تفکر نقادانه (Critical Thinking) چیست و چه کاربردهایی دارد ؟

تفکر نقادانه چیست و چرا در موفقیت کاریتان اهمیت دارد؟

چه در کلاس و در کنار همکلاسی‌های خود باشید چه در محل کار، تفکر نقادانه اگر با گوش دادن داوطلبانه همراه شود می‌تواند به شما کمک کند تا با بهره بردن از منطق و خودداری از تصمیم‌گیری احساسی از موضوعاتی مطلع شوید که تا پیش از این از چشم‌تان دور ‌مانده‌ است.

تا به حال چند بار شده که سریع به یک پیغام پاسخ دهید یا با عجله یک تصمیم تجاری بزرگ بگیرید و پس از آن نیاز به تصحیح و بازنگری آن پیدا کنید؟ این اتفاق حتی برای بهترین کارمندان هم می‌افتد؛ اما نکته مهم این است که اگر مدام بخواهید به این اشتباهات قابل اجتناب برگردید وقت بسیاری از شما خواهد گرفت.

می‌دانیم همه ما به اندازه کافی مشغله داریم و اغلب بر این باوریم که فرصت کافی برای پرداختن و فکر کردن به همۀ مشکلات را نداریم. بنابراین اگر بتوانید از ابتدا نگرش و تفکر انتقادی داشته باشی، در دراز مدت می‌توانید علاوه بر اینکه زمان خود را به خوبی مدیریت کنید، خواهید توانست از تصمیمات اشتباه دوری کرده و نتایج بهتری در امور خود رقم بزنید. حال سوال اینجاست …

کاربرد تفکر انتقادی در درست استدلال کردن، خلاقانه اندیشیدن، برقراری ارتباط بهتر و موثرتر با دیگران و در نهایت تصمیم مناسب در امور زندگی است. چنین مهارتی به ما کمک می‌کند تا از میان راه‌های متنوع، راه درست را انتخاب کنیم. در واقع می‌توان گفت که می‌توان از اندیشه انتقادی در حل مسائل مهمی که دنیا وجود دارد، استفاده کرد.

تفکر نقادانه دقیقاً به چه نوع تفکر و نگرشی اطلاق می‌شود؟

تفکر نقادانه (یا Critical Thinking) یعنی توانایی تصمیم‌گیری و حل مشکلات بر مبنای استدلال و شواهد منطقی و کنار گذاشتن احساسات در تصمیم‌گیری‌ها. تحقیقات نشان می‌دهد این نوع نگرش به موضوعات باعث می‌شود تصمیمات درست‎تری اتخاذ نمایید.

در ظاهر امر به نظر می‌آید این کار بسیار آسان باشد، اما واقعیت این است که اغلب افراد توانایی به کارگیری چنین روشی در تصمیم‌گیری‌های خود را ندارند. نکته جالب اینجاست که این مشکل در همان سنین مدرسه شروع می‌شود؛ در مدرسه از دانش‌آموزان برای یادگرفتن مطالب آزمون گرفته می‌شود، اما برای استفاده از این مطالب در موقعیت‌های مختلف در زندگی هیچ آزمونی وجود ندارد.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد تعداد کارفرمایانی که به دنبال نیروهایی هستند که مهارت ذاتی تفکر نقادانه را در وجود خود دارند، در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. به علاوه، این تحقیقات اثبات کرده که تعداد این افراد در مقایسه با میزان تقاضای کارفرمایان بسیار فاصله دارد. اما خبر خوب این است که تفکر نقادانه مهارتی است کاملاً اکتسابی و همه افراد با تمرین می‌توانند آن را به دست آورند.

در ادامه چندین اثر اصلی و کلیدی تفکر نقادانه بر هر فرد را با هم بررسی می‌کنیم.

• تفکر نقادانه می‌تواند خودکفایی ذهنی را برای هر فرد به ارمغان بیاورد

تفکر نقادانه شما را به سمت و سوی گشتن و جستجوی پاسخ‌ها تا رسیدن به پاسخ‌های دقیق و جامع سوق می‌دهد. این توانایی در نهایت به شما کمک می‌کند تا مهارت‌های شناختی خود را قوی‌تر کنید.
تفکر نقادانه به شما اجازه می‌دهد تا بتوانید درون و بیرون هر چیزی را جستجو کرده و در فرآیند تصمیم‌گیری خود، توضیحاتی منطقی بیابید. Critical Thinking به شما کمک می‌کند:

تمرکزتان بر واقعیات و شواهد معطوف شود.
از توجه به احساسات و تصمیمات احساسی دوری کنید
تکبر خود را کنار بگذارید و توانایی‌های خود را به درستی بسنجید و به طور کلی توانایی‌های خود را بالا ببرید.

• تفکر نقادانه به شما کمک می‌کند تا عضو بهتری در تیم باشید

واقعیتی که باید همیشه در مواجهه با مشکلات در نظر بگیرید این است که راه‌حل‌های موجود برای هر مشکل بیش از چیزی است که همیشه به ذهن می‌رسد. این واقعیت برای فعال‌سازی و همچنین بهره‌مندی از تفکر نقادانه لازم است. وقتی این ذهنیت را در خود بپرورانید، به شکل خودکار رویکرد خود را در برابر مشکلات منعطف کرده‌اید و می‌توانید به عضوی شنونده و مشارکت‌کننده در تیم خود تبدیل شوید.

به علاوه، هرچه تمرکز شما بیشتر بر واقعیات و کمتر بر احساسات و تکبر باشد، تعاملات شما در تیم خود بهتر از قبل شده و شما به عنوان عضوی با ارزش شناخته خواهید شد.

• استدلال خلاقانۀ شما با بهره‌گیری از تفکر انتقادی بهبود خواهد یافت

تحقیقات نشان داده متفکرانِ نقاد با تجربیاتی که دارند موضوعات نامربوط را به خوبی با هم مرتبط می‌کنند. این توانایی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا راه‌حل‌های خلاقانه‌ای را بدون استفاده از ایده‌های جدید طراحی کنند.

تفکر نقادانه به افراد کمک می‌کند تا بتوانند موضوعات جدید را به خوبی برآورد کرده و نقاط مرتبط را شناسایی کنند و همین‌طور، راه‌حل‌های خلاقانه‎ای را با استفاده از این نقاط انتخاب و طراحی نمایند.

• تفکر نقادانه بر مدیریت استرس تاثیر می‌گذارد

اگر بتوانید تفکر انتقادی را به خوبی در رویکرد و نگرش خود نهادینه کنید، با این توانایی خواهید توانست حواس خود را به استدلال‌های معقولانه معطوف کنید و از احساسات فاصله بگیرید. این توانایی به شما کمک خواهد کرد موقعیت‌های استرس‌زا را بهتر از دیگران مدیریت کنید.

بهره‌گیری از منطق در موقعیت‌های سخت و استراس‌زا در زندگی، مهارتی است که به عنوان یک امتیاز برای انسان‌هایی محسوب می‌شود که از تفکر نقادانه بهره می‌برند.

تفکر نقادانه می‌تواند ارزش‌هایی حرفه‌ای و آکادمیک را به حرفه و کسب و کار شما اضافه کند. البته باید بدانید که هر فرد می‌تواند تفکر نقادانه را با تمرین و تکرار بیاموزد اما این نوع نگرش و رویکرد مهارتی است که در طول زمان و با تمرین و تکرار به دست می‌آید.

بنابراین انتظار نداشته باشید فردی که تازه از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده و در دنیای کسب و کار تازه وارد است، چنین توانایی را از روز اول داشته باشد. اما اگر تمایل داشته باشید که برای ارزیابی مشکلات و راه‎حل‌های قابل اجرا و محتمل وقت بگذارید، تفکر انتقادی به شما کمک خواهد کرد تا در تصمیم‌گیری مهارت کسب کرده و برای موفقیت در شغل خود تلاش کنید.

یک توصیه: برای اینکه اعضای تیم خود را به تفکر نقادانه تشویق کنید، از آن‌ها بپرسید بهترین تصمیمات‌شان معمولاً چطور اتخاذ شده است؟ آیا تصمیمات آنان بر پایه شناخت و تحقیقات کافی بدست آمده یا تنها بر پایه حس‌شان بوده است؟ آیا تصمیم آنان بدون حمایت خودشان هم برای هر فرد دیگر توجیه درستی خواهد داشت؟ آیا همکاران دیگر بدون رابطه احساسی با آن‌ها تصمیمات‌شان را قابل توجیه خواهند دانست؟

7 تکنیک معجزه آسا برای افزایش خلاقیت و داشتن تفکر خلاق

تفاوت فکر با عقل | آیا عقل و فکر با هم رابطه دارند ؟

طرز تفکر دلفینی چیست؟!

منبع : ایران تلنت