همه ی ما انسان ها برایمان پیش می آید گاهی مواقع در اثر نشستن زیاد یا خوابیدن روی یک قسمتی از بدن وغیره دچار خواب رفتگی دست و پا و احساس گزگز کردن ناحیه ای از بدن میشویم که برایمان چندان خوشایند نیست.

راه رفتن با پایی كه خواب رفته كار دشواری است و تنها راه‌حل شل گذاشتن اندام است تا آرام‌آرام به حالت طبیعی باز گردد...

میخواهیم بدانیم علت خواب رفتگی دست و پا یا عضوی از بدنمان چیست؟بادلگرم همراه باشید.

مقدمه ای در مورد خواب رفتن دست و پا

گرفتگی عصب در آن عضو یا اندام که می‌تواند به دلیل گرفتگی شبکه عصبی باشد، تحت فشار بودن عصب و نخاع به دلیل عوارضی چون دیسک ستون فقرات، گردن و کمر یا ضایعات نخاعی مانند تومور نخاع همچنین التهاباتی از نوع MS یا عفونت نخاع می‌تواند باعث «خواب رفتن اعضا» شود.

کرختی عضو ممکن است مربوط به مغز و برخی اختلالات مغزی نیز باشد.

احساس خواب‌رفتگی در اندام‌ها یا هر قسمتی از بدن یك احساس غیرطبیعی و همراه با سایر شكایات حسی نظیر سوزن‌سوزن شدن، گزگز و مورمورشدن یا احساس سوزش است که اصطلاحا آن را «پارستزی» می‌نامند. این حالت‌ها می‌تواند به صورت موقت یا مزمن روی دهد.

بیشتر موارد خواب‌رفتگی دست و پا ناشی از فشار روی یك یا چند عصب است و اغلب چند دقیقه بعد از حذف فشار از بین می‌رود. در واقع حس و تحریكات حسی دست و پا از طریق سلول‌های عصبی به نام نرون از مسیر نخاع وارد مغز می‌شود و هرگونه اختلال در عملكرد این مسیر به طوری كه نتواند پیام حسی را به خوبی به مغز منتقل كند به بروز پارستزی می‌انجامد.

خواب‌رفتگی اندام نشانه بیماری است؟

معمولا پارستزی زمانی رخ می‌دهد كه مثلا در اثر بد نشستن یا نشستن طولانی‌مدت به صورت دوزانو یا چهارزانو پاها دچار خواب‌رفتگی شوند ولی اگر خواب‌رفتگی اندام به صورت روزمره یا مداوم یا خودبه‌خود و بدون فشار خارجی روی عصب باشد، می‌تواند نشانه یك اختلال یا بیماری زمینه‌ای در بدن باشد.

خواب رفتن یا گزگز اندام ها را در چه شرایطی باید نشانه ای خطرناک تلقی کرد؟

دکتر فرزاد اشرافی، متخصص مغز و اعصاب در پاسخ می گوید: خواب رفتن دست و پا اگر به دنبال صدمه به سر و گردن و ستون فقرات یا با ناتوانی در راه رفتن، کاهش هوشیاری، اختلال تکلم، تعادل و درد شدید همراه باشد، باید جدی گرفته شود. البته اختلالات بینایی و ناتوانی در کنترل ادرار و ضعف اندام حرکتی نیز از جمله نشانه هایی است که در کنار بی حسی و گزگز اندام ها نباید نادیده گرفته شود.

علت خواب رفتن دست و پا

 گردش خون ضعیف

شایع ترین علت خواب رفتن دست ها و پاها در خواب، کاهش جریان خون در دست ها و پاها است که با تغییر دادن حالت خواب می توانید آن را رفع کنید.

 دیابت

خواب رفتن دست و پا حتی هنگام بیداری ممکن است نشانه دیابت باشد.

مهم‌ترین و شایع‌ترین بیماری مربوط به اعصاب محیطی، دیابت است که در تغذیه اعصاب اختلال ایجاد می‌کند و از آنجا که هر چه طول اعصاب بیشتر باشد تغذیه آن‌ها بیشتر با مشکل مواجه می‌شود، اعصاب پاها آسیب‌پذیرترند و خواب‌رفتگی پاها در دیابت بیشتر مشاهده می‌شود.

علاوه بر خواب رفتن دست و پا، در بیماران دیابتی، انواع اختلالات حسی از جمله کرختی، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و گزگز کردن دست و پا نیز مشاهده می‌شود.

خوردن یا تنفس فلزات سنگین مثل جیوه، سرب، تالیوم و آرسینک نیز باعث خواب رفتن دست و پا می‌شود. وقتی که دماسنج یا لامپ کم مصرف یا مهتابی در فضای اتاق شکسته شود، بر اثر تصعید جیوه فرد دچار مسمومیت می‌شود.

 سندروم تونل کارپلبیماری سندرم تونل مچ دست

نیز با خواب رفتن دست‌ها خود را نشان می‌دهد، به گونه‌ای که ممکن است فرد، شب‌ها به دفعات با حالت خواب رفتگی دست از خواب بیدار شود.

این بیماری زمانی به وجود می‌آید که عصبی که از مچ دست وارد پنجه و نوک انگشتان می‌شود، بر اثر کار زیاد یا عوامل دیگری نظیر کم‌کاری تیروئید، حاملگی و دیابت آسیب می بیند و آن منطقه بدون اینکه بیمار فعالیت خاصی داشته باشد، با یک مختصر فعالیت به خواب می‌رود.

 آرتریت

بیماری آرتریت باعث التهاب و درد مفاصل بدن می شود. این بیماری باعث تحریک و آسیب اعصاب در ناحیه مفاصل نیز می شود.

 عمل جراحی دست

این حالت باعث تحریک یا آسیب عصب می شود.

 بیماری گیلن‌ باره

بیماری گیلن‌ باره نیز با علائم خواب رفتن دست و پا، کرختی و بی‌حسی آغاز می‌شود که ممکن است این علائم با معاینه پزشک در بیمار تشخیص داده نشود. اما در هر صورت خود بیمار از حالت‌های اختلال حسی در اندام‌های خود آگاه است.

بیماری ام اس

بیماری‌های عصب مرکزی نخاع هم‌ می‌توانند کرختی و بی حسی دست و پا را ایجاد کنند، مثلا بیماری ام‌ اس نیز همین علائم را دارد.

 سکته مغزی

سکته‌های مغزی نیز به علت ایجاد اختلال در اعصاب، بی‌حسی ایجاد کرده و بر اثر آن دست و پا خواب می‌رود.

مسمومیت دارویی

مسمومیت‌های دارویی نیز ممکن است باعث مسمومیت اعصاب محیطی شود که از میان این داروها، داروهای شیمی درمانی که به اعصاب سلول‌های محیطی بیماران سرطانی آسیب می‌زنند، شایع‌تر است.

 مسمومیت با فلزات سنگین

خوردن یا تنفس فلزات سنگین مثل جیوه، سرب، تالیوم و آرسینک نیز باعث خواب رفتن دست و پا می‌شود. وقتی که دماسنج یا لامپ کم مصرف یا مهتابی در فضای اتاق شکسته شود، بر اثر تصعید جیوه فرد دچار مسمومیت می‌شود.

 مسمومیت ویتامینی

اگرچه گروه ویتامین‌های B بی‌ضرر هستند، اما استفاده بیش از اندازه ویتامین B6 می‌تواند مسمومیت ایجاد کند که این مسمومیت خود را به صورت بی‌حسی دست و پا نشان می‌دهد.

برای جلوگیری از خواب رفتن دست هنگام خواب، آن را زیر بالش یا سرتان قرار ندهید

 تغییرات فشار خونفشار خون ارتباط مستقیمی با بیماری‌های اعصاب محیطی ندارد

ولی به دلیل اینکه اعصاب محیطی در تنظیم فشار خون و عروق محیطی نقش دارد، ابتلا به بعضی از بیماری‌های اعصاب محیطی در تنظیم فشار خون مشکل ایجاد کرده و خود را به صورت افت فشار خون نشان می‌دهد.

خواب رفتگی اندام ها؛ ناگهانی و بی خبر

گاهی احساس گز گز در اندام ها، بدون علت خاصی و به طور ناگهانی فقط در یک اندام بروز می کند. آیا در چنین شرایطی باید این عارضه را نشانه یک بیماری جدی تلقی کرد؟

دکتر اشرافی پاسخ می دهد: به یاد داشته باشید، خواب رفتگی قرینه نشان دهنده بیماری های متابولیک چون دیابت و تیروئید یا ناشی از عوارض داروها، عفونت ها و کمبود ویتامین است، اما خواب رفتگی غیر قرینه معمولا ناشی از ضربه، تحت فشار قرار گرفتن عصب، تومور و سکته مغزی است.

عارضه ای که درمان میشود:

بی شک درمان موفق هر عارضه ای به تشخیص دقیق و صحیح بیماری زمینه ای مسبب آن بازمی گردد که این مساله درباره درمان خواب رفتگی اندام ها نیز صادق است.

دکتر اشرافی در این باره تاکید می کند: از آنجا که سلول های اعصاب محیطی، توانایی بازسازی مجدد را دارند، درمان خواب رفتگی معمولا موفقیت آمیز است. بر این اساس اصلی ترین توصیه برای پیشگیری و بهبود کامل این عارضه در چند کلمه خلاصه می شود: حفظ وزن ایده آل، اجتناب از مواجهه با سموم، تمرینات ورزش منظم، رژیم غذایی متعادل و اجتناب از مصرف الکل و سیگار.

دکترمحمدرضا امید ظهور. متخصص گزگز و خواب رفتگی دست و پا

آدرس: شعبه یک : تهران ،خیابان ولیعصر، نرسیده به استاد مطهری، کوچه شهید حسینی راد «کوچه افتخار سابق »،پلاک 34، طبقه همکف
شعبه دو : تهران ،خیابان پاسداران، خیابان شهید کلاهدوز (دولت)، دیباجی جنوبی، روبروی سنجابی، پلاک 17 شعبه یک : 1-88898440-021

 دكتر دقاق زاده  متخص خواب رفتگی و گرفتی دست و پا  در تهران و اراك

1: اراكــــــــــ: ميــدان وليـعــصر-خيـابـان امـام خمـيـنـي-جنـب داروخـانـه تخـت جمشـيد-

ساختمان پزشكان455-(ساختمان تيموري)طبقه اول

2:تهران: تهران - خیابان ولیعصر، نرسیده به استاد مطهری، کوچه شهید حسینی راد «کوچه افتخار سابق» ،پلاک 34، طبقه همکف

تلفن:88900434-021

ویدئو مربوط به درمان خواب رفتگی دست و پا

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی