چگونه درخت خرمالو بکاریم؟

روش کاشت درخت خرمالو

خرمالو درختی است که بیشتر در مناطق گرمسیر کشت می شود میوه این گیاه خوراکی می باشد رنگ آنها از نارنجی و زرد روشن تا نارنجی و قرمز تیره متفاوت است.خرمالو دارای مقادیر قابل توجهی ویتامین‌های B۳ ،B۲، B۱ و C است، در ضمن این میوه مواد معدنی ضروری برای بدن مانندکلسیم، گوگرد، آهن، فسفر و پتاسیم و مقداری نیز سلولز دارد.

در بین انواع خرمالو خرمالوی ژاپنی, که به نام خرمالوی آسیایی در آمریکا شناخته می‌شود کشت‌شده‌ترین گونهٔ سردهٔ خرمالو است اگرچه تا سال ۱۷۸۰ خصوصیات گیاه‌شناختی آن تشریح نشده‌ بود از یکی از قدیمی‌ترین میوه‌های کشت شده در دنیا با سابقه ۲۰۰۰ ساله در چین است.

شرایط اکولوژیک رشد درخت خرمالو

خاک: خاک مناسب برای کاشت هسته خرمالو، خاک سبک با نفوذپذیری بالا و دارای حاصلخیزی خوب است.

آبیاری: درخت خرمالو نیاز آبی نسبتا بالایی دارد. این گیاه به خشکی حساس است و به خصوص در هوای گرم، نیاز آبیاری بیشتری دارد و باید آبیاری منظم انجام شود. البته لازم به ذکر است، آبیاری بیش از حد باعث می شود که ریشه دچار کمبود اکسیژن شده و بارزترین علامت غرقابی، ریزش میوه های درخت است.

دما: درخت خرمالو در آب و هوای معتدل و خنک بهترین رشد را دارد. خرمالو در عین حال گیاهی مقاوم به سرما است و تا ۱۲- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌نماید، و برای میوه دهی، به سرمای زمستان نیازمند است.

نور: خرمالو برای رشد نیاز به نور کامل خورشید دارد. بنابراین گلدان خود را در محل آفتابگیر خانه مانند بالکن و یا پنجره‌های جنوبی آپارتمان قرار دهید.

کوددهی: استفاده از کود دامی پوسیده یا کودهای شیمیایی موجود در بازار در سال دوم به رشد بهتر گیاه کمک می کند.

کاشت درخت خرمالو

گیاه خرمالو آفتاب دوست است و در مناطق محصور و در مناطقی که دارای آب و هوای خنک و معتدل با آفتاب کافی است دارای رشد و عملکرد مطلوبی است و در مناطقی که هوا کمی سرد است باید اطراف آن محصور گردد تا از خسارات ناشی از سرما و یخ‌زدگی محافظت گردد. خرمالو در عین حال گیاهی مقاوم به سرما است. گیاه خرمالو در مناطق گرم و نیمه گرم تا ۱۲- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌نماید، ولی به سرمای زمستان نیازمند است.

درخت خرمالو در دامنه وسیعی از خاک‌های مختلف با بافت متوسط و زهکشی مناسب و حاصلخیز و حتی در خاک‌های رسی با بافت سنگین رشد می‌نماید. این درخت در مناطقی که اسیدیته خاک بین ۵/۶ تا ۵/۷ باشد دارای رشد مطلوب است و تحمل آن نسبت به خشکی و کمی آب قابل ملاحظه است، ولی آبیاری آن با آب کافی، عملکرد محصول را به نحو قابل توجهی افزایش می‌دهد. درخت خرمالو دارای ریشه‌های قوی است و هنگام غرس نهال خرمالو باید در گودالی عمیق کاشته شود. زمان رسیدن به حداکثر محصول به ۷ الی ۱۰ سال زمان نیاز دارد.

خاک مناسب برای درخت خرمالو

خاک مناسب برای درخت خرمالو باید سبک و قابل نفوذ به آب و حاصلخیز باشد. بهترین خاک برای این درخت، خاک‌ مرطوب و خنک است که اصولاً باغات قدیمی که خاک‌های حاصلخیزتری دارند بهتر جواب می‌دهند؛ به همین دلیل بهتر است افرادی که می‌خواهند اقدام به کشت این گیاه نمایند داخل باغچه منازل را از خاک باغات قدیمی پر کنند. علت موفقیت کاشت این درخت در بعضی از منازل همین امر است، زیرا بعضی از افراد برای باغچه منازل از خاک مراتع استفاده می‌کنند که برای کاشت و پرورش این گیاه مناسب نیست .

درخت خرمالو نیاز به کودهای دامی فراوان دارد. اما به این نکته نیز باید توجه داشت که از کودهای پوسیده دامی استفاده گردد و نه از کودهای تازه و نپوسیده. همچنین بهتر است داخل منازل به دلیل این که حجم خاک باغچه کم و محیط رشد ریشه محدود است، جهت تغذیه درختان خرمالو از کودهای نیمه آلی به نام ورز استفاده گردد. در اسفند ماه پس از رفع سرمای زمستان به ازای هر درخت خرمالو ۴ تا ۵ کیلوگرم ورز در سطح باغچه پخش می‌کنند و عمل شخم‌زنی را انجام می‌دهند.

در حین عمل شخم‌زنی باید به این نکته توجه شود که حتماً زمان آن در اسفند ماه باشد. با توجه به این نکته که درخت خرمالو به شخم عمیق نیاز ندارد (چون اگر ریشه‌ها آسیب ببینند به‌سختی و دیر ترمیم می‌گردند)، پرورش دهندگان باید برای دو نکته ذیل اهمیت ویژه‌ای قایل شوند:
۱- از کودهای پوسیده دامی استفاده شود.
۲- شخم سطحی باشد.
این دو مورد از عوامل موفقیت در پرورش این گیاه محسوب می‌شود .

کودهای مورد نیاز خرمالو

خرمالو به مواد غذایی کمی نیاز دارد و در مناطقی که کود گیاهی در دسترس می باشد به کود شیمیایی نیاز نخواهد بود ولی در صورت عدم وجود کود گیاهی، میتوان از ترکیبی از کودهای شیمیائی N-P-K به نسبت ۱۰-۱۰-۱۰ استفاده نمود. کود را باید اواخر زمستان و اوائل بهار در پای درختان پخش نمود.

تکثیر و ازدیاد خرمالو

درخت خرمالو از طریق تکثیر غیرجنسی کمتر کشت می‌گردد و تقریباً تمام درختان خرمالو از طریق کشت بذر خرمندی کاشته می‌شوند. خرمندی همان خرمالوی ریز است که میوه آن قابل خوردن نیست. پس از رسیدن، میوه‌ها را جمع‌آوری کرده و بذر آن‌ها را گرفته و جهت کاشت آماده می‌کنند. در آذر یا دی ماه بذر به صورت پُر (فشرده) کشت می‌گردد که پس از رفع سرما و یخبندان بذر جوانه زده و از خاک خارج می‌شود .

در سال اول، نهال رشد کرده و در سال دوم در فصل خزان یا اسفند ماه نهال با فاصله مناسب در خزانه دوم کشت می‌گردد. در سال سوم، در فصل بهار حدود ۱۵ تا ۲۵ فروردین ماه روی نهال عمل پیوند شکمی انجام می‌گیرد. پیوندک‌ها در سال سوم رشد می‌کنند و در پایان سال سوم در فصل خزان یا اسفند ماه قابل انتقال به زمین اصلی هستند. بهتر است پرورش دهندگان نهال پیوندی را از مکان‌های مطمئن تهیه نمایند، چون تولید نهال پیوندی تقریباً مشکل است و یکی از دلایل قیمت بالای نهال پیوندی خرمالو همین مورد است.

نکات مهم در کاشت درخت خرمالو

۱- زمان کاشت خرمالو پیوندی حدود ۱۵ اسفند ماه است. چنانچه زودتر جهت کشت اقدام شود، احتمال بروز سرمازدگی نهال زیاد است، چون به عمل جابه‌جایی حساس است .
۲- نهال پیوندی در موقع کاشت حتماً تا همان محلی که در خزانه زیر خاک بوده در محل کاشت در زیر خاک قرار گیرد. نکته قابل اهمیت این است که عمیق کاشتن نهال و سطحی کاشتن هر دو مضر است .
۳- در زمان کاشت از دادن هرگونه کود حیوانی و کود شیمیایی خودداری شود. عمل تقویت از سال دوم شروع شود که بهتر است از همان ورز استفاده گردد .
۴- پس از کاشت، عمل آبیاری یک نوبت انجام شود و تا نهال خرمالو جوانه نزده است، آبیاری دوم صورت نگیرد .
۵- از سال دوم عمل سربرداری و هرس فرم‌دهی طی دو تا سه سال انجام گیرد .

بعد از کاشت نهال خرمالو در محل اصلی، بعد از سال دوم باید عمل کوددهی و تقویت انجام گیرد. در سال‌های بعدی باید به این نکته توجه کرد که میوه خرمالو روی شاخه‌های یک ساله است؛ یعنی در فصل خزان اگر هرسی صورت گیرد، شاخه سال قبل که محل تولید میوه است نبایستی حذف شود .

درخت خرمالو در فصل بهار به آب کمتری نیاز دارد و در فصل تابستان با گرم شدن هوا نیاز به آب بیشتری دارد .بعضی از پرورش دهندگان از ریزش خرمالوهای تازه تشکیل شده در فصل بهار شکایت دارند که علت آن آفت یا بیماری نیست، بلکه چون درخت خرمالو به میزان زیادی گل تولید می‌کند و اگر شرایط مناسب باشد تمام گل‌ها تبدیل به میوه می‌شود، پس از تشکیل میوه چون درخت توان نگهداری و تغذیه تمامی میوه‌ها را ندارد، چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت نشده باشد حدود ۵۰ درصد میوه‌ها در حالت فندقی ریزش دارد. اما چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت شده باشد، میزان ریزش میوه در فصل بهار کمتر است. به هر حال درخت خرمالو آن مقدار میوه را که می‌تواند تغذیه کند، نگه می‌دارد و اضافی آن ریزش دارد.

نحوه کاشت هسته خرمالو

خاک مناسب درخت خرمالو باید سبک و قابل نفوذ به آب و حاصلخیز باشد. بهترین خاک برای این درخت، خاکهای مرطوب و خنک است که اصولاً باغات قدیمی که خاکهای حاصلخیز تری دارند بهتر جواب می دهند، به همین دلیل بهتر است افرادی که می خواهند اقدام به کشت این گیاه نمایند داخل باغچه منازل را از خاک باغات قدیمی پر کنند. علت موفقیت کاشت این درخت در بعضی از منازل همین می باشد، چون بعضی از افراد برای باغچه منازل از خاک مراتع که برای کاشت و پرورش این گیاه مناسب نیست، استفاده می کنند.

آفات و امراض درخت خرمالو

مگس سفید و تریپس‌ها به پوست میوه خرمالو صدمه زده و موجب بدرنگ شدن میوه خرمالو می‌گردند. آبیاری بیش از حد نیز موجب فاسد شدن ریشه گیاه می‌گردد. حیوانات موذی مانند موش نیز به ریشه درخت خرمالو صدمه وارد می‌آورند.

زود گلدهی، ریزش محصول و ترک خوردن میوه در اطراف کاسبرگ و آفتاب سوختگی میوه از امراض درخت خرمالو محسوب می‌شود. ریزش میوه پدیده‌ای طبیعی در درختان میوه ازجمله خرمالو است و در عین حال تغذیه گیاه خرمالو با کود پوسیده حیوانی به مقدار کافی از ریزش میوه به نحو موثری جلوگیری می‌نماید.

برداشت و انبارداری محصول خرمالو

مناسب‌ترین روش برداشت خرمالو، چیدن میوه از درخت و هنگامی است که سفت، رسیده و همراه با کاسه گل است.درجه حرارت بهینه برای نگهداری محصول خرمالو صفر درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی محل نگهداری میوه خرمالو ۹۰ تا ۹۵ درصد است. انبارداری و حمل‌ونقل آسان خرمالو از مزیت‌های این محصول است. می‌توان محصول خرمالو را بیش از سه ماه نگهداری و به بازارهای مصرف عرضه نمود.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با روش کاشت بادام درختی و نگهداری از آن

راهنمای کاشت درخت به و نگهداری از آن

اصول کاشت درخت دارچین