دلگرم
امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

اعسار از پرداخت مهریه چه شرایطی دارد ؟

دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
6
زمان مطالعه: 11 دقیقه
در صورتی که زوجه درخواست مطالبه مهریه را بدهد و شوهر توان مالی پرداخت مهریه را نداشته باشد، میتواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه بدهد که در صورت قبول شدن دادخواست توسط قاضی دادگاه، پرداخت مهریه برای شوهر قسط بندی میشود.

اعسار از پرداخت مهریه

باید بگوییم که مقدار مهریه تفاوتی نمی‌کند و در صورتی که زوجه آن را درخواست کند، زوج باید آن را تهیه کرده و در اختیار زوجه قرار دهد و اگر نتواند یا نخواهد این کار را انجام دهد، زوجه می‌تواند به دادگاه خانواده شکایت کرده و اموال منقول و غیرمنقول زوج را توقیف کند، البته با ثبت شکایت نیز می‌تواند این کار را انجام دهد.

توجه کنید که برخی از اموال قابل توقیف نیستند و در صورتی که توقیف شود، زوج می‌تواند نسبت به این کار اعتراض داده و اموال خود را آزاد کند. پس از به اجرا گذاشتن قسمتی یا کل مهریه توسط زوجه، در صورتی که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را نداشته باشد، درخوست اعسار مهریه میکند و پس از اثبات آن ، مهریه توسط دادگاه قسط بندی شده و سر زمان های تعیین شده همسر متعهد به پرداخت آن به زوجه می شود. در ادامه این مقاله به طور کامل شرایط دادخواست اعسار را توضیح خواهیم داد.

اعسار چیست ؟

اعسار به معنی رنج، سختی و نداشتن است و در اصطلاح حقوقی، زمانی که یک فرد به نوعی تمکن مالی ندارد یا دارای اموال و سرمایه ای است اما در وضعیتی قرار دارد که امکان دسترسی به آن ها را ندارد، این فرد دچار اعسار شده و قادر به پرداخت بدهی هایش نیست.

طبق ماده یک قانون اعسار: «معسر کسی است که به واسطه نداشتن دارایی یا دسترسی نداشتن به مالش توانایی پرداخت هزینه محاکمه (هزینه دادرسی) یا دیون خود را ندارد».
با توجه به این قانون ممکن است این فرد برای احقاق حقش قادر به پرداخت هزینه دادرسی نباشد و حتی نتواند وکیلی برای انجام کارهایش انتخاب کند که می تواند با مراجعه به مراجع قضایی، تقاضای وکیل معاضدتی کند.

موارد استثنایی در توقیف اموال زوج در عدم پرداخت مهریه

  1. منزل مسکونی که به لحاظ عرفی در شان محکوم علیه بوده و اگر توقیف شود زوج در امورات زندگی دچار عسر و حرج می‌شود.
  2. اسباب و اثاث منزل که برای رفع نیازهای زندگی محکوم و برای افراد تحت تکفل او لازم و ضروری هستند.
  3. مواد غذایی و سایر اقلام غذایی مورد نیاز محکوم و افراد تکفل او که باید به صورت آذوقه و توشه ذخیره و انبار شود.
  4. کتاب و مجلات تحقیقاتی، علمی و پژوهشی برای فرد محکوم که نسبت به رفع نیازهای مطالعاتی وی لازم و ضروری است.
  5. کلیه ابزار و وسایل لازم جهت انجام کار، کشاورزان، صنعتگران، کسبه، که برای تامین معاش خود و افراد تحت تکفل وی لازم و ضروری است.
  6. تلفن مورد نیاز محکوم که برای برقراری ارتباطات وی لازم است.

مبلغ اجاره که هنگام عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، البته مشروط به این که کسر کردن مبلغ اجاره موجب زحمت و دشواری برای وی شود و مانند مستاجر بدان نیازمند است و بالاتر از شان و منزلت او نیست.

اعسار مطلق و نسبی چیست ؟

اعسار به دو صورت مطلق و نسبی محقق می شود؛

  • اعسارمطلق: وقتی است که شخص به طورکامل از پرداخت محکوم به یا هزینه دادرسی عاجز و ناتوان بوده و یا در حال حاضر هیچگونه دسترسی به اموال و دارایی خود ندارد. خواه یکجا باشد و خواه به صورت اقساط.
  • معسر نسبی: چنانچه فرد به طور یکجا و یک باره تمکن پرداخت محکوم به و یا هزینه دادرسی را نداشته باشد ولی قادر به پرداخت قسطی آن باشد گفته می شود که معسر نسبی است.

برای اثبات ادعای اعسار، مدعی باید حداقل چهار شاهد به دادگاه معرفی کند و شهود می بایست از وضع معیشتی و زندگی او مطلع باشند.

دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

پس از این که دادگاه حکم خود را صادر کرد، مدعی اعسار که همان زوج است باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند و دادخواست اعسار خود را ارائه کند. کلیه مدارک لازم برای ارائه دادخواست اعسار از مهریه عبارتند از :

  • استشهادنامه شامل شهادت دو نفر.
  • صورت کلیه اموال منقول و غیرمنقول.
  • مقدار وجوه نقد در حساب های بانکی.
  • لیست کلیه نقل و انتقالات اموال در طول یک سال گذشته.
  • دادنامه محکومیت مهریه.

مدعی اعسار که همان زوج است می‌تواند فرم مربوط به فرم نقل و انتقالات اموال در طول یک سال گذشته را از دفتر خدمات قضایی تهیه کند. تهیه استشهادنامه نیز آسان است و نیاز به فرم خاصی نیست. دو تن از دوستان یا همکاران زوج می‌توانند در یک برگه A4 ، استشهاد خود را مبنی بر عدم توانایی زوج در پرداخت دفعی زوج بیان کنند و لازم است که کلیه مشخصات خود شامل نام و نام خانوادگی، شماره تلفن، آدرس پستی محل سکونت، نحوه آشنایی با زوج را بیان کرده و همچنین قید کنند که از وضعیت مالی زوج در زمینه عدم پرداخت یکجا مهریه آگاه و با خبر هستند.

براساس ماده ۹ قانون اجرای محکومیت‌های مالی، شاهدان ملزم به درج کلیه مشخصات خود بوده و باید به نحوه امرار معاش مدعی مفهوم اعسار مهریه نیز شهادت دهند و این که مدعی اعسار از پرداخت مهریه فقط اموال مستثنائات دین را دارا بوده و اموال دیگری را برای پرداخت دیون خود ندارد تا با پرداخت مبالغ آن اموال، بتواند دین خود را ادا کند.

نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که تاجر بودن مدعی به معسر بودن او از پرداخت مهریه یا هر حکم مالی دیگری کمکی نمی‌کند تا در مورد او اجرا نشود. اگر شخصی تاجر باشد، باید علاوه بر این که فرم اعسار از مهریه را به دادگاه تسلیم می‌کند، باید دادخواست ورشکستگی خود را نیز به دادگاه تقدیم کند، این نکته مهم در ماده ۱۵ محکومیت‌های مالی عنوان شده است.

ماده ۱۵ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی

«دادخواست اعسار از تجار و اشخاص حقوقی پذیرفته نمی‌شود. این اشخاص ‌درصورتی‌ که مدعی اعسار باشند باید رسیدگی به امر ورشکستگی خود را درخواست کنند.

تبصره - اگر داد خواست اعسار از سوی اشخاص حقوقی یا اشخاصی که تاجر بودن آنها نزد دادگاه مسلم است طرح شود، دادگاه بدون اخطار به خواهان، قرار رد دادخواست وی را صادر می‌کند.»

نمونه متن استشهادنامه برای مفهوم اعسار از مهریه

این جانب … فرزند … به شماره ملی … و آدرس … که از دوستان آقای … هستم شهادت می‌دهم که ایشان به غیر از یک واحد آپارتمان به آدرس … که در آن ساکن است، هیچ گونه اموال منقول و غیرمنقولی ندارد و شغل ایشان …. با میزان درآمد ماهیانه حدود …. ریال است و بر همین اساس قادر به پرداخت مهریه به اندازه ریالی … نیست. این جانب گواهی می‌دهم که تمام گفته‌هایم صحت داشته و حاضرم در دادگاه نیز شهادت دهم.
امضاء

مزایای دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

نکته مهمی که در این میان وجود دارد و این است که مدعی اعسار باید پس از زمان ابلاغ اجراییه، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تسلیم کند. ارائه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه باعث خواهد شد تا مدعی اعسار از پرداخت مهریه جلب و توقیف نشود.

در صورتی که در مدت زمان مشخص شده، زوج دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تسلیم نکند در این صورت زوجه می‌تواند درخواست کند تا زوج را جلب و توقیف کنند، رضایت زوجه باعث آزاد شدن وی می شود، زوج می‌تواند از طرف خود وکیل یا وثیقه گذاری را به دادگاه معرفی کند.

آزادشدن زوج منوط به قبول کردن وثیقه یا کفالت از طرف دادگاه است، ولی در هر حال باید وضعیت اعسار از پرداخت مهریه توسط زوج مشخص شود و محبوس بودن زوج در این مدت الزامی نیست. اگر دادگاه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را رد کند بنابر این در مدت ۲۰ روز به وکیل یا وثیقه گذار، حکم دادگاه ابلاغ می‌شود تا مدعی اعسار از پرداخت مهریه که همان محکوم است را به دادگاه تحویل نماید.

قانون مهریه ۱۱۰ سکه

حتی اگر به فرض هم مفهوم اعسار از پرداخت مهریه زوج هم پذیرفته نشود، بر اساس ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده مصوبه ۱۳۹۱، می توان زوج را بخاطر عدم پرداخت ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن جلب و توقیف کرد و در صورتی که زوج این مبلغ را پرداخت کند حال خواه به صورت نقدی یا به صورت اقساط، زوج از محکومیت زندان رهایی خواهد یافت.

دادگاه نسب به پرداخت باقی مهریه اختیاری از خود ندارد ولی اگر سایر اموال زوج مشخص شود، دادگاه می‌تواند زوج را در ماه‌های آتی توقیف کند.

براساس ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده ، در صورتی که میزان مهریه در زمان عقد تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن باشد، می‌توان بر اساس ماده ۲ قانون اجرای محکومیت مالی می‌توان همه آن را وصول کرد. اگر میزان مهریه بیش از مقدار مشخص شده بالا باشد، بنابراین دریافت مازاد مهریه براساس ملائت زوج خواهد بود. مهریه باید به نرخ روز محاسبه و از طرف زوج به زوجه پرداخت شود.

نکته مهمی که در زمینه طلاق و مفهوم اعسار از پرداخت مهریه وجود دارد این است که اگر مردی تمایل داشته باشد که همسر خود را طلاق دهد و دادگاه نیز برای طلاق، حکم قطعی صادر نماید، و باز هم تمایل داشته باشد که بر اساس ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را نیز به دادگاه تقدیم کند، اگر به فرض، دادگاه دادخواست اعسار وی را نپذیرد به همین دلیل تا زمانی که مهریه را کامل پرداخت نکرده نمی‌تواند همسر خود را طلاق دهد حتی اگر به فرض مقدار مهریه از ۱۱۰ سکه هم بیشتر باشد، به همین دلیل حکم طلاق همسر از طرف دادگاه لازم الاجرا نیست.

اگر زوجی بخاطر عدم پرداخت مهریه از طرف دادگاه یا اجرای ثبت، ممنوع الخروج باشد، بعد از این که دادخواست مفهوم اعسار از پرداخت مهریه را به ثبت رساند می‌تواند ممنوع الخروجی خود را رفع نماید که این نکته مهم در ماده ۲۳ قانون اجرای محکومیت‌های مالی ذکر شده است.

سوالات کاربران در مورد اعسار از پرداخت مهریه

سوال: اگر مرد دادخواست اعسار بدهد دیگر زندانی نخواهد شد ؟

جواب: خیر تا زمانی که تکلیف اعسار مشخص شود جلب نخواهد شد و بعد از آن یا اعسـار پذیر میشود و یا باید یکجا پرداخت شود.

سوال: اگر دادخواست اعسار مرد قبول نشود مرد به زندان میرود ؟

جواب: در این صورت اگر مرد مهریه را به صورت یکجا پرداخت نکند زن میتواند حکم جلب او را بگیرد.

سوال: مرد تا چه زمانی میتواند دادخواست اعسار دهد ؟

جواب: تا قبل از صدور حکم محکومیت قطعی و به دلیل جلوگیری از جلب شدن باید دادخواست اعسار خود را تنظیم کند.

سوال: آیا در طلاق از طرف مرد میتواند دادخواست اعسـار از پرداخت مهریه بدهد ؟

جواب: بله اگر مرد قصد طلاق زن را داشته باشد و توان پرداخت مهریه را به صورت یکجا نداشته باشد میتواند دادخواست اعسـار بدهد.

سوال: اگر مهریه زن عندالاستطاعه باشد دادخواست اعسار قابل قبول است ؟

جواب: خیر اگر مهریه عند الاستطاعه باشد اثبات توان مالی مرد بر عهده زن میباشد که باید بتواند اموالی از مرد معرفی کند.

سوال: اگر بعد از این که مهریه تقسیط شد اقساط پرداخت نشود چه خواهد شد ؟

جواب: اگر مرد اقساط مهریه را در هر زمان پرداخت نکند زن میتواند حکم جلب مرد را بگیرد.

سوال: دادخواست اعسار مردی که یک خانه و یک ماشین دارد پذیرفته میشود ؟

جواب: یک خانه جزء مستثنیات دین میباشد ولی خودرو قابل توقیف است و مرد میتواند نسبت به بقیه آن دادخواست اعسار بدهد.

سوال: اگر مرد برای طلاق وکیل بگیرد دادخواست اعسار او پذیرفته میشود ؟

جواب: خیر در صورتی که مرد وکیل بگیرد ممکن است اعسار ایشان پذیرفته نشود و زن میتواند ایراد بگیرد.

سوال: برای اثبات دادخواست اعسار چه کاری باید انجام داد ؟

جواب: برای اثبات اعسار به دو شاهد نیاز میباشد همچنین مرد باید حسابهای بانکی خود را معرفی کند و تمامی دارایی خود را به صورت دقیق معرفی کند.

بیشتر بخوانید:

شرایط دریافت مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه طلا چیست ؟

درخواست اعسار از هزینه دادرسی چگونه است ؟



این مطلب چقدر مفید بود ؟
4.3 از 5 (6 رای)  

دیدگاه ها

اولین نفر برای ثبت دیدگاه باشید !


hits