طریقه ی صحیح شیر دادن به نوزاد

نحوه شیر دهی صحیح به نوزاد

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با نحوه صحیح شیر دادن به کودک آشنا شوید.

روشهای شير دادن

مادر هنگام شير دادن بايد در وضيعت راحتی قرار گيرد، او می تواند به پشت يا پهلو بخوابد. روی صندلی، زمين يا تخت بنشيند، ‌از چند بالش به عنوان تكيه گاه استفاده كند تا هنگام شير دادن خسته نشده و دچار كمر درد يا پشت درد نشود. بويژه خانمهايی كه سزارين می شوند بيشتر بايد اين نكات را رعايت نمايند.

روش اول

معمول ترين روش شير دادن،‌ بغل گرفتن نوزاد است به طوريكه شانه نوزاد روی خم آرنج و سرش روی بازوی مادر قرار گيرد. صورت او مقابل پستان مادر و سر و بدنش در يك امتداد باشد. دست نوزاد كه در تماس با بدن مادر است در پهلوی مادر قرار گيرد نه بين نوزاد و مادر بالاخره نشيمنگاه او با دست مادر حمايت شود. بهتر است لباس مادر و نوزاد كم باشد تا تماس بدن مادر و نوزاد بهتر برقرار شود. در صورت امكان تماس پوست با پوست هنكام شير دادن مناسب تر است.

شیر مادر در واقع کامل‌ترین خوراک و غنی از مواد مغذی و حاوی آنتی‌بادی‌هایی است که از کودک در برابر ابتلا به عفونت‌ها جلوگیری می‌کند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر دچار انواع حساسیت‌ها می‌شوند و کمتر در معرض اضافه‌وزن و چاقی، ابتلا به دیابت و کم‌خونی قرار می‌گیرند.

علاوه بر برخی مزیت‌های شیر مادر برای نوزادان که زیاد به آن پرداخته شده است، نمی‌توان فواید آن را برای مادر نیز نادیده گرفت. شیر‌دادن به نوزاد بعد از زایمان‌ باعث برگشت بافت رحم به حالت اولیه می‌شود و زمان شروع سیکل‌های قاعدگی مجدد را به تأخیر می‌اندازد، ولی این به معنای جلوگیری از حاملگی تلقی نمی‌شود و زنانی که قصد بارداری مجدد ندارند باید در این دوران از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنند. در این دسته از زنان شیرده خطر ابتلا به دیابت نوع 2، سرطان سینه، سرطان تخمدان، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی به مراتب کمتر است. در ادامه برخی نکات که در شیردادن نوزادان اهمیت دارد را می‌خوانید.

پس از ايجاد وضعيت راحت برای مادر و در آغوش گرفتن نوزاد، مادر می تواند با يك دست كه به شكل C انگليسی قرار می گيرد پستان را گرفته و نوك پستان را به گونه و لب نوزاد تماس دهد تا او دهانش را باز كند.شايد لازم باشد كه اين كار چند بار تكرار شود تا نوزاد كاملا دهانش را باز نمايد به طوری كه لبه تحتانی هاله پستان، ‌هم سطح لب پايين نوزاد قرار گيرد.

در اين حالت كه دهان نوزاد كاملا باز شده است مادر می تواند او را با ملايمت ولی به سرعت به طرف پستان خود بياورد تا نوزاد نوك و هاله پستان را در دهان بگيرد. در چنين وضعيتی نوزاد با آرواره هايش به سينوس های شيری فشار می آورد و با مكيدن درست، به اندازه كافی شير دريافت می نمايد.زمانی كه در آغوش گرفتن و پستان گذاشتن به دهان نوزاد درست انجام شود، ‌مراحل زير به خوبی قابل مشاهده است:

بدن نوزاد روبروی مادر و در تماس نزديك با بدن او است.

سر و بدنش در يك امتداد قرار دارند.

صورتش روبروی پستان مادر و چانه اش به پستان چسبيده است.

لب تحتانی او كاملا به طرف خارج برگشته و قسمت كمی از هاله پستان در بالاي لب فوقانی او مشاهده می شود و شايد در زير لب تحتانی نشانه ای از هاله پستان ديده نشود(فقط در صورت بزرگ بودن هاله قسمتي از آن قابل مشاهده خواهد بود).

مكيدن ها كند ولی عميق است.

صدای بلعيدن شير به خوبی شنيده می شود.

نوزاد پس از احساس رضايت و سير شدن، ‌خودش پستان را رها می كند.

مادر هنگام شير دادن احساس درد و ناراحتی نمی كند.

پستان مادر با سوراخ های بينی شيرخوار فاصله دارد و راه تنفس او را نمی بندد.

ولی اگر طريقه در آغوش گرفتن و پستان به دهان گذاشتن درست نباشد:

بدن نوزاد چرخيده و روبروی بدن مادر و در تماس نزديك با او نيست.

سرش به عقب برگشته و يا به جلو خم شده است.

چانه اش از پستان مادر فاصله دارد.

لب ها يا به داخل برگشته اند و يا به حالت غنچه قرار دارند.

‌قسمت های زيادی از هاله در بالا و پايين لب ها خصوصا زير لب تحتانی مشاهده می شود.

مكيدن ها بسيار سطحی و تند است.

‌ صدای بلعيدن شير شنيده نمی شود و در عوض صدايی شبيه ملچ و ملوچ به گوش می رسد.

مادر هنگام شير دادن به دليل مكيده شدن نوك پستانش احساس درد می كند و ممكن است حتی دچار زخم و يا شقاق نوك پستان گردد.

روش دوم

مادر در وضعيت خوابيده به پهلو شير می دهد. اين روش در مواردی كه خانم ها سزارين مي شوند

و يا زايمان طبيعی همراه با بخيه محل زايمان دارند، ‌توصيه می شود كه برای مادران راحت تر است ولی حتما هنگام شير دادن بايد كمك شوند. در اين وضعيت:

• سر و بدن نوزاد در امتداد يك خط مستقيم است.
• صورت او روبروی پستان مادر قرار می گيرد.
• بدن نوزاد در تماس نزديك با بدن مادر بوده و بهتر است پشت او با دست مادرحمايت شود.

روش سوم

روش ديگر برای شير دادن به نوزاد، روش زير بازوست كه اهميت استفاده از آن به خصوص در

مادرانی است كه دارای فرزند دوقلو هستند و يا دچار انسداد مجاری شير شده اند. در اين حالت مادر در وضعيت نشسته مثلا بادست راست سر نوزاد را نگه می دارد و بدن و پای او را در زير بغل و بازوی خود قرار می دهد. در اين روش هم می تواند از يك بالش در زير دستش استفاده نمايد.هنگامی كه روش صحيح در آغوش گرفتن و شير دادن،‌ بلافاصله پس از زايمان (‌يا حتی در دوران بارداری با مدل عروسكی)‌آموزش داده شود، ‌مادر مهارت لازم در زمينه انواع روشهای در آغوش گرفتن و شير دادن را كسب نموده و شيرخوار نيز به راحتی قادر به شير خوردن از پستان مادر خواهد بود.

روش چهارم

تغذيه دوقلوها، نه تنها مادرانی كه دوقلو به دنيا می آورند می توانند كودكان خود را با شير مادر تغذيه كنند كه حتی مادران سه قلو نيز می توانند شير خوارانشان را از شير مادر بهره مند سازند. روش تغذيه دوقلوها می تواند به صورت مجموعه ای از روش های اول و دوم و سوم و مطابق شكل های زير باشد.

آروغ زدن نوزاد

از نکاتی که مادران باید بعد از شیر دادن به نوزاد رعایت کنند، آروغ زدن اوست. این کار به خروج حباب‌های گاز که معمولا در معده تجمع یافته و عامل درد می‌شود، کمک می‌کند.

استفاده از پمپ‌های سینه‌ای

در زنان شیردهی که شیر با دشواری از سینه خارج می‌شود، استفاده از پمپ‌های سینه‌ای که در مواقع لزوم بتواند شیر را خارج کند، گزینه مناسبی است که به تغذیه بهتر نوزاد کمک می‌کند. در واقع این پمپ‌ها منبع تولید شیر مورد نیاز نوزاد را تنظیم می‌کند و افزایش می‌دهد. متخصصان بر این باورند که برای استفاده از پمپ سینه‌ای برای هر سینه بهتر است صبح‌ها که منابع شیر در بیشترین مقدار خود هستند، انجام شود.

علائم سیری نوزاد

مادران شیرده معمولا با این مشکل دست به گریبان‌ هستند که نمی‌دانند نوزادشان چه زمانی سیر شده و چه زمانی هنوز گرسنه است. با توجه به برخی علائم‌ می‌توان سیر شدن نوزاد را متوجه شد.

• سینه‌ها معمولا بعد از شیر خوردن نوزاد خالی از شیر و سبک می‌شوند و این یکی از علائم سیری نوزاد است
• حتی بعد از کاهش وزن اولیه بعد از زایمان نوزاد‌ به وزن‌گیری ادامه می‌دهند (بیشتر نوزادان، 5 تا 9 درصد وزن خود را از دست می‌دهند و در‌حدود‌ دو ماهگی بار دیگر وزن خود را به دست می‌‌آورند). نوزاد در ماه اول باید بین 142 تا 283 گرم در هفته، در ماه‌های دوم و سوم بین 142 تا 227 گرم در هفته، در ماه سوم تا ششم بین 71 تا 127 گرم در هفته و در ماه‌های ششم تا دوازدهم بین 28 تا 85 گرم در هفته وزن اضافه کند.
• معمولا بعد از شیر خوردن، حرکات روده در نوزاد افزایش می‌یابد و دفع ادرار و مدفوع در او زیاد می‌شود.

اما از سوی دیگر، کاهش وزن و ثابت ماندن وزن در نوزاد می‌تواند از جمله علائم عدم تغذیه کافی با شیر مادر باشد. علاوه بر این، تعداد دفع ادرار و مدفوع نیز در آنها به مراتب کاهش پیدا می‌کند. مدفوع نوزاد نیز به رنگ تیره و کوچک درمی‌آید.

زنان شاغل و معضل شیر دادن

‌ آن دسته از زنانی که محل کار آنها نزدیک به منزل باشد، می‌توانند در فواصل کوتاه مراجعه کنند و این کار را انجام دهند؛ ولی در اغلب مواقع، این امر میسر نیست. متخصصان توصیه می‌کنند که بهترین کار برای زنان شاغل این است که شیر خود را به وسیله پمپ‌های مخصوص بدوشند و در شیشه قرار دهند تا در زمان نبود آنها، پرستار، پدر یا هر فرد دیگری که در آن زمان از نوزاد مراقبت می‌کند، او را از شیر مادر تغذیه کند، اما اگر امکان این کار وجود ندارد، می‌توانید از شیرخشک‌های جایگزین شیر مادر در طول روز استفاده کنید؛ ولی در زمان‌هایی که در منزل حضور دارید، ‌‌با شیر خود نوزاد را تغذیه کنید.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی