چرا دچار ورم و نفخ شكم ميشويم؟
با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان و تشخیص بیماری ورم و التهاب معده آشنا شوید.
چرا دچار تورم و نفخ شكم ميشويم؟
Deep_gastric_ulcerگاستریت یک اصطلاح پزشکی است که التهاب پوشش داخلی معده است. این بدان معنی است که سلول های سفید خون به دیواره معده حرکت می کند. گاستریت به این معنا نیست که زخم معده یا سرطان وجود دارد. ورم معده است بسیاری از علل، شامل عفونت با باکتری H. پیلوری، رفلکس صفرا، یا مصرف بیش از حد الکل یا برخی از غذاها یا مصرف داروهایی مانند آسپیرین است
گاهي اوقات ممكن است اندازه درد كمر در برخي افراد بدون اضافه وزن افزايش پيدا كند و شكم متورم شود كه اين حالت ميتواند دلايل مختلفي داشته باشد.
دلايل شايع که باعث تورم و بزرگ شدن شكم ميشود و معده میشود..
سندرم روده تحريكپذير يا IBS؛ ابتلا به اين عارضه ميتواند مدت طولاني موجب ايجاد نفخ و تورم شكمي شود كه درعين حال با علائمي چون درد، يبوست يا اسهال همراه است.پيتر وورول، استاد طب و گاستروانترولوژي در دانشگاه منچستر در اين باره خاطرنشان كرد: ما تصور ميكنيم كه در مبتلايان به اين سندرم، رودهها از حساسيت بالاتري برخوردارهستند و بنابراين فرآيندهاي عادي روده موجب بروز اين علائم ميشوند. نفخ و تورم شكم يكي از ناخوشايندترين و مختل كنندهترين عوارض سندرم روده تحريكپذير است.
اين سندرم درمان ندارد اما ميتوان علائم آن را كنترل كرد. به اين ترتيب كاهش مصرف فيبرغلات ميتواند ۳۰ تا ۴۰ درصد علائم اين سندرم را در مبتلايان كاهش دهد. مصرف فرآوردههاي پروبيوتيك نيز به كاهش علائم سندرم روده تحريكپذير كمك ميكند. در برخي موارد شديدتر ميتوانيد با مراجعه به پزشك عمومي و دريافت داروهاي خاص علائم بيماري را كاهش دهيد.
- نفخ شكمي
در برخي موارد تجمع باد در رودهها باعث تورم و بزرگي شكم ميشود كه در اين وضعيت معمولا علائم ديگري ديده نميشود. اكثر ما گاهي اوقات دچار نفخ و تجمع باد در رودهها ميشويم كه ۱۵ بار در روز بروز اين حالت كاملا طبيعي است اما در برخي افراد اين وضعيت ادامه پيدا ميكند و به دليل طولاني شدن، آزاردهنده ميشود و احساس ناراحتي زياد ايجاد ميكند. در اين شرايط ميتوانيد با چند تكنيك ساده تا حد زيادي از اين مشكل خلاصي يابيد. براي مثال توصيه ميشود مصرف غذاهايي را كه حاوي مقادير زيادي از كربوهيدراتهاي هضمنشدني هستند، كاهش دهيد.
حبوبات، كلم بروكلي، كلم پيچ و سيب از اين گروه هستند. اين مواد غذايي خيلي به كندي هضم ميشوند و ميتوانند مقادير اندكي گاز سولفور در حين عبور از روده آزاد كنند. همچنين تاكيد ميشود كه براي كاهش نفخ شكم غذا را به آرامي بخوريد و خوب بجويد. اگر غذا خوب جويده نشود بخش اعظمي از تجزيه آن در رودهها صورت ميگيرد و گاز زياد توليد ميكند.
- بيماري سلياك
اين بيماري ميتواند باعث احساس خستگي دائمي، كاهش وزن بيدليل و ابتلا به دردهاي شكمي شود. بيماري سلياك ناشي از واكنش شديد به گلوتن است.
گلوتن در گندم، چاودار و جو و تمام مواد غذايي حاوي اين غلات موجود است. در مبتلايان به اين بيماري بدن در مقابل ورود گلوتن يك واكنش خودكار ايمني از خود نشان ميدهد و با اين ماده به عنوان بيگانهاي برخورد ميكند كه بايد به آن حمله كند. اين امر باعث آسيب ديدن سطح روده كوچك ميشود و روي فرآيند جذب ريزمغذيها از غذا تاثير سوء ميگذارد. در صورت مشاهده اين علائم بايد به پزشك مراجعه كرد.
- تغييرات هورموني
در روزهاي پيش از قاعدگي و در ماههاي نخست بارداري، تغييرات هورموني قابل توجهي در بدن بروز ميكند كه اين تغييرات نيز به نوبه خود در ايجاد تورم و نفخ شكمي موثر هستند. در اين مواقع ميزان ترشح هورمون پروژسترون افزايش مييابد و اين امر موجب كاهش حركات دودي روده ميشود. اين وضعيت منجر به نفخ و احتمالا يبوست ميشود.در اين شرايط ميتوان با ورزش كردن و ۳۰ دقيقه پيادهروي در روز تا حد زيادي تورم شكمي را كاهش داد. همچنين نوشيدن مايعات زياد و مصرف مقادير زياد ميوهها، سبزيها و دانههاي سبوسدار در پيشگيري از يبوست موثر است.
- سرطان تخمدان
اين بيماري نيز ميتواند موجب تورم دائمي شكم و بروز مشكلات ديگر نظير احساس سيري دائمي و درد شكمي شود. علائم سرطان تخمدان بسيار گيج كننده است و به همين دليل معمولا در مراحل پيشرفته تشخيص داده ميشود كه درمان آن سختتر است. بنابراين آگاهي از علائم بالقوه آن ضروري است. به گفته پزشكان مهمترين نشانه اين بيماري تورم دائم شكم است كه پيوسته وجود دارد و كم و زياد نميشود و اندازه شكم نيز بزرگ ميشود. ساير علائم درد دائم شكم، دشواري در خوردن و علائم دستگاه ادراري هستند. در اين شرايط بايد بلافاصله به متخصص مراجعه كرد.
دلایل ورم معده
- ورم معده ممکن است در نتیجه مصرف الکل، استفراغ مزمن، استرس و یا مصرف داروهای خاص همچون آسپرین و یا سایر داروهای ضدالتهاب رخ دهد. ورم معده همچنین در نتیجه:
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) – این باکتری نوعی باکتری بوده که در مخاط معده زندگی می کند. بدون درمان کردن، عفونت می تواند باعث زخم معده و در بعضی از افراد سرطان معده شود.
- کم خونی خطرناک Pernicious anemia – این نوع کم خونی زمانی رخ می دهد که معده قادر به جذب و هضم ویتامین ب ۱۲ در بدن نمی باشد.
- ریفلاکس صفراوی – بازگشت صفرا از کیسه صفرا به معده شما.
- عفونت – عفونت های ناشی از باکتری ها و ویروس ها.
- اگر ورم معده درمان نشود، می تواند باعث از دست دادن شدید خون شده و می تواند باعث افزایش خطر سرطان معده شود.
علایم ورم معده کدام است؟
علایم گاستریت (ورم معده) بسته به افراد متفاوت بوده و حتی خیلی از افراد علایم این بیماری را حس نمی نمایند. با اینحال اگر علایم ظاهر شوند، شایع ترین آنها شامل:
- تهوع و یا ناراحتی همیشگی معده
- باد و نفخ شکم
- درد شکم
- استفراغ
- سوءهاضمه
- احساس سوزش در معده بین غذاها و یا شب ها
- استفراغ خون و یا مواد شبیه قهوه
- مدفوع خونی و تیره
نکات زیر را رعایت کنید
1- عدم مصرف غذاهای چرب و خیلی شیرین
2- صحبت کردن هنگام غذا خوردن سبب بلعیدن مقدار زیادی هوا میشود و ایجاد نفخ میکند.
3- عدم مصرف تنباکو و کافئین و سیگار
4- نخوردن غذاهای سفت
5-نوشیدن زیاد چای، قهوه و الکل مضر است.
6- اختلالات روحی و روانی سسب تشدید ناراحتی میشود.
۷- عدم مصرف نوشابه
۸- میوه ها بهتراست به صورت کمپوت مصرف شوند و سبزیجات پخته باشد. حبوبات را هم قبل از مصرف در اب خیس کرده و پس از ۳-۲ساعت اب ان را دور ریخته و سپس مصرف شود.
وي در پايان درباره ي درمان ورم معده گفت: درمان اين بيماري بسته به عامل ايجاد کننده آن متفاوت است:
- اگر عفونت باعث ايجاد ورم معده باشد، درمان عفونت به بيماران توصيه مي شود. در صورتي که مصرف الکل و سيگار باعث ابتلا به ورم معده شده است، بيماران بايد از ادامه ي مصرف آن خودداري کند.
- همچنين اشخاصي که به علت مصرف مکرر مُسکن دچار ورم معده شده اند يا نبايد اين گونه داروها را استفاده کنند يا در صورت الزام به مصرف آن ها تا حد امکان به حداقل برسانند و همزمان، داروهاي معده را بخورند.
درمان ورم معده چگونه است؟
درمان ورم معده بسته بدلیل آن متغیر می باشد. ورم مده حاد که در نتیجه مصرف الکل و یا داروهای غیر استروئیدی است، با توقف مصرف آنها بهبود می یابد. ورم معده مزمن که در نتیجه عفونت هلیوباکتر پیلوری است، با آنتی بیوتیک بهبود می یابد.
در اکثر موارد، پزشک شما برای درمان شما از داروهای کاهنده اسید استفاده می نماید. در صورتیکه ورم معده در نتیجه کم خونی خطرناک است، پزشک برای شما از مکمل های حاوی ویتامین ب ۱۲ استفاده می نماید.
عواملیکه خطر ابتلا به ورم معده را افزایش می دهند؟
- عفونت های باکتریایی
هرچند عفونت هلیکوباکتر پیلوری در بین شایع ترین عفونت ها بین انسان ها می باشد، فقط بعضی از افراد آلوده به آن دچار گاستریت و یا سایر اختلالات معده می شوند. پزشکان معتقداند حساسیت در برابر باکتری ها ممکن است در نتیجه عوامل ارثی بوده و یا سبک زندگی همچون سیگار کشیدن و استرس بالا باعث ابتلا به این مشکل شود.
- مصرف مرتب مسکن ها
مسکن های معمول از قبیل آسپرین، بروفن و ناپروسکن می توانند باعث ورم معده حاد و یا مزمن شود. مصرف مرتب این مسکن ها و یا مصرف زیاد آنها می توانند استر معده را ضعیف نمایند. معمولا در اثر مصرف کم و گاهی اوقات این داروها باعث ابتلا به ورم معده نمی شود. همچنین استامینوفن نیز باعث ابتلا به ورم معده نمی گردد.
- افزایش سن
بزرگسالان و افراد مسن در خطر بیشتری برای ابتلا به ورم معده می باشند.
استرس – استرس شدید در اثر جراحی های بزرگ، آسیب دیدن، سوختگی و یا عفونت شدید می تواند باعث ورم معده حاد شود.
- حمله سیستم ایمنی بدن به معده
در این ورم معده که به آن ورم معده خود ایمنی می گویند، سیستم ایمنی بدن شما به معده حمله می نماید. ورم معده خود ایمنی در افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو و دیابت نوع ۱ معمول تر می باشد. ورم معده خود ایمنی ممکن است همراه با کمبود ویتامین ب ۱۲ باشد.
- سایر بیماری ها و مشکلات
ورم معده ممکن است همراه سایر مشکلا همچون اچ آی وی / ایدز، بیماری کرون و عفونت های انگلی بهمراه باشد.
عوارض ورم معده کدام اند؟
ورم معده درمان نشده، می تواند باعث زخم معده شود. بطور بسیار نادر، بعضی از انواع ورم معده می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان معده شود. در صورت جواب ندادن درمانتان با پزشک خود مشورت نمایید.
نحوه تشخیص بیماری ورم معده چگونه است؟
برای تشخیص ابتلا به ورم معده، پزشک شما سابقه بیماری های شما و خانواده تان را بررسی می نماید، شما را کاملا معاینه کرده و بعضی از آزمایش های زیر را توصیه نماید:
- آندوسکوپی فوقانی
- آزمایش خون
- تست خون مخفی در مدفوع (آزمون مدفوع)
پیشگیری از ورم معده
یکی از راههای پیشگیری از ورم معده پیشگیری از آلوده شدن به باکتری هیلیوباکتر پیلوری می باشد. شواهد نشان می دهد که این باکتری از انسان به انسان و یا از طریق غذای آلوده منتقل می شود. دست های خود را بطور مرتب با صابون و آب بشویید و از غذاهای کاملا پخته شده استفاده نمایید.
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
دیدگاه ها