آیا خوردن سیب زمینی جوانه زده برای بدن مضر است ؟

عوارض مصرف سیب زمینی جوانه زده

سیب زمینی یک منبع طبیعی از سلانین و کاکونین است. این دو ماده دو ترکیب گلیکوکالوئیدی هستند که به طور طبیعی در مواد غذایی مختلفی از جمله بادمجان و گوجه فرنگی یافت می شوند.

مصرف گلیکوکالوئیدها در مقادیر اندک می تواند خواصی از جمله خواص آنتی بیوتیکی و اثرات کاهش دهنده کلسترول خون و قند خون را به همراه داشته باشند.

با این حال در صورت مصرف بیش از حد ممکن است اثر سمی روی بدن داشته باشد.

با جوانه زدن سیب زمینی، محتوای گلیکوکالوئید آن شروع به افزایش می کند.

علائم مسومیت با این مواد معمولاً پس از خوردن سیب زمینی جوانه زده در طی چند ساعت تا ۱ روز ظاهر می شوند.

مصرف بیش از حد گلیکوکالوئید در دوزهای پایین معمولا منجر به استفراغ، اسهال و درد شکم می شود.

در صورت مصرف بیش از حد این ترکیبات ممکن است با افت فشار خون، سریع شدن نبض، تب، سردرد، سردرگمی و در برخی موارد حتی مرگ مواجه شوید.

علاوه بر این چند مطالعه کوچک نیز نشان داده اند که خوردن سیب زمینی جوانه زده در دوران بارداری ممکن است خطر نقص مادرزادی نوزاد هنگام تولد را افزایش دهد.

بنابراین زنان باردار به ویژه باید از خوردن سیب زمینی جوانه زده اجتناب کنند.

آیا می توان ترکیبات سمی را از سیب زمینی جوانه زده جدا کرد ؟

گلیکوآکالوئیدها بیشتر در برگ، گل و جوانه سیب زمینی متمرکز شده اند.

علاوه بر جوانه زدن، خراب شدن ظاهری، سبز شدن و ایجاد طعم تلخ از جمله علائمی هستند که نشان می دهند گلیکوکالوییدهای یک سیب زمینی به طرز چشمگیری افزایش یافته است.

از این رو جدا کردن جوانه ها، پوست سبز و قسمت های کبود شده سیب زمینی ممکن است به کاهش خطر مسمومیت کمک کند.

علاوه بر این پوست کندن و سرخ کردن این ماده نیز ممکن است به کاهش سطح گلیکوکالوئیدهای آن کمک کند.

اگرچه به نظر می رسد جوشاندن، پختن در آتش و پخت در مایکروفر دارای اثرات کمی بر روی گلیکوکالوئیدهای سیب زمینی است.

بر همین اساس در حال حاضر مشخص نیست که آیا این شیوه های پخت برای محافظت از بدن در برابر مسمومیت با گلیکوکالوئیدها کافی هستند یا خیر؟

به همین دلیل مرکز National Capital Poison Center که به عنوان مهمترین مرکز کنترل مسمومیت در آمریکا نیز شناخته می شود؛ پیشنهاد می کند که بهتر است سیب زمینی های جوانه زده و یا سبز شده را مصرف نکنید و آنها را دور بریزید.

چطور از جوانه زدن سیب زمینی جلوگیری کنیم ؟

یکی از بهترین راه ها برای کاهش جوانه زدن سیب زمینی، انبار نکردن آن است. بنابراین بهتر است که سیب زمینی را عمده خرید نکنید و هر هفته به میزان نیازتان از این ماده خریداری کنید.

علاوه بر این دور ریختن سیب زمینی های خراب و اطمینان از خشک بودن محل نگهداری و دیگر سیب زمینی ها نیز می تواند از جوانه زدن آنها جلوگیری کند.

سیب زمینی ها را حتما در یک مکان خنک، خشک و تاریک نگهداری کنید. این روش نگهداری ممکن است احتمال جوانه زدن را کاهش دهد.

گزارش های تجربی حاکی از آن هستند که نگهداری سیب زمینی با پیاز در یک محل نیز می تواند باعث جوانه زدن سیب زمینی شود.

کنار هم قرار دادن این دو ماده ممکن است روند جوانه زدن را تسریع کند. اگرچه در حال حاضر هیچ مدرک علمی برای حمایت از این ادعا وجود ندارد.

خطرات مصرف سیب زمینی جوانه زده

با پیشرفت روند جوانه زدن ، سیب زمینی چروکیده و کوچک می شود زیرا نشاسته موجود در آن به قند تبدیل شده و فرصت رشد بیشتر جوانه ها فراهم شده است.

اگر سیب زمینی را در این شرایط مشاهده کردید از مصرف آن خودداری کنید زیرا طعم خوبی نخواهد داشت. از این قسمت های سبز می توان برای کاشت و رشد یک سیب زمینی جدید پرورش داد.

سموم موجود در سیب زمینی

نور و گرما ماده ای به نام سولانین تولید می کنند که سبب رشد جوانه برروی پوسته سیب زمینی می شوند و هر دو این سموم برای انسان سمی بوده و منجر به سردرد، استفراغ و سایر علائم گوارشی خواهد شد.

سولانین به همراه کلروفیل در پوسته سیب زمینی جمع شده در نتیجه سبز رنگ خواهد شد ، پس قبل استفاده ، این پوسته سبز را از بین ببرید اما همچنان مزه تلخ آن باقی خواهد ماند.

سیب‌زمینی‌های تلخ

مزه تلخ سیب‌زمینی به معنای افزایش سطح سم سولانین در آن است و یک باور غلط آن‌که در این مواقع بسیاری از خانواده‌ها با قرار دادن سیب‌زمینی در آب به زور می‌خواهند تلخی آن را بزدایند یا بر این باورند که با پختن، آب‌‌پز کردن یا قرار دادن در مایکروفر از میزان سم سیب‌زمینی کاسته می‌شود. در حالی که این سم به هیچ روشی از بین نمی‌رود.

حال شاید این پرسش مطرح شود که چرا سیب‌زمینی به طور طبیعی باید حاوی درصدی از این سم باشد؟

لازم است بدانید در برگ، میوه، گل و ساقه‌های سیب‌زمینی سم سولانین به عنوان سیستم دفاعی گیاه عمل کرده و سیب‌زمینی را از شر آفات و بیماری‌ها مصون می‌دارد.

ورود زیاد این سم به بدن می‌تواند با علائمی چون سردرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ، تب، اسهال، دل‌پیچه، افزایش فشار خون، تنگی نفس، فلج و حتی کما و مرگ تظاهر کند.

سیب‌زمینی‌های جوانه زده

نکته مهم دیگر که توجه به آن ضروری به نظر می‌رسد، جوانه زدن سیب‌زمینی بخصوص در فصول گرم سال است که می‌تواند یکی دیگر از عوامل افزایش سم سیب‌زمینی باشد.

در واقع جوانه سیب‌ زمینی برخلاف جوانه‌ غلات و حبوبات نه‌تنها ارزش تغذیه‌ای ندارد، بلکه بسیار سمی است و باید قسمت جوانه ‌زده را جدا کرده و سیب‌زمینی‌های سبز، حتی اگر قسمت کوچکی از آن سبز شده را دور بیندازید.

چرا که این سم در بافت سالم سیب‌زمینی نفوذ کرده، اما هنوز قابل رویت نیست.

سیب‌زمینی‌های قهوه‌ای شده

آیا تغییر رنگ سیب‌زمینی پوست‌کنده نشان‌دهنده وجود مقادیر زیاد سم سولانین یا سموم شیمیایی در آن است؟

علت تغییر رنگ سیب‌زمینی قطعه یا خلال شده این است که در اثر برش، دیواره سلولی آن آسیب‌دیده و آنزیمی آزاد می‌شود که در مجاورت با اکسیژن هوا با برخی ترکیبات خود سیب‌زمینی واکنش نشان می‌دهد و باعث قهوه‌ای رنگ شدن می‌شود که معمولا برای غیرفعال‌کردن این آنزیم می‌توان از آبلیمو یا سرکه استفاده کرد.

سیب‌زمینی با پوست یا بی‌پوست

آیا صحت دارد که پوست سیب‌زمینی حاوی بیشترین مواد مغذی است و باید آن را با پوست خورد؟ بیشترین میزان فیبر، ویتامین‌های C و B سیب‌زمینی در پوست و بخش نزدیک پوست ذخیره شده است.

به همین سبب بهتر است برای دریافت بیشتر این مواد مغذی، سیب‌زمینی با پوست، پخته و مصرف شود. البته این در صورتی است که پوست سیب‌زمینی، سبز، جوانه زده، کدر یا آغشته به سموم قارچ‌کش رنگی نباشد.

نکته آخر

سیب زمینی جوانه زده حاوی مقدار زیادی گلیکوکالوئید است که مصرف بیش از حد آن می تواند برای بدن انسان سمی باشد.

از ناراحتی معده گرفته تا مشکلات قلبی و سیستم عصبی و در موارد شدید حتی مرگ از جمله مشکلات مرتبط با خوردن سیب زمینی جوانه زده هستند.

مصرف زیاد این ترکیبات توسط زنان باردار ممکن است خطر نقص های مادرزادی را افزایش دهد.

اگرچه پوست کندن، سرخ کردن یا کندن جوانه ها، گلیکوکالوئید موجود در سیب زمینی جوانه زده را کاهش می دهد؛

اما هنوز مشخص نیست که آیا این روش ها برای محافظت از بدن در برابر مسمومیت کافی هستند یا خیر.

بنابراین تا زمان مشخص شدن این موضوع بهتر است که از خوردن سیب زمینی جوانه زده آن هم به مقدار زیاد خودداری کنید.

بیشتر بخوانید :

مقدار کالری سیب زمینی

خطرات خوردن بعضی از سیب زمینی ها را جدی بگیرید!