علت و علائم کیست کلیه چیست؟

کیست کلیه؛ انواع،علائم و درمان

کیست‌ها و تومورهای کلیه با خصوصیات متفاوت و در بسیاری از افراد حتی بدون علامت و یا فقط با وجود خون در ادرار مشخص می‌شوند.با دلگرم همراه باشید تا با علت و درمان وجود کیست در کلیه آشنا شوید.

کیست کلیه

کلیه‌ها خون را از مواد زائد پاک کرده و ادرار تولید می‌کنند. همانطور که افراد مسن‌تر می‌شوند، کیسه‌هایی حاوی مایع به نام کیست (cyst) ممکن است در کلیه‌ها شکل بگیرند که اینها اغلب کوچک، گرد و با جداره نازک هستند.کیست‌های کلیه تقریبا همیشه خوش‌خیم (غیرسرطانی) هستند، اغلب مشکلی ایجاد نمی‌کنند و بسیاری از افراد عمر طبیعی می‌کنند، بدون این که از وجود آنها در بدن خود مطلع باشند. 50 درصد افراد بالای 50 سال دارای کیست کلیه هستند.

------------------------------------------------------------------------------------------

انواع کیست کلیه کدامند؟

1- کلیه‌های پلی‌کیستیک بالغین:

شایع‌ترین بیماری ارثی است که علائم آن معمولا قبل از 40 سالگی ظاهر می‌شود و کودکان مبتلا اغلب طول عمر کوتاهی دارند. کلیه‌ها بزرگ و دارای کیست‌های متعدد می‌باشند. گاهی کیست‌ها به اندازه یک توپ فوتبال با وزن 8 کیلوگرم هم می‌رسند.

علائم: وجود خون در ادرار و درد کلیه شایع‌ترین علائم هستند. در صورت عفونت، کلیه‌ها دردناک و همراه با تب و لرز است. علائم تحریکی مثانه و نارسایی کلیه که با سردرد، تهوع، استفراغ، ضعف و کاهش وزن بروز می‌کند نیز وجود دارد. گاهی بیمار متوجه یک توده شکمی می‌شود. در 60 تا 70 درصد از بیماران افزایش فشارخون وجود دارد.بسیاری از مبتلایان به بیماری پلی‌کیستیک کلیه دچار نارسایی کلیه می‌شوند.

درمان: رژیم کم پروتئین و مایعات زیاد و عدم انجام فعالیت‌های گرم‌کننده بدن. جراحی فقط در صورت نیاز صورت می‌گیرد.
توصیه می شودبرای پیگیری کیست ساده، سالانه سونوگرافی انجام شود. اگر تغییرات مشاهده شده، سرطان را مطرح کند، باید سی تی اسکن انجام شود.

2- کیست ساده:

شایع‌ترین و در عین حال کم اهمیت‌ترین اختلال کیستیک کلیه است و احتمال بروز آن با افزایش سن بیشتر می‌شود. اغلب بدون علامت هستند و زمانی علامت‌دار می‌شوند که به حدود 10 سانتی‌متر برسند. اگر باعث ادرار خونی یا درد شکم شدند، حتما باید به فکر پیدایش سرطان در کیست‌ها بود.

علائم: درد پهلو یا پشت به شکل متناوب و مبهم وجود دارد. در صورت اتساع دیواره کیست در اثر خونریزی به داخل آن، درد ناگهانی و شدید ظاهر می‌شود و گاه علائم شبیه زخم معده یا بیماری کیسه صفرا احساس می‌شود. در صورت عفونی شدن کیست، علائم تب و درد پهلو وجود دارد.

درمان: سونوگرافی سالیانه برای پیگیری کیست از نظر اندازه، شکل و قوام آن توصیه می‌‌شود. در صورت روشن بودن رنگ مایع داخل کیست، ضایعه خوش‌خیم است، ولی در صورت خون‌آلود بودن مایع، احتمال رشد سلول سرطانی زیاد است.

3- تومورهای بدخیم کلیه:

تومور آدنوکارسینوم از دهه پنجم و ششم عمر با شیوع دو برابر در مردان دیده می‌شود. سیگار مهم‌ترین عامل خطرساز است. تقریبا یک سوم افراد در زمان تشخیص، متاستاز (پخش شدن سرطان) دارند که شایع‌ترین محل آن ریه است، ولیکن کبد، استخوان، غدد لنفاوی مجاور و غده فوق کلیه نیز مکان‌های شایع متاستاز هستند.

علائم: معمولا سه نشانه وجود خون در ادرار، درد پهلوها و توده قابل لمس وجود دارد. علائم متاستاز در 30 درصد موارد شامل سرفه، تنگی نفس، تشنج، سردرد و درد استخوان می‌باشد. افزایش فشارخون نیز در 40 درصد موارد وجود دارد که نسبت به داروهای ضد فشارخون مقاوم است.

درمان: در مراحل ابتدایی، تنها راه درمان برداشتن کلیه است و در حالت پیشرفته از دارو، رادیوتراپی، شیمی‌درمانی و جراحی با توجه به شرایط بیمار استفاده می‌شود.

------------------------------------------------------------------------------------------

چگونه کیست‌های کلیه شناسایی می‌شوند؟

تقریبا تمامی آن‌ها در بررسی‌های رادیولوژیک کشف می‌گردند؛ مثلا هنگام سونوگرافی، سی تی اسکن و ... سایر اندام‌های بدن. به همین دلیل نام دیگر آن، کیست‌های اتفاقی است، چرا که پزشک در حین بررسی سایر اندام‌ها، به‌طور اتفاقی آن‌ها را مشاهده می‌کند.

------------------------------------------------------------------------------------------

برای درمان کیست چه باید کرد؟

اگر بتوان با سونوگرافی و سی تی اسکن و ام آر آی (MRI) به تشخیص دقیق کیست رسید، ابتدا پزشک در مورد مشکلات احتمالی که ممکن است کیست برای فرد ایجاد کرده باشد سوالاتی خواهد کرد. مثلا این‌که درد در ناحیه پهلو دارد یا خیر، یا سابقه‌ای از تب یا ادرار خونی دارد یا نه؟اگر کیست فرد کوچک باشد و هیچ یک از علائم فوق را نداشته باشد، به احتمال زیاد اقدام درمانی خاصی نیز لازم نخواهد بود. فقط ممکن است پزشک صلاح بداند 6 تا 12 ماه بعد با سونوگرافی یا سی تی اسکن، اندازه یا احتمال رشد کیست را پیگیری نماید.

اگر نتوان به تشخیص دقیق کیست رسید، ممکن است نیاز به آنژیوگرافی کلیوی یا آسپیراسیون باشد. اگر مایع به دست آمده در نمونه گیری (آسپیراسیون) شفاف باشد، حاکی از خوش خیم بودن ضایعه است. البته باید با ارزیابی سیتولوژی و میکروسکوپی مایع بدست آمده، خوش خیم بودن را تائید کرد.اگر مایع خونی باشد، باید اقدام به جراحی کرد.بسیاری از مردم اطلاعی از کیست کلیه خود ندارند، یا اصلا نیاز به بررسی‌های اضافی یا پیگیری نخواهند داشت. اما اگر کیست کلیه بزرگ یا دارای رسوبات کلسیم باشد یا درون آنها به‌جای مایع، از بافت سفت پرشده باشد، آن وقت به بررسی دقیق‌تر و احتمالا درمان جدی‌تر نیاز می‌شود.

آیا جراحی برای برداشتن کیست لازم است؟

بیشتر کیست‌های ساده بدون خطر بوده و نیاز به جراحی ندارند. مگر اینکه کیست کلیه در حال رشد، علائمی ایجاد کرده باشد یا پزشک به بدخیمی یا عفونی بودن آن مشکوک شود.

چگونه می توان فهمید کیست خطرناک است یا نه؟

• سی تی اسکن دقیق ترین روش برای تمایز بین کیست و سرطان است.
• سونو گرافی در بسیاری از موارد می تواند یک کیست را از توده توپر افتراق دهد.
• در صورت عدم توانایی در تشخیص بین کیست و سرطان، باید نمونه گیری و آسپیراسیون انجام شود.
• توصیه می شود که برای پیگیری کیست ساده، سالانه سونوگرافی انجام شود. اگر تغییرات مشاهده شده، سرطان را مطرح کند، باید سی تی اسکن انجام شود.

علل کیست کلیه ساده چه چیزهایی هستند؟

علت بروز کیست ساده کلیه ها هنوز به درستی کشف نشده است اما به نظر نمی رسد که یک بیماری ارثی باشد. این بیماری در مردان شایع تر است. سن نیز یکی از عوامل اصلی موثر در بروز کیست کلیه است. تقریبا نیمی از افراد بالای ۵۰ سال یک یا چند کیست ساده کلیه دارند. اندازه ی این کیست ها با افزایش سن بزرگتر می شود به گونه ای که بعد از ۱۰ سال ممکن است دو برابر شوند.

علت بروز کیست ساده کلیه‌ها هنوز به درستی کشف نشده است، اما به نظر نمی‌رسد که یک بیماری ارثی باشد.این بیماری در مردان شایع‌تر است.سن نیز یکی از عوامل اصلی موثر در بروز کیست کلیه است، تقریبا نیمی از افراد بالای 50 سال یک یا چند کیست ساده کلیه دارند، اندازه این کیست‌ها با افزایش سن بزرگتر می‌شود، به گونه‌ای که بعد از 10 سال ممکن است دو برابر شوند.کیست ساده هیچ نگرانی نداشته و به سرطان تبدیل نمی‌شود. اما کیست‌هایی که دیواره آنها نامنظم و داخل آنها حفره حفره است، باید از نظر سرطان کلیه هرچه زودتر بررسی شوند و کیست‌های ارثی متعدد اغلب باعث از کارافتادگی کلیه‌ها شده و به ندرت به سرطان کلیه تبدیل می‌شوند.

علائم کیست ساده کلیه چیست؟

کیست ساده کلیه معمولا علائم خاصی ندارد. در اکثر موارد، پزشک در حین انجام یک سونوگرافی و یا توموگرافی کامپیوتری که به منظور تشخیص بیماری دیگری انجام می شود، کیست ساده کلیه ها را تشخیص می دهد. با این حال کیست های ساده کلیه ممکن است علائمی از جمله موارد زیر داشته باشند:

• اگر این عارضه ها بزرگ شوند و به سایر اعضای بدن فشار وارد آورند می توانند منجر به احساس درد در پهلو ها، پشت و یا بالای شکم شوند.
• خونریزی
• ایجاد عفونت و بروز علائم ناشی از عفونت مانند تب و لرز
• مختل کردن عملکرد کلیه ها (نادر است)
• کیست ساده کلیه با فشار خون بالا همراه است اما هنوز رابطه بین این دو بیماری معلوم نیست.

منبع:تبیان،شفاجو،سیمرغ

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی