه می‌دارند تا زمانی که بمیرند و همین امر می تواند باعث تشدید عفونتهای پوستی و تداوم مشکلاتی مانند آکنه، روزاسه، جوش و خارش، چین و چروک و پیر شدن پوست، بلفاریت، ریزش مو، نازک و کم پشت شدن مو و سایر ناراحتی های پوستی شود. درضمن این جانداران می‌توانند در تشدید دیگر مشکلاتی پوست و مو نیز موثر باشند. به عنوان مثال، مطالعات علمی و تجربی دانشمندان نشان می‌دهند جمعیت دمودکس‌ها در صورت افراد مبتلا به روزاسه بسیار بیشتر از صورت افرادی است که مشکل روزاسه ندارند.

درحال حاضر دارو ها و محصولات مختلفی در جهان برای درمان بیماری های پوستی فوق الذکر ارائه می شود، اما هیچکدام نمی توانند مشکل دمودکس را بطور اساسی، بنیادین، پایدار و بدون عوارض جانبی برطرف نمایند؛ بلکه در برخی موارد حتی شرایط را بدتر یا موقت مشکل را پنهان می کنند و حتی ژن دمودکس ها را نسبت به ترکیبات داروها مقاوم تر می کنند؛ و اگر بخواهند با داروی شیمیایی موجود در بازار با آن مبارزه کنند قبل از اینکه بتوانند این انگل را از بین ببرند به پوست و مو صدمه می رسانند لذا این، یکی از دلایلی است که مشکل دمودکس را نادیده گرفته اند زیرا که تا قبل از معرفی محصولات آنجکس، راه حل جامع و پایدار دیگری برای آن سراغ نداشته اند.

منبع:روزیاتو،یونکس

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی