فواید گلابی

برای آشنایی با خواص گلابی با دلگرم همراه باشید...

گلابی

میوه ای است سبز یا زرد رنگ ، آبدار و مخروطی شکل که دارای طعمی خوش و معطر است. گلابی را شاه میوه یا آمرود هم می نامند و به میوه پیوندی و شاداب آن شاه آمرود گویند. گیاه گلابی بومی آسیای غربی و اروپای شرقی مخصوصاً نواحی شمال غربی ایران و کوههای قفقاز می باشد.

گلابی بعد از سیب مهم ترین میوه دانه دار دنیا و ایران به شمار می آید. گلابی را در زبان عربی سَفرجَل یا عَرمُوط و در زبان انگلیسی PEAR می گویند.

گونه های مختلف گلابی طعم های گوناگون از ترش تا شیرین دارند . این میوه حاوی ویتامین های E و C ، کلسیم ، آهن، منیزیم و روی است. چون گلابی میوه ای آبدار و حاوی ویتامین C می باشد ، در زیبایی پوست شما بسیار مؤثر است. یکی از خواص گلابی ملین بودن آن است . همچنین دانه های ریزی که در موقع خوردن گلابی زیر دندان احساس می کنید، برای دفع مواد زائد بدن بسیار مؤثر است.

گلابی را شاه میوه یا آمرود هم می نامند و به میوه پیوندی و شاداب آن شاه آمرود گویند. گیاه گلابی بومی آسیای غربی و اروپای شرقی مخصوصاً نواحی شمال غربی ایران و کوههای قفقاز می باشد.

گلابی بعد از سیب مهم ترین میوه دانه دار دنیا و ایران به شمار می آید.

گلابی را در زبان عربی سَفرجَل یا عَرمُوط و در زبان انگلیسی PEAR می گویند.

گونه های مختلف گلابی طعم های گوناگون از ترش تا شیرین دارند .

مواد موجود در ۱۰۰ گرم گلابی خام

انرژی ۵۸ کیلو کالری کربوهیدرات ۱۵ گرم فیبر خام ۳/۱ گرم فیبر خوراکی ۸/۲ گرم(منبع خوب) کلسیم ۱۱ میلی گرم آهن ۲۵/۰ گرم روی ۱۲/۰ گرم پتاسیم ۱۲۵ میلی گرم (منبع خوب) فلوئور ۱۸ میکروگرم (منبع خوب) ویتامین A 9/1 RE ویتامین E 4/0 میلی گرم (منبع خوب) ویتامین C 4 میلی گرم فولات ۷ میکروگرم (منبع خوب)گلابی حاوی ریزمغذهایی چون فلوئور، سلنیوم ، کرم و بور است که برای سلامتی و تأمین ریزمغذی های بدن بسیار مفید است.

ارزش غذایی گلابی

• هر 165 گرم گلابی با پوست
• کالری 96
• پروتئین 0/6گرم
• گلوسید 25/7 گرم
• لیپید 0/2 گرم
• فیبر 5/0 گرم
• هر 133 گرم معادل یک و نیم فنجان کمپوت گلابی
• کالری 76
• پروتئین 0/3 گرم
• گلوسید 20/1 گرم
• لیپید 0/0 گرم
• فیبر 2/1 گرم
• ترکیبات و خواص گلابی

گلابی سرشار از فیبرهای غذایی است و پوست آن خواص سبزیجات-خواص میوه ها سبزیجات و سلامت - آنتی اکسیدان‌هاست. به همین دلیل این میوه‌ی مفید از ابتلا به برخی از سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری می‌کند. در واقع پوست گلابی اجازه نمی‌دهد چربی‌های خون افزایش یابد و در عین حال می‌تواند میزان آنتی اکسیدان‌های خون را افزایش دهد.

بررسی‌های مختلف نشان داده است که خوردن گلابی کامل یعنی با پوست بیشترین میزان آنتی اکسیدان‌ها را برای بدن تأمین می‌کند.

از این گذشته پژوهش‌های دیگری نیز نشان داده است که مصرف میوه، تأثیرات متفاوتی روی قدرت آنتی اکسیدانی و چربی‌های خون می‌گذارد. البته این تأثیر بر حسب این که فرد سیگاری باشد یا اصلاً اهل دخانیات نباشد متفاوت است.

واقعیت این است که مصرف روزانه‌ی میوه (یک عدد گلابی، یک عدد سیب، 200 میلی گرم آب پرتقال) قدرت آنتی اکسیدانی بدن غیر سیگاری‌ها را تقویت می‌کند. البته محققان مشاهده کردند که سیگاری‌ها نیز از فواید میوه‌ها بی نصیب نمی‌مانند. مصرف میوه و به خصوص گلابی در این افراد باعث کاهش چربی‌های خون می‌شود.

از این گذشته فیبرهای موجود در گلابی روی عملکرد روده‌ها تأثیر می‌گذارد و عمل دفع را راحت‌تر می‌کند بنابراین برای افرادی که از یبوست رنج می‌برند مفید است.

قند گلابی

قند موجود در میوه‌ها و به خصوص گلابی را فروکتوز می‌گویند. این قندها مستقیماً وارد خون نمی‌شوند و اندکی طول می‌کشد تا جذب خون شوند. در این حالت میزان قند خون آرام آرام بالا می‌رود بنابراین باعث ایجاد حس گرسنگی نمی‌شوند. بنابراین این قندها به حفظ وزن مناسب کمک می‌کند. در واقع می‌توان گلابی را همیار لاغری دانست. گلابی با 12 درصد گلوسیدی که دارد یک میوه‌ی انرژی زا محسوب می‌شود.

آنتی اکسیدان‌های گلابی

گلابی حاوی ترکیبات فنولیک زیادی است. این ترکیبات که در مواد غذایی گیاهی وجود دارد به لطف قدرت آنتی اکسیدانی خود می‌توانند از سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری کنند. البته باید بگوییم که این ترکیبات فنولیکی، فلاوونوئیدها و اسیدهای فنولیک، بیشتر در پوست گلابی وجود دارند تا در گوشت میوه بنابراین توصیه می‌شود گلابی را نیز همانند سیب با پوست میل کنید.

فیبرهای گلابی

این میوه‌ی خوش طعم حاوی حدوداً 3 درصد فیبر است که عمل دفع را آسان ساخته و از بیماری‌های قلبی عروقی پیشگیری می‌کنند. حدود دو سوم فیبرهای موجود در گلابی از نوع فیبرهای نامحلول هستند. البته باز باید تاکید کنیم که پوست گلابی حاوی فیبر بیشتری است. همانند «پکتین» موجود در سیب، فیبرهای گلابی نیز در معده حجیم می‌شوند و احساس سیری ایجاد می‌کنند.

ویتامین‌ها و مواد معدنی

اگرچه گلابی خواص سبزیجات-خواص میوه ها سبزیجات و سلامت - ویتامین C نیست اما این میوه‌ی مفید حاوی ویتامین‌های دیگری مثل ویتامین E می‌باشد. اما همین میزان اندک ویتامین C به همراه ویتامین E به صورت سینرژی یا همان توان افزایی عمل می‌کنند. یعنی این که دو یا چند عنصر با هم همیاری یا برهمکنش دارند و برای همین خواص آنتی اکسیدانی ویتامین E چندین برابر می‌شود.

این میوه یکی از میوه‌های نادری است که می‌تواند نیاز روزانه‌ی بدن را به ویتامین B9 یا همان اسیدفولیک را تأمین کند.

از این گذشته گلابی حاوی میزان قابل توجهی املاح معدنی است. در واقع گلابی حاوی کلسیم، فسفر، منیزیم و آهن می‌باشد.

گیاه گلابی و انواع آن

درخت گلابی در برابر سرما از سیب حساس تر است. گل های گلابی در بهار کمی زودتر از سیب باز می شوند ، به همین دلیل بیشتر در معرض خطر سرمای بهاره قرار می گیرند . در تابستان، گیاه گلابی گرما را بیشتر از سیب تحمل می کند. گل و میوه گلابی در انتهای شاخه ها و سیخک های دو ساله بوجود می آید ، بنابراین هنگام هرس درختان بارور ، باید در حفظ سیخک ها دقت کرد. میزان محصول در باغ های معمولی به 45 تن در هکتار می رسد. تعداد ارقام گلابی موجود در ایران حدود 120 نوع است. مهمترین ارقام بومی عبارتند از :

شاه میوه کرج ، شاه میوه خراسان ، شاه میوه اصفهان ، گلابی نطنز کاشان ، محمدعلی مشهد ، سه فصله کرج ، سیبری ، گلابی پیغمبری .

از گلابی های خارجی نیز که کم و بیش در ایران کشت می شوند می توان : آنژو، وینترنلیس، بارتلت، دوشس، ژاندارک، باسه، کولمار، بوره ژیفار و دوینه دوکومیس را نام برد. بارتلت که در اروپا بنام ویلیامز مشهور است، مهم ترین و پر کشت ترین گلابی در دنیا به شمار می رود.

یک نوع گلابی جنگلی که در کهکیلویه می روید و تخم آن زیاد است را انجوجک می نامند. میوه آن قابل استفاده نیست، ولی زمانی که میوه روی خاک می افتد و می پوسد، تخم آن را جمع آوری می کنند که استفاده درمانی زیادی دارد.

خواص درمانی گلابی

قسمت هایی از درخت گلابی که مورد استفاده غذایی و درمانی قرار می گیرد: 1- میوه 2- برگ 3- پوست درخت آن است. گلابی را می توان بصورت خام یا پخته ( مربا و کمپوت) مصرف کرد.

• گلابی میوه ای عالی و گوارا و پرآب است که خاصیت لینت دهندگی دارد. افرادی که یبوست دارند سعی کنند 1 تا 2 عدد گلابی در روز بخورند و بلافاصله 1 لیوان آب ولرم بنوشند که خاصیت ملین آن قوی تر شود.

• گلابی میوه ای است که به آسانی هضم و جذب بدن می شود.

• گلابی دارای دانه های بسیار ریزی است که خصوصاً نزدیک هسته آن زیاد است. این دانه ها از جنس سلولزاست و در دستگاه گوارش هضم نمی شود. از این رو با عبور از دستگاه گوارش ، معده و روده را پاک می کند و کلیه مواد زائد باقیمانده در شکم را دفع می کند.

• پوست گلابی که در معرض نور خورشید قرار دارد ، از نظر ویتامین ها غنی تر است. به علاوه قسمت عمده فیبر گلابی در پوست آن است ، لذا نباید هنگام خوردن ، پوست آن را جدا کنید.

• کسانی که مبتلا به فشار خون هستند ، اگر به طور مرتب گلابی بخورند خون آنها تصفیه خواهد شد .

• گلابی برای غدد داخلی بدن بسیار مفید است . تانن و پتاسیم آن، اسید اوریک را به هر اندازه که باشد حل می کند. به همین جهت افراد مبتلا به نقرس، آرتروز و رماتیسم می توانند از آن بهره زیادی ببرند.

• گلابی برای معالجه امراض سینه یک میوه عالی است و این خاصیت مربوط به تانن آن است و اگر گلابی کمی گس باشد برای سینه بهتر است.

• گلابی به علت دارابودن ارسنیک رعشه را درمان می کند.

• ماده مهم دیگری که در گلابی موجود است عنصر بور( BORON ) است که با افزایش جذب کلسیم ، از بروز پوکی استخوان به خصوص در زنان یائسه جلوگیری می کند.

• موادی که برای استخوان ها مفیدند، برای مغز نیز نافع اند. گلابی هم از این قاعده مستثنی نیست و از میوه هایی است که برای حافظه و تمرکز حواس مفید است.

• مواد موجود در گلابی برای تقویت بدن پس از بیماری هایی که نیرو و توان انسان را تحلیل می برد، بسیار مفید است. شاید به همین دلیل است که برای بیماران کمپوت گلابی می بریم. در دوران نقاهت بیماری هایی چون سل، کم خونی و ضعف شدید خوردن مخلوط آب گلابی و به بسیار مفید است.

• گلابی یکی از میوه های ضدعفونی کننده یا ضد مسمومیت است و این خاصیت به دلیل ادرارآور و ملین بودنش است.

• گلابی موجب شادابی و طراوت بدن و پوست می شود.

• گلابی برای بیماران دیابتی میوه بسیار مناسبی است ، چون قسمت اعظم قند آن سلولز، سوربیتول و لوولوز است . شاید به همین دلیل حکیم عالیقدر ایرانی ابوعلی سینا، گلابی یا کمپوت آن را برای اکثر بیماران مجاز دانسته و آن را" شاه میوه" خوانده است.

• گلابی ترشح بزاق را افزایش می دهد ،در نتیجه هضم غذا را آسان می کند . پس پوره آن برای سالمندان بسیار مفید است.

• فیبر موجود در گلابی لینین(LININ) است که غیرقابل حل بوده و برای کاهش کلسترول خون بسیار مؤثر است.

در مورد برگ آن؛

• جوشانده برگ گلابی برای کلیه بسیار مفید است ، چون ادرارآور ، ضدعفونی کننده و میکروب کش مثانه است. از این رو مبتلایان به عفونت ادراری حتماً باید آن را مصرف کنند. سنگ مجرای ادرار را دفع می کند ، برای این منظور100 گرم برگ جوان درخت گلابی را در یک لیتر آب به مدت 20 دقیقه دم کنید و آن را در سه وعده به میزان 1 تا 2 استکان تناول کنید.

• دم کرده برگ گلابی دارویی شفابخش برای بی خوابی است، اعصاب را آرام می کند و سردردهای میگرنی را درمان می کند.

• انجوجک که تخم گلابی جنگلی است ، دفع کننده کرم است و اعصاب متشنج را تسکین می دهد و اگر آن را کوبیده و شیره آن را بگیرند ، برای بندآمدن خونریزی زیاد در قاعدگی مفید است.

آیا می‌دانستید؟

آیا می‌دانستید که مصرف گلابی دندان‌ها را از پوسیدگی حفظ می‌کند؟ در واقع همه می‌دانیم که قند در دهان حل می‌شود و بنابراین باعث ایجاد پوسیدگی‌هایی در دندان‌ها می‌شود. با این حال گلابی حاوی سوربیتول است که هضم غذا را تسهیل می‌بخشد اما همین قند موجود در گلابی در دهان تجزیه نمی‌شود و بنابراین به دندان‌ها آسیبی نمی‌رساند.

توجه:

همان‌طور که گفتیم گلابی حاوی سوربیتول و فروکتوز است. این قندها می‌توانند در افراد حساس باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل نفخ، باد معده، اسهال و دل درد شوند. در واقع مصرف روزانه 10 گرم سوربیتول یعنی معادل حدوداً دو و نیم گلابی متوسط می‌تواند در افراد بزرگ‌سال به مشکلاتی که اشاره شد منجر شود. همچنین مصرف روزانه 50 گرم فروکتوز معادل حدوداً 5 گلابی متوسط یا دو و نیم فنجان نکتار گلابی می‌تواند باعث اسهال شود. در کودکان نیز مصرف نکتار گلابی همانند مصرف آب سیب می‌تواند دلیل اسهال مزمن شود.

یک ترفند موثر

وقتی گلابی بریده می‌شود بلافاصله سیاه می‌شود. برای جلوگیری از این پدیده‌ی طبیعی کافی است مقداری آب لیموترش به آن بزنید. معمولاً گلابی را می‌توان به مدت 3 روز در هوای آزاد نگهداری کرد. توصیه می‌کنیم یک ساعت قبل از مصرف گلابی آن‌را از یخچال خارج کنید؛ در این صورت می‌توانید هر چه بیشتر از عطر این میوه‌ی خوش طعم بهره‌مند شوید.

گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم

مرجان امینی