حساسیت نسبت به رنگ مو و پیشگیری و درمان آن

حساسیت نسبت به رنگ مو

حساسیت نسبت به رنگ مو یکی از انواع حساسیت های نسبتا شایع در بین افراد است . رنگ کردن مو از گذشته‌های دور متداول بوده است و رنگ‌های به‌ کار رفته برای رنگ کردن موها جزء نخستین مواد آرایشی مورد استفاده توسط انسان بوده و اسناد و مدارک باستان شناسی زیادی مبنی بر استفاده مصریان باستان، ایرانیان، چینی‌ها و هندوهای قدیم و یونانیان از رنگ مو وجود دارد.

در اوایل برای رنگ مو از گیاهان، ترکیبات فلزی یا مخلوط این دو مورد استفاده قرار می‌گرفته است. قبل از پیدایش رنگ‌های مدرن در اروپا و آسیا بسیاری از گیاهان مثل پوست درخت غان، زعفران، زردچوبه و حنا برای ایجاد رنگ‌های مایل به قرمز و پوست گردو و ... برای ایجاد رنگ‌های تیره و سیاه و یا استفاده از عصاره گیاهانی مثل نیل (مورد استفاده آن در رنگرزی پارچه بوده) با حنا برای ایجاد رنگ قهوه‌ای برای رنگ کردن موها مورد استفاده قرار می‌گرفت. هم اکنون نیز استفاده از گیاهان به‌ تنهایی یا مخلوط با فلزاتی مثل مس، آهن و سرب برای ایجاد پایداری بیشتر متداول است.

اولین رنگ موی دائمی در سال 1907 توسط شیمیدانی فرانسوی به‌نام اسکولر با استفاده از ایزومر چپ‌گرد پارافنیلن دی‌آمین ساخته شد، که با ساخت این ترکیب برای رنگ مو مؤسسه خود را به‌نام کمپانی لورال (اورئال) که یکی از معروف‌ترین شرکت‌های تولید کننده رنگ موی فعلی نیز هست بنا کرد. البته باید در نظر داشت که ترکیب مذکور در غلظت‌های بالاتر از 60% سرطانزا شناخته شده است. رنگ‌های دائمی عموماً حاوی رنگ‌دانه‌های اکسید شونده هستند، این رنگ‌دانه‌ها در مو نفوذ کرده و بعد اکسید می‌شوند و محصولی رنگین تولید می‌کنند.

اما گاهی ممکن است بعضی از رنگ موها به دلیل داشتن مواد شیمیایی به مو آسیب برسانند و ایجاد حساسیت کند. حساسیت به رنگ مو می تواند اثرات مختلفی از جمله خارش، سوختن و التهاب کف سر روی پوست سر بگذارند. گاهی اوقات حساسیت به رنگ مو به شکل التهاب قرمز رنگ روی گوش ها، دست ها، صورت و کف سر نمایان می شوند. تجربه نشان داده که گاهی اوقات شدت حساسیت به رنگ مو به گونه ای وخیم است که راه تنفس افراد را مسدود می کند و تنفس افراد مشکل می شود که در این مواقع باید خیلی زود به پزشک مراجعه کرد. ممکن است این عوارض در همان زمان رنگ کردن و یا یکی دو روز بعد خودشان را نشان دهند.

علت ایجاد حساسیت نسبت به رنگ مو

وقتی کسی به رنگ مو دچار آلرژی باشد، احتمالاً این آلرژی بیش از آنکه مرتبط به کل فرآورده شود مربوط به یکی از مواد شیمیایی موجود در رنگ مو است. شایع‎ترین علت این نوع واکنش‎های آلرژیک پارا-فنیلن دی‌امین است که به نام PPD نیز شناخته می‎شود. PPD در اغلب رنگ‎ موهای عرضه شده تحت مارک‌های تجاری یافت می‎شود. این ماده به طور معمول با پراکسید ترکیب می‎شود تا رنگ مو را تغییر دهد. آنچه پیش از کامل شدن این واکنش رخ می‎دهد در عین حال این احتمال را ایجاد می‎کند که PPD با پوست تماس یافته و سبب بروز واکنش آلرژیک شود. PPD در رنگ موهای تجاری زیر نام‌های جایگزین متعددی یافت می‎شود که شامل نام‎هایی مثل PPDA، 1و 4- بنزن دی امین، و پایه فنیلین دی‌امین است.
دیگر مادۀ شیمیایی شایع در رنگ مو پارا-تولوئن دی‌امین (PTD) است، که امکان تحمل آن بیش از PPD است اما کماکان می‎تواند در بسیاری از مردم باعث ایجاد واکنش آلرژِیک شود.

علایم حساسیت نسبت به رنگ مو

درماتیت تماسی آلرژیک در اثر تماس پوست با ماده‎ای که نسبت به آن دچار آلرژی است ایجاد می‎شود. وقتی حساسیت ایجاد شود، پوست آسیب دیده به طور معمول پس از قرار گرفتن در معرض مادۀ آسیب‎زا دچار التهاب و حالت سرخی می‎شود.احتمال قرمز و ملتهب شدن جمجمه، گوش‌ها، ریش، یا گردن وجود دارد. همچنین ممکن است چشم‎ها دچار خارش شوند، و در صورت گسترش واکنش پلک‎ها متورم گردند. اغلب درماتیت‎های تماسی ناشی از رنگ مو به عنوان نوع 4 طبقه‌بندی می‌شوند، و به طور معمول بروز علایم به گذشت چند ساعت یا بیشتر از زمان تماس با مادۀ آلرژی‎زا وقت نیاز دارد. پس از استفاده از زنگ مو امکان بروز کهیر نیز وجود دارد. برخی افراد ممکن است دچاری دشواری بلع و مشکلات تنفسی مثل عطسه و خس خس سینه شوند.

شوک آنافیلاکتیک

بروز شوک آنافیلاکتیک ممکن بوده اما به مراتب کمتر شایع است که فرد دارای واکنش آلرژیک آنافیلاکتیک یا حساسیت بیش از حد نوع 1 به رنگ مو باشد که به بروز شوک آنافیلاکتیک منجر می‎شود.علایم می‎تواند شامل بروز کهیر، ورم صورت و راه‎های هوایی، تنگی نفس، و افت فشار خون همراه با تپش قلب باشد و احتمال از دست دادن هشیاری در فرد وجود دارد. شوک آنافیلاکتیک می‎تواند کشنده باشد و هر فردی که دچار علایم آن شود باید بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد.

عدم تحمل رنگ مو

در عین حال این امکان وجود دارد، افرادی که نسبت به رنگ مو دچار آلرژی نیستند در هنگام استفاده از آن دچار واکنش شوند که این وضعیت به درماتیت تماسی غیر آلرژیک یا دیگر علایم منجر می‎شود.
برخی انواع پوست‎ نسبت به مواد شیمیایی، شامل PPD، بیشتر حساس هستند. این نوع واکنش ممکن است هنگامی بیشتر شیوع یابد که افراد از رنگ موهای برندهای مختلف که دارای فرمولاسیون‎های مختلفی هستند، استفاده کنند.
بسیاری از افراد متوجه می‎شوند که پوست آنان خشک، کشیده یا ترک‎دار می‎شود. احتمال بروز سفتی در جمجمه یا ایجاد سوزش در آن وجود دارد.علایم مربوط به تحریک ‎پذیری معمولاً در طول 48 ساعت بروز می‎کند. همزمان افراد دچار عدم تحمل نسبت به رنگ مو ممکن است دچار واکنش فوری نسبت به PPD یا دیگر ترکیبات و اجزاء رنگ مو شوند.

تشخیص حساسیت نسبت به رنگ مو

یکی از مشکلات شناسایی واکنش به PPD این است که علایم مرتبط به آن خود را تا هنگام بار دوم مصرف این محصول نشان نمی‎دهند. بدن در نخستین مورد استفاده از یک مادۀ مهاجم نسبت به آن دچار حساسیت می‎شود. وقتی این ماده برای بار دوم با بدن تماس یابد، به طور معمول واکنش‎ها نسبت به آن بروز می‎کنند. احتمال افزایش میزان واکنش با مصرف بیشتر فرآورده وجود دارد.

روش های درمان حساست نسبت به رنگ مو

در صورت بروز هر گونه علایم مربوط به آلرژی رنگ مو فرد باید بلافاصله موهای خود را بشوید. رنگ اضافی را می‎توان با چند بار شستشوی ملایم موها با صابون و آبکشی مکرر با آب معمولی پاک کرد.

پراکسید هیدروژن

در عین حال ممکن است استفاده از محلول پراکسید هیدروژن دو درصد پس از شستشوی سر مفید باشد. این ماده به اکسید شدن کامل PPD کمک کرده و آن را غیر فعال می‎کند. البته این کار نتایج متناقضی به همراه داشته است و در صورت وخیم‎تر شدن علایم باید از انجام آن خودداری شود.

کرم‎ها و نرم‎کننده‌ها

• کرم‌های دارای الکل یا برخی مواد شیمیایی دیگر ممکن است باعث تحریک پوست شوند. کرم‎های طبیعی یا کمپرس خیس روغن زیتون و لیمو ممکن است کمک کننده باشند.
• در موارد بروز واکنش‌های آلرژیک شدیدتر امکان استفاده از کرم‎های استروئیدی برای کاهش التهاب و ورم و تحریک‎پذیری پوست وجود دارد.
• برخی کرم‎های استروئیدی غیر نسخه‌ای ممکن است در مواردی که علایم کمتر شدید هستند برای کنترل آنها کافی باشند. به هر جهت، در واکنش‌های آلرژیک شدیدتر ممکن است به استفاده از کرم استروئیدی نسخه‎ای یا درمان با استروئیدهای خوراکی نیاز باشد.

درمان حساسیت به رنگ مو با مواد طبیعی

• روغن دانه کنجد نیز برای درمان حساسیت به رنگ مو ها، موثر است. این روغن را قبل از استفاده، کمی حرارت دهید و در طی چند روز از آن استفاده کنید.
• آب لیمو به دلیل خواص ضد عفونی کننده اش می تواند مانع بروز حساسیت در کف سر شود. برای درمان می توانید مقداری آب لیمو را به همراه آب مخلوط کنید و روی کف سرتان بمالید. هم چنین ترکیب آب لیمو با ماست هم برای درمان حساسیت به رنگ مو مفید است.
• روغن جوجوبا برای درمان قرمزی، خارش و التهابات ناشی از رنگ مو بر روی کف سر، توصیه می شود از روغن جوجوبا که حاوی ترکیبات عالی است، استفاده کنید. برای درمان حساسیت به رنگ مو می توانید هر شب قبل از خواب کف سرتان را با کمی روغن چرب کنید.
• ترکیب جوش شیرین با آب خمیری مانند می شود و این ترکیب هم برای درمان حساسیت به رنگ مو است. کافی است کف سرتان را به مدت 10 تا 15 دقیقه با آن ماساژ دهید.
• روغن بابونه برای درمان حساسیت به رنگ مو بهتر است کف سر را با ترکیب روغن بابونه و چند قالب یخ شستشو دهید. با انجام این روش به مدت 2 بار در هفته از شر خارش و التهاب ها خلاص می شوید.
• روغن درخت چای دارای خواص ضد قارچی، ضد باکتری و ضد التهاب است. این روغن می تواند حساسیت به رنگ مو، التهاب و خارش کف سر را درمان کند.
• ژل آلوئه ورا یک ماده فوق العاده شگفت آور است که منجر به درمان التهاب، قرمزی و حساسیت به رنگ مو می شود. برای بازگرداندن شادابی و زیبایی موها از این ژل استفاده کنید. بعد از این که ژل را به مدت 10 تا 15 دقیقه کف سر گذاشتید، آن را با شامپو بشویید.
• روغن نارگیل هم برای درمان حساسیت به رنگ مو بسیار عالی است. این روغن پوست را مرطوب نگه می دارد و مانع خشک شدن ، قرمزی و خارش می شود. بهتر است قبل از شستن موها با شامپو، 15 دقیقه این روغن را به کف سرتان بمالید.
• نارون گیاهی با خواص طبیعی خود توانسته در میان سایر درمان های طبیعی ارجحیت داشته باشد. از برترین ویژگی های آن، خاصیت ضد عفونی کردن آن می باشد.
• سرکه سیب هم خاصیت ضد التهابی دارد و درمان گر خوبی است. سرکه از خارش و قرمزی هم جلوگیری می کند.

علایم حساسیت به رنگ مو تا چه مدت ادامه دارند؟

علایم حساسیت شدید به رنگ مو بسته به شدت واکنش ایجاد شده ممکن است از چند روز تا یک هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد.

چگونه می‌توان عوارض ناشی از رنگ‌کردن موها را به حداقل رسانید؟

• قبل از هر بار رنگ کردن مو سطح کوچکی از پشت گوش و یا سطح داخلی بازو را با استفاده از آب و صابون تمیز کنید. مقداری از رنگ موی آماده شده مورد نظر را در محل بمالید و بگذارید خشک شود، پس از 48 ساعت محل را با آب و صابون بشویید، در صورتی که هیچ‌گونه التهاب یا حساسیتی دیده نشد می‌توانید موهای خود را رنگ کنید. این آزمون هر بار قبل از رنگ کردن موها باید انجام شود. ضمناً اگر هیچ‌گونه التهاب یا حساسیتی نیز روی پوست ایجاد نشده باشد، به هیچ وجه نباید برای رنگ کردن ابرو و مژه‌ها از رنگ مو استفاده کرد، زیرا موارد بسیاری از آسیب شدید و حتی کوری متعاقب رنگ کردن ابرو و مژه گزارش شده است.
• از قرار دادن رنگ مو روی موها بیش از زمان توصیه شده توسط شرکت سازنده خودداری کنید.
• پوست سر خود را پس از رنگ کردن موها کاملاً با آب بشویید تا باقی‌مانده رنگ و سایر مواد شیمیایی مورد استفاده، کاملاً از روی پوست پاک شود.
• در زمان رنگ کردن موها حتماً از دستکش استفاده کنید.
• هرگز رنگ موهای مختلف را با هم مخلوط نکنید زیرا احتمال بروز عوارض صدمه به پوست سر و موها افزایش می‌یابد.
• احتمال بروز آسیب به موها در صورت استفاده همزمان از صاف کننده‌ها با رنگ مو بیشتر است، در صورت تمایل به رنگ کردن موهایی که به‌تازگی آنها را صاف کرده‌اید می‌توانید از رنگ موهای نیمه‌دائمی استفاده کنید.
• مکان مورد استفاده برای رنگ کردن موها حتماً باید دارای تهویه مناسب باشد.
• در صورت سابقه آسم و آلرژی احتمال بروز عوارض آلرژیک افزایش می‌یابد، بنابراین استفاده از رنگ موهای دائمی توصیه نمی‌شود.
• هرچند که جهش‌زا بودن ترکیبات به‌کار رفته در رنگ موهای مجاز اثبات نشده ولی بهتر است از رنگ کردن موها در دوره بارداری اجتناب نمایید.
• رنگ موهای مجاز آنهایی هستند که در صورت تولید شدن در داخل کشور دارای شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت و در صورت تولید شدن در خارج از کشور دارای برچسب مجوز ورود کالا از وزارت بهداشت باشند. توجه به تاریخ تولید و انقضای کالا ضروری است.
• رنگ مو و اکسیدان را از دسترس کودکان دور نگه‌دارید.

در این رابطه بیشتر بخوانید:

لاکچری ترین رنگ مو لایت جدید 2018 تیره و روشن + تصاویر

رنگ مو بدون دکلره با طرح های شیک و متفاوت

رنگ مو ترکیبی برای مجالس و مهمانی ها

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله دلگرم