طی این روش حیوان زبان و آب دهان خود را بیرون میآورد و مقداری مایع بدبو از غدد مقعدی خود خارج میکند. در چنین حالتی، شکارچی از خوردن شکاری که از دید او مرده است، منصرف میشود. پس از 10 دقیقه، حیوان دوباره زنده میشود و پی کار خود میرود. به طور کلی از لمور (نوعی میمون) گرفته تا مارمولک، مورچه ها، دوزیستان، کوسه، مرغ و صدها حیوان دیگر از تاکتیک بقای، مرده بازی برای فرار از دست دشمنان خود استفاده میکنند. چگونگی و چرا مرده بازی به گونهی جانور و موقعیت او بستگی دارد. در این میان پخش بوی متعفن و اتخاذ حالتهای عجیب و غریب جزو موارد رایج در این روش تدافعی است.
ببینید مرده بازی آهو در مقابل یوز پلنگ و کفتار !
از لحاظ فیزیولوژیکی
به طور کلی مکانیسم های فیزیولوژیکی بسیاری زیربنای این روش است که منشا آن شامل سیستم عصبی پاراسمپاتیک میشود. همانطور که میدانید سیستم پاراسمپاتیک بیشتر برای کنترل دورههای استراحت و گوارش موادغذایی شناخته شده است. سیستم عصبی پاراسمپاتیک در پوست (نوعی موش جنگلی که بیشتر در امریکا و مکزیک وجود دارد!)، عاملی برای کاهش ضربان قلب این موجود به تقریباً نصف حالت عادی است. همچنین تنفس این موش در زمان مردهبازی یک سوم حالت عادی و دمای بدن آن به بیش از نیم درجه سانتیگراد کمتر از حالت طبیعی میرسد. این نشانهها میتواند تا حدود یک ساعت ادامه پیدا کنند.
انتقال دهنده عصبی دوپامین هم نقش مهمی در ایجاد علائم مردهبازی برای نجات جان حیوانات دارد! به عنوان نوعی سوسک در طبیعت وجود دارد که این کار را با پایین آوردن سطح دوپامین بدن خود انجام میدهد.
گونه های دیگر
البته در این میان جانوران دیگری هم هستند که روش مردهبازی را ورای یک حالت تدافعی استفاده میکنند. به عنوان مثال نوعی ماهی وجود دارد که میتواند با به مردن زدن خود و پوست شبیه به سنگی که دارد در کف اقیانوس بیحرکت قرار گیرد و زمانی که شکار این موجود فریبکار به سمت او آمد، آن را بگیرید. حتی جالب است بدانید که برخی از حیوانات از ترفند مردهبازی به عنوان رویهای برای تولید مثل استفاده میکنند. به این شکل که عنکبوتهای نر با ارائهی کادویی از حشرات تازه و تارپیچی شده، به سمت ماده میروند. اما از آنجایی که مادهی برخی گونههای عنکبوت علاقهمند به خوردن نرها است، عنکبوت نر خود را به مردن میزند تا حواس ماده با خوردن کادویی از حشرات تازه پرت شود، در چنین موقعیتی شانس نر برای جفتگیری موفقیتآمیز با ماده عنکبوت بالا میرود.
اما شاید برای شما سوال باشد، که اهمیت این دسته از تحقیقات در چیست، که در پاسخ به این سوال باید اذعان داشت که مطالعه و بررسی این موارد نه تنها ما را با برخی رفتارهای عجیب و غریب موجودات در طبیعت بیشتر آشنا کند بلکه ما را به درک بهتری نسبت به خودمان هم میرساند.
دیدگاه ها