کاتاف موتور خودرو چیست و چه تاثیری بر عملکرد آن دارد؟

کات آف خودرو چیست؟

کاتاف (cutoff) به وضعیتی اشاره دارد که در آن سوپاپ ورودی موتور بسته می شود و به مدت کوتاهی ورود هوا یا سوخت به داخل پیستون متوقف می گردد. این پدیده بیشتر در پیشرانه های انژکتوری که تحت کنترل ECU یا کامپیوتر خودرو هستند، مشاهده می شود.

تغییر صدای موتور یکی از نکات قابل توجهی است که بسیاری از رانندگان در حین رانندگی به آن توجه می کنند. وقتی خودرو در دور موتور بالا قرار می گیرد، صدای خروجی از اگزوز تغییر می کند. با این حال، این وضعیت برای سلامت خودرو چندان مطلوب نیست و در دورهای بالا ممکن است به اجزای مختلف موتور آسیب برساند. آشنایی با کات آف زدن خودرو بسیار مهم است، زیرا عدم توجه به آن می تواند به ماشین آسیب های جدی وارد کند.

کاتاف یا Cut Off به حداکثر دور موتور اشاره دارد. به عنوان مثال، کاتاف خودروی ۲۰۶ با موتور TU5 در حدود ۶۵۰۰ دور در دقیقه تعیین شده است.

کاتاف زدن خودرو چه زمانی اتفاق می افتد؟

زمانی که دور موتور به ناحیه قرمز می رسد، صدای موتور تغییر کرده و ECU خودرو دستور قطع سوخت به محفظه احتراق را صادر می کند یا جرقه زنی متوقف می شود. این فرآیند باعث کاهش دور موتور و فاصله گرفتن از ناحیه قرمز می شود.

با کاهش دور موتور از ناحیه قرمز، عملکرد موتور به حالت عادی برمی گردد و دوباره دور موتور افزایش می یابد. این نوسانات ادامه دار است تا زمانی که راننده پای خود را از روی پدال گاز برندارد. به این پدیده در اصطلاح کاتاف زدن خودرو گفته می شود که توسط استپر انجام می گیرد. امروزه کاتاف بیشتر در خودروهای پیشرفته با موتورهای انژکتوری مشاهده می شود و تحت کنترل کامپیوتر خودرو قرار دارد.

آیا Cut Off زدن خودرو مضر است؟

مدت زمانی که موتور یک خودرو قبل از آسیب دیدگی جدی کاتاف می کند، به سیستم خنک کننده و تحمل قطعات آن بستگی دارد. اگر موتور به اندازه کافی خنک نشود، در دورهای بالا احتمال انفجار وجود دارد. در خودروهای مدرن مسابقه ای، طراحان سعی دارند نوسانات دور موتور را در حین کاتاف به حداقل برسانند تا راننده بتواند سریع تر به دور موتور بالا دست یابد.

هنگامی که دور موتور به ناحیه قرمز نزدیک می شود، صدای متفاوتی از موتور شنیده می شود که در صنعت تیونینگ به آن صدای کاتاف گفته می شود. در نتیجه، رانندگان باید بدانند که کاتاف زدن خودرو هیچ گاه بدون عیب نیست و نباید به طور بی دلیل این کار را انجام دهند. توصیه ما این است که تا حد امکان از کاتاف زدن پرهیز کنند.

دلیل تفاوت صدای کاتاف کاربراتوری و انژکتوری

در خودروهایی که از سیستم انژکتور برای تأمین سوخت استفاده می کنند، صدای موتور به صورت مقطعی شنیده می شود، در حالی که در خودروهای کاربراتوری صدای موتور یکنواخت است. در خودروهای کاربراتوری، به دلیل محدودیت در حرکت سوزن یا ژیگلور و ثابت بودن آن، صدای موتور و دور موتور در یک دور مشخص ثابت باقی می ماند.

صدای مقطعی در خودروهای انژکتوری به این دلیل است که در برنامه ریزی ECU مشخص شده که در دور موتور ۶۲۰۸ پاشش سوخت توسط انژکتورها قطع شود و دوباره در دور موتور ۶۱۴۴ اجازه پاشش مجدد داده می شود. این اختلاف ۶۴ دور در دقیقه باعث ایجاد صدای مقطعی در حالت کات آف خودروهای انژکتوری می گردد.

تا چه حدی می توانیم کاتاف خودرو را افزایش دهیم؟

عدد کاتاف خودرو به طور خاص توسط مهندسین سازنده خودرو محاسبه می شود تا از افزایش استهلاک موتور جلوگیری شود. بنابراین، اگر موتور خودرو شما فابریک است، توصیه می شود که به هیچ وجه به دنبال افزایش کاتاف نباشید. برخی تیونرها که خودروها را برای مسابقات و پیست آماده می کنند، ممکن است کاتاف را برای بهبود عملکرد افزایش دهند. اما باید توجه داشت که افزایش کاتاف بدون تغییرات لازم در قطعات موتور، نه تنها به بهبود عملکرد منجر نمی شود، بلکه می تواند باعث افزایش استهلاک و آسیب به موتور گردد.

در خودروهایی که قادرند تا ۸۰۰۰ دور در دقیقه یا بیشتر بچرخند، اجزای مختلفی مانند یاتاقان ها، پیستون ها، شاتون ها، میل لنگ و سیستم های روغن کاری و خنک کاری به طور ویژه تقویت شده اند تا موتور بتواند به طور ایمن به دورهای بالاتر دست یابد.

نکات کلیدی درباره کاتاف

• هر خودرو دارای محدوده کاتاف خاصی است که توسط تولیدکننده مشخص می شود.
• هر گونه افزایش در کاتاف باید با احتیاط و تحت نظر یک کارشناس صورت گیرد.
• برای خودروهای استاندارد، معمولاً افزایش کاتاف پیشنهاد نمی شود.
• رانندگی در دور موتورهای بالا ممکن است منجر به افزایش مصرف سوخت و تولید آلاینده ها گردد.

نتیجه گیری

کاتاف زدن ماشین یک فرآیند مهم است که تأثیر زیادی بر عملکرد و عمر موتور خودرو دارد. در حالی که افزایش کاتاف می تواند به بهبود کارایی در برخی شرایط خاص کمک کند، اما باید با احتیاط و تحت نظر کارشناسان انجام شود. عدم توجه به محدودیت های طراحی موتور و افزایش کاتاف بدون اصلاحات لازم می تواند به استهلاک سریع تر و آسیب به اجزای موتور منجر شود. بنابراین، برای حفظ سلامت و کارایی خودرو، توصیه می شود که در خودروهای استاندارد از تغییرات غیرضروری در کاتاف خودداری شود و در صورت نیاز، از متخصصین مجرب مشاوره گرفته شود.