عوارض وحشتناک و خطرات داروی بیهوشی در بدن
با دلگرم همراه باشید تا از ضرر دارو بیهوشی با خبر شوید.
داروی بیهوشی چه عوارضی دارد؟
عوارض و پیامدهای ناشی از بیهوشی بسته به نوع آن و شرایط جسمی افراد متفاوت است. برخی از این عوارض سریع و تا پایان زمان جراحی خود را نشان می دهد و برخی از عوارض در بلندمدت بروز می کند.
بیهوشی عمل جراحی
عمل جراحی دردناک است و این درد را باید به طریقی از بین برد. بیهوشی با کم کردن درد بیمار در حین جراحی، کمک زیادی به پیشرفت علم پزشکی کرده و موجب شده است تا بتوانیم اعمال جراحی را به راحتی انجام بدهیم. با این حال بیهوشی ممکن است با مشکلاتی برای بیمار همراه باشد.
این عوارض ممکن است تا چند ساعت و یا چند روز بعد از بیهوشی باقی بمانند و در اکثریت قریب به اتفاق بیماران با مراقبت های پزشکی از بین می روند.
در بیشتر موارد، مردم بر این باورند که بسیاری از عوارض ناخواسته بعد از جراحی مربوط به بیهوشی و داروهای آن می باشد در حالی که اطلاع دقیق از مشکلات واقعی و غیرواقعی مربوط به بیهوشی به آنها کمک خواهد کرد تا نسبت به درمان این مشکلات اقدام کنند.
از جمله مشکلات بعد از جراحی که مردم آن را مرتبط با بیهوشی می پندارند، کاهش حافظه، مشکلات پوستی، ریزش مو و ... هستند اما در واقع اینها مشکلات غیروابسته می باشند که در زیر مختصر درباره آنها توضیح می دهیم.
داروهای بیهوشی نمی توانند باعث بروز آکنه شوند اما استرس جراحی می تواند مانند هر استرس دیگر باعث بروز آکنه گردد. گاهی مصرف آنتی بیوتیک ها بعد از عمل نیز می تواند باعث ایجاد آکنه گردد.
ارتباط بیهوشی با حافظه
بیهوشی با گازهای استنشاقی می تواند به صورت گذرا تا 2 ساعت بعد از بیهوشی باعث فراموشی گردد ولی گاهی برخی افراد بعد از جراحی دچار اختلالات شناختی (POCD = Post-operative cognitive dysfunction) می شوند که طبق تحقیقات انجام شده به دلیل کمبود اکسیژن یا کاهش خونرسانی به مغز نیست بلکه علت آن شروع پاسخ التهابی بدن به استرس جراحی می باشد.
POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) به طور یکسان بعد از بیهوشی عمومی یا ناحیه ای اتفاق می افتد و به طور شایع بعد از جراحی قلب و نیز بعد از جراحی های سنگین غیرقلبی رخ می دهد.
سن بالا، طول مدت زمان بالای جراحی و بیهوشی، جراحی های بزرگ و عوارض حین جراحی، بروز عفونت بعد از عمل با میزان بروز بالاتری از POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) همراه هستند. همچنین افراد با بیماری های همره کنترل نشده مثل دیابت و فشار خون بالایی که تحت درمان منظم نیست، افراد مسن با عملکرد مشکل دار ذهنی، سابقه قبلی سکته مغزی و سطوح تحصیلی پایین تر بیشتر در معرض POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) هستند.
مصرف داروهای ضد التهاب قبل از جراحی، کنترل درجه حرارت بدن حین جراحی، کنترل مطلوب درد حین و بعد از جراحی، کنترل و پیشگیری از عفونت بعد از جراحی راه های کنترل و پیشگیری از POCD (اختلال شناختی بعد از عمل) هستند.
همچنین بروز اختلال خواب و عدم توانایی خواب راحت در افراد بستری در بیمارستان می تواند باعث اختلال در یادگیری و حافظه گردد.
ارتباط بیهوشی با ریزش مو
جراحی های بزرگ همیشه با بیهوشی انجام می شوند و اکثر مردم ریزش موی خود را به بیهوشی نسبت می دهند در حالی که هیچ مدرکی دال بر ارتباط داروهای بیهوشی با ریزش مو وجود ندارد و بیشتر استرس جراحی و مراحل نقاهت و بهبودی باعث آن می شوند.
ریزش مو در بیماران می تواند به دلایل عفونت حاد، آسیب و تصادفات شدید، جراحی های بزرگ، بیماری های مزمن همراه مانند سرطان، بیماری کبدی و کلیوی، تغییرات هورمونی (حاملگی، بیماری های تیروئید)، تغییرات رژیم غذایی به دلیل بیماری یا بعد از جراحی و مصرف داروهای مختلف بعد از جراحی باشد.
ارتباط بیهوشی با آکنه پوست
داروهای بیهوشی نمی توانند باعث بروز آکنه شوند اما استرس جراحی می تواند مانند هر استرس دیگر باعث بروز آکنه گردد. گاهی مصرف آنتی بیوتیک ها بعد از عمل نیز می تواند باعث ایجاد آکنه گردد.
ماندن و بستری بودن در بیمارستان نیز به دلیل اینکه باعث می شوند شما صورت خود را اصلا یا به دفعات کمتری شستشو دهید می تواند از علل بروز آکنه بعد از جراحی باشد.
اما یکسری از عوارض بعد از جراحی نیز وابسته به بیهوشی می باشد که به چند مورد از شایع ترین آنها اشاره می کنیم:
تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ بعد از جراحی معمولا در 24 ساعت اول در 30-20 درصد بیماران رخ می دهد که ریسک فاکتورهای بروز آن عبارتند از:
1- جنس زن
2- سابقه بیماری حرکت یا Motion Sickness (ایجاد تهوع و استفراغ هنگام سوار شدن به ماشین یا هواپیما)
3- سابقه تهوع و استفراغ در جراحی قبلی
4- استفاده از داروهای مسکن مخدری یا گاز N2O حین بیهوشی
5- برخی جراحی ها با تهوع و استفراغ بعد از عمل بیشتری همراه هستند مانند جراحی های گوش، جراحی روده، جراحی به روش لاپاروسکوپیف جراحی انحراف چشم
استفاده از روش های زیر در پیشگیری یا کاستن از شدت تهوع و استفراغ بعد از عمل موثر است:
1) استفاده از بیهوشی ناحیه ای به جای بیهوشی عمومی در صورت امکان
2) استفاده از مسکن های غیرمخدری
3) استفاده از داروهای ضد استفراغ قبل و بعد از جراحی
گلودرد
گلودرد و خشونت صدا در اولین ساعات تا اولین روزهای بعد از بیهوشی در بیش از 40 درصد بیماران رخ می دهد. ریسک فاکتورهای بروز آن:
1- جنس زن
2- سن زیر 50
3- جراحی و به طبع آن بیهوشی که بیش از 3 ساعت طول بکشد.
راه های پیشگیری یا کاهش شدت گلودرد عبارتند از:
1) استفاده از بیهوشی ناحیه ای به جای بیهوشی عمومی در صورت امکان
2) استفاده از لوله تراشه کوچکتر
3) استفاده از داروهای مسکن ضدالتهابی با قرص های خنک کننده حلق مانند Strepsil یا دهان شویه با دیفن هیدرامین
سردرد
اگر بعد از به هوش آمدن آب بخورید ممکن است به ریهتان برود و آنوقت احتمال خفگی و مرگ وجود خواهد داشت.
بله؛ این باور، درست است. پس از به هوش آمدن، چون هنوز دستگاههای حفاظتی راه تنفسی به خوبی کار نمیکنند، در صورت آشامیدن مایعات احتمال ورود آن به ریه و بروز عوارض ریوی وجود دارد. به همین خاطر، تا چند ساعت بعد از به هوش آمدن، توصیه به عدم مصرف هرگونه مایعات یا سایر مواد خوراکی میشود. اما احتمال خفگی و مرگ به عوامل تشدیدکننده آن مانند میزان مصرف و نوع آن و شدت تضعیف دستگاه تنفسی و... بستگی دارد.
برای اینكه ریهمان باز شود، دكتر میگوید سرفه كنیم و در این حال، باید خلطی دفع شود؛ وگرنه به تهوع شدید و استفراغ دچار میشویم.
نه؛ این باور، اشتباه است. یکی از اقداماتی که پس از به هوش آمدن میشود سرفه و تنفس عمیق است، ولی تهوع و استفراغ به عوامل دیگری در طول جراحی و بیهوشی ارتباط دارد که میتوان به وجود خون در معده، عدم ناشتایی کافی در قبل از عمل و... اشاره نمود. از سوی دیگر، وجود استرسهایی مثل جراحی و بیهوشی، باعث کندی تخلیه معده و حرکات روده میشود.
بیهوشی در زایمان به خونرسانی جنین صدمه میزند و مغز نوزاد در اثر این امر آسیب میبیند
بله؛ این باور، درست است. یکی از نکات مهم در زمان سزارین، به حداقل رساندن زمان شروع جراحی و بیهوشی تا خروج جنین است. این زمان بسیار بحرانی بوده و باید تا حد امکان کاهش یابد. داروهایی که امروزه برای بیهوشی مادران باردار به کار میرود تا حد زیادی از سلامت کافی برخوردار بوده و در صورتی که با مقدار مناسب تجویز گردند خطری برای جنین تولید نمیکنند.
اما روشهای بیحسی موضعی و بیهوشی نخاعی و اپیدورال در این موارد میتوانند جایگزین بسیار خوبی برای بیهوشی عمومی باشند، زیرا داروهای مصرفی در این روش تاثیری بر مغز مادران نداشته و فقط با ایجاد بیحسی در ناحیه شکمی باعث بیدردی برای مادران میشود و در نتیجه داروهای کمتری نیز به جنین میرسد.
سردرد بعد از بیهوشی می تواند به دلایل بیهوشی، جراحی، کم آب بودن بدن و اضطراب باشد که اغلب ظرف چند ساعت برطرف می گردد و به داروهای مسکن جواب می دهد.
گاهی بعد از بیهوشی ناحیه ای کمر به پایین، سردرد شدیدی رخ می دهد که عوامل زیر در بروز آن بیشتر دخیل هستند:
1- استفاده از سوزن های بزرگ برای بی حسی نخاعی
2- جنس زن
3- حاملگی
4- سنین جوان تر
5- سابقه سردرد در بیهوشی ناحیه ای قبلی
امید است با خواندن این مقاله برخی باورهای غلط در ارتباط با بیهوشی اصلاح گردد و عوارض واقعی وابسته به بیهوشی نیز به درستی درمان گردد.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
- برچسبها
- بیهوشی
- عوارض بیهوشی
- خطرات بیهوشی
۳ دیدگاه