دلایل به هم خوردن تنظیم فرمان خودرو

علت به هم خوردن تنظیم فرمان چیست؟

تنظیم بودن فرمان یا میزان بودن فرمان امری بسیار حیاتی در عملکرد صحیح آن بوده و توجه ویژه‌ای را می‌طلبد. در ادامه پس از شرحی مختصر بر سیستم فرمان، اهمیت تنظیم و میزان بودن فرمان و دلایل به هم خوردن این تنظیمات می پردازیم.

هنگامی که راننده فرمان خودرو را می‌چرخاند، این حرکت از طریق اجزای سیستم فرمان تبدیل به حرکت افقی شده و به چرخ‌ها انتقال می‌یابد. سیستم فرمان انواع مختلفی داشته و بسته به نوع فرمان، نحوه عملکرد آن نیز متفاوت خواهد بود.

مهم‌ترین اجزای سیستم فرمان عبارتند از:

غربیلک فرمان: اولین تجهیز سیستم فرمان غربیلک است که چرخش آن توسط راننده، جهت حرکت خودرو را مشخص می‌کند.
ستون فرمان: ستون فرمان که تحت عنوان میل فرمان نیز شناخته می‌شود؛ واسطه بین غربیلک و جعبه‌فرمان بوده و حرکت غربیلک را به جعبه فرمان منتقل می‌کند.
جعبه فرمان: شاید به جرات بتوان گفت که مهم‌ترین بخش سیستم فرمان، جعبه فرمان بوده و وظیفه افزایش گشتاور اعمالی و تبدیل حرکت دورانی فرمان به حرکت خطی را بر عهده دارد.
اهرم‌بندی فرمان: اهرم‌بندی شامل قطعاتی چون شغال‌دست، سگ‌دست، پیتمن و… بوده و در انتقال حرکت فرمان به چرخ دخیل است.

انواع سیستم فرمان

سیستم فرمان در حالت کلی به 3 دسته تقسیم می‌شود: فرمان مکانیکی، فرمان هیدرولیکی و فرمان الکتریکی.

سیستم فرمان مکانیکی: در این سیستم پینیون حرکت چرخشی غربیلک را به دنده شانه منتقل می‌کند؛ دنده شانه نیز حرکت خطی دارد که این حرکت خطی در نهایت به چرخ‌ها انتقال می‌یابد.

سیستم هیدرولیکی: اگر با هر دو خودرو فرمان مکانیکی و هیدرولیکی رانندگی کرده باشید تفاوت این دو را کاملا احساس کرده‌اید. رانندگی با فرمان‌های مکانیکی بسیار خسته‌کننده بوده و اتفاقا یکی از دلایل ابداع فرمان‌های هیدرولیکی نیز همین مورد بوده است. در این سیستم با استفاده از یک پمپ، فشار روغن و سایر تجهیزات، حرکت فرمان به چرخ‌ها انتقال می‌یابد.

سیستم فرمان الکتریکی: فرمان الکتریکی جدیدترین سیستم فرمان است که با استفاده از یک موتور الکتریکی به راننده جهت چرخش فرمان کمک می‌کند. ازجمله مزایای این فرمان‌ها می‌توان به افزایش سرعت، عملکرد بهتر فرمان، حفظ تعادل و… اشاره کرد.

میزان بودن فرمان چیست؟

میزان بودن فرمان یکی از اصول بسیار مهم در رانندگی ایمن است و به صورت ذیل تعریف می‌شود:

فاصله بین قسمت جلویی و عقبی در چرخ‌های جلو در اصطلاح بیانگر میزان فرمان است و چنانچه فاصله بین دهانه جلو و عقب چرخ‌ها یکسان نباشد؛ فرمان دیگر میزان نبوده و باید تنظیمات مجدد صورت گیرد. این فاصله‌ بر اساس دستورالعمل‌‎ شرکت‌های مختلف متفاوت بوده و عمدتا بین 3 تا 8 میلی‌متر است.

نشانه میزان نبودن فرمان

به مرور زمان و با توجه به سبک رانندگی و آسیب‌های به‌وجود آمده برای خودرو، زوایای چرخ‌ها به هم خورده و دیگر خودرو کارآیی سابق را نخواهد داشت. از مهم‌ترین نشانه‌های میزان نبودن فرمان، می‌‎توان به کشیده شدن فرمان به یک سمت، ساییدگی لاستیک‌ها، عدم تعادل خودرو در سرعت‌های بالا و… اشاره کرد.
زمانی که فرمان میزان نباشد، به هنگام حرکت در مسیر مستقیم، غربیلک فرمان در وسط قرار نمی‌گیرد و شاید بتوان گفت این مورد، جهت تشخیص میزان نبودن فرمان، ساده‌تر از سایر نشانه‌ها است.

دلایل به هم خوردن میزان فرمان

به هم خوردن میزان فرمان به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• وقوع تصادفات شدید
• سبک رانندگی نامناسب
• تنظیم نکردن صحیح فرمان از ابتدا
• وجود دست‌اندازها و ناهمواری‌های زیاد در سطح خیابان‌ها و جاده‌ها
• آسیب در جلوبندی

زمان تنظیم میزان فرمان

معمولا کارشناسان خودرو توصیه می‌کنند سالی یکبار، میزان بودن فرمان چک شود و در صورت نیاز تنظیمات مجدد صورت گیرد، اما چنانچه به هنگام رانندگی با یکی از علائم میزان نبودن فرمان مواجه شدید، جهت تنظیم فرمان به مراکز مجاز و مطمئن مراجعه کنید.

نحوه تنظیم میزان فرمان

جهت تنظیم فرمان از دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که به تناسب پیشرفت تکنولوژی، این دستگاه‌ها نیز پیشرفت کرده و تکامل یافته‌اند. جدیدترین نسل دستگاه‌ تنظیم فرمان، دستگاه 8 سنسوره وایرلس سه‌بعدی است. از دیگر دستگاه‌ها در نسل‌های گذشته می‌توان به دستگاه 4 سنسوره وایرلس سه‌بعدی، سیستم دو سنسور الکترونیک و نابلودار پروژکتوری اشاره کرد.

اساس کار دستگاه‌های فوق عمدتا بر اندازه‌گیری‌های زیر استوار است:

اندازه‌گیری دهانه چرخ (Toe): این پارامتر به اندازه‌گیری زاویه بین چرخ و محور واصل بین چرخ‌های جلو و عقب می‌پردازد. دهانه چرخ‌ها می‌تواند به سمت داخل (Toe In) یا در اصطلاح Positive Toe یا به سمت خارج (Toe Out) و در اصطلاح Negative Toe باشد.

اندازه‌گیری سر چرخ (Camber): سر چرخ بیانگر زاویه بین محور عمودی چرخ و محور عمودی خودرو به هنگام دید از جلو یا دید از عقب است. سرچرخ نیز به‌صورت مثبت و منفی تعریف می‌شود.

اندازه‌گیری جلو و عقب بودن چرخ‌ها (Caster): این زاویه همانند شکل زیر تعریف شده و همانند موارد فوق به صورت مثبت و منفی خواهد بود.

تنظیم غربیلک فرمان: تنظیم غربیلک فرمان نیز در میزان بودن آن نقش حیاتی داشته و لذا به هنگام تنظیم فرمان باید نهایت دقت را به آن داشت.

حتماً بخوانید:

بررسی دلایل گیر کردن و قفل شدن فرمان خودرو

یکی از مشکلاتی که ممکن است برای فرمان بوجود بیاید، قفل شدن فرمان است. به همین منظور ما در این مقاله به بررسی علت قفل شدن فرمان پرداخته‌ایم تا بدانید…

دستگاه میزان فرمان با استفاده از سنسورهای موجود اندازه‌گیری‌های لازم را انجام داده و پس از آنالیز و تحلیل اطلاعات اندازه‌گیری‌شده، توصیه‌های لازم را به کاربر ارائه می‌دهد. پس از اعمال توصیه‌های فوق بر روی خودرو، اندازه‌گیری‌ها مجددا انجام می‌شود.

در نهایت ذکر این نکته ضروری است که برخی اوقات تصور بر میزان نبودن فرمان است، در حالی که شاید مشکل از باد لاستیک‌ها باشد؛ لذا قبل از مراجعه به تنظیم فرمان، باد لاستیک‌ها را نیز کنترل کنید تا از انجام هزینه‌های غیرضروری جلوگیری شود.

منبع : همراه مکانیک