پیشگیری از افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک

افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک چیست؟

تجربه شیردهی در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. برخی از مادران بعد از قطع شیردهی دچار احساسات مختلفی می‌شوند. افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک کاملاً طبیعی و البته شایع است.

تفاوتی ندارد که قطع شیردهی به اجبار یا به دلخواه خودتان انجام شده باشد. حتی اگر مدت کوتاهی به نوزاد شیر داده باشید، این احساسات را تجربه می‌کنید. مسئله اصلی اینجاست که خیلی از خانم‌ها درباره این احساسات با کسی صحبت نمی‌کنند و در نتیجه بیش از پیش منزوی می‌شوند.

مادران زیادی بعد از شیر گرفتن نوزاد دچار افسردگی می‌شوند. افسردگی بعد از قطع شیردهی ممکن است همزمان با افسردگی پس از زایمان رخ دهد، اما این دو نوع افسردگی با هم تفاوت دارند. افسردگی بعد از شیردهی، با به اتمام رسیدن دوران شیردهی ایجاد می‌شود. در حالی که افسردگی پس از زایمان بعد از به دنیا آمدن نوزاد به وجود می‌آید.

برای روشن‌تر شدن تفاوت این دو نوع افسردگی، علائم هر یک را در ادامه معرفی می‌کنیم.

‌افسردگی بعد از زایمان

افسردگی بعد از زایمان اختلالی است که در یک سال اول بعد از زایمان، زنان را درگیر می‌کند.
علائم افسردگی ممکن است از ماه اول بعد زایمان یا حتی چند ماه بعد ظاهر شوند.
علائم شامل احساس غم، ناامیدی، عدم وابستگی به نوزاد، بی‌قراری، افکار وسواسی و فکر کردن به خودکشی است.
در برخی موارد افسردگی خود به خود از بین می‌رود، اما در اکثر موارد احتیاج به رواندرمانی و کمک گرفتن از روانپزشک هست.

‌افسردگی بعد از قطع شیردهی

این نوع افسردگی در روزها یا هفته‌های ابتدایی بعد از شیر گرفتن کودک اتفاق می‌افتد.
علائم این نوع افسردگی مشابه با افسردگی بعد از زایمان است؛ اما معمولاً شدت کمی دارند و نیاز به مداخله درمانی ندارند.
این نوع افسردگی مدت کوتاهی داشته و با متعادل شدن هورمون‌ها، بهبود می‌یابد.

‌علت افسردگی بعد از شیردهی چیست؟

افسردگی بعد از شیر گرفتن نوزاد به دلیل برخی عوامل محیطی، روانی و محرک‌های عاطفی مختلف ایجاد می‌شود. هر مادری افسردگی را به شکل متفاوتی تجربه می کند . نوسانات خلقی مربوط به افسردگی بعد از شیردهی را می‌توان به عوامل متعددی نسبت داد که در ادامه آن‌ها را شرح می‌دهیم.

‌تغییرات هورمونی

شیردهی به نوزاد باعث ترشح هورمون‌های پرولاکتین و اکسی توسین می‌شود که باعث ایجاد حال خوب و بالا رفتن خلق در انسان می‌شوند. هورمون پرولاکتین که به تولید شیر کمک می کند، باعث ایجاد احساس آرامش و خواب آلودگی می‌شود. هورمون اوکسی توسین که به ترشح شیر کمک می‌کند به هورمون عشق مشهور است و به مادر کمک می‌کند تا از نظر عاطفی به نوزاد وابسته باشد.

بعد از قطع شیردهی، سطح این هورمون ها به طور قابل توجهی افت می کند. اگر شیردهی به طور ناگهانی قطع شود تغییرات خلقی ایجاد شده و افسردگی رخ می‌دهد.

‌پریود شدن

اگر بعد از زایمان هنوز پریود نشده‌اید، ممکن است مدت کوتاهی بعد از قطع شیردهی پریود شوید. این باعث نوسان شدید در سطح هورمون‌ها می‌شود. وقتی بدن در حال تطبیق دادن خود با شرایط جدید است، ممکن است با بی‌نظمی چرخه قاعدگی و علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) که شدیدتر از قبل هستند روبرو می‌شوید. این تغییرات هورمونی باعث احساس تحریک‌پذیری، عصبانیت و افسردگی می‌شوند.

‌تغییر در هویت

حتی اگر به انتخاب خودتان شیردهی را قطع کرده باشید، تغییر شرایط می‌تواند به معنی تغییر در هویت شما باشد. چرا که وقتی یک مادر شیرده بودید، به نوعی بدن خود را با نوزادتان به اشتراک می‌گذاشتید.

زندگی یک مادر در دوران شیردهی حول شیردهی و تغذیه نوزاد شکل می‌گیرد. این تجربه با وجود استرسی که به مادر وارد می‌کند، به زندگی او یک هدف می‌دهد. قطع شیردهی باعث ایجاد احساس نگرانی درباره مسئولیت مادری و آینده آن می‌شود.

‌احساس گناه

حتی اگر برای قطع شیردهی هیجان‌زده باشید، داشتن احساسات مختلف بعد از فرا رسیدن زمان قطع شیردهی طبیعی است. اگر نتوانسته باشید به اندازه کافی به نوزاد خود شیر بدهید و یا اتفاقات مختلفی باعث سخت شدن شیردهی شده باشند، ممکن است احساس عذاب وجدان و حسرت کنید. اگر قطع شیردهی زمانی اتفاق افتاده باشد که هنوز امادگی لازم را برای آن نداشته اید، احتمال افسردگی بعد شیردهی بیشتر می‌شود.

همچنین ممکن است احساس کنید در قطع شیردهی مقصر بوده‌اید یا اشتباه کرده‌اید و با این کار به کودکتان آسیب می‌زنید. این احساسات همگی می‌توانند منجر به افسردگی بعد از قطع شیردهی شوند.

‌علائم افسردگی بعد قطع شیردهی چیست؟

تجربه افسردگی در هر مادری با دیگری متفاوت است. بسیاری از خانم ها احساس غم، شاد نبودن یا تحریک‌پذیری و اضطراب را تجربه می‌کنند.

علائم افسردگی بعد از قطع شیردهی:

اضطراب
افسردگی
کاهش تمرکز
حساسیت بیش از حد
گریه کردن
احساس گناه
تحریک‌پذیری
کاهش انگیزه و علاقه نسبت به فعالیت‌ها
تغییرات خلقی

‌پیشگیری از افسردگی بعد شیردهی

راه‌حل قطعی برای پیشگیری از افسردگی بعد از شیردهی وجود ندارد. به هر حال، با قطع شیردهی تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتند. حتی اگر از شیر گرفتن نوزاد به انتخاب خود مادر باشد، دلتنگی بابت دوران شیردهی برای یک مادر طبیعی است. اما برای کاهش علائم افسردگی کارهای مختلفی می‌توان انجام داد:

‌شیردهی را به تدریج قطع کنید.

اگر روند شیردهی به نوزاد را به تدریج قطع کنید کمتر دچار علائم افسردگی قطع شیردهی می‌شوید. اگر از شیر گرفتن به جای چند روز یا یک هفته، چند هفته طول بکشد، فشار کمتری به بدن مادر وارد می‌شود. هر چند روز یک بار کمی شیر به نوزاد بدهید و به تدریج آن را کم کنید تا زمانی که بتوانید آن را قطع کنید.

‌به شیوه خودتان شیردهی را قطع کنید.

مادرانی که خودشان مسئولیت قطع شیردهی و انتخاب زمان مناسب برای آن را به عهده می گیرند کمتر دچار عذاب وجدان و افسردگی می‌شوند. اطرافیان معمولاً نظرات مختلفی درباره زمان مناسب قطع شیردهی می‌دهند. اما فقط خود شما می‌دانید که بهترین زمان برای قطع شیردهی کی است و وقتی این کار را طبق برنامه زمانی خودتان انجام می دهید، کمتر دچار احساسات متناقض و احساس گناه می‌شوید.

‌درباره احساساتتان صحبت کنید.

مادرانی که به افسردگی بعد از شیر گرفتن نوزاد مبتلا می‌شوند، از بیان احساسات خود با دیگران امتناع می‌کنند. شاید احساس کنید حرف زدن باعث آزرده شدن عزیزانتان می‌شود. اما صحبت کردن درباره احساسات با دوستان قابل اعتمادتان یکی از بهترین راه‌های بهبود و کاهش احساسات منفی است.

حتماً بخوانید:

نکاتی برای بهبود اختلالات روحی پس از زایمان

بسیاری از خانم‌ هایی که به تازگی زایمان را پشت سر گذاشته‌ اند به مشکلات روحی بعد از زایمان دچار می‌ شوند. خلق افسرده، نوسانات خلقی، خستگی بیش از حد و…

‌افسردگی بعد از شیر گرفتن نوزاد چقدر طول می‌کشد؟

افسردگی بعد از قطع شیردهی ممکن است حدود یک ماه و تا زمانی که هورمون‌هایتان متعادل شود طول بکشد. اگر بعد از یک ماه علائم افسردگی و نوسان خلق بهبود پیدا نکرد، با روانشناس صحبت کنید.

البته لزوماً نباید یک ماه صبر کنید و اگر علائم افسردگی شدید است و باعث اختلال در فعالیت های روزمره یا افکار خودکشی شده است باید سریعاً به روانشناس مراجعه کنید.

‌درمان افسردگی بعد از شیر گرفتن

افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک معمولاً خود به خود از بین می‌رود. اما این بدان معنا نیست که باید آن را تحمل کنید. در ادامه راهکارهایی برای کمک به طی کردن این دوران آورده‌ایم.

‌خوب غذا بخورید و استراحت کافی داشته باشید

وقتی بدن در حال تطبیق خود با شرایط جدید است، بهتر است با خوردن غذاهای سالم به بدنتان کمک کنید. غلات کامل، نوشیدنی زیاد و استراحت کافی طی کردن این دوران را ساده‌تر می‌کند.

‌نوازش را فراموش نکنید

بعد از قطع شیردهی دلتنگ نزدیکی و نوازشی که با نوزاد خود داشتید می‌شوید. اما هنوز هم می‌توانید در حین شیردهی ارتباط نزدیکی با نوزادتان بسازید.

اگر به نوزادتان شیر خشک می‌دهید، او را در آغوش گرفته و تماس پوستی با او برقرار کنید. تماس پوستی باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که حس خوبی ایجاد کرده و طی کردن دوران بعد از قطع شیردهی را برای شما و نوزاد ساده‌تر می‌کنند.

‌با روانشناس صحبت کنید

خیلی از افراد از صحبت کردن با روانشناس شرم دارند. یک روانشناس خوب می‌تواند به شما کمک کند تا سلامت ذهنی خود را بازیابید. رواندرمانی راه حلی است که به مادران مبتلا به افسردگی بعد زایمان یا افسردگی بعد از شیردهی توصیه می‌شود. در صورتی که رواندرمانی به تنهایی کافی نباشد، روانشناس شما را به یک روانپزشک ارجاع می دهد.

منبع: پزشک خوب